¡Hala Madrid!: Persconferenties van Real Madrid C.F. onder de loep genomen

Dominik Piotr
De Maere

“These are the champions

Die Meister

Die Besten

Les grandes équipes

The champions!"

image

Met dit iconische lied op de achtergrond betraden de spelers van Real Madrid C.F. en die van Liverpool FC het veld om te strijden voor een van de meest prestigieuze bekers in de voetbalwereld, de Champions League. ‘Los Merengues’ slaagden erin om drie jaar achter elkaar de beker te bemachtigen. Op 11 december 2000 bekroonde FIFA het Koninklijk elftal tot ‘beste ploeg van de 20e eeuw’. Uit een studie van 2WaySports blijkt dat Real Madrid C.F. de meest gevolgde voetbalploeg is op Facebook, Instagram en Twitter. Dit alles toont aan waarom Real Madrid C.F. beschouwd wordt als een van de beste teams ter wereld en waarom het interessant is om zijn persconferenties te analyseren.

Wat werd precies onderzocht?

In dit onderzoek werden 37 persconferenties van Real Madrid C.F. uit het voorbije seizoen (2017-2018) bestudeerd. Deze studie gebeurde met het oog op vier elementen:

  1. De aanwezigheid van verplichte regels, waar de verschillende deelnemers – de spelers, de trainers en de journalisten – zich aan moeten houden;
  2. Het taalgebruik, voornamelijk Engelse voetbaltermen, en het gebruik van bepaalde communicatiestrategieën door sprekers die het Spaans niet als moedertaal hebben;
  3. Het onderscheid tussen persconferenties van neutrale en rivale wedstrijden;
  4. De verwijzingen die men in de persconferenties maakt naar het politiek conflict in Catalonië.

Ten gevolge van het woordlimiet zullen in dit artikel alleen de twee laatste elementen bekeken worden.

Rivalen tot op het bot en ‘grootheidswaanzin’

Hoewel er in elke voetbalwedstrijd rivaliteit aanwezig is, staat het concept ‘neutraal’ in dit onderzoek voor “een wedstrijd tussen twee ploegen die geen voorgeschiedenis hebben van rivaliteit”, terwijl het concept ‘rivaal’ hier op een wedstrijd slaat tussen "twee ploegen die elkaar voortdurend willen overtreffen". Een wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en een ‘kleinere ploeg' behoort ook tot een neutrale wedstrijd. Zo wordt duidelijk dat de wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en het Cyprisch Apoel Nicosia een voorbeeld is van een neutrale wedstrijd, terwijl de ‘El Clásico’ (de wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en FC Barcelona) een voorbeeld van een rivale wedstrijd is. Daarom kan men verwachten dat het taalgebruik in rivale persconferenties agressiever is dan het taalgebruik in neutrale persconferenties.

In deze thesis komt het concept ‘grootheidswaanzin’ voor het eerst aan bod. Met dit concept verwijst men naar “het gevoel dat wij de beste ter wereld zijn”. Gezien de successen die Real Madrid C.F. in zijn geschiedenis heeft geboekt, zou het gevoel aanwezig moeten zijn in het denken van de ploeg, de spelers en de technische staf. Dit zou betekenen dat dit gevoel eerder in neutrale persconferenties voorkomt, terwijl men in rivale persconferenties meer geneigd is om respect te tonen.

¡Visca Catalunya lliure!... Of toch niet?

Wat het onderzoek interessant en relevant maakt, is dat er wordt nagegaan of er in de persconferenties verwijzingen worden gemaakt naar het ‘eeuwig (politiek) conflict’ tussen Catalonië en Madrid. In het onderzoek kijkt men ook naar het feit dat Zidane – die vorig seizoen nog trainer was bij Real Madrid C.F. – al dan niet deelneemt aan de discussie over dit conflict.

Uit een aantal voorbeelden in de inleiding van de thesis blijkt alvast dat de supporters het politiek conflict weerspiegelen in hun gedrag ten opzichte van elkaar. Zo reageerden de supporters van Real Madrid C.F. op het referendum in hun wedstrijd tegen RCD Español, een ploeg uit Barcelona, bijvoorbeeld met “¡Qué viva España!” en met Spaanse vlaggen. Als zelfs de supporters in de stadia zich met dit conflict bezighouden, zou dit kunnen betekenen dat het ook door Zidane en/of de spelers wordt gebruikt en, meer bepaald, in rivale persconferenties (zeker in die van El Clásico).

