From White Devil to White Emancipator

Alleen New Indian Cinema accepteert de blanke Westerse vrouw

India, 2010. De Britse Ruth ondervindt hoe lastig het is om een normaal leven te leiden. Niet alleen is zij op zoek naar haar vermiste vader, ook het feit dat zij een van de weinige blanke Westerse vrouwen in India is brengt haar in vervelende situaties. Indiase mannen staren naar haar, nemen haar nauwelijks serieus en beroven haar van het geld dat zij verdiend heeft met het geven van ´handjobs` in een massagesalon. Dit is het verhaal van That Girl in Yellow Boots (2010), een controversiële Indiase film van regisseur Anarug Kashyap waarin taboes als kindermisbruik, drugs en het mishandelen van blanke vrouwen centraal staan.

That Girl zette India en haar filmindustrie op hun kop. De Indiase cinema, berucht en beroemd om het genre Bollywood, staat er namelijk niet om bekend controversiële thema´s te bespreken. Bovendien werden blanke vrouwen tot in de jaren 1950 vermeden in Indiase films, waarna ze op een stereotype manier gerepresenteerd werden. Westerse vrouwen waren in de ogen van Indiase mannen, en ook filmregisseurs, het tegenovergestelde van de beschaafde Indiase vrouw. Zij waren immorele, schaarsgeklede duivels die niets anders deden dan roken, alcohol drinken en mannen verleiden. Blanke Westerse vrouwen in Bollywoodfilms toonden Indiase vrouwen hoe zij zich vooral niet dienden te gedragen.

That Girl behoort dan ook niet tot het genre Bollywood, maar wel tot de recent opgekomen New Indian Cinema (NIC). Naast dat NIC-regisseurs de moed hebben om controversiële thema's te bespreken, durven zij ook de blanke Westerse vrouw op een geëmancipeerde manier te laten zien. Al eerder toonde Jane Dark met haar onderzoek ´Crossing the Pale` aan dat Bollywoodfilms van na 2000 de Westerse vrouw afbeelden als een voorbeeldfiguur voor de Indiase vrouw. Deze films leren de Indiase vrouw dat zij niet alleen de traditionele Indiase waarden moet beschermen maar zich ook dient aan te passen aan de moderne Westerse normen en waarden. De feministische filmstudie´From White Devil to White Emancipator` bewijst echter dat het nieuwe filmgenre NIC pas echt voor een geëmancipeerde representatie van blanke Westerse vrouwen zorgt. Daarmee functioneert dit personage als voorbeeld voor zowel de moderne Indiase vrouw, als haar Westerse evenknie.

Bollywood stereotypeert
Westerse vrouwen hebben niet alleen een moeizame relatie met hun representatie in Indiase cinema. Ook in de Indiase maatschappij worden deze vrouwen gezien als immoreel. Westerse vrouwen die in India leven krijgen regelmatig te maken met verschillende vormen van misbruik. Omdat film in India niet enkel een medium is dat de geldende normen en waarden van de Indiase maatschappij representeert, maar ook het Indiase volk maatschappelijke, culturele en politieke educatie biedt, beschuldigt onder andere Vibha Kumar Indiase filmmakers ervan dat zij ervoor zorgen dat Westerse vrouwen in India beroofd, aangevallen en misbruikt worden. Bollywoodfilms presenteren deze vrouwen namelijk al sinds de jaren ´50 op een en dezelfde manier en in tegenstelling tot wat Dark beweert is dit stereotype beeld volgens Kumar steeds vaker zichtbaar. Dit zou de negatieve kijk van Indiase mannen op Westerse vrouwen alleen maar bevorderen.

Het meningsverschil tussen Dark en Kumar roept de volgende vraag op. Is er dan geen enkele ontwikkeling in de representatie van de blanke Westerse vrouw in Indiase cinema te ontdekken? Toch wel, bewijst 'From White Devil to White Emancipator'. Die ontwikkeling moeten we echter niet zoeken in het genre Bollywood, maar in het recentelijk opgekomen NIC. Dit genre is een tussenvorm van Westerse filmcultuur, Bollywood en onafhankelijke Indiase cinema en presenteert de Westerse vrouw als een emancipator: een sterkte vrouw die opkomt voor zichzelf en de harde Indiase maatschappij waarin zij leeft probeert te overleven. Dit in tegenstelling tot traditionele Bollywoodfilms.

Bollywood versus NIC
Om erachter te komen hoe NIC Westerse vrouwen weergeeft en of deze afbeelding verschilt van zowel oude als recente Bollywoodfilms, werden drie NIC-films geanalyseerd. De aandacht ging uit naar filmische elementen (zoals camerastandpunten en composities) en inhoudelijke elementen (bijvoorbeeld hoe de Westerse vrouwen zich kleden en gedroegen ten opzichte van Indiase personages). De verkregen resultaten werden vergeleken met de resultaten afkomstig van een analyse van Bollywoodfilms.

Uit de analyse bleek dat ook in NIC-films Westerse vrouwen schaars gekleed kunnen zijn, roken, drinken en soms zelfs mannen verleiden. Echter, ook Indiase personages vertonen gedrag dat voorheen uitsluitend aan  Westerse vrouwen toebehoorde. Bovendien spelen de Westerse vrouwen in NIC-films een dominantere rol dan de (mannelijke) Indiase personages. Niet alleen is de Westerse vrouw vaker het hoofdpersonage van de film, ook toont ze zich sterk genoeg om in de harde Indiase maatschappij te overleven. Dit in tegenstelling tot sommige mannelijke Indiase personages.

Een ander opvallend aspect in de NIC-films is dat seksualiteit en misbruik op een voor Indiase begrippen vrij expliciete manier aanwezig zijn. Een poging tot verkrachting wordt onomwonden in beeld gebracht en het feit dat een meisje zelfmoord heeft gepleegd omdat zij seksueel misbruikt is door haar vader, wordt uitvoerig door personages besproken. Taboes worden in tegenstelling tot in Bollywoodfilms niet verstopt. NIC-regisseurs maken films over gevoelige onderwerpen en tonen zo wat leeft in de hedendaagse Indiase maatschappij. Zij maken dus ook het feit bespreekbaar dat Westerse vrouwen die in India leven problemen ondervinden. In NIC zijn Westerse vrouwen geen immorele duivels, maar gewone vrouwen die proberen te overleven in een maatschappij waarin zij nog altijd beschouwd worden als een bedreiging voor de Indiase culturele tradities. Blanke Westerse vrouwelijke personages in NIC-films laten zien hoe Westerse vrouwen zich moeten gedragen als zij dit stereotype beeld willen doorbreken. 

NIC emancipeert
Blanke Westerse vrouwelijke personages in New Indian Cinema, zoals Ruth in That Girl in Yellow Boots, leren vrouwen die in India leven wat zij moeten doen om zich staande te houden in de harde Indiase maatschappij. Zij dienen zich te gedragen als slimme onafhankelijke vrouwen die opkomen voor hun rechten. Doordat NIC het feit dat Westerse vrouwen in India slecht behandeld worden bespreekbaar maakt, kan dit pas opgekomen filmgenre beschouwd worden als een volgende stap in de emancipatie van de vrouw in India. Dit geldt niet alleen voor de fictieve, maar ook voor de reële Indiase wereld.