Leerlingen van het 3e jaar secundair onderwijs motiveren en sensibiliseren tot DTPa vaccinatie
Binnen het CLB ziet men al jaren een dalende trend in de vaccinatiegraad. Deze problematiek zien we niet enkel terug bij het CLB, het is een globaal probleem. Wereldwijd zijn de anti-vaxxers in stijgende lijn. Het feit dat we op het moment van de aanvang van de bachelorproef in volle pandemie zaten zorgde ervoor dat ik direct getriggerd was om deze problematiek aan te pakken. In de huidige context zien we ook nog steeds dat er grote groepen niet gevaccineerde personen zijn.
Uit het onderzoek is gebleken dat er veelal verschillende redenen zijn waarom mensen weigerachtig staan ten opzicht van vaccins. Een eerste reden is het feit dat er tegenwoordig ontzettend veel vaccins voorhanden zijn. In de Verenigde Staten is het aantal licenties voor vaccins verdrievoudigd tegenover 1990. Veel ouders vragen zich dan ook af of deze nieuwe vaccins nog wel even veilig en effectief zijn als de oude. Door het feit dat er zoveel vaccins worden opgenomen in de vaccinatieprogramma’s vragen de ouders zich af of het nog wel goed is voor het immuunsysteem van hun kinderen. Natuurlijk opgebouwde weerstand zou volgens sommige ouders namelijk sterker zijn dan de weerstand bekomen door vaccins. Een derde reden, die in verschillende onderzoeken terugkomt is de vaccinatie-paradox, door het succes van vaccinaties zijn vele ziekten en hun symptomen onbekend geworden. Dit zorgt ervoor dat de ouders de ziekte niet meer als belangrijk zien, en meer schrik hebben voor de eventuele bijwerkingen van het vaccin dan voor de betreffende ziekte zelf. Een schrik die vaak terugkomt is de schrik dat vaccins autisme veroorzaken. Deze valse bewering werd in het verleden door een Engelse arts in een onderzoek gepubliceerd. De arts heeft later zelf toegegeven dat het onderzoek niet correct was gevoerd, maar de theorie wordt nog steeds gretig gebruikt door mensen die weigerachtig staan tegenover vaccins. Bovendien maakt een verhaal van een kind dat schijnbaar slachtoffer is geworden van vaccinatie veel meer indruk dan de miljoenen succesverhalen die er jaarlijks zijn. Het is dus makkelijker om schrik te krijgen dan om de schrik weg te nemen.
Weigerachtig staan tegenover vaccinatie wordt bovendien ook voor iedere persoon anders ingevuld. Sommige mensen hebben slechte ervaringen uit het verleden, bijvoorbeeld wanneer iemand ooit een pijnlijke reactie heeft gehad of wanneer iemand belonenfobie heeft. Verder kunnen ook de familiehistoriek en de kennis omtrent deze ziekten en hun vaccinaties een invloed hebben op de keuze. Bovendien dienen ouders van jonge kinderen reeds veel keuzes te maken aangaande de gezondheid van hun kind. Soms wordt vaccinatie door hun gezien als een bijkomstigheid in plaats van een hoofdzaak.
Uit onderzoek blijkt dat er voor de adolescenten zelf, een groot informatie- en educatiegebrek is omtrent de vaccinaties en de bijhorende ziekten. Jongeren van deze leeftijd beseffen vaak niet hoe belangrijk deze vaccinaties zijn en ze zijn ook niet preventief met hun gezondheid bezig. Vaak worden ze zich pas bewust van het gevaar wanneer ze zich reeds in een precaire situatie bevinden. Bovendien zijn jongeren vaak ook rebels en willen ze graag inspraak hebben in hetgeen er met hun gebeurt.
De redenen voor de lage vaccinatiegraad binnen de GO! Maxwell school zijn volgens een paramedisch werker van het CLB de volgende. In eerste instantie vormt de taalbarrière een probleem. Ouders van allochtone afkomst zijn niet altijd de taal machtig genoeg om de inhoud van het toestemmingsformulier te begrijpen. Verder is het ook voor ouders met een lager opleidingsniveau niet evident om de inhoud van het toestemmingsformulier te begrijpen. Ouders van kansarme gezinnen zien een vaccinatie eerder als een bijzaak. Bij de jongeren zelf zien ze een negatieve groepsdruk, als de vrienden stoer doen en zich niet laten vaccineren gaan ze de vaccinatie zelf ook weigeren.
De eerste stap naar een oplossing is om te begrijpen wat de beweegredenen zijn van de ouders en adolescenten. Een tweede stap is om de band tussen de ouders, adolescenten en de gezondheidsmedewerker aan te spannen zodat er een open communicatie mogelijk is. Uit onderzoek is gebleken dat een persoonlijke communicatie in combinatie met het verstrekken van correcte informatie grote slaagkansen heeft.
Het is noodzakelijk dat de gezondheidsmedewerker de jongere juist begeleidt en een duidelijke open communicatie voert. Deze begeleiding en communicatie met de adolescent kan gevoerd worden aan de hand van een educatieve les. Op deze manier heeft de gezondheidsmedewerker de kans om adolescenten op een effectieve manier te informeren, adviseren en sensibiliseren aangaande de vaccinaties en de bijhorende ziekten. Uit onderzoek is gebleken dat een educatieve les de vaccinatiegraad met 43% kan verhogen. Het is daarbij belangrijk om deze lessen aan te passen aan de gewenste doelgroep. Het is van groot belang dat de info niet te complex wordt aangebracht. Medische termen schrikken eerder af dan dat ze aantrekken. Daarbij is het ook van belang om onderzoek te doen naar de achtergrond van de doelgroep. Iedere groep binnen de maatschappij heeft nood aan zijn persoonlijke aanpak. Voor adolescenten is het niet voldoende om enkel standaardinfo mee te krijgen, zij willen gehoord worden en daar dient op ingespeeld te worden.
Uit de aangereikte oplossingen heb ik besloten om een educatieve les op te stellen, rekening houdend met de literatuurstudie en de feedback van het CLB-team. Het CLB-team heeft de PowerPoint presentatie en de bijhorende uitleg goedgekeurd vooraleer ik de interactie met de leerlingen ben aangegaan.
Tijdens de gegeven les merkte ik aan de studenten dat de extra uitleg nodig was. Wanneer we kijken naar de cijfers merken we dat deze educatieve les een positieve invloed heeft op de vaccinatiegraad. Niet enkel voor de leerlingen van het 3e jaar maar eveneens voor de leerlingen van het 4e jaar. Vooral bij de leerlingen van het 4e jaar is dit opvallend aangezien hun vaccinatiegraad vorig schooljaar dramatisch laag was.
Of deze educatieve les op lange termijn hetzelfde effect heeft kunnen we nu niet meten. Bovendien dient er nog gekeken te worden wat het effect is bij andere studierichtingen. Hier moet nog verder onderzoek naar gedaan worden.
