Snelheid is een van de belangrijke factoren in de scheepvaart. Het bekomen van een hogere snelheid is vandaag de dag geen probleem meer. Wat ons bezig houdt is de hoeveelheid brandstof die we verbranden om deze hoge snelheden te behalen. Wrijvingsweerstand van het schip met het water speelt hierin een zeer belangrijke rol. Het verminderen van deze weerstand zorgt ervoor dat we minder motorvermogen vragen en dus kostbare brandstof besparen wat leidt tot een beter en gezonder milieu. [4]
Wat zijn nu die haaienschubben juist?
De studie baseert zich op de reeds 400 miljoen jaar geleden ontwikkelde microscopische oppervlaktestructuur van de haaienhuid. Met in het bijzonder de ‘Isurus oxyrinchus’ anders gezegd de kortvinmakreelhaai. Deze haai heeft zijn huid zo ontwikkeld dat hij er snelheidsvoordeel heeft uit leren halen door de wrijving met het water zo minimaal mogelijk te houden.
De haaienschubben die vaak ook wel “dermal denticles” genoemd worden zijn taaie schubben die bestaan uit een kern van bindweefsel, bloedvaten en zenuwen die worden bedekt door een laag van tandbeen met hierop een harde glazuurachtige vitrodentine. Deze structuren zijn heel dicht op elkaar gepakt en bestaan uit tippen die allemaal in dezelfde richting naar achter groeien. Dit geeft de huid een ruw gevoel als je je vinger beweegt in één richting en een glad gevoel in de andere. [3]
Dermal denticles hebben twee functies. Enerzijds bieden ze bescherming tegen roofdieren, anderzijds hebben ze een hydrodynamische functie. De studie richtte zich op de hydrodynamische functie die net werkt zoals de indeukingen in een golfbal. Ze zorgen voor weerstandsvermindering door turbulentie te creëren. [1] Dit gebeurt wanneer dermal denticles snelheid door het water maken. In de holte onder het 3 geribbelde hoofd van de denticle vormt zich een vortex. Een vortex is een regio die gekenmerkt is door een lage druk. Deze zorgt ervoor dat de dermal denticle zijn typisch dynamische beweging krijgt en water uit tegenovergestelde richting van de stromingsrichting wordt aangezogen. Doordat de beweging van het water op die plaatsen in tegengestelde richting loopt, dus mee met de vaarrichting, zal het zorgen voor een stuwende kracht. Het is deze relatieve stuwkracht die voor een vermindering in benodigd motorvermogen kan zorgen en helpen aan een gezonder milieu met minder uitstoot.
Wist je dat … de toepassing van de weerstand-verminderende eigenschap van haaienschubben ook gebruikt werd in de zwemsport? Speedo, een bedrijf dat zwemkleding produceert, maakt bij enkele van zijn producten (o.a. Fastskin) gebruik van een gelijkaardige structuur van de haaienhuid om zijn zwemkleding te optimaliseren. Michael Phelps wist zo 8 medailles te behalen op de Olympische spelen van 2004. Ook werden er dat jaar 18 van de 26 olympische records verbroken. [5]
Hoe kan men nog meer rendement behalen?
Zoals Einstein ooit vermeldde: “Logica brengt je van A naar B, verbeelding brengt je overal” werd er in deze studie verbeelding gebruikt. Er werd geen beroep gedaan op de haaienschubben op zich maar op een combinatie van deze schubben met air bubble lubrication. Dat leverde een interessante studie op en is een wereldprimeur.
Even kort inlichten wat air bubble lubrication juist inhoudt: Het is een methode om de weerstand van de scheepsromp met het water te verminderen door gebruik te maken van fijne luchtbelletjes die onder de scheepsromp wordt geïnjecteerd. Dit zorgt ervoor dat de romp niet in contact is met het water maar met lucht wat een 55 keer lagere viscositeit heeft vergeleken met water. [2]
Het nadeel van deze methode is dat deze belletjes het schip achteraan verlaten en eventueel cavitatie kunnen veroorzaken aan de scheepsschroef. Hierbij komt nog eens dat er constant een compressor moet draaien om de belletjes te injecteren. In de studie werd er van uitgegaan dat een combinatie van denticles en belletjes het rendement vergroot doordat de vortexen, ontstaan door de denticles, de luchtbelletjes langer vasthouden en ervoor zorgen dat het schip als het ware op lucht drijft.
