Dankzij deze innovatieve e-bike ‘fietstas’ verdwijnt uw auto voorgoed naar de achtergrond!

Verschilt de fietstas die u op uw e-bike gebruikt van gewone fietstassen? Vermoedelijk niet. Julian Adam (22 – Industrieel Ingenieur Ontwerp) erkende deze gewijzigde context en ontwikkelde voor zijn masterthesis een innovatieve ‘fietstas’, die eerder de vorm van een uitbreidbare bagagekoffer aanneemt.

Finaal concept 

Een frisse kijk op een familiair voorwerp

Tegenwoordig zijn bijna alle fietstassen gemaakt uit een flexibel materiaal, meestal een waterafstotend textiel. Hierdoor is het erg moeilijk om zowel de fietstassen zelf, als hun inhoud te beveiligen. Bijgevolg blijven de e-bike en speed pedelec slechts in bepaalde gevallen bruikbaar om bagage te vervoeren. Zo is het bijvoorbeeld geen probleem om van thuis naar het werk te fietsen. Wanneer er echter onderweg nog tussenstops moeten gemaakt worden, ligt diefstal op de loer. Om toch de bagage en de fietstas veilig te stellen moet de fietser deze telkens afnemen en  met zich meesleuren. Vergelijk dit maar even met het gebruiksgemak van de auto: voorwerpen die niet nodig zijn op een tussenstop kunnen veilig in de wagen achtergelaten worden!

E-bikes zijn eigenlijk geëvolueerd uit gewone fietsen, waardoor veel van de accessoires nog voor beide types fietsen gebruikt worden. In de afgelopen 15 jaar is de verkoop van e-bikes en speed pedelecs enorm toegenomen. De industrieel ontwerper erkende deze relatief nieuwe context van e-bikes en speed pedelecs, die zwaarder, duurder en sneller zijn dan gewone fietsen. Bovendien werden ook verschillende problemen met de huidige fietstassen geïdentificeerd. Er is niet alleen een gebrek aan beveiliging, maar de huidige fietstassen zijn ook moeilijk te organiseren, niet robuust genoeg en beschermen hun inhoud nauwelijks. Dit laatste is vooral relevant in de context van woon-werkverkeer, waarbij bijvoorbeeld vaak een laptop vervoerd wordt.

De gebruiker als middelpunt van het onderzoek

Tijdens mijn opleiding leerde ik de gebruiker zoveel mogelijk betrekken in het ontwerpproces. Enkel zo kunnen persoonlijke assumpties van tafel geveegd worden en ontstaat er een product dat ook effectief de wensen en noden van de eindgebruiker vervult. – Julian Adam

Tijdens het onderzoek werd gebruik gemaakt van de ‘Design thinking’ methodologie. Hierbij staan vijf thema’s centraal: een focus op de gebruiker, het iteratief omkaderen van het probleem, het visualiseren en tastbaar maken van ideeën, experimenteren met verschillende oplossingen, en het omarmen van diversiteit.

Zo werden gelijkaardige producten geanalyseerd, persona’s opgesteld (stereotype gebruikers), storyboards gemaakt (sequentie van handelingen weergegeven in tekeningen) en de gebruikersreis in kaart gebracht. In combinatie met twee verkennende vragenlijsten (n=30 en n=219), verdeeld onder de doelgroep, werden hieruit de belangrijkste gebruikersnoden opgesteld.

Ontwikkelen van ideeën en prototypes

Verschillende losstaande ideeën werden getest met simpele prototypes. Hierna werd het eerste complete prototype gemaakt met verschillende hoofd- en nevenkenmerken. Deze kenmerken vormden allen een verbetering ten opzichte van conventionele fietstassen.

De hoofdkenmerken waren de voorziene beveiliging (van zowel de inhoud als de bagagekoffers zelf), het harde materiaal, de bescherming van de inhoud, en de mogelijkheid tot het opslaan van een helm. Verdere eigenschappen waren de verbeterde veiligheid en aerodynamica (dunner dan conventionele fietstassen), de uitbreidbaarheid van de koffer, en de verbeterde organiseerbaarheid van de inhoud (vooral belangrijk in de context van woon-werkverkeer).

Compleet prototype

Met dit prototype werd opnieuw naar de eindgebruiker gestapt en werden interviews afgenomen (n = 9) tot geen nieuwe resultaten aan het licht kwamen.

Over het algemeen werd zeer positief gereageerd op dit prototype. Het voornaamste probleem had te maken met de organiseerbaarheid. Julian Adam vertelt: “… doordat de klep van de achterste koffer vooraan opent en deze niet van bovenaf gevuld of geledigd wordt, kan een pendelaar veel gemakkelijker voorwerpen terugvinden op de werkplek. Jammer genoeg bleek deze opstelling uit de gebruikerstesten minder praktisch wanneer de koffer nog op de fiets bevestigd is.”

Als resultaat werd een alternatief gezocht en gevonden. Dit alternatief liet toe om de koffer schuin te laden en te lossen.

Schuin laden

Het finale concept

Uiteindelijk werd het prototype vertaald in een 3D computermodel. Hierbij werd erop gelet dat het finale ontwerp ook effectief geproduceerd zou kunnen worden met diverse productietechnieken.





Features, toegeklapt versus uitgebreid

Beveiliging

Bekijk ook zeker eens Julian’s promofilmpje op https://www.youtube.com/watch?v=YLG6wc3BYCM!

Samen voor een meer leefbare wereld

Omdat de ontworpen bagagekoffer de mogelijke gebruiksgevallen van de e-bike uitbreidt is de kans groot dat de gewoonte om de e-bike te gebruiken versterkt wordt. Bijgevolg is het waarschijnlijk dat deze bagagekoffers meehelpen om een verandering in vervoerswijze (modal shift) van de auto naar de fiets teweeg te brengen. Dit omdat het gebruiksgemak van de e-bike sterk verbeterd wordt.

“De hoeveelheid broeikasgassen die uitgestoten worden tijdens het (e-)fietsen, zijn slechts één tiende van de broeikasgassen uitgestoten tijdens het gebruik van een auto. Het gebruik van deze bagagekoffers zou dus een aanzienlijke vermindering in luchtvervuiling en uitstoot van broeikasgassen kunnen betekenen”, vertelt de 22-jarige ingenieur ons.

Bovendien kunnen de bagagekoffers dus ook leiden tot steden die niet alleen gezonder, maar ook meer leefbaar zijn. En geef nu toe, wie woont er niet graag in een aangename omgeving?