Waarom armoede zichzelf onderhoudt

Waarom armoede zichzelf onderhoudt

Inleiding

In ons dagelijkse leven nemen we allemaal wel eens impulsieve beslissingen. We drinken een glas alcohol teveel of boeken een te dure vakantie, wie kent dit niet? Zoiets vormt geen probleem als het af en toe gebeurt. Onderzoek toont echter aan dat bepaalde mensen de neiging hebben om consistent impulsieve beslissen te nemen. Zo tonen vooral mensen met een laag inkomen impulsiever gedrag, wat kan leiden tot financiële moeilijkheden. Omdat dit een zware last legt op onze samenleving, is het belangrijk te onderzoeken wat aan de basis ligt van deze kortzichtigheid. Daarom onderzoek we in de deze studie of het impulsieve gedrag van armen deels verklaard kan worden door een verschil in tijdsperspectief.

Onderzoek

Talloze studies onderzochten waarom bepaalde mensen impulsiever zijn in het maken van beslissingen. Een dominant idee stelt dat mensen impulsieve beslissingen nemen omdat ze de waarde van een onmiddellijke beloning overwaarderen in vergelijking met de waarde van een toekomstige beloning. Neem bijvoorbeeld het roken van een sigaret. Iemand die rookt, hecht op dat moment meer waarde aan het genot van de sigaret (onmiddellijke beloning) dan aan het ontwijken van hart- en vaatziekten (toekomstige beloning). In deze context spreekt men over time discounting. Dit betekent dat de waarde van een toekomstige beloning wordt gereduceerd (discounted) ten opzichte van de waarde van een onmiddellijke beloning.

In deze masterproef diepen we een alternatieve verklaring uit die impulsiviteit linkt met een verstoord tijdsperspectief. Om dit te illustreren, veronderstellen we een situatie waarin iemand moet beslissen tussen het onmiddellijke genot van het eten van een stuk taart en de toekomstige gezondheidsvoordelen van het niet te eten. In deze situatie zal een persoon die de toekomst als verder weg beschouwt (en dus de gezondheidsvoordelen ook als verder weg beschouwt) meer geneigd zijn impulsief gedrag te vertonen dan iemand die de toekomst als dichterbij beschouwt. Mensen verschillen dus in hun tijdservaring en dit beïnvloedt de mate waarin ze toekomstige beloningen als ver weg of dichtbij ervaren. Voorgaand onderzoek kent verscheidene oorzaken toe aan dit verschil in tijdsperspectief. Wij belichten één bepaald element dat aan de oorsprong kan liggen, namelijk het gevoel van financial constraint of financiële beperktheid. We gaan na of mensen die zich arm of financieel beperkt voelen de toekomst (en dus toekomstige beloningen) als verder weg beschouwen en daarom ook impulsiever gedrag vertonen.

Dit onderzoeken we aan de hand van een online survey bij mannen en vrouwen tussen 25 en 65 jaar oud. Door financiële beperktheid op drie manieren bij de participanten aan- of afwezig te maken, proberen we twee hypotheses te bevestigen. De eerste hypothese stelt dat het gevoel van financiële beperktheid ertoe leidt dat iemand de toekomst als verder weg beschouwt. De tweede hypothese stelt dat het gevoel van financiële beperktheid leidt tot meer impulsief gedrag. Samen kunnen deze hypotheses aantonen of impulsiviteit bij armen deels verklaard kan worden door een verstoord tijdsperspectief.

De resultaten tonen aan dat voor de eerste hypothese (het gevoel van financiële beperktheid leidt tot een verlenging in iemands tijdsperspectief) enkel bevestiging kan gevonden worden in één van de drie manipulaties. Wanneer het gevoel van armoede aanwezig is, beschouwen participanten met een laag inkomen de toekomst als verder weg dan participanten met een hoog inkomen. Wanneer het gevoel van financiële beperktheid afwezig is, geldt het tegenovergestelde (zie figuur).

Voor de tweede hypothese (het gevoel van financiële beperktheid leidt tot impulsiever gedrag) is er geen bewijs. We gaan ervan uit dat dit vooral te maken heeft met enkele beperkingen in de studie zoals een te klein aantal participanten. 

Conclusie

In deze masterproef kunnen we gedeeltelijk verklaren dat het gevoel van financiële beperktheid ertoe leidt dat iemand de toekomst als verder weg beschouwt (en dat dit verschilt voor individuen met een hoog vs. laag inkomen). Er is echter geen bewijs voor de stelling dat dit verschil in tijdsperspectief leidt tot impulsiever gedrag. Dit is volgens ons voornamelijk toe te kennen aan enkele beperkingen in de studie. Omdat de impulsiviteit van armen een last legt op onze samenleving, lijkt het ons cruciaal dat er verder onderzoek gedaan wordt naar de mechanismen die aan de basis kunnen liggen.