Politieloondienst betaalt zich blauw
Na meer dan 15 jaar heeft de politie nog steeds een gigantische loonlast. Op sommige departementen gaat meer dan 90% van de voorziene middelen naar bezoldigingen. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat investeringen in bijvoorbeeld ICT op een laag pitje staan. Dat blijkt uit een masterproef van Kenneth Neirinckx.
Nochtans is het probleem niet nieuw. Al sinds het ontstaan van de federale politie in 2001 kampt de politie met een loonlast die bijzonder zwaar doorweegt. De federale politie kon - of wou - geen data aanleveren, maar uit de federale begroting blijkt dat ruim 45% van de voorziene kredieten naar personeelskosten gaat. De werkelijke kost ligt echter beduidend hoger, aangezien ook ruim 45% van de kredieten ingeschreven staat als dotatie of toelage. Deze dienen voor de financiering van de lokale politie en worden dus ook gebruikt om lokale politie agenten uit te betalen.
Een typerend voorbeeld is de gerechtelijke politie. Dit departement focust zich op georganiseerde en maatschappij-ontwrichtende criminaliteit. Sinds 2015 gaat er jaarlijks meer dan 300 miljoen euro naar dit departement. Meer dan 92% van dat bedrag gaat naar de bezoldigingen van het personeel. Hierdoor kan er slechts 3% (wat in 2016 neerkwam op 8,25 miljoen euro) naar informatica gaan. Een opvallend laag bedrag als je weet dat ook de afdeling Federal Computer Crime Unit (FCCU) is ondergebracht bij de gerechtelijke politie.
Eerlijkheidshalve dient er wel gezegd te worden dat sinds 2014 de budgetten voor informatica gestegen zijn binnen de gerechtelijke politie. Een beperking is wel dat er geen verdere opsplitsing van de budgetten beschikbaar is. De 8,25 miljoen euro gaat dus niet enkel naar de Computer Crime afdeling, maar ook de andere diensten van de gerechtelijke politie, zoals bijvoorbeeld de centrale dienst voor de bestrijding van corruptie, dienen hun informatica-uitgaven te financieren met dit beperkte budget.
Ironisch genoeg heeft de FCCU, ondanks de hoge personeelslasten, een personeelstekort. De federale overheid voorziet een budget voor 44 medewerkers, maar op dit moment werken er slecht 22 mensen op de dienst. De politie krijgt de vacatures niet ingevuld. Maar zelfs indien de correcte profielen gevonden worden, is het maar zeer de vraag of er voldoende personeel is voor deze dienst. In Nederland bijvoorbeeld werkt men op een gelijkaardige dienst met meer dan 120 mensen.
Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat de gemiddelde politieagent geen extravagant loon heeft. Er kan zelfs opgemerkt worden dat er sinds 2000 geen loonsverhogingen zijn geweest. In 2016 nog toonde vakbond VSOA aan dat sommige loonschalen lager lagen dan deze van andere ambtenaren. Na enkele onderhandelingen engageerde de federale overheid zich via een intersectoraal akkoord om de komende 5 jaar de lonen op te trekken.
Jammer genoeg werd er niet gesproken over premies. Want buiten het basisloon gaat een groot deel van de kosten ook naar premies en toelages. Voorbeelden hiervan zijn de tweetaligheidspremie, de toelage voor nachtwerk en de toelage ‘Brussels Hoofdstedelijk Gewest’. Het lijkt er ook op dat er een wildgroei van premies is ontstaan, en een zekere hervorming is wenselijk. Zo’n hervorming deed men enkele jaren geleden al bij de FOD Financiën. Onderdeel van het akkoord was dat men niet aan de verworven rechten kwam.
In dit onderzoek werd ook de lokale politie van Gent onderzocht. Het onderzoek bevat cijfers vanaf 2004 aangezien de begrotingen van voor 2004 onvindbaar bleken. De dienst Financiën van de stad Gent moest toegeven dat niemand wist in welke doos de begrotingen lagen en waar de doos zou staan. Ook bij de Gentse politie gaat een groot deel van de uitgaven naar het personeel. Het aandeel schommelde de voorbije jaren tussen de 77 en 88%.
