De invloed van persoonlijkheid, gender en motivatie op de evolutie in leerstrategieën gedurende de transitieperiode van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs
Hoe leren studenten tijdens de transitie van secundair naar hoger onderwijs?
De overgang van het secundair naar het hoger onderwijs verloopt lang niet altijd even gemakkelijk en is niet voor elke student een evidentie. Leen Catrysse (Universiteit Antwerpen) concludeert in haar masterproef dat studenten tijdens de transitie een soort transitie-effect ervaren waarbij alle leerstrategieën toenemen.
Leen Catrysse, een studente Opleidings- en Onderwijswetenschappen, onderzocht hoe studenten leren tijdens de transitieperiode van het secundair naar het hoger onderwijs. Hiervoor gebruikte ze data die werd verzameld in een grootschalig project van de onderzoeksgroep EduBROn aan de Universiteit Antwerpen. In opdracht van de Provincie Antwerpen werd een longitudinaal onderzoek opgezet waarbij 3704 studenten werden gevolgd. Dit kadert binnen bredere inspanningen om inzicht te krijgen in welke factoren en processen een rol spelen in de overgang van secundair naar hoger onderwijs.
In haar onderzoek volgde Leen Catrysse 630 studenten die van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs overstapten en die beschikbaar bleven voor het onderzoek. “Zoals verwacht merken we een toename in diepteverwerking en zelfregulatie bij de studenten”, stelt Catrysse. Dit zijn de leerstrategieën die leiden tot studiesucces en bijgevolg een mindere kans hebben tot drop-out. “Daarnaast nemen ook leerstrategieën als analyseren en stuurloze regulatie toe en dit zijn eerder onverwachte effecten”, concludeert Catrysse. Studenten ondergaan met andere woorden een soort transitie-effect waarbij de meeste leerstrategieën toenemen en er dus geen consistente verandering plaatsvindt.
Daarnaast stelt Catrysse in haar onderzoek vast dat studenten op een verschillende manier evolueren in deze leerstrategieën. “We merken wel een algemene trend waarbij studenten die initieel hoog scoorden op een strategie, een tragere groei doormaken dan studenten die initieel lager scoorden”. Deze verschillende groei kan voor een deel verklaard worden door persoonlijkheidskenmerken, motivatie en het geslacht van studenten. “Samen verklaren deze kenmerken 25% van de verschillen in zowel de initiële score op de leerstrategie als van de verschillen in de groei”, merkt Catrysse op.
Op basis van haar onderzoek doet Leen Catrysse een aantal aanbevelingen naar de praktijk toe. “Het is belangrijk dat de gebruikte vragenlijst bij studenten tijdens deze periode meermaals wordt afgenomen, ze krijgen immers een feedbackrapport met concrete werkpunten en sterke punten”, stelt Catrysse. Op deze manier zullen studenten zich bewuster zijn van hun leerstrategieën en kunnen ze zichzelf ook bijsturen zodat ze die strategieën gebruiken die leiden tot meer studiesucces en minder drop-out.