De testen – het rendement
Voor de constructie van de 2500 denticles werd er gebruik gemaakt van een 3D printer die aan de hand van een biologisch afbreekbaar plastic genaamd PLA (polylactic acid) de denticles vormt. De denticles werden in verhouding vergroot tot ze ongeveer 1 cm in hoogte hadden.
Om de rendementswinst te kunnen bepalen werden er 3 platen gemaakt : een vlakke, een met denticles en een met dwarsribbels omdat ook deze structuur turbulenties creëert. Tijdens de test werden elk van deze platen al dan niet gecombineerd met air lubrication – geproduceerd door een kleine compressor – en door het water gesleept, verbonden aan een nauwkeurige dynamometer. De dynamometer werd gebruikt om de weerstandskrachten de meten.
Uit de vele uitgevoerde testen bleek dat dermal denticles zonder air lubrication een wrijvingswinst opleverde van rond de 8%. De grote verrassing was te merken wanneer luchtbubbels werden geïnjecteerd over de denticles. De winst steeg tot een merkwaardige 17%. Bij het testen van ribbels werden ongeveer dezelfde waarden gevonden.
Besluit
De hoge brandstofprijzen en de verhoogde beperkingen voor CO2 emissie maken het moeilijk voor reders. Het is niet de bedoeling om hierop te reageren door een vertraging van scheepssnelheid in te voeren. We moeten consequent blijven zoeken naar nieuwe oplossingen en verbeteren van bestaande manieren. Uit de meetresultaten besluiten we dat het gebruik van ribbelstructuren een grote vooruitgang kan betekenen. Echter het gebruik van dermal denticles – en zeker in combinatie met air bubble lubrication – lijkt een zeker te volgen weg in het verdere terugdringen van kosten in de scheepvaart. Hiermee is nogmaals bewezen dat we veel kunnen leren uit de natuur.
Bronnen
[1] Aidan, R., Martin, A. and Barron, A. (n.d.) “Skin of the teeth.” Biology of Sharks and Rays. http://www.elasmo-research.org/education/white_shark/scales.htm (Accessed 4 April 2016).
[2] J.Mayser, M., F.Bohn, H., Reker, M. and Barthlott, W. (2014) “Measuring air layer volumes retained by submerged floating-ferns Salvinia and biomimetic superhydrophobic surfaces.” , pp. 812–821. doi:10.3762/bjnano.5.93
[3] Kennedy, J. (n.d.) “Dermal denticle.” Dermal denticle. http://marinelife.about.com/od/glossary/g/dermaldenticle.htm (Accessed 25 March 2016).
[4] Onvlee (2011) “Air Lubrication.”
[5] “Swim like a shark” (n.d.) Science in the news. http://www.scienceinthenews.org.uk/contents/?article=8 (Accessed 25 March 2016).
Bibliografie
[1] ABB Communications (2012) “Smart ships can reduce fuel consumption by 20 percent.”
http://www.abb.com/cawp/seitp202/14e177677aa71662c12579ff003fad9d.aspx (Accessed
17 April 2015).
[2] Aidan, R., Martin, A. and Barron, A. (n.d.) “Skin of the teeth.” Biology of Sharks and Rays.
http://www.elasmo-research.org/education/white_shark/scales.htm (Accessed 4 April
2016).
[3] American Bureau of Shipping (2013) “Ship Energy Efficiency Measures.” , p. 76.
[4] Autumn, K., Majidi, C., Groff, R. E., Dittmore, A. and Fearing, R. (2006) “Effective elastic
modulus of isolated gecko setal arrays.” Journal of experimental biology, p. 11.
doi:10.1242/jeb.02469
[5] Brabeck, S. (n.d.) “SkySails - Neue Energie für die Schifffahrt!”
