Massa-studeren in Vlaanderen
Sociale controle helpt student
Eén op de drie universiteitsstudenten gaat tijdens de blok- en examenperiode regelmatig naar de campus om samen met anderen te studeren, zo blijkt uit recent onderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) van Maaike Van Doren en Katrien Struyven (Vakgroep Educatiewetenschappen). Studenten leggen zichzelf bewust deze sociale controle op om beter te presteren.
Massa-studeren is het fenomeen waarbij studenten in het hoger onderwijs samen studeren in openbare leerruimtes, zoals bibliotheken, studiecentra en leslokalen. Onderzoek via een online-enquête, ingevuld door 2993 studenten aan de vijf Vlaamse universiteiten en de Erasmushogeschool, toont aan dat ongeveer dertig procent van de studenten samen studeert op de campus.
De studenten ervaren het samen studeren als efficiënter, ze worden minder afgeleid en zijn beter geconcentreerd. Ook de sociale controle wordt als voorname reden aangehaald, net als andere sociale redenen zoals samen pauzeren, hetzelfde doel voor ogen hebben, leuker dan alleen studeren en de sfeer brengt hen in studeerstemming. De volgende tabel geeft weer welke motieven een grote rol spelen voor de studenten in hun beslissing om deel te nemen aan het fenomeen massa-studeren.
(figuur)
Daarnaast spelen een aantal achtergrondkenmerken een rol. Hoe dichter de student namelijk woont of verblijft bij de campus, hoe hoger de deelnamegraad. Ook in de zogenaamde ‘zachte’ wetenschappen (o.a. psychologie, letteren en wijsbegeerte, rechten, politieke en sociale wetenschappen) is het fenomeen populairder dan in de ingenieurs- en exacte wetenschappen.
Dat het fenomeen bovendien aanstekelijk werkt, blijkt tevens uit de 14 bijkomende interviews. Om het met de woorden van één respondente te illustreren: ‘once you go bib, you always go bib’.
Wat tenslotte blijkt uit het onderzoek is dat het grootste deel van de studenten die op de campus studeert, een verschillend examen voor ogen heeft. In tegenstelling tot samen studeren wordt een nieuwere samenwerkingsvorm ontdekt, namelijk individueel samen studeren. De aanwezigheid van andere studenten blijkt stimulerend te werken. Zo zei een geinterviewde studente het volgende over sociale controle tijdens studeren in een bibliotheek: “Ja, gewoon het gevoel van ‘we zitten allemaal samen in hetzelfde schuitje’. Net als dat je in bepaalde contexten zo een artificieel samenhorigheidsgevoel creëert. Gewoon door in dezelfde situatie te zitten. En dat is hetzelfde bij studeren. Wij zijn allemaal studenten. Wij zijn allemaal aan het proberen om zo goed mogelijk ons best te doen voor deze examens. En dan is het feit dat wij allemaal samen zitten. Dat geeft zo een eenheidsgevoel.”
Bennett, S. (2005). Righting the balance. In Library as Place: Rethinking Roles, Rethinking Space (pp. 10-24). Washington, DC: Council on Library and Information Sources.
Braeckman, A. (2009). Samen uit, samen thuis: Collectieve blok in studentenhuis Terminal. Afgehaald op 13 maart, 2011, van http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=2924P19Q
Broek van den, A., Wartenbergh, F., Hogeling, L., Brukx, D., Warps, J., Kurver, B. & Muskens, M. (2007). Studentenmonitor Hoger Onderwijs 2007. Nijmegen: ResearchNed.
Brysbaert, M. (2006). Psychologie. Gent, Academia press. Cann, A., Dimitriou, K. & Hooley, T. (2011). Social media: a guide for researchers, Leicester.
Curtis, D.D., & Lawson, M.J. (2001). Exploring collaborative online learning. Journal of Asynchronous Learning Networks, 5(1), 21-34.
De Standaard (2011). Antwerpse studenten kibbelen op Facebook over blokplaatsen in bibliotheek. Geraadpleegd op 26 mei, 2011, van http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20110525_141
Demas, S. (2005). From the Ashes of Alexandria: What’s Happening in the College Library? In Library as Place: Rethinking Roles, Rethinking Space (pp. 25-40). Washington, DC: Council on Library and Information Sources.
Demas, S. & Scherer, J.A. (2002). Esprit de Place: Maintaining and Designing Library Buildings to Provide Transcendent Spaces. American Libraries, 33.
Entwistle, N. (2001). Styles of learning and approaches to studying in higher education. Kybernetes, 30(5/6), 593-602.
Foster, N. & Gibbons S. (2007) Studying Students: The undergraduate Research Project at the university of Rochester. Chicago, IL: Association of College and Research Libraries.
Freeman, G.T. (2005). The library as a place: changes in learning patterns, collections, technology and use. In Library as Place: Rethinking Roles, Rethinking Space (pp. 1-9). Washington, DC: Council on Library and Information Sources.
Greenfield, A. (2006). Everyware: The dawning age of ubiquitous computing. Berkeley, CA: New Riders.
Gayton, J. T. (2008). Academic Libraries: “Social” or “Communal?” The Nature and Future of Academic Libraries. The journal of academic librarianship, 34(1), 60-66.
Guido (2010). Studeren in groep is in. Geraadpleegd op 13 maart, 2011, van http://www.guido.be/Studentennieuws/ArticleDetail-/ArticleId/6303/-Stud…
Johnson, D., & Johnson, R. (1999). Making cooperative learning work. Theory into practice, 38, 67- 73.