Resultaten: neutrale wedstrijden vs. rivale wedstrijden

image

Uit de analyse en uit de grafiek blijkt dat het taalgebruik in de rivale persconferenties inderdaad agressiever is dan bij de neutrale wedstrijden. In alle persconferenties komt agressief taalgebruik in totaal 62 keer voor: 44 keer in rivale persconferenties en slechts 18 keer in neutrale persconferenties. Het concept ‘luchar’, wat vechten/strijden betekent in het Spaans, komt het meest voor (9 keer): 6 keer in rivale persconferenties en 3 keer in neutrale. Hoewel het woord 3 keer werd gebruikt in de neutrale persconferenties, valt het wel op dat het gebruikt werd om te verwijzen naar de rivale wedstrijd tussen Real Madrid C.F. en FC Barcelona.

image

De grafiek toont duidelijk aan dat men, zoals verwacht, grootheidswaanzin voornamelijk in de neutrale persconferenties gebruikt, terwijl men overduidelijk respect uit naar rivalen toe. Hier zijn twee paradigmatische voorbeelden van:

  1. Neutrale wedstrijd: Na de uitnederlaag van Real Madrid C.F. tegen Girona FC gebruikte Zidane 6 keer grootheidswaanzin. In plaats van toe te geven dat Girona FC beter was, stelt Zidane dat “de nederlaag het gevolg was van een gebrek aan concentratie”;
  2. Rivale wedstrijd: Na de nederlaag tegen Tottenham Hotspurs gaf Zinedine Zidane 3 keer toe dat “we tegen een betere ploeg speelden”, wat een duidelijke uiting van respect is.

Resultaten: verwijzingen naar het politiek conflict

Wat na de analyse opvalt, is dat het politiek conflict in totaal slechts 9 keer aan bod kwam en alleen in de neutrale persconferenties. Dit wil dus zeggen dat het conflict geen enkele keer werd vermeld in de persconferenties van El Clásico. Bovendien heeft Zidane zich hier nooit over uitgesproken.

Discussie en conclusie

Het onderzoek van Real Madrids persconferenties heeft duidelijk gemaakt dat – zoals verwacht – rivale persconferenties agressiever taalgebruik bevatten dan neutrale persconferenties. Bovendien hanteert men voornamelijk grootheidswaanzin in neutrale persconferenties, terwijl men respect uit naar rivalen toe. Het politiek conflict dat zich in Catalonië afspeelt, komt slechts 9 keer aan bod en uitsluitend in neutrale persconferenties. Zidane uit zich niet over dit conflict en dit zou kunnen komen door zijn nationaliteit (Frans). Hierdoor is hij wellicht minder betrokken met het Spaans politiek leven. Nu Lopetegui de nieuwe coach is geworden van Real, is het interessant om het onderzoek te herhalen om na te gaan of men dezelfde resultaten bekomt.

Bibliografie

¿En qué ocasiones es tradición hacer pasillo en un partido de fútbol? (2018a). [Pasillo de honor] [Imagen digital]. Recuperado de https://www.20minutos.es/deportes/noticia/cuando-hacer-pasillo-partido-…

¿En qué ocasiones es tradición hacer pasillo en un partido de fútbol? (2018b, mayo 6). 20 minutos. Recuperado de https://www.20minutos.es/deportes/noticia/cuando-hacer-pasillo-partido-…

¿Qué pasará con Messi y Barça tras independencia de Cataluña? (2017, octubre 28). HispanTV. Recuperado de https://www.hispantv.com/noticias/futbol/357841/espana-independencia-ca…

¿Quién ha ganado más veces el Clásico, Real Madrid o FC Barcelona? (2017, diciembre 21). UstedPregunta. Recuperado de https://www.defensacentral.com/ustedpregunta/categoria/deporte/quien-ha…

Acevedo, L. (2018, marzo 26). The advantages of email in business communication [Las ventajas de correo electrónico en comunicación empresarial]. Chron. Recuperado de http://smallbusiness.chron.com/advantages-email-business-communication-…

Aguilar, X. (2017, febrero 12). Las redes sociales más importantes y populares del 2017 [Entrada de blog]. Recuperado de https://www.abakusit.com/web/las-redes-sociales-mas-importantes-y-popul…

Alberto Meneses Cárdenas, J. (2008). El futbol nos une: socialización, ritual e identidad en torno al futbol. Culturales, 4(8), 101–140.

