Normaliserende macht in een informatiemaatschappij

Jens
Verhoeven

In de scriptie, getiteld "Wat is normaal? Een theoretische verkenning van normaliserende macht in een informatiemaatschappij", worden de fundamentele vragen rondom de concepten van normaliteit en macht binnen onze hedendaagse informatiemaatschappij onderzocht. Geïnspireerd door Michel Foucault's ideeën over macht, kennis, en normalisatie, richt deze scriptie zich op de wijze waarop onze begrippen van 'normaal' worden gevormd en veranderd door de onbegrensde stroom van informatie die kenmerkend is voor onze tijd.

De scriptie begint met een inleiding tot Foucault's theorieën over normaliserende macht en hoe deze macht individuen classificeert, controleert en disciplineert. Vervolgens wordt de evolutie van deze concepten in de context van de informatiemaatschappij onderzocht, waar communicatietechnologieën zoals het internet en sociale media een ongekende verspreiding van kennis en informatie mogelijk maken. Deze ontwikkelingen hebben niet alleen de manier waarop we informatie consumeren en delen getransformeerd, maar ook de wijze waarop macht wordt uitgeoefend en ervaren.

Een centraal thema in de scriptie is de vraag hoe de informatiemaatschappij bijdraagt aan de fragmentatie van collectieve normen en de opkomst van een meer individualistische benadering van normaliteit. Zo wordt er betoogd dat de toegang tot een breed scala aan informatiebronnen en perspectieven individuen in staat stelt hun eigen normatieve overtuigingen te vormen, los van traditionele autoriteiten zoals de staat, religie of de gemeenschap. Dit leidt tot een pluralisme van normen, waarbij verschillende opvattingen over wat als 'normaal' wordt beschouwd naast elkaar bestaan.

Verder wordt de rol van de staat in het navigeren van deze normatieve verdeeldheid onderzocht. Terwijl de staat historisch gezien een centrale rol speelde in het definiëren en handhaven van normaliteit, stelt de scriptie dat haar vermogen om normen te dicteren wordt uitgedaagd door de gedecentraliseerde aard van de informatiemaatschappij. Dit roept vragen op over de mogelijkheid en noodzaak van 'hernormalisering' - het proces waarbij nieuwe collectieve normen worden gevormd in reactie op veranderende sociale en technologische omstandigheden.

Concluderend wordt gesteld dat de informatiemaatschappij leidt tot een complexer begrip van normaliteit, waarbij macht niet langer uitsluitend in handen is van traditionele autoriteiten maar verspreid is over een netwerk van informatiebronnen en individuele actoren. Deze ontwikkeling biedt kansen voor grotere autonomie en zelfexpressie, maar brengt ook uitdagingen met zich mee in termen van sociale cohesie en de vorming van collectieve identiteiten.

Deze scriptie draagt zo bij aan het debat over de impact van technologie op sociale normen en machtverhoudingen, en benadrukt de noodzaak voor zowel beleidsmakers als individuen om te navigeren in een steeds veranderend landschap van normaliteit. Door de focus te leggen op de dynamiek van normaliserende macht in de informatiemaatschappij, biedt het onderzoek inzichten die relevant zijn voor een breed scala aan disciplines, waaronder sociologie, communicatiewetenschap, politieke wetenschap, en mediastudies.

Dit onderzoek onderstreept het belang van een kritische benadering van de concepten van macht en normaliteit in een tijd waarin de grenzen van wat als 'normaal' wordt beschouwd voortdurend in beweging zijn. Het biedt een theoretisch kader voor het begrijpen van deze verschuivingen en nodigt uit tot verdere reflectie en onderzoek naar de manieren waarop we onze sociale werelden construeren en navigeren in het digitale tijdperk.

Download scriptie (472.48 KB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Antwerpen
Thesis jaar
2024
Promotor(en)
Prof. Dr. Walter Weyns, Prof. Dr. Frederic Vandermoere