Johnson, R. B., & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed Methods Research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26.
Bick, M., Jughardt, A., Pawlowski, J.M., Veith, P. (2007). Spontaneous group learning in ambient learning environments. In: Wang, W., Y Li, Z. Buan, L. Yan, H. Li and X. Yang (Eds.): International Federation for Information Processing (IFIP) (pp. 460-468), Boston: Springer.
Lazar, A. M. (1995). Who is studying in groups and why?: Peer collaboration outside the classroom. College Teaching 43(2), 61-66.
Levesque, N. (2002). Partners in education: the role of the academic library. Onderwijskundige conferentie in 2002, Oxford University, England.
Lippincott, J.K. (2005). Net generation students and libraries. In: Oblinger, D.G. & Oblinger, J.L. (Eds.): Educating the net generation (pp. 1-15). EDUCAUSE.
Marton, F., & Säljö, R. (1997). Approaches to learning. In Marton, F., Hounsell, D.J., & Entwistle, N.J. (Eds), The Experience of Learning (pp. 39-58). Edinburgh: Scottish Academic Press.
Nieuwsblad (2009). Beter samen studeren. Geraadpleegd op 27 maart, 2011, van www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=C32ISR8K
Peterson, C.A. (2005). Space designed for lifelong learning: The Dr. Martin Luther King Jr. joint- use library. In Library as Place: Rethinking Roles, Rethinking Space (pp. 56-65). Washington, DC: Council on Library and Information Sources.
Piaget, J. (1964). Development and learning. In Gauvain, M., & Cole, M. (Eds.), Readings on the development of children (pp.19-28). New York: W.H. Freeman and Company.
Qiu, J. & Lin, Z. (2011). A framework for exploring organizational structure in dynamic social networks. Decision support systems 51, 760-771.
Qun, G. J., & Onwuegbuzie, A. J. (1997). Prevalence and Reasons for University Library Usage. Library Review 46(6), 411–420.
Roelofs, E., van der Linden, J., & Erkens, G. (2000). Leren in dialoog: een discussie over samenwerkend leren in onderwijs en opleiding. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Ronald, N., Dignum, V. & Jonker, C. (2010). When will I see you again: modelling the influence of social networks on social activities. Proceedings of the Workshop on Multi-Agent Systems and Simulation (MAS&S) at Multi-Agent Logics, Languages, and Organisations Federated Workshops 2010, (pp. 1-8). Lyon: France.
Roschelle, J., & Teasley, S. (1995). The construction of shared knowledge in collaborative problem solving. In O'Malley, C.E. (Ed.), Computer Supported Collaborative Learning (pp. 69-97). Springer- Verlag, Heidelberg.
Simons, P.R.J. (2000). Competentieontwikkeling: van behaviorisme en cognitivisme naar sociaal- constructivisme. Opleiding en Ontwikkeling, 12, 41-46.
Slavin, R.E. (1996). Research on cooperative learning and achievement: what we know, what we need to know. Contemporary Educational psychology, 21(1), 43-69.
Smith, B.L., & MacGregor, J.T. (1992). What is collaborative learning? Pennsylvania State University: National Center on Postsecondary Teaching, Learning and Assessment.
Smith, W.G. (2008). Does gender influence online survey participation? A record-linkage analysis of university faculty online survey response behavior. Afgehaald op 7 mei, 2012 van http://team2edtc6320.pbworks.com/f/ED501717.pdf
Suarez, D. (2007). What students do when they study in the library: Using ethnographic methods to observe student behavior. Electronic journal of acedemic and special librarianship, 8(3). Afgehaald op 12 mei, 2011 van http://southernlibrarianship.icaap.org/content/v08n03/suarez_d01.html
Tang, K. C. C. (1993). Spontaneous collaborative learning: A new dimension in student learning experience?. Higher Education Research and Development, 12(2), 115–130.
Toth, P. (2010). Collaborative learning in a VLE based common module. US-China education review 7(1), 85-95.
Trigwell, K., & Prosser, M. (1991). Relating approaches to study and quality of learning outcomes at the course level. British Journal of Educational Psychology 61, 265–275.
Truyen, F. (2008). Studielandschap Humane Wetenschappen: Een werk- en leeromgeving voor de studenten in de binnenstad. Rapport ten behoeve van het beleid, Katholieke Universiteit Leuven.
Universiteitsbibliotheekdienst (2009). BlokkeninLeuven: samen studeren. Geraadpleegd op 22 mei, 2011, van http://ubkuleuven.wordpress.com/2009/12/16/blokkeninleuven-samen-studer…
Veenman, S., Koenders, L., & van der Burg, M. (2001). Coöperatief leren in het voortgezet onderwijs: Evaluatie van een scholingsprogramma. Pedagogiek, 3, 228-241.
Vermunt, J. D. (2005). Relationship between student learning patterns and personal and contextual factors and academic performance. Higher education, 49, 205-234.
Vygotsky, L.S. (1978). Mind in Society: The development of higher psychological processes. Cambridge: Cambridge University Press.
Williams, P. (1995). Conceptualizing academic library use: Results of a survey of continuing education undergraduates in a small canadian undergraduate university. Canadian Journal of Higher Education, 25(3), 31–48.
Yan, L., & Kember, D. (2004). Avoider and engager approaches by out-of-class groups: the group equivalent to individual learning approaches. Learning and Instruction 14, 27–49.