Er zit muziek in ons werk !

Er zit muziek in ons werk !

Hebt u al gehoord van het diploma ‘Muziekwerker in de ouderenzorg’ ? Neen ? Logisch. Toch bestaat het al minstens in één Woon- en Zorgcentrum in Vlaanderen, dat gedurfd een innovatieve trend inzette binnen de ouderenzorg. Zij investeerden bewust in het opleiden van ervaringsdeskundige experts in het werken met Muziek In Zorg (MIZ).

We hebben het hier niet over een contactkoor of zingen tijdens de animatiemomenten maar over muziek als vlot en bewust dagdagelijks werkmiddel in de rugzak van 1 à 2 speciaal opgeleide zorg- en verpleegkundigen per afdeling. Muziekwerkers ondersteunen en enthousiasmeren als MIZ-expert bovendien hun collega’s op de werkvloer in de dagdagelijkse zorg voor ouderen. Een eerste positief opwaartse spiraal is ondertussen rond, om enkel maar in kracht toe te nemen. Levenskwaliteit, die ouderen heel hun leven zelf opbouwden, wordt hierdoor rechtstreeks en bewust naar boven gehaald in de eerste plaats. Blijkt zelfs dat deze specifieke aanpak ook het woord ‘werkvreugde’ een verrassend nieuwe betekenis geeft en samenwerking bevordert, wat naast de u ondertussen bekende burn-out ook voorkomt dat zorgpersoneel ouderen stilaan als ‘zorgobjecten’ gaat zien, waarbij er soms zelfs ongelukken gebeuren in het respecteren van menselijkheid en levenskwaliteit. U weet misschien dat men in de zorg gemiddeld 8 luttele minuten mag neertellen per oudere om deze te wekken en klaar te stomen voor de dag ? Zijn dat nu net niet die ouderen die duizenden euro’s per maand, zeg maar een fortuin per jaar, moeten neertellen voor (hun) goede Zorg ?

Hoe valt dit nog te rijmen ? Akkoord, het hoeft geen betoog dat ouderenzorg steeds zwaarder wordt gezien de toelatingsvoorwaarden steeds verhogen voor opname in de ouderenzorg. Maar mag dat een reden zijn om zo met elkaar om te gaan ? Waarom overkomt dit de zovele idealisten die bewust kiezen voor een (zware) job in de zorg ? Wist u dat nog heel wat ouderen schrik hebben om een simpele vraag te stellen uit angst geen goede zorg te krijgen ? Waar zijn we dan nog mee bezig ? Een wirwar van vicieuze cirkels ligt aan de oorzaak. Zij lijken zowel bewoners als personeel langzaam mee de diepte in te zuigen ondanks de vele goede initiatieven die vaak geen stand lijken te houden tegen de neerwaartse spiralen. Gaat een van uw (groot)ouders straks niet naar een woon- en zorgcentrum of komt u daar niet zelf binnen enkele tientallen jaren in terecht ? Moet dat echt ? Of mág het straks ?

Latente levenskwaliteit omgebogen naar ‘leven tot de laatste snik!’

Is dit niet waar elke mens van droomt voor het einde van zijn of haar leven ? Vraag blijft hoe die levenskwaliteit te re-activeren. Hoe er in de ouderenzorg voor zorgen dat men te weten komt wat de wensen van onze ouderen zijn, zonder angst aangaande hun zorg ? Hebben onze ouderen niet al jarenlang zelf de antwoorden op de vraag wat voor hen persoonlijk goede zorg is ? Hoe komt het dat we niet meer ervaren dat we inter-afhankelijk zijn van elkaar ? Dat bewonersgeluk samenhangt met dat van personeel en omgekeerd ? Waarom zetten we daar niet gewoon op in ?

Meer en meer zorg- en verpleegkundigen, die dag in dag uit met ouderen werken, tonen hoe bereid zij zijn om de zorg te geven die ouderen zelf wensen. Echter zitten bepaalde gewoontes blijkbaar zo diep in onze systemen ingebakken. Ook ontbreken misschien gewoon de juiste handvaten. Zo is het dat, wellicht meer en meer, creatieve ingrepen en middelen alsook creatief (bij)geschoold personeel nodig zullen zijn voor een zeer nabije toekomst. Dat geloofde althans een 41-jaar jonge HoGent-student orthopedagogie, werkzaam als Referent Muziek In Zorg en Creatief muziektherapeut. Vanuit zijn ervaringen binnen individuele therapiesessies onderzocht en ontdekte hij een creatieve mogelijkheid. Zo werd in overleg met directie en leidinggevenden bewust besloten dit project groen licht te geven. Mét het nodige verrassende resultaat !

Naar een van-muziek-doordrongenheid…

Met zijn allen leren vragen en geven op een heel eenvoudige manier via een nieuw duurzaam handvat? Ruimte creëren waarbinnen gefocust mag worden op het werken met MIZ, Muziek In Zorg? Collega’s triggerend, spelend met de domeinen van ‘Quality Of Live’ van Robert Shalock en nieuwe aandachtspunten creëren binnen het elektronisch zorgdossier ? En waarom niet tot in de Vroegtijdige Zorgplanning toe ? (palliatieve zorg)

Sterke opwaartse positieve spiralen ontstonden en sleurden alles mee op weg naar gedragenheid. Deze scriptie zal u dan ook opzettelijk geen klassieke doelgroepomschrijving geven zoals zovele eindwerken dat doen. “Ja!” zeggend, richt de auteur zich ook daarin consequent op krachten en mogelijkheden. Beperkingen en gebreken hebben hier niets meer van doen. ‘Geluk’ krijgt opnieuw de plaats die het verdient op het einde van een mensenleven. Bewustzijn rond het feit dat onze werkvreugde samenhangt met de levenskwaliteit van residenten in de ouderenzorg neemt alleen maar toe. Hoe geruststellend voor zichzelf te mógen zorgen! Hoe deugd doet het vanuit eigen expertise én levenservaring mee te bouwen aan de ouderenzorg van morgen, die vandaag begint? Eigen inbreng mogen doen binnen de eigen stijl van elke afdeling van een woon- en zorgcentrum. Elk talent wordt belangrijk, creatief redeneren en functioneren een verfrissende animatieve grondhouding in ouderenzorg.

U raadt het al, dit eindwerk is niet zoals alle anderen. Het scoorde te HoGent 18 op 20, tot grote verbazing van de auteur zelf, die in de eerste plaats vooral plezier had én heeft in het opzetten en verder ontwikkelen van het project samen met een ondertussen 8-koppige ploeg Muziekwerkers in WZC Ten Anker te Nieuwpoort.

Vertrekkend vanuit confronterende feiten, waar geen middel tegen opgewassen leek, besloot de auteur zich niet meer te laten ontmoedigen maar het probleem een creatief antwoord te bieden. Dit in de eerste plaats door het delen van eigen expertise binnen een creatieve opleiding en wederzijdse ondersteuning binnen een Werkgroep Muziek In Zorg.

Het heden ziet er alvast anders uit dan gisteren. Een scriptie om met opgeheven hoofd glimlachend de toekomst van de ouderenzorg tegemoet te gaan. In alle eenvoud én kracht.

“Klein liedje… voor jou!” (Bram Vermeulen)