In onze huidige samenleving kan men niet op straat wandelen zonder een andere taal te horen. Onze maatschappij is meer en meer geëvolueerd naar een multiculturele samenleving met verschillende nationaliteiten, waarin ieder een eigen taal, geloof, cultuur en overtuigingen heeft. De vroegere minderheid wordt stilaan de meerderheid op bepaalde plaatsen en het is cruciaal om de juiste communicatiekanalen te hebben. Volgens Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor (LIIM) is de uitdaging waar we voor staan een gedeelde toekomst en een gedeelde samenleving op te bouwen. Wij kunnen er niet naast kijken: er is sprake van superdiversiteit. Het gaat niet meer alleen over de verscheidenheid in afkomst, maar ook is er een grote diversiteit binnen de diversiteit. Enerzijds door een grote migratiestroom, anderzijds door de groei van de informatie- en de communicatietechnologie die een grote invloed heef op ieders dagelijks leven.
Naast de klassieke elementen zoals geslacht, leeftijd, religie, politieke overtuiging, seksuele geaardheid, enzovoort, komen nieuwe elementen zoals verschillende immigratiestatuten en de bijbehorende (ingeperkte) rechten van nieuwkomers, hun onderwijs- en arbeidservaring, hun ervaringen met administraties… Al deze factoren hebben invloed op de levens van mensen en bepalen hoe iemand zijn/haar leven eruit zal zien. Met andere woorden, wij leven in een bijzonder complexe samenleving, die ons uitdaagt om niet meer te vertrekken vanuit de dingen die we kennen of denken te kennen.
Iedereen wordt dagelijks geconfronteerd met sociaal-culturele diversiteit, en dus ook met verschillende manieren van denken, handelen en voelen. Nieuwe (maatschappelijke) vragen steken de kop op en vragen om nieuwe antwoorden. “Dit dwingt ons om onze eigen fundamenten en vanzelfsprekendheden telkens opnieuw in vraag te stellen en met andere ogen te leren kijken naar de sociale realiteit.”
Uit persoonlijke ervaring als anderstalige nieuwkomer op de leeftijd van 11 jaar in de gemeente Asse, heb ik bij het opgroeien kunnen observeren en zelf ervaren welke diensten en/of personen destijds een rol hebben gespeeld binnen de (cultuur)participatie. Zo was de bibliotheek van Zellik een plaats waar ik de meeste tijd na school spendeerde. Ouders die nog niet bekend zijn met de andere cultuur en niet goed weten waar en hoe ze terecht moeten, participeren niet altijd aan de gemeenschap. Zo wist men bijvoorbeeld niet wat een Chiro of Scouts is, waar de muziekschool is, of de theatervoorstellingen toegankelijk en betaalbaar zijn, wat wordt er allemaal georganiseerd in de gemeente waar men pas is komen wonen, enz.
Vandaar mijn onderzoek in de gemeente Asse waar ikzelf sedert zeventien jaar woon. Men kan niet tegenspreken dat de anderstalige nieuwkomers in ons land en in onze gemeente goed opgevangen, begeleid en geïnformeerd moeten worden. Het integratie- en inburgeringsbeleid wil ervoor zorgen dat iedereen op een zelfstandige en evenredige manier kan participeren en ook effectief participeert. Hoe gebeurt dat als mensen de taal nog niet beheersen? Hoe worden ze opgevangen en begeleid naar hun nieuwe leefomgeving?
In dit onderzoek gaan wij inzoomen op de leefwereld van de anderstalige nieuwkomers en organisaties die samenwerken met deze doelgroep. Daarnaast gaan wij analyseren wat men onder participatie begrijpt en welke (positieve) invloeden participatie kan hebben, zowel op het dagelijkse leven als op lange termijn voor de nieuwkomers.
Dankzij mijn stageplaats, de openbare bibliotheek van Asse, kreeg ik de volle vrijheid om een project uit te werken voor de anderstalige nieuwkomers dat zou leiden tot meer participatie en meer betrokkenheid. Vanuit de bibliotheek wil men dus de doelgroep anderstalige nieuwkomers (meer) zien binnenkomen en hen welkom heten. Het aanbod van de bibliotheek is doelgericht en de activiteiten die men organiseert zijn toegankelijk, gratis en aangenaam.