[6] “Bulbsteven” (2016) Bulbsteven. https://nl.wikipedia.org/wiki/Bulbsteven (Accessed 25
March 2016).
[7] ClassNK (2013) “Eco-Ship Technology.” , ClassNK, p. 20.
[8] Clean North Sea Shipping (n.d.) “Measures related to the hull.” http://cleantech.cnss.no/ghgtechnologies/
technical-measures/measures-related-to-the-hull/ (Accessed 17 April 2015).
[9] Dean, B. and Bhushan, B. (2015) Shark-skin surfaces for fluid-drag reduction in turbulent flow:
a review. Ohio State University, 201 West 19th Avenue, Columbus, OH 43210-1142, USA:
Nanoprobe Laboratory for Bio- and Nanotechnology and Biomimetics (NLBB).
http://rsta.royalsocietypublishing.org/content/roypta/368/1929/4775.ful… (Accessed 25
March 2016).
[10] De Jong, P. (2016) “Hydromechanica 1 weerstand.” https://ocw.tudelft.nl/course-readings/6-
weerstand/?course_id=12334 (Accessed 4 January 2016).
[11] De Jong, P. (2016) “Hydromechanica 1 voortstuwing.” https://ocw.tudelft.nl/coursereadings/
8-voortstuwing/?course_id=12334 (Accessed 4 January 2016).
[12] De Merchant, C. (n.d.) “Anti-Fouling Paints and Coatings.”
http://christinedemerchant.inthebeach.com/anti-fouling-paints-coatings… (Accessed 17
April 2015).
[13] “De slijmhuid” (n.d.) Telenet. http://users.telenet.be/het_zoetwateraquarium/slijmhuid.htm
(Accessed 4 January 2016).
[14] DeYuan, Z., YuanYue, L., Xin, H., Xiang, L. and HuaWei, C. (2011) High-precision bio-replication
of synthetic drag reduction shark skin. Beijing 100191, China; Bionic and Micro/Nano/Bio
Manufacturing Technology Research Center, Beihang University.
http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11434-010-4163-7 (Accessed 4 April 2016).
[15] “Drag reducing agent” (2016) Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Drag_reducing_agent
(Accessed 25 March 2016).
[16] EICB (2008) “Luchtsmering (2).” EICB Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart.
http://www.informatie.binnenvaart.nl/innovatie/innovatie-techniek/203-l…
(Accessed 17 April 2015).
[17] “ELVAX®EVA COPOLYMER RESIN” (2016) DuPont. http://www.dupont.com/products-andservices/
plastics-polymers-resins/ethylene-copolymers/brands/elvax-ethylene-vinylacetate.
html (Accessed 25 March 2016).
[18] “Europort 2015” (2015) , in Rotterdam. http://www.europort.nl/nl (Accessed 4 March 2016).
[19] “Figuur air bubble lubrication” (n.d.)
http://nl.tinypic.com/view.php?pic=2v9vssh&s=5#.VTFD9iHtmko (Accessed 17 April 2015).
[20] “Figuur Hull Vane” (n.d.) http://www.boatinternational.com/bi-cms~/wpcontent/
uploads/2012/09/Heesen-yacht-hull-vane-closeup.jpg (Accessed 17 April 2015).
[21] “Figuur MALS” (n.d.) http://i.ytimg.com/vi/1RZ0UOIITMk/maxresdefault.jpg
[22] “Figuur Toepassing met verschillende air cavities” (n.d.)
http://i.ytimg.com/vi/kDC11_kHxqE/maxresdefault.jpg (Accessed 17 April 2015).
[23] Foeth, E. J. (n.d.) “Decreasing frictional resistance by air lubrication.”
http://www.hiswasymposium.com/assets/files/pdf/2009/Hiswa%20Symposium%2…
Foeth.pdf (Accessed 24 November 2014).
[24] Foeth, E. J., EGGERS, R. and QUADVLIEG, F. H. H. . (2010) The Efficacy of Air-bubble
Lubrication for Decreasing Friction Resistance. Istanbul, Turkije: MARIN.