Hoeveel de politie nu effectief kost is onduidelijk. De federale overheid voorziet een budget van 1,9 miljard euro, maar dit is onvoldoende voor zowel de federale als de lokale politie. Lokale overheden passen het tekort na de dotatie dus zelf bij. Hierdoor ligt de werkelijke kostprijs een heel pak hoger. De verdeling van de dotaties over de verschillende politiezones gebeurt via een systeem die we de KUL-norm noemen. Hoewel bij de invoering ervan het de bedoeling was om budgetneutraal te zijn, bleek dit al snel niet het geval te zijn.
Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon liet reeds weten dat de KUL-norm deze regeerperiode niet herzien zal worden. Maar hoewel de KUL-norm politiek gezien niet ter discussie staat, zou het beleidsmakers er niet van mogen weerhouden om een kritische analyse te maken.
Ook de personeelsuitgaven zouden met argusogen bekeken moeten worden. Deze zijn namelijk deels onderworpen aan de inflatie. Indien de beleidsmakers onvoldoende extra budgetten voorzien om deze inflatie op te vangen, staat dit de facto gelijk aan een besparing. Op die manier stijgt het aandeel van de personeelskosten nog meer. De huidige situatie heeft reeds effecten voor de komende jaren, maar zonder structurele hervormingen dreigt deze kost nog vele jaren als een molensteen rond de nek te hangen.
Bibliografie
APA
Belga. (8 oktober 2001). Twee milard voor gemeenten op budget federale politie. Gazet van
Antwerpen. Geraadpleegd om 2 mei 2018 via https://www.gva.be/cnt/oid160711/archief-twee-
miljard-voor-gemeenten-op-budget-federale-politie
Belga. (6 augustus 2017). Malaise bij controledienst politie. Knack. Geraadpleegd op 1 mei 2018
via http://www.knack.be/nieuws/belgie/malaise-bij-controledienst-politie/ar…-
885247.html
Belga. (30 april 2018). Te weinig personeel bij computer crime unit. VTM nieuws. Geraadpleegd
op 9 mei 2018 via https://nieuws.vtm.be/binnenland/te-weinig-personeel-bij-computer-crime-
unit
Belga. (2 mei 2018). Claude Fontaine neemt het tijdelijk over van De Bolle bij federale politie. Het
nieuwsblad. Geraadpleegd op 5 mei 2018 via
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20180502_03492686
Belga. (6 mei 2018). Politievakbond luidt opnieuw noodklok over gebrek aan middelen: “Zelfs
geen harde schijven om computers uit te lezen”. Het laatste nieuws. Geraadpleegd op 9 mei
2018 via https://www.hln.be/nieuws/binnenland/politievakbond-luidt-opnieuw-noodk…-
gebrek-aan-middelen-zelfs-geen-harde-schijven-om-computers-uit-te-lezen~a2f5e5ff/
‘Bestuurlijke politie’. (z.d.). Geraadpleegd op 30 mei 2018 via
https://www.politie.be/5998/5998/nl/over-ons/bestuurlijke-politie
Blomme, P. (27 april 2010). De laatste uren van de regering-Leterme II. De Tijd. Geraadpleegd op
15 april 2018 via https://www.tijd.be/nieuws/archief/De-laatste-uren-van-de-regering-Lete…-
II/8908203
Bové, L. (13 februari 2014). Federale politie zit in geldnood. De Tijd. Geraadpleegd op 21 april
2018 via https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/federaal/federale-politie-…-
geldnood/9466144.html
Bruzz. (1 september 2017). Brusselse korpschef komt aan hoofd Algemene Inspectie. Bruzz.
