Wat als robots de turnjury vervangen?
“Machines zullen doen wat mensen niet kunnen. Machines zullen samenwerken met de mens, in plaats van de grootste vijand van de mensheid te worden”, Jack Ma, de oprichter van Alibaba.
Turnen is een van de meest bekeken en bijgewoonde sporten tijdens de Olympische Spelen. Ondanks deze vierjaarlijkse populariteitspiek, heeft de turnsport last van een gebrek aan interesse in niet-olympische jaren. Een belangrijke reden hiervoor is dat gymnastiek een jurysport is. Voor een leek is het quasi onmogelijk om te begrijpen waarom de ene gymnast(e) een betere score behaalt dan de andere. Voor wie wel vertrouwd is met de regels, is het dan weer frustrerend als de gegeven scores niet 100% objectief lijken.
Eurovisiesong effect in het turnen
Inderdaad, de sport heeft al verschillende juryschandalen achter de rug die het gevolg zijn van menselijke vooroordelen bij de evaluatie van een oefening. Een gymnast gaf toe opgemerkt te hebben dat wanneer de Belgen in Nederland een wedstrijd turnen, de Belgen meer punten krijgen van de Nederlanders, en omgekeerd. De mens is een subjectief wezen, en kan in zijn evaluatie beïnvloed worden door verschillende factoren. Vooroordelen kunnen gebaseerd zijn op nationaliteit, de volgorde van de presterende gymnasten, en de reputatie. Ook kan de positie van een jury, of vermoeidheid een rol spelen in de evaluatie van gymnasten. Internationaal jurylid Marleen van Dooren spreekt uit ervaring: “Op het WK in Doha bijvoorbeeld, ik was D1 jurylid op vloer. Wanneer een gymnaste aan de andere kant van de vloer turnt is ze 15 meter ver van ons, we hebben dan geen zicht op haar voeten.”
De robots schieten ter hulp
Deze problemen kunnen binnenkort verleden tijd zijn. Fujitsu en de Internationale Gymnastiek Federatie (FIG) werken samen aan de ontwikkeling van een nieuw jurysysteem dat belooft om vrij te zijn van vooroordelen. Dit systeem zal menselijke evaluatie en artificiële intelligentie (AI) combineren, en zou al gebruikt kunnen worden tijdens de uitgestelde Olympische Spelen van Tokyo 2020. De technologie bestaat uit 3D lasersensoren en een software dat op basis van de positie van de gewrichten posities kan herkennen, om zo elementen en de uitvoering ervan te herkennen en uiteindelijk tot een score te komen. Deze technologie kan vergeleken worden met de VAR in het voetbal die ook ingeroepen wordt om accuratere beslissingen te nemen.
In mijn thesis onderzoek ik wat de verschillende stakeholders van het turnen denken over dat nieuwe technologische jurysysteem. In deze studie worden vier stakeholdergroepen geïdentificeerd: juryleden, gymnasten, trainers en fans. Deze doelgroepen werden geïnterviewd om naar hun mening te vragen over deze technologie. De nadruk van deze studie ligt op wat de impact zou kunnen zijn van deze technologie voor wat betreft de populariteit van de sport.
AI-technologie als jureringstool
Uit de interviews bleek dat de technologie als een hulpsysteem positief ontvangen wordt. De meerderheid van de geïnterviewden zijn ervan overtuigd dat de technologie het jureringsproces ten goede zal komen. Het zal het transparanter, objectiever en accurater maken, waardoor er minder discussie zal ontstaan rond scores. “Ik denk echt dat het de sport ten goede zal komen omdat het objectiever zal zijn en er minder discussie gaat zijn zoals ‘is de hoek goed of niet, is de pirouette volledig uitgedraaid of niet?’ Dat zijn dingen die de technologie perfect kan zien, wat ik echt goed vind” (Voormalig internationale gymnaste Laura Waem). Gegeven de controverse rond de VAR in het voetbal, is dit een verrassende vaststelling. Een belangrijk verschil is echter dat voor turnen elk element specifiek kan bepaald en dus herkend worden door de technologie. Verder geven de stakeholders aan dat de technologie de juryleden niet volledig kan vervangen, men plaatst namelijk heel wat vraagtekens over de evaluatie van het artistieke aspect van de sport. Voormalig internationaal gymnaste en huidig topsport coach Julie Croket stelt zich vragen: “Aan de andere kant, turnen is natuurlijk een artistieke sport, dus de choreografie, de uitstraling, hoe de gymnaste voorkomt, dat gaat de computer volgens mij niet kunnen beoordelen. Ik zou niet weten hoe ze dat kunnen verwezenlijken.”
Er is maar weinig overtuiging dat het objectiever maken van het jureringsproces meer fans zal aantrekken tot de sport. Het transparanter maken daarentegen, zou een revolutie kunnen betekenen. De ingewikkeldheid van het puntensysteem in turnen wordt vaak als een van de voornaamste redenen genoemd waarom niet veel mensen de sport volgen. Het systeem zou meer uitleg rond de sport en de jurering kunnen geven, zowel live in de arena, alsook tijdens live uitzendingen van wedstrijden. En dit zou onder andere volgens fan Hannah Mouillot een impact hebben op de populariteit van de sport “Ik denk dat het echt een pluspunt is voor de fans. Het is een feit dat mensen die de sport niet beoefenen het moeilijk hebben om een wedstrijd te volgen. De technologie zou ervoor kunnen zorgen dat het grote publiek gymnastiek beter zullen begrijpen. Onvermijdelijk zal dat de sport attractiever maken, en meer mensen zullen naar wedstrijden kijken”.
AI-technologie als trainingtool
Trainers en gymnasten zijn van mening dat ook de technologie als een trainingtool voordelig kan zijn. Door het systeem dat hen zal evalueren op grote wedstrijden ook op training te gebruiken, zouden ze een groot competitief voordeel creëren ten opzichte van landen of zalen die dat systeem niet hebben. Gymnasten die met dit systeem kunnen trainen zouden betere prestaties kunnen leveren op internationale wedstrijden.
Betere prestaties leiden vaak tot meer media aandacht, dat weet internationaal gymnast Florian Landuyt: “Niet zo veel mensen kijken naar het turnen. Je kan dat vooral bereiken door prestaties te behalen, als we kijken naar Nina en het meisjesteam die de Spelen hebben gehaald, ze hebben meteen veel meer media aandacht gekregen.” Door meer media aandacht, worden ook meer mensen bereikt die eventueel de sport zullen beginnen te volgen. Dus het systeem gebruiken als een trainingtool zou ook onrechtstreeks kunnen leiden tot een grotere populariteit van de sport.
Als we nu de juryleden kunnen vervangen door robots, vervangen we dan ook de gymnasten binnenkort?