In samenwerking met dienst Sociale Zaken/Integratie, de docenten van de cursussen Nederlands als Tweede Taal (NT2), de docenten van Centrum voor Basiseducatie (CBE), het Sociaal Huis en het gemeentehuis Asse zijn er conclusies op de vraagstellingen gevonden aan de hand van verschillende gesprekken/interviews en vergaderingen.
In dit onderzoek zal ik u meevoeren met een onderzoek met de bril van een educatief medewerker die stage loopt binnen de Openbare Bibliotheek van Asse. Welke rol kan een educatief medewerker vervullen voor de anderstalige nieuwkomers binnen de openbare bibliotheek? Wat zijn de conclusies en ervaringen van de educatief medewerker binnen dit onderzoek? In deze thesis zal u meer kunnen lezen over het project, de doelgroep en de stappen die ondernomen werden. Op vragen zoals “wat is cultuur?” en “is er sprake van een participatiedrempel?”, waar er geen voor de hand liggende antwoorden klaar liggen, waren de gesprekken, interviews, educatieve bezoeken, opgedane ervaringen,… heel behulpzaam.
Mijn doelstelling is dus om een antwoord te kunnen vinden op de volgende vraag: “Hoe kunnen wij vanuit de bibliotheek de anderstalige nieuwkomers (meer) laten participeren aan het open culturele aanbod dat er bestaat en zo de participatiedrempel wegwerken?”
BRONNENLIJST
DECREET / ARTIKELS
Het decreet van 6 juli 2012 betreffende het lokaal cultuurbeleid Openbare Bibliotheken in Vlaanderen,
https://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/decreet-van-6-juli-2012…
Decreet van 6 juli 2012 betreffende het Lokaal Cultuurbeleid (B.S. 28 augustus 2012),
file:///F:/STAGE%203/Gecoordineerd%20decreet%20LCB%206%20juli%202012%20v20160708.pdf
artikel 1, 4° van het BVR van 26/10/2012 tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende Vlaams integratiebeleid, via http://integratiebeleid.vlaanderen.be/regelgeving
Vlaamse Codex, esluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende het Vlaamse integratiebeleid, https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?DID=1022710¶m=inho…
ONLINE BRONNEN
ABC huis, Brussel, Kamishibai, 2018 via http://www.abc-web.be/abc-kamishibai/
OCMW Asse, 2018, via https://www.ocmw-asse.be/
Koninklijke bibliotheek Brussel, KRB, Pedagogische dossier; de 18de eeuw de Oostenrijkse Nederlanden en Karel van Lotharingen, 20 p., via https://www.kbr.be/nl/galerij/pedagogisch-dossier-de-oostenrijkse-neder…
De Ambrassade, bureau voor jonge zaken, superdiversiteit, via https://ambrassade.be/thema-algemeen/inclusie/wat-we-weten/superdiversi…
De bouw van openbare bibliotheken in Antwerpen tussen 1862 en 1978, 2012, 23p., via http://docplayer.nl/7063460-De-bouw-van-openbare-bibliotheken-in-antwer…;
BIB Asse, Sluiting uitleenposten Mollem en Terheiden, 2013, via https://assebiblog.wordpress.com/2013/04/29/sluiting-uitleenposten-moll…
Vlaams Woordenboek, persoonsgebonden materies, 2018, via http://www.vlaamswoordenboek.be/definities/term/materie%2C+persoonsgebo…
Bevoegdheden van gemeenschappen, 2018, via
https://www.vlaanderen.be/nl/vlaamse-overheid/organisatie-van-de-vlaams…
Vlaanderen is lokaal bestuur, Autonoom gemeentebedrijf, 2018, via https://lokaalbestuur.vlaanderen.be/verzelfstandiging-en-samenwerking/g…
Van Dale, 'Participatie', 2018, via https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/particip…
Agentschap voor binnenlands bestuur, Statistiek Vlaanderen, LIIM, Lokale inburgerings- en integratiemonitor, editie 2016, via http://www.statistiekvlaanderen.be/monitor-lokale-inburgering-en-integr…
Inleverbus in de bib, bib Asse, 13 november 2018, via https://assebiblog.wordpress.com/2015/11/13/inleverbus-in-de-bib/
INTERVIEUWGESPREKKEN
Mondelinge bron, Annelies Herbosch, hoofdbibliothecaris openbare bibliotheek Asse, Huinigem 2, 1730 Asse. 24 januari 2018
Mondelinge bron, Veerle Moyson, sociaal assistent OCMW Asse en stagiair, Gasthuisstraat 2, 1730 Asse, 24 april 2018.