Aleixandre-Benavent, R., Agulló Albuixech, R., Agulló Calatayud, V., & Carlos Valderrama-Zurián, J. (2007). Terminología y lenguaje deportivo del fútbol. Cultura, Ciencia y Deporte, 2(6), 117–123.

Allen, J. (2017, septiembre 11). The history of football in Spain [La historia del fútbol en España]. Livestrong.com. Recuperado de https://www.livestrong.com/article/345229-the-history-of-football-in-sp…

Antolinos, P. (2017, junio 3). El mejor equipo del siglo XX y también del XXI. OK Diario. Recuperado de https://canales.okdiario.com/real-madrid/futbol/primer-equipo/2017/06/0…

AS.com. (2017, septiembre 11). ¿Por qué el Barça no jugaría la Liga si se independiza Cataluña? AS. Recuperado de https://as.com/futbol/2017/09/11/primera/1505105974_399210.html

Attard, S. (2011, febrero 3). A history of La Liga and Spanish football [Una historia de La Liga y fútbol español] [Entrada de blog]. Recuperado de https://www.espangol.com/a-history-of-la-liga-and-spanish-football/

Azzoni, T. (2018, mayo 3). ¿Pasillo en el Clásico? Real Madrid insiste que no. Chicago Tribune. Recuperado de http://www.chicagotribune.com/hoy/deportes/ct-hoy-pasillo-en-el-clsico-…

Balón. (2018). En Diccionario Etimológico español en línea. Recuperado el 21 de mayo de 2018 de http://etimologias.dechile.net/?balo.n

Bermejo, J. (2017, octubre 15). Miles de banderas españolas y tremenda pitada contra el Barça. La Vanguardia. Recuperado de http://www.lavanguardia.com/deportes/futbol/20171014/432068528293/atlet…

Borges, V. (2018, marzo 23). ¿Qué es “dossier de prensa”? [Entrada de blog]. Recuperado de https://metodomarketing.com/que-es-dossier-de-prensa/

Bouwman, J. (2017). Los anglicismos léxicos en el español peninsular actual: norma y uso (Tesina de maestría, Radboud University Nijmegen, Nijmegen, Países Bajos). Recuperado de http://theses.ubn.ru.nl/bitstream/handle/123456789/4969/Bouwman%2C_Jank…

Bouys, G. (2017, octubre 27). Elecciones en Cataluña el 21 de diciembre... y un Clásico dos días después. Marca. Recuperado de http://www.marca.com/futbol/primera-division/2017/10/27/59f3a7f046163f0…

Calle, D. (2017, diciembre 16). El Real Madrid gana el Mundialito y conquista su quinto título en el mejor año de su historia. El Español. Recuperado de https://www.elespanol.com/deportes/futbol/20171216/real-madrid-mundiali…

Calvo Córdoba, A. (2016). Análisis del léxico futbolístico y su tratamiento en la prensa general en inglés y en español (Trabajo de fin de grado, Universidad de Valladolid, Soria, España). Recuperado de https://core.ac.uk/download/pdf/61562367.pdf

Cánticos y cientos de esteladas en el minuto 17 del Girona - Barça. Marca. Recuperado de http://www.marca.com/futbol/barcelona/2017/09/23/59c69be546163f8d108b45…

Carrillo, Á. (2017, septiembre 28). El ‘barcelonismo español’ existe y está enfadado con su club: “No respetan el pluralismo”. El Español. Recuperado de https://www.elespanol.com/deportes/futbol/20170927/249976105_0.html

CNN. (2017, diciembre 23). La rivalidad entre el Real Madrid y el Barcelona más allá del fútbol. CNN Español. Recuperado de http://cnnespanol.cnn.com/video/cnnee-deportes-digital-segment-copa-90-…

Cómo elaborar el presupuesto para un evento. (2015, febrero 5). [Entrada de blog]. Recuperado de https://www.ineventos.com/blog/el-presupuesto-de-un-evento.aspx

Coterón López, J., & Fernando Bello Garrido, M. (2012). Barça-Madrid: una rivalidad global. Análisis del derbi a través de la prensa escrita española. Estudios sobre el Mensaje Periodístico, 18(2), 459–474.