Geraadpleegd op 1 mei 2018 via https://www.bruzz.be/samenleving/brusselse-korpschef-komt-
aan-hoofd-algemene-inspectie-2017-09-01
Cardone, N. (20 april 2018). Geen begrotingsevenwicht voor 2020: "We zouden vijf miljard
moeten besparen". VRT NWS. Geraadpleegd op 2 mei 2018 via
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/04/20/geen-begrotingsevenwicht-voor-2…-
vijf-miljard-moet/
IX
‘Centrale directies’. (z.d.) Geraadpleegd op 2 juni 2018 via https://www.politie.be/5998/nl/over-
ons/centrale-directies
Comité P, (2017) jaarverslag 2016, geraadpleegd op 5 mei via
http://www.comitep.be/nl/index.asp?ID=Reports
‘Commissariaat-generaal’. (z.d.) Geraadpleegd op 30 mei 2018 via
https://www.politie.be/5998/nl/over-ons/commissariaat-generaal
‘Consumptieprijsindex’. (z.d.). Geraadpleegd op 25 mei 2018 via
https://statbel.fgov.be/nl/themas/consumptieprijsindex/consumptieprijsi…
‘De ERP toepassing FEDCOM’. (z.d.). Geraadpleegd op 21 april 2018 via
http://www.begroting.be/NL/Pages/fedcom.aspx
‘De lokale politie’. (z.d.). Geraadpleegd op 16 mei 2018 via http://www.lokalepolitie.be/5365/de-
lokale-politie.html
De Jaegere, A. (23 april 2018). 20 jaar geleden ontsnapte Dutroux. Wat gebeurde er die dag ook
alweer? VRT NWS. Geraadpleegd op 12 mei 2018 via
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/04/23/20-jaar-geleden-ontsnapte-dutro…-
clerck-blikt-terug/
De Preter, W., & Suy, P. (15 april 2018). ‘IT maakt iedereen kwetsbaar’. De Tijd. Geraadpleegd op
26 mei 2018 via https://www.tijd.be/ondernemen/ict/it-maakt-iedereen-
kwetsbaar/10001995.html
Decré, H. (6 december 2017) Topvrouw federale politie Catherine De Bolle wordt nieuwe
Europolbaas. VRT NWS. Geraadpleegd op 7 december 2017 via
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/12/06/de-bolle/
‘Federal Computer Crime Unit’. (z.d.) Geraadpleegd op 30 mei 2018 via
https://www.police.be/5998/nl/over-ons/centrale-directies/federal-compu…
Federale gerechtelijke politie (augustus 2014) Jaarverslag 2013, DJF: Brussel
‘Federale gerechtelijke politie’. (z.d.). Geraadpleegd op 29 mei 2018 via
https://www.politie.be/5998/nl/over-ons/federale-gerechtelijke-politie
Fijnaut, C. J. C. F. (1999). Tien jaar (discussie over de) reorganisatie van het politiewezen. In C. J.
C. F. Fijnaut, B. De Ruyver, & F. Goossens (Eds.), De reorganisatie van het politiewezen (pp. 13-
41). (Samenleving, criminaliteit en strafrechtspleging; No. 17). Leuven: Universitaire Pers Leuven.
Fiscoloog, (14 februari 2007). Detachering belastingambtenaren bij federale politie.
Geens, K. (5 januari 2016). SAT justitie. Geraadpleegd op 7 april 2018 via
https://www.koengeens.be/news/2015/12/22/sat-justitie
‘Geïntegreerde politie’. (z.d.). Geraadpleegd op 30 mei 2018 via
https://www.politie.be/5998/nl/over-ons/geintegreerde-politie
X
‘Gedeconcentreerde gerechtelijke directies’. (z.d.). Geraadpleegd op 30 mei 2018 via
https://www.politie.be/5998/nl/over-ons/gedeconcentreerde-gerechtelijke…
Gilles, V., & Houssin, V. (13 maart 2017). De loononderhandelingen zijn beëindigd. Zaventem
Informatie Vlaanderen. (z.d.). De organisatie van de politiediensten in België. Geraadpleegd op 9
april 2018 via https://www.vlaanderen.be/nl/gemeenten-en-provincies/dienstverlening-van-
gemeenten-en-provincies/de-organisatie-van-de-politiediensten-belgie
Lemmens, L. (6 mei 2014). Zetel en ambtsgebied gedeconcentreerde gerechtelijke directies
federale politie Henegouwen gesplitst. Polinfo. Geraadpleegd op 28 april 2018 via
https://polinfo.kluwer.be/newsview.aspx?contentdomains=POLINFO&id=VS300…
Lemmens, L. (31 oktober 2016). De Mesmaeker blijft 5 jaar langer directeur-generaal ATS
Binnenlandse Zaken. Polinfo. Geraadpleegd op 10 april 2018 via
https://polinfo.kluwer.be/newsview.aspx?contentdomains=POLINFO&id=VS300…
Marneffe, W., Matthijs, H., Naert, F., & Vereeck, L. (2013). Handboek openbare financiën.