Mondelinge bron, Sigrid Vandenberghe, coördinator Huis van het Kind, Gasthuisstraat 2, 1730 Asse, 13 oktober 2017.
Mondelinge bron, Annick Goovaerts, docent NT2, Zellik, 6 november 2017.
Mondelinge bron, Ilse Homels, docent NT2, Huinigem 2, 1730 Asse, 14 november 2016.
Mondelinge bron, Rina, personeelsbediende, Gemeentehuis Asse, 13 november 2014.
Mondelinge bron, Liesbeth Adam, educatief medewerker/bibliothecaris, de opnbare bibliotheek Vivoorde, 8 december 2017.
Mondelinge bron, Tijl, docent CBE – Nt2, Huinigem 2, 1730 Asse, 7 november 2017.
Mondelinge bron, Joeri, programmator avond- en seniorenvoorstelling, Cc Asse, 2016.
Schriftelijke communicatie, C. Van Onsem, Gemeentehuis onthaal medewerker, 2018 via www.Facebook.com
(JAAR)VERSLAGEN
AG Asse, Autonoom Gemeentebedrijf Asse, Openbare bibliotheek, jaarverslag 2010, 27p.
AG Asse, Autonoom Gemeentebedrijf Asse, Openbare bibliotheek, jaarverslag 2011, 28p.
AG Asse, Autonoom Gemeentebedrijf Asse, Openbare bibliotheek, jaarverslag 2012, 26p.
AG Asse, Autonoom Gemeentebedrijf Asse, Openbare bibliotheek, jaarverslag 2013, 12p.
AG Asse, Autonoom Gemeentebedrijf Asse, Openbare bibliotheek, jaarverslag 2014, 20p.
AG Asse, Autonoom Gemeentebedrijf Asse, Openbare bibliotheek, jaarverslag 2015, 19p.
AG Asse, Autonoom Gemeentebedrijf Asse, Openbare bibliotheek, jaarverslag 2016, 6p.
J., SCHAUVLIEGE, Vaams minister van leefmilieu, natuur en cultuur, De openbare bibliotheek van morgen, INSPIRATIE BI DE IMPLEMENTATIE VAN DE vLAAMSE BELEIDSPRIORITEITEN LOKAAL CULTUURBELEID, Vlaams overheid, Fual Dsign, 2013, 47 p.
Verslag vergadering NT2 en dienst sociale zaken/Integratie, 27 september 2017
LITERATUUR
M., BULTYNCK (red.), 360° participatie, Demos vzw, 2009, 360 p.
P., LOOBUYCK, Samen leven met gezond verstand, Polis - Pelckmans uitgevers nv, 2017, 252 p.
J., DE GROOF, W. Michael Sceck en H. Penneman, Cultuur Participatie: opleiding – vorming – begeleiding, Gerant, 223
D. GELDOF, Superdiversiteir, Hoe migratie onze samenleving erandert, acco Leuven/Den Haag, 2013, 213
M., PETROVIC, F., RAVIJTS, E., ROGER (red.), Mugratiemaatschappij – 20 stemmen over samenleving in diversiteit, acco Leuven / Den Haag, 2014, 160 p.
J., BADISCO, I., GLORIEUX, T.-P., VAN TIENOVEN, Cultuurcentra op zoek naar een divers publiek, DocAtlas, 2011, 105 p.
KRANTEN / TIJDSCHRIEFTEN
Bibliothecaris Annelies Herbosch over de bibliotheek van Asse, vroeger en nu, As(se)tablieft, jaargang 17, nr. 143, januari – februari 2017, 4
Stormloop voor eerste Pietenpaleis, 3 december 2016, via https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20161202_02604332
VIDEO
Marieken, YouTube, 2017, via
https://www.youtube.com/watch?time_continue=30&v=ZvQuzLKLkcc
BEZOEKEN ANDERE BIBLIOTHEKEN
De Munt bibliotheek, Munt 6, 1000 Brussel, 9 november 2017
De openbare bibliotheek Schaarbeek, Lambermontlaan 224, 1030 Brussel, 9 november 2017
De openbare bibliotheek Vilvoorde, Grote Markt 9, 1800 Vilvoorde
DocAtlas,Grote Markt 9, 1800 Vilvoorde, 2 oktober 2018