Cristiano Ronaldo máximo goleador histórico. (s.f.). Recuperado el 2 de abril de 2018 de https://www.realmadrid.com/futbol/cristiano-ronaldo-maximo-goleador

David. (2013, abril 15). Advantages and disadvantages of face to face communication [Ventajas y desventajas de comunicación personal] [Entrada de blog]. Recuperado de https://www.starmedical.co.uk/blog/2013/04/15/advantages-and-disadvanta…

De Maere, D. P. (2017). From Yiddos to Yids: How anti-Semitic is English football today? [De Yiddos a Yids: ¿Cuál es la situación actual del antisemitismo en el fútbol inglés?] (Trabajo de fin de grado, Universiteit Antwerpen, Antwerpen, Bélgica). Recuperado de https://www.researchgate.net/publication/319906904_From_Yiddos_to_Yids_…

E. Y. (2015, marzo 20). ¿Por qué se llama Clásico? ABC Deportes. Recuperado de http://www.abc.es/deportes/futbol/20150320/abci-oigenes-clasico-barcelo…

Efe. (2012, junio 28). Ramos tiró el penalti ‘a lo Panenka’: “No tenía miedo”. 20 minutos. Recuperado de https://www.20minutos.es/deportes/noticia/ramos-penalti-panenka-1523768…

Epónimo. (2014). En Real Academia Española. Recuperado el 9 de mayo de 2018 de http://dle.rae.es/?id=Fyrs2xP

Equipo. (2018). En Diccionario Etimológico español en línea. Recuperado el 21 de mayo de 2018 de http://etimologias.dechile.net/?equipo

Escobar Martí, M. (2017, septiembre 29). Cataluña, una nación y un país líder (según el BOE). El Nacional. Recuperado de https://www.elnacional.cat/es/politica/cataluna-pais-nacion-boe_196536_…

Eurosport. (2017, octubre 1). El minuto patriótico durante el Real Madrid-Espanyol: Banderas y gritas de “¡qué viva España!”. Eurosport. Recuperado de https://www.eurosport.es/futbol/liga/2016-2017/banderas-de-espana-y-apo…

Forbes. (2009). Business meetings: The case for face-to-face [Reuniones de negocios: El caso de comunicación personal]. Recuperado el 21 de mayo de 2018 de la página web de Forbes: https://images.forbes.com/forbesinsights/StudyPDFs/Business_Meetings_Fa…

Fútbol. (2018). En Diccionario Etimológico español en línea. Recuperado el 21 de mayo de 2018 de http://etimologias.dechile.net/?fu.tbol

Gabriel Hernández Valencia, L. (2006). Estrategias de intervención: Conferencia de prensa. Recuperado de la página web de UDGVirtual: http://observatoriocultural.udgvirtual.udg.mx/repositorio/bitstream/han…

Garay Luna, V. (2017, agosto 19). Liga española: Real Madrid y Barcelona inician una nueva lucha por el trono. El Comercio. Recuperado de https://elcomercio.pe/deporte-total/futbol-mundial/liga-espanola-real-m…

González, E. (2015, septiembre 25). El mito del Barça y la ‘conexión mística’. El Mundo. Recuperado de http://www.elmundo.es/cataluna/2015/09/20/55fdaa86ca474191128b4590.html

Humour Thoughts [Humour Thoughts]. Messi mostrando a los Madridistas los puntos de diferencia entre el Barcelona y el Real Madrid.  #ElClasico [Tweet]. Recuperado de https://twitter.com/HumourThoughts/status/944562421246476288

Humour Thoughts. (2017). [Rivalidad entre los aficionados del FC Barcelona y del Real Madrid en Twitter] [Imagen digital]. Recuperado de https://twitter.com/HumourThoughts/status/944562421246476288

Isaías Allende Frausto, A. (2005). Agresividad y violencia en el fútbol. Revista Digital Universitaria, 6(6), 1–6.

