Restauratie van een houten staakmolen - “Windekemolen” te Scheldewindeke

Femke Gillis Wouter Vanrenterghem
Persbericht

Restauratie van een houten staakmolen - “Windekemolen” te Scheldewindeke

Restauratie van een houten staakmolen – Windekemolen te Scheldewindeke

 

Vandaag de dag staan oude gebouwen die onze steden en dorpen sieren, steeds meer in de belangstelling. Denken we maar aan de jaarlijkse open monumentendag waar steevast duizenden bezoekers op af komen. Aan deze open monumentendag is steeds een wedstrijd verbonden waar monumenten kunnen ingeschreven worden om mee te dingen naar een restauratieprijs. Dit jaar ging de hoofdprijs naar een oud stoomcentrum in Maldegem die dringend aan restauratie toe is. Deze wedstrijd is sinds kort vergezeld door de monumentenprijs, georganiseerd met medewerking van de VRT. Er is bijgevolg een heuse mediabelangstelling gegroeid ter ondersteuning van het conserveren van ons waardevolle erfgoed.

 

Restauraties, in het bijzonder molenrestauraties, hebben echter ook een bepaalde evolutie ondergaan. Zo kan men stellen dat momenteel zowel het technisch als het esthetisch aspect van groot belang is. In de tweede helft van de negentiende eeuw was de molenaar vooral begaan met de goede werking van zijn molen en met het behalen van een maximaal rendement. Later, in de jaren vijftig en zestig, werd het esthetisch aspect dan weer belangrijker. In de jaren zeventig begon men de molen dan weer te zien als een werktuig en de molenverenigingen benadrukten het belang van een maalvaardig herstel. Daarom werden er in die periode een aantal maatregelen getroffen die leidden tot de oprichting van het RMLZ (Rijksdienst voor Monumenten- en Landschappenzorg) en de oprichting van de molenaarscursus voor vrijwillige molenaars opgericht door vzw Levende Molens en de vzw Werkgroep West-Vlaamse Molens.

Vanaf 1980 werden molens gerestaureerd volgens een strakke technische beleidslijn die historisch correcte restauraties beoogde en waarbij de molenbouwers gebruik moesten maken van traditionele materialen en technieken.

“Tegenwoordig beschouwt men, zoals reeds vermeld, de toestand waarin de molen verkeerde op het moment van stilvallen, als ideaal uitgangspunt voor een restauratie. Bijgevolg respecteert men bij de restauratie alle toevoegingen die de molen op dat specifieke moment had en komt men tegemoet aan het Charter van Venetië.”

 

De richtlijnen van het Charter van Venetië werd gebruikt om het restauratiedossier van de Windekemolen op te stellen en aldus deze scriptie te verwezenlijken. Voor eender welk restauratiedossier komen zes hoekstenen aan bod. De bouwhistorische nota, de opmetingsplannen en opmetingsstaat, de diagnose nota, verantwoordingsnota, bestemmingsplan en als laatste de restauratienota. In deze scriptie kwamen vijf van deze hoekstenen aan bod. De technische en administratieve bepalingen die de restauratienota bevat werden niet behandeld.

 

De auteurs hebben ervoor gekozen om meer nadruk te leggen op de diagnose en verantwoordingsnota. Deze nota’s vormen het belangrijkste onderdeel van het restauratiedossier. De diagnosenota omvat de beschrijving van de staat waarin de onderdelen zich bevinden. Aan de hand van deze diagnosestelling wordt er in de verantwoordingsnota verklaard wat er dient vernieuwd of hersteld te worden of wat behouden kan blijven.

 

Dit eindwerk kan een mooie aanzet zijn om zich te verdiepen in het Vlaamse molenpatrimonium.

 

Bibliografie

Documenten

 

Decaesstecker (C.),

TV 218 Houten vloerbedekkingen : Plankenvloeren, parketten en houtfineervloeren”, 2000

 

De Hollandsche Molen,

Rapport VEILIGHEID op wind- en watermolens”

 

Hilbrand De Vuyst– Afdeling Monumenten en Landschappen- Vakgebied Industrieel erfgoed, “Hout werkt”

 

Holemans Herman,

Kadastergegevens 1835-1990 – deel 1 gemeenten A-B”

Kadastergegevens 1835-1990 – deel 2 gemeenten D-E”

 

Geldof Peter e.a. - VIBE

Hout : duurzaam zonder verduurzaming Deel 1: alle toepassingen”, 2005

 

Monumentenwacht Vlaanderen vzw,

Biologische aantastingen in hout”, 2005

 

Monumentenwacht Oost-Vlaanderen vzw,

INSPECTIERAPPORT 40380/2004/EXT”, 2004

 

NBN 189 Hout- Afwijkingen, gebreken en fouten”, 1948

 

Restauratiedossier van de Windekemolen te Balegem”, 1984

 

STS Deel 2 : Materialen 04 – Hout en Plaatmaterialen op basis van hout”

 

Sabine Okkerse - architectenbureau Berteloot,

De diagnose - en verantwoordingsnota van de Kruiskoutermolen te Erpe-Mere”

 

Suy Gilbert,

Werkverslagen (14 nov. 2005, 9 nov. 2005, 24 nov. 2005, 22 nov. 2005, 21 nov. 2005)”

 

Thomaes Peter,

offerte om de Windekemolen maalvaardig te maken”, 2003

 

Verougstraete (P.),

TV 180 Curatieve bescherming in gebouwen”, 1990

 

Literatuurlijst

 

Bauters Paul,

Eeuwen onder wind en wolken – Windmolens in Oost-Vlaanderen”, 1985

 

Bauters Paul,

Van Zadelsteen tot Zetelkruier Boek 1,2 en 3”, 2002

 

Bauters Paul,

Vlaamse molens”, 1978

 

Tijman Erik / Scheirs Jan / Zweers Dick ,

De standerdmolen”, 1994

 

Scripties

 

Paul Walter,

Opmeting van gevels”, 2005

 

Tijdschriften

 

Driemaandelijks tijdschrift : HOUTNIEUWS 37e jaargang 4e trimester 1997 nr. 119

Driemaandelijks tijdschrift : HOUTNIEUWS 39e jaargang 1e trimester 1999 nr.124

Levende Molens 1984-1986 nr.8

Molenecho’s ( I, 1973 )

Molenecho’s ( V, 1977 )

Molenecho’s ( XVI, 1988)

Molenecho’s (XXXIII, 2005)

 

Websites

 

http://www.traasongediertebestrijding.nl/

 

www.molenechos.org

 

www.vhn.org

 

www.mondis.be/Premies/RestauratiePremies.asp

 

Universiteit of Hogeschool
Industrieel Ingenieur - Bouwkunde
Publicatiejaar
2006
Share this on: