¡Hala Madrid!: Persconferenties van Real Madrid C.F. onder de loep genomen
“These are the champions
Die Meister
Die Besten
Les grandes équipes
The champions!"
Met dit iconische lied op de achtergrond betraden de spelers van Real Madrid C.F. en die van Liverpool FC het veld om te strijden voor een van de meest prestigieuze bekers in de voetbalwereld, de Champions League. ‘Los Merengues’ slaagden erin om drie jaar achter elkaar de beker te bemachtigen. Op 11 december 2000 bekroonde FIFA het Koninklijk elftal tot ‘beste ploeg van de 20e eeuw’. Uit een studie van 2WaySports blijkt dat Real Madrid C.F. de meest gevolgde voetbalploeg is op Facebook, Instagram en Twitter. Dit alles toont aan waarom Real Madrid C.F. beschouwd wordt als een van de beste teams ter wereld en waarom het interessant is om zijn persconferenties te analyseren.
Wat werd precies onderzocht?
In dit onderzoek werden 37 persconferenties van Real Madrid C.F. uit het voorbije seizoen (2017-2018) bestudeerd. Deze studie gebeurde met het oog op vier elementen:
- De aanwezigheid van verplichte regels, waar de verschillende deelnemers – de spelers, de trainers en de journalisten – zich aan moeten houden;
- Het taalgebruik, voornamelijk Engelse voetbaltermen, en het gebruik van bepaalde communicatiestrategieën door sprekers die het Spaans niet als moedertaal hebben;
- Het onderscheid tussen persconferenties van neutrale en rivale wedstrijden;
- De verwijzingen die men in de persconferenties maakt naar het politiek conflict in Catalonië.
Ten gevolge van het woordlimiet zullen in dit artikel alleen de twee laatste elementen bekeken worden.
Rivalen tot op het bot en ‘grootheidswaanzin’
Hoewel er in elke voetbalwedstrijd rivaliteit aanwezig is, staat het concept ‘neutraal’ in dit onderzoek voor “een wedstrijd tussen twee ploegen die geen voorgeschiedenis hebben van rivaliteit”, terwijl het concept ‘rivaal’ hier op een wedstrijd slaat tussen "twee ploegen die elkaar voortdurend willen overtreffen". Een wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en een ‘kleinere ploeg' behoort ook tot een neutrale wedstrijd. Zo wordt duidelijk dat de wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en het Cyprisch Apoel Nicosia een voorbeeld is van een neutrale wedstrijd, terwijl de ‘El Clásico’ (de wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en FC Barcelona) een voorbeeld van een rivale wedstrijd is. Daarom kan men verwachten dat het taalgebruik in rivale persconferenties agressiever is dan het taalgebruik in neutrale persconferenties.
In deze thesis komt het concept ‘grootheidswaanzin’ voor het eerst aan bod. Met dit concept verwijst men naar “het gevoel dat wij de beste ter wereld zijn”. Gezien de successen die Real Madrid C.F. in zijn geschiedenis heeft geboekt, zou het gevoel aanwezig moeten zijn in het denken van de ploeg, de spelers en de technische staf. Dit zou betekenen dat dit gevoel eerder in neutrale persconferenties voorkomt, terwijl men in rivale persconferenties meer geneigd is om respect te tonen.
¡Visca Catalunya lliure!... Of toch niet?
Wat het onderzoek interessant en relevant maakt, is dat er wordt nagegaan of er in de persconferenties verwijzingen worden gemaakt naar het ‘eeuwig (politiek) conflict’ tussen Catalonië en Madrid. In het onderzoek kijkt men ook naar het feit dat Zidane – die vorig seizoen nog trainer was bij Real Madrid C.F. – al dan niet deelneemt aan de discussie over dit conflict.
Uit een aantal voorbeelden in de inleiding van de thesis blijkt alvast dat de supporters het politiek conflict weerspiegelen in hun gedrag ten opzichte van elkaar. Zo reageerden de supporters van Real Madrid C.F. op het referendum in hun wedstrijd tegen RCD Español, een ploeg uit Barcelona, bijvoorbeeld met “¡Qué viva España!” en met Spaanse vlaggen. Als zelfs de supporters in de stadia zich met dit conflict bezighouden, zou dit kunnen betekenen dat het ook door Zidane en/of de spelers wordt gebruikt en, meer bepaald, in rivale persconferenties (zeker in die van El Clásico).
Resultaten: neutrale wedstrijden vs. rivale wedstrijden
Uit de analyse en uit de grafiek blijkt dat het taalgebruik in de rivale persconferenties inderdaad agressiever is dan bij de neutrale wedstrijden. In alle persconferenties komt agressief taalgebruik in totaal 62 keer voor: 44 keer in rivale persconferenties en slechts 18 keer in neutrale persconferenties. Het concept ‘luchar’, wat vechten/strijden betekent in het Spaans, komt het meest voor (9 keer): 6 keer in rivale persconferenties en 3 keer in neutrale. Hoewel het woord 3 keer werd gebruikt in de neutrale persconferenties, valt het wel op dat het gebruikt werd om te verwijzen naar de rivale wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en FC Barcelona.
De grafiek toont duidelijk aan dat men, zoals verwacht, grootheidswaanzin voornamelijk in de neutrale persconferenties gebruikt, terwijl men overduidelijk respect uit naar rivalen toe. Hier zijn twee paradigmatische voorbeelden van:
- Neutrale wedstrijd: Na de uitnederlaag van Real Madrid C.F. tegen Girona FC gebruikte Zidane 6 keer grootheidswaanzin. In plaats van toe te geven dat Girona FC beter was, stelt Zidane dat “de nederlaag het gevolg was van een gebrek aan concentratie”;
- Rivale wedstrijd: Na de nederlaag tegen Tottenham Hotspurs gaf Zinedine Zidane 3 keer toe dat “we tegen een betere ploeg speelden”, wat een duidelijke uiting van respect is.
Resultaten: verwijzingen naar het politiek conflict
Wat na de analyse opvalt, is dat het politiek conflict in totaal slechts 9 keer aan bod kwam en alleen in de neutrale persconferenties. Dit wil dus zeggen dat het conflict geen enkele keer werd vermeld in de persconferenties van El Clásico. Bovendien heeft Zidane zich hier nooit over uitgesproken.
Discussie en conclusie
Het onderzoek van Real Madrids persconferenties heeft duidelijk gemaakt dat – zoals verwacht – rivale persconferenties agressiever taalgebruik bevatten dan neutrale persconferenties. Bovendien hanteert men voornamelijk grootheidswaanzin in neutrale persconferenties, terwijl men respect uit naar rivalen toe. Het politiek conflict dat zich in Catalonië afspeelt, komt slechts 9 keer aan bod en uitsluitend in neutrale persconferenties. Zidane uit zich niet over dit conflict en dit zou kunnen komen door zijn nationaliteit (Frans). Hierdoor is hij wellicht minder betrokken met het Spaans politiek leven. Nu Lopetegui de nieuwe coach is geworden van Real, is het interessant om het onderzoek te herhalen om na te gaan of men dezelfde resultaten bekomt.