José Molero Hermosilla, A. (2005). La conferencia de prensa: Una herramienta fundamental para el éxito de las relaciones informativas. Recuperado de http://conocimiento.incae.edu/ES/no_publico/ilgo05/presentaciones/AMole…

Jugador. (2018). En Diccionario Etimológico español en línea. Recuperado el 21 de mayo de 2018 de http://etimologias.dechile.net/?jugador

Khalil Eid, B. (2014). Los anglicismos en el ámbito deportivo de la prensa española escrita (Tesis de maestría, Universidad de Málaga, Málaga, España). Recuperado de http://fac.ksu.edu.sa/sites/default/files/el_trabajo_fin_del_master-bad…

Las 5 claves para entender por qué los catalanes quieren independizarse de España. (2017, octubre 2). TN. Recuperado de https://tn.com.ar/internacional/las-5-claves-para-entender-el-conflicto…

Llopis Goig, R. (2007). El fútbol como ritual festivo. Un análisis referido a la sociedad española. Anduli, 6, 115–132.

Migelez, X. (2017, septiembre 6). La goleada de España engancha a más de 4,5 millones (31,3%) en La 1. El Confidencial. Recuperado de https://www.vanitatis.elconfidencial.com/television/audiencias/2017-09-…

Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. (2015). Estadística 2015: Encuesta de hábitos deportivos en España 2015. Recuperado de la página web del Ministerio de Educación, Cultura y Deporte: https://www.mecd.gob.es/servicios-al-ciudadano-mecd/dms/mecd/servicios-…

Míster Chip. (2011, diciembre 10). El Clásico de los Clásicos: 216 partidos oficiales. AS. Recuperado de https://as.com/futbol/2011/12/10/mas_futbol/1323502015_850215.html

Mora, R. (2017, junio 2). Real Madrid, el equipo con más seguidores en redes sociales. PSN. Recuperado de https://psn.si/real-madrid-seguidores/2017/06/

MUNDODEPORTIVO.COM. (2018, abril 7). Cavani, ‘cantada’ monstruosa a puerta vacía: ¿cómo pudo fallar esto? Mundo Deportivo. Recuperado de http://www.mundodeportivo.com/futbol/ligue-1/20180407/442284387808/cava…

Muñiz González, R. (2014). Marketing en el siglo XXI (5ta ed.). Madrid: Centro de Estudios Financieros.

Muñoz, E. (2017, septiembre 5). Liechtenstein 0-8 España: resumen, resultado y goles. AS. Recuperado de https://as.com/futbol/2017/09/04/mundial/1504536935_211481.html?omnaut=1

Naranjo de Arcos, A. (2011). Tratamiento de la información deportiva en la prensa: La crónica como género prevalente. El caso de los encuentros de fútbol entre Real Madrid y F. C. Barcelona (Tesis doctoral, Universidad de Málaga, Málaga, España). Recuperado de https://riuma.uma.es/xmlui/handle/10630/4848

Nomdedeu Rull, A. (2004). Terminología del fútbol y diccionarios: Elaboración de un diccionario de especialidad para el gran público (Tesis doctoral, Universidad Autónoma de Barcelona,, Barcelona, España). Recuperado de https://www.tdx.cat/bitstream/handle/10803/4872/anr1de4.pdf

Novotná, M. (2007). El anglicismo en la lengua española (Trabajo de fin de grado, Masarykova Univerzita Brno, Brno, República Checa). Recuperado de https://is.muni.cz/th/145734/ff_b/bakalarska_diplomova_prace.pdf

Pérez, P. (2018, mayo 26). El Madrid conquistó la “trécima”. Tagoror. Recuperado de https://www.tagoror.es/opinion/el-madrid-conquisto-la-trecima.html

R. R. Z. (2018, mayo 6). ¿Por qué el Real Madrid no hizo pasillo al Barcelona en el clásico? 20 minutos. Recuperado de https://www.20minutos.es/deportes/noticia/real-madrid-pasillo-barca-cla…

Redacción BBC Mundo. (2017, octubre 2). El Gobierno de Cataluña proclama la victoria del “sí” en el referéndum y anuncia pasos hacia la independencia. BBC. Recuperado de http://www.bbc.com/mundo/noticias-internacional-41463295

Redacción de CiberCuba. (2017, septiembre 21). La policía española allana oficinas del gobierno catalán en Barcelona para frenar el referendo independentista. CiberCuba. Recuperado de https://www.cibercuba.com/noticias/2017-09-21-u1-e192519-policia-espano…

REDACCIÓN EB. (2017, octubre 23). El Clásico del 23 de diciembre: ¿un día antes de las elecciones en Cataluña? El Bernabéu. Recuperado de http://www.elbernabeu.com/articulo/101-topic/clasico-23-diciembre-dia-a…

Redacción EC. (2017, junio 2). El Real Madrid es el club con más seguidores en redes sociales del mundo. El Comercio. Recuperado de https://elcomercio.pe/redes-sociales/facebook/real-madrid-club-seguidor…

Redacción Protocolo y Etiqueta. (2018). Las ruedas de prensa. Cómo hacer una rueda de prensa. Recuperado de https://www.protocolo.org/social/conversar-hablar/hablar-en-publico-rue…

REDACCION. (2017, agosto 16). Triplete del Real Madrid: primer club en llegar a 100 millones de fans en Facebook, 50 millones en Instagram y 25 millones en Twitter. La Jugada Financiera. Recuperado de http://lajugadafinanciera.com/real-madrid-fans-redes-sociales-2017/

Referéndum en Cataluña: el Real Madrid llenó el Santiago Bernabéu de banderas de España. Toda Pasión. Recuperado de https://tn.com.ar/deportes/esencial/referendum-en-cataluna-el-real-madr…

Rival. (2014). En Real Academia Española. Recuperado el 12 de mayo de 2018 de http://dle.rae.es/?id=WwhOxEy

Root III, G. N. (2016, octubre 26). The advantages of a business using email [Las ventajas de una empresa usando correo electrónico]. Chron. Recuperado de http://smallbusiness.chron.com/advantages-business-using-email-4010.html

Rubio, M. (2017a, enero 8). 1.- REAL MADRID (43,63 millones de espectadores). Fútbol Finanzas Recuperado de https://futbolfinanzas.com/1-real-madrid-4363-millones-de-espectadores/

Rubio, M. (2017b, julio 8). Los 5 clubes de la Liga con más audiencia de televisión en 2017. Fútbol Finanzas. Recuperado de https://futbolfinanzas.com/los-5-clubes-la-liga-mas-audiencia-televisio…

Rueda. (2014). En Real Academia Española. Recuperado el 2 de abril de 2018 de http://dle.rae.es/?id=WnjSans

Sánchez Mouriz, H. (2015). Préstamos lingüísticos en la lengua española actual: Italianismos, latinismos, arabismos, anglicismos y galicismos. International Journal of Language and Linguistics, 2(1), 41–53.

Santiago Sports. (2018, abril 7). Para Zidane no habrá pasillo al Barcelona [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=g67HlfVNGYQ

Smith, A. (2017). Cataluña y la Gran Guerra: De la reforma democrática al conflicto social. Hispania Nova, 15, 472–499. https://doi.org/10.20318/hn.2017.3498

The Business Communication. (2018). Advantages and disadvantages of written communication [Ventajas y desventajas de comunicación escrita] [Entrada de blog]. Recuperado de https://thebusinesscommunication.com/advantages-and-disadvantages-of-wr…

Torrejón Bersabé, R., & Vázquez-Cano, E. (2016). Análisis de las estrategias de comunicación empleadas por entrenadores y deportistas hablantes de E/LE durante ruedas de prensa y entrevistas. Tonos digital: Revista electrónico de estudios filológicos, 31, 1–33.