[25] Gokcay, S., Insel, M. and Odabasi, A. Y. (2004) “Revisiting artificial air cavityconcept for high
speed craft.” , (31), p. 15.
[26] Hazeldine, T., Pridmore, A., Nelissen, A. and Hulskotte, J. (2009) “Technical Options to reduce
GHG for non-Road Transport Modes (Paper 3).”
[27] Hendriks, R. (n.d.) “Wet van Bernouilli.”
http://www.roelhendriks.eu/Natuurkunde/w2E%20wet%20van%20bernoulli/bern…
eorie.pdf (Accessed 25 March 2016).
[28] Heynen, H. (2012) “Hull Vane bespaart tot 24% brandstof.” , 7th July, p. 1.
[29] Heynen, H. (2014) “DST onderzoekt binnenvaartroer.”
http://www.vdvelden.com/fileadmin/user_upload/Documenten/PDF/Schuttevae…-
_DST_onderzoekt_binnenvaartroer_publicatie_9_juni_2014.pdf (Accessed 17 April 2015).
[30] IMO (2010) REDUCTION OF GHG EMISSIONS FROM SHIPS.
[31] J.Mayser, M., F.Bohn, H., Reker, M. and Barthlott, W. (2014) “Measuring air layer volumes
retained by submerged floating-ferns Salvinia and biomimetic superhydrophobic surfaces.” ,
pp. 812–821. doi:10.3762/bjnano.5.93
[32] Kennedy, J. (n.d.) “Dermal denticle.” Dermal denticle.
http://marinelife.about.com/od/glossary/g/dermaldenticle.htm (Accessed 25 March 2016).
[33] KERN (2015) “KERN HDB 5K5N en KERN HCB/HCN 50K20.”
[34] Klein, S. (2012) “Effizienzsteigerung in der Frachtschifffahrt unter öonomischen und
öologischen Aspekten am Beispiel der Reederei Hapag Lloyd.” Project. Frankfurt.
[35] Knud Benedict, H., Baldauf, M., Kirchhof, M. and Wismar, H. (n.d.) Estimating Potential
Danger of Roll Resonance for Ship Operation. Wismar: Schiffahrtsinstitut Warnemünde e.V.
http://schiw.sf.hs-wismar.de/siw/paper/heft5/beitrag10 (Accessed 4 January 2016).
[36] Lataire, E. (2015) “Propulsion part2.”
[37] Lauder, G. (2012) “Specialised Features of Sharks - Skin.” Save our sharks.
http://www.saveoursharks.com.au/shark-biology---skin.html (Accessed 25 March 2016).
[38] Lauder, G. V. and Oeffner, J. (2011) The hydrodynamic function of shark skin and two
biomimetic applications. Museum of Comparative Zoology, Harvard University, 26 Oxford
Street, Cambridge, MA 02138, USA. http://jeb.biologists.org/content/215/5/785 (Accessed 4
April 2016).
[39] Lazauskas, L. (2008) “Bow wave and Kelvin wake.” Boatdesign.net.
http://www.boatdesign.net/forums/hydrodynamics-aerodynamics/bow-wave-ke…-
45121.html (Accessed 4 January 2016).
[40] “Magnuseffect” (2015) (http://nl.wikipedia.org/wiki/Magnuseffect) (Accessed 17 April 2015).
[41] NYC Line (2010) “Second Module Carrier Equipped with an Innovative Air-Lubrication System
Delivered.” http://www.nyk.com/english/release/788/NE_101202.html (Accessed 17 April
2015).
[42] “O-foil JPG” (n.d.) http://www.nieuwsbladtransport.nl/Portals/0/wosimages/O-Foil.jpg
(Accessed 17 April 2015).
[43] “Panamax” (2016) Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Panamax (Accessed 4 March
2016).
[44] “PLA” (2015) Makeitfrom.com. http://www.makeitfrom.com/material-properties/Polylactic-
Acid-PLA-Polylactide/ (Accessed 4 April 2016).