Antwerpen: Intersentia.
Matthijs, H. (2010). De essentie Belgische begroting. Antwerpen: Luster.
Matthijs, H. (20 november 2017). Hoe moet het verder met de Brusselse politiezones?. Knack.
Geraadpleegd op 12 mei 2018 via http://www.knack.be/nieuws/belgie/hoe-moet-het-verder-
met-de-brusselse-politiezones/article-opinion-928657.html
‘Middelenbeheer en informatie’. (z.d.) Geraadpleegd op 1 juni 2018 via
https://www.politie.be/5998/nl/over-ons/middelenbeheer-en-informatie
‘missie, visie, waarden en identiteit’. (z.d.). Geraadpleegd op 30 mei 2018 via
https://www.politie.be/5998/nl/over-ons/federale-gerechtelijke-politie/…-
en-identiteit
‘Oprichtingsakte’. (25 juni 2013). Geraadpleegd op 20 mei 2018 via
http://www.ejustice.just.fgov.be/tsv_pdf/2003/07/03/03075303.pdf
‘organisatie’. (z.d.). Geraadpleegd op 31 mei 2018 via https://www.politie.be/5998/nl/over-
ons/federale-gerechtelijke-politie/organisatie
‘organisatie’. (z.d.). Geraadpleegd op 28 april 2018 via
http://www.jobpol.be/home/politie_organisatie_lokale_politie/
Paelinck, G. (28 maart 2017). Auditrapport wantoestanden repatriëringen werd gecensureerd.
VRT NWS, Geraadpleegd op 17 mei 2018 via
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2935301
Rekenhof (5 juli 2016). Verslag aan het federale parlement: Steun van de federale politie aan de
lokale zones bij de handhaving van de openbare orde [persbericht] Geraadpleegd op 21 april
XI
2018 via https://www.ccrek.be/NL/Publicaties/Fiche.html?id=abfda5cf-3f82-4f25-87…-
21f412eff443
VTM nieuws. (24 april 2015). Niet genoeg volk en geld bij cyberpolitie [online-video].
Geraadpleegd op 9 mei 2018 via https://nieuws.vtm.be/binnenland/138519-niet-genoeg-volk-
en-geld-bij-cyberpolitie
VVSG (17 juni 2008). ADO doc 103 tekst website federale toelage logo. Geraadpleegd op 5 mei
2018 via http://www.vvsg.be/veiligheid/lokalepolitie/Documents/Forms/AllItems.as…
VVSG (17 november 2008). Resultaten VVSG-enquête “10 jaar politiehervorming” bij
burgemeesters. Geraadpleegd op 1 juni 2018 via
http://www.vvsg.be/veiligheid/lokalepolitie/evaluatiepolitiehervorming/…-
2011.aspx
Van Heddeghem, K. (30 oktober 2017) Stand van zaken van fusies bij lokale politiezones. VVSG.
Geraadpleegd op 2 mei 2018 via
http://www.vvsg.be/veiligheid/lokalepolitie/Documents/KVH%20d805_nota%2…
0politiezones.pdf
Vanderlinden, C. (2009). De federale financiering van de lokale politie. Historiek samenstelling en
evolutie van 2001 tot vandaag. Brussel: vsgb.
Verhoest, F. (7 maart 2001). Dutroux haalde geest uit de fles. De standaard. Geraadpleegd op 3
april 2018 via http://www.standaard.be/cnt/DST07032001_003
Verschelden, W. (19 december 2007) Verhofstadt forceert interimkabinet. De Standaard.
Geraadpleegd op 15 april 2018 via http://www.standaard.be/cnt/l51lkvhq
Juridisch verwijzen
Art. 171 GW.
Wet 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op
twee niveaus, BS 5 januari 1999
Art. 70, wet van 22 mei 2003 voor de organisatie van de begroting en de comptabiliteit van de
federale staat, BS 3 juli 2003.
KB 10 mei 2007 betreffende de instelling bij de Minister van Justitie van een Technisch en
Administratief Secretariaat, BS 1 juni 2007.
Vr. en Antw. Kamer 2014-15, 13 april 2015, nr. B003 (Vr. nr. 5 F. Demon).
Wetsontwerp met het oog op het terbeschikking stellen van de federale politie van ambtenaren
van de fiscale administraties, Parl.St. Kamer 2001-02, nr. 1429/004.
XII
Omz. 26 april 1990 betreffende OOP 13 houdende de algemene richtlijnen betreffende de
coördinatie van het optreden van de gemeentepolitie en de rijkswacht in het kader van de
bestuurlijke politie, BS 27 april 1990.
Omz. 29 september 2005 GPI betreffendebetreffende de richtlijnen die moeten gevolgd worden
in het raam van de indeplaatsstelling van het Secretariaat van de geïntegreerde politie,
gestructureerd op twee niveaus, BS 7 oktober 2005.
Verslag namens de onderzoekscommissie, Parl.St. Kamer 1989-90, nr. 59/8, 363.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2002, beleidsnota van de
federale politie en de geïntegreerde werking. Parl.St. Kamer 2001-02, nr. 1448/002, 15.
Verantwoording van de algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2007, Parl.St.
Kamer 2006-2007 nr.2705/008, 164.
Verantwoording van de algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2007, 2e deel.
Parl.St. Kamer 2006-07, nr. 2705/004, 722.
Verantwoording van de algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2008, Parl.St.
Kamer 2007-08, nr. 0994/005, 818.
Verantwoording van de algemene uitgavenbegroting voor het boekjaar 2012, Parl.St. Kamer
2011-12, nr. 1945/011, 3.
Begrotingsregels voor parlementair gebruik, Parl.St. Kamer. 2013-14, nr. D/2014/4686/12.
Gebruikte begrotingen
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2001, Parl.St. Kamer 2000-01
nr. 0905/007, 365.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2002, Parl.St. Kamer 2001-02
nr. 1448/010, 405.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2003, Parl.St. Kamer 2002-03
nr. 2081/010, 411.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2004 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2003-04 nr. 0325/005, 443.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2005 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2004-05 nr. 1371/009, 433.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2006 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2005-06 nr. 2044/001, 415.
XIII
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2007 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2006-07 nr. 2705/001, 401.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2008 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2007-08 nr. 2223/001, 401.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2009 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2008-09 nr. 1528/001, 399.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2010 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2009-10 nr. 2223/001, 397.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2011 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2010-11 nr. 1348/001, 379.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2012 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2011-12 nr. 1944/001, 379.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2013 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2012-13 nr. 2522/001, 395.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2014 eerste deel, Parl.St.
Kamer 2013-14 nr. 3071/001, 369.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2015 deel I, Parl.St. Kamer
2014-15, nr. 2690/001, 399.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2016 deel I, Parl.St. Kamer
2015-16, nr. 1352/001, 381.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2017 deel I, Parl.St. Kamer
2016-17, nr. 2109/001, 325.
Ontwerp van algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2018 deel I, Parl.St. Kamer
2017-18, nr. 2690/001, 319.
Lokale politie Gent (19 februari 2004). Begroting 2004.
Lokale politie Gent (1 september 2004). BW 2004.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2005.
Lokale politie Gent (24 mei 2005). BW 2005.
Lokale politie Gent (12 december 2005) .Begroting 2006.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2006.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2007.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2007.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2008.
Lokale politie Gent (30 oktober 2008) .Begroting 2009.
XIV
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2009.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2010.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2010.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2011.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2011.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2012.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2012.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2013.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2013.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2014.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2014.
Lokale politie Gent (z.d.). BW2 2014.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2015.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2016.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2016.
Lokale politie Gent (15 november 2016). Begroting 2017.
Lokale politie Gent (z.d.). BW 2017.
Lokale politie Gent (z.d.). Begroting 2018.