Universidad de Palermo. (2014). Medios de comunicación - Prensa. Recuperado de la página web de la Universidad de Palermo: http://fido.palermo.edu/servicios_dyc/blog/docentes/trabajos/6589_15896…

unProfesor. (2014, diciembre 2). Qué son los compuestos sintagmáticos y pluriverbales [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=vbXNzIRQ8zY

Vargas García, S. (2017, octubre 28). El equema del Girona FC de Pablo Machín [Entrada de blog]. Recuperado de https://footballcitizens.com/girona-fc-pablo-machin/

Y si Cataluña se independiza ¿Qué pasaría con el FC Barcelona? (2017, octubre 3). CubaDebate. Recuperado de http://www.cubadebate.cu/noticias/2017/10/03/y-si-cataluna-se-independi…

Zidane Rueda de Prensa. (2017a, octubre 28). Girona - Real Madrid rueda de prensa de Zidane (28/10/17) | Previa Liga jornada 10 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=gQ2VToz_4PY

Zidane Rueda de Prensa. (2017aa, diciembre 16). Real Madrid 1-0 Gremio rueda de prensa Zidane final Mundial de Clubes 2017 (16/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=Paf0xnQqdHw

Zidane Rueda de Prensa. (2017b, octubre 21). Real Madrid - Eibar rueda de prensa de Zidane (21/10/17) | Previa Liga jornada 09 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=m4lgWvf0NyM

Zidane Rueda de Prensa. (2017bb, diciembre 16). Real Madrid 1-0 Gremio rueda de prensa Zidane final Mundial de Clubes 2017 (16/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=r3Z1JF-Y4VM

Zidane Rueda de Prensa. (2017c, octubre 22). Real Madrid 3-0 Eibar rueda de prensa de Zidane (22/10/17) | Post Liga jornada 09 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=BdaGZOJMQJM

Zidane Rueda de Prensa. (2017cc, noviembre 20). Apoel - Real Madrid rueda de prensa de Marco Asensio Champions (20/11/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=3XcWvAbJsng

Zidane Rueda de Prensa. (2017d, octubre 29). Girona 2-1 Real Madrid rueda de prensa de Zidane (29/10/2017) | Previa Liga jornada 10 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=h9PYqI7M6gA

Zidane Rueda de Prensa. (2017dd, noviembre 20). Apoel - Real Madrid rueda de prensa de Zidane Champions (20/11/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=lkgRFFu1Lzo

Zidane Rueda de Prensa. (2017e, noviembre 4). Real Madrid - Las Palmas rueda de prensa de Zidane (04/11/2017) | Previa Liga jornada 11 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=eM0QaHKXjzE

Zidane Rueda de Prensa. (2017ee, noviembre 21). Apoel 0-6 Real Madrid rueda de prensa de Zidane Champions (21/11/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=tQfXNQHxikM

Zidane Rueda de Prensa. (2017f, noviembre 5). Real Madrid 3-0 Las Palmas rueda de prensa de Zidane (05/11/2017) | post Liga jornada 11 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=nKBSddDjdVk

Zidane Rueda de Prensa. (2017ff, octubre 31). Tottenham - Real Madrid rueda de prensa de Marcelo Champions (31/10/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=fDE4hSJya_I

Zidane Rueda de Prensa. (2017g, noviembre 24). Real Madrid - Málaga rueda de prensa de Zidane (24/11/2017) | Previa Liga jornada 13 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=8Qzm3I8TT3s

Zidane Rueda de Prensa. (2017gg, octubre 31). Tottenham - Real Madrid rueda de prensa de Zidane Champions (31/10/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=VulkjAYxKbU

Zidane Rueda de Prensa. (2017h, noviembre 25). Real Madrid 3-2 Málaga rueda de prensa de Zidane (25/11/2017) | Post Liga jornada 13 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=P7bHp5aYLVk

Zidane Rueda de Prensa. (2017hh, noviembre 1). Tottenham 3-1 Real Madrid rueda de prensa de Zidane Champions (01/11/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=hM4KF5vxYX8

Zidane Rueda de Prensa. (2017i, diciembre 1). Athletic - Real Madrid rueda de prensa de Zidane (01/12/2017) | Previa Liga jornada 14 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=jZov9XAyHDY

Zidane Rueda de Prensa. (2017ii, diciembre 5). Real Madrid - Borussia Dortmund rueda de prensa de Kovacic Champions (05/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=DVf-HXcdTWY

Zidane Rueda de Prensa. (2017j, diciembre 2). Athletic Bilbao 0-0 Real Madrid rueda de prensa de Zidane (02/12/2017) | Post Liga jornada 14 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=c7m5u_E5ipI