[45] Quick, D. (2012) “Mitsubishi reduces friction on ship hulls by blowing bubbles.”
http://www.gizmag.com/mitsubishi-air-lubrication-system/21196/ (Accessed 17 April 2015).
[46] Salta, M. and et al. (2010) Designing biomimetic antifouling surfaces.
http://rsta.royalsocietypublishing.org/content/368/1929/4729 (Accessed 25 March 2016).
[47] Sanchez, J., Holm, M. and Walcott, S. (2010) “Soft Lithography.”
http://mmadou.eng.uci.edu/Pratica/Soft%20Litho%201.pdf (Accessed 25 March 2016).
[48] “Sandwich plate system” (2015) http://en.wikipedia.org/wiki/Sandwich_plate_system
(Accessed 17 April 2015).
[49] “Shark biology” (n.d.) Department of environment. http://www.doe.ky/marine/sharks/sharkbiology/
(Accessed 25 March 2015).
[50] “SHORE HARDNESS SCALES” (2008) Smooth On. http://www.smoothon.
com/pdf/durometer_with_logo.pdf (Accessed 25 March 2016).
[51] Speed at sea (2003) “Air-cavity ships are ready for a wider market.” www.speedatsea.com
(Accessed 17 April 2015).
[52] “Spore” (2016) Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Spore (Accessed 25 March 2016).
[53] “Swim like a shark” (n.d.) Science in the news.
http://www.scienceinthenews.org.uk/contents/?article=8 (Accessed 25 March 2016).
[54] “TEC7 Aquastop Liquid” (2016) TEC7. http://www.tec7.be/nl/producten/aquastop-liquid
(Accessed 4 April 2016).
[55] “THE SCIENCE BEHIND THE DIMPLES OF A GOLF BALL” (2014) Blogger@SATRO.
http://bloggersatro.blogspot.be/2014/08/the-science-behind-dimples-of-g…
(Accessed 25 March 2016).
[56] Thill, C., Toxopeus, S. and van Walree, F. (2005) Project Energy-saving air-Lubricated Ships
(PELS). Busan, Korea.
[57] “Time for change –70 billion at stake?” (n.d.) TQC. http://www.hull-roughness.com/hullroughness/
time-for-change-70-billion-at-stake (Accessed 25 March 2016).
[58] Timmerman, A. J., Bakker, C., Vis, I., Witzier, R. and Zonneveld, Z. (2011) Air Lubrication.
Rotterdam: Hogeschool voor de zeevaart.
[59] Van der Veen, R. and Stel, B. (n.d.) “Wet van Bernouilli.”
http://www.sciencespace.nl/technologie/artikelen/3861/wet-van-bernoulli (Accessed 25
March 2016).
[60] V.Graham, M. and C.Cady, N. (2014) Nano and Microscale Topographies for the Prevention of
Bacterial Surface Fouling. 57 Fuller Road, Albany, NY 12203, USA: State University of New
York (SUNY) College of Nanoscale Science & Engineering. www.mdpi.com/2079-
6412/4/1/37/pdf (Accessed 4 April 2016).
[61] Videler, J. J. (2011) “Bionica voor de jachtbouw.”
[62] Webb, J. (2014) “3D printing reveals the power of shark skin.” BBC News, 15th May, p. 1.
[63] Wen, L., C.Weaver, J., JMThornycroft, P. and V. Lauder, G. (2015) Hydrodynamic function of
biomimetic shark skin: effect of denticle pattern and spacing.
http://www.people.fas.harvard.edu/~glauder/reprints_unzipped/Wen.etal.2…
(Accessed 4 April 2016).
[64] Wen, L., Weaver, J. C. and Lauder, G. V. (2014) Biomimetic shark skin: design, fabrication and
hydrodynamic function. Museum of Comparative Zoology, Harvard University, 26 Oxford
Street, Cambridge, MA 02138, USA. http://jeb.biologists.org/content/217/10/1656 (Accessed
4 April 2016).
[65] WINTECC (n.d.) “Demonstration der innovativen Windantriebstechnologie des SkySails-
Systems für Frachtschiffe.”
[66] Zirpel, T. (2012) “SkySails.”