Zidane Rueda de Prensa. (2017jj, diciembre 5). Real Madrid - Borussia Dortmund rueda de prensa previa de Zidane Champions (05/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=3fJa4_y0iWo

Zidane Rueda de Prensa. (2017k, diciembre 8). Real Madrid - Sevilla rueda de prensa de Zidane (08/12/2017) | Previa Liga jornada 15 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=S5XRH4v_f8k

Zidane Rueda de Prensa. (2017kk, diciembre 6). Rueda de prensa de Zinedine Zidane (06/12/2017) post Real Madrid 3-2 Borussia Dortmund [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=bgmyqn2S1_Q

Zidane Rueda de Prensa. (2017l, diciembre 9). Real Madrid 5-0 Sevilla rueda de prensa de Zidane (09/12/2017) | Post Liga jornada 15 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=DwA0x_3V5W4

Zidane Rueda de Prensa. (2017m, noviembre 17). Atlético de Madrid - Real Madrid rueda de prensa de Zidane (17/11/2017) | Previa Liga jornada 12 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=1tvvADUhmyg

Zidane Rueda de Prensa. (2017n, noviembre 18). Atlético de Madrid - Real Madrid rueda de prensa de Zidane (18/11/2017) | Post Liga jornada 12 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=bl_wZoNxsKI

Zidane Rueda de Prensa. (2017o, diciembre 22). Real Madrid - Barcelona rueda de prensa de Zidane (22/12/2017) | Previa Clasico jornada 17 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=d0YW1HdA29M

Zidane Rueda de Prensa. (2017p, diciembre 23). Real Madrid 0-3 Barcelona rueda de prensa de Zidane (23/12/2017) | Post Liga jornada 17 [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=D6HtZCq3uGE

Zidane Rueda de Prensa. (2017q, octubre 25). Fuenlabrada - Real Madrid rueda de prensa previa (25/10/2017) | Copa del Rey 1/16 ida [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=JAeMJreRV1k

Zidane Rueda de Prensa. (2017r, octubre 26). Fuenlabrada 0-2 Real Madrid rueda de prensa post (26/10/2017) | Copa del Rey 1/16 ida [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=epmJyu4VkxA

Zidane Rueda de Prensa. (2017s, noviembre 27). Real Madrid - Fuenlabrada rueda de prensa previa (27/11/2017) | Copa del Rey 1/16 vuelta [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=ggdz1o2LyCk

Zidane Rueda de Prensa. (2017t, noviembre 28). Real Madrid 2-2 Fuenlabrada rueda de prensa post (28/11/2017) | Copa del Rey 2/16 vuelta [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=1giTQwD7Jkg

Zidane Rueda de Prensa. (2017u, diciembre 12). Al Jazira - Real Madrid rueda de prensa Marcelo semifinal Mundial de Clubes 2017 (12/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=LBgE27yHUeo

Zidane Rueda de Prensa. (2017v, diciembre 12). Al Jazira - Real Madrid rueda de prensa Zidane semifinal Mundial de Clubes 2017 (12/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=BB8PbnYKL_w

Zidane Rueda de Prensa. (2017w, diciembre 13). Declaraciones de Modric Al Jazira 1-2 Real Madrid semifinal Mundial de Clubes 2017 (13/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=H230s5_qHCU

Zidane Rueda de Prensa. (2017x, diciembre 13). Al Jazira 1-2 Real Madrid rueda de prensa Zidane semifinal Mundial de Clubes (13/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=uzlNRNeC5PM

Zidane Rueda de Prensa. (2017y, diciembre 15). Real Madrid - Gremio rueda de prensa Sergio Ramos | Final Mundial de Clubes 2017 (16/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=txjwArNjlVE

Zidane Rueda de Prensa. (2017z, diciembre 15). Real Madrid - Gremio rueda de prensa Zidane final Mundial de Clubes 2017 (16/12/2017) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=i4pO8pQVKTI

Zidane Rueda de Prensa. (2018, mayo 1). Real Madrid 2-2 Bayern Munich rueda de prensa de Zidane post semifinal Champions (01/05/2018) [Vídeo]. Recuperado de https://www.youtube.com/watch?v=uZSF4aVdnhQ

Download scriptie (4.13 MB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2018
Promotor(en)
Prof. Dr. Marc Delbarge