Houten constructies op zomerkampen. Is dat wel veilig?

Jakob
Vanhulle

Houten constructies op zomerkampen. Is dat wel veilig?

Afbeelding verwijderd.

Afbeelding verwijderd.De zomer komt eraan, wat betekent dat heel wat jeugdverenigingen op kamp trekken. De ene groep doet dit al avontuurlijker dan de andere. Kamperen, in een kamphuis, op survival trekken, en zo meer. Vooral bij de groepen die kamperen worden meestal de tafels en bedden zelf gebouwd, maar ook bij andere jeugdverenigingen worden grote houten constructies opgetrokken. Een groot reuzenrad, een glijbaan of een heus kampdecor, het zijn slechts enkele weinige voorbeelden van de sjorconstructies die ook deze zomer weer gebouwd zullen worden.

Afbeelding verwijderd.Voor de jongeren is het vanzelfsprekend dat deze constructies voldoende stevig zijn. Maar is dit wel zo? Kunnen de houten balken niet breken? Of kan er een breuk in het touw optreden?

Afbeelding verwijderd.Deze vragen worden nauwelijks beantwoord. Er worden slechts enkele richtlijnen gegeven door de jeugdbewegingskoepels. Bij dit onderzoek werd verder op deze vragen ingegaan, en werd aan de hand van testopstellingen en modellen de sterkte van dergelijke constructies getest.

Het hout dat door de jeugdbewegingen gebruikt wordt is meestal afkomstig van de fijnspar. Aangezien deze balken vaak afvalproducten uit de houtindustrie zijn, is de sterkte hiervan dus sterk afhankelijk van paal tot paal. Als de palen verkocht worden door een erkend handelaar, voldoen ze sowieso wel aan een minimale sterkte. Palen die zelf gehakt worden in bossen kunnen echter minder sterk zijn dan deze minimale waarde. Indien het hout niet goed bewaard wordt kan er ook aantasting zijn van het hout en kan de sterkte afnemen in de tijd.

In de Eurocodes wordt beschreven hoe de sterkte van houten palen bepaald kan worden en welke veiligheden hierop toegepast moeten worden om deze te gebruiken in bouwwerken. Het gaat hierbij over permanente bouwwerken. Tijdelijke bouwwerken waarbij het risico bij breuk zeker niet even hoog is als bij bouwwerken zijn hier niet in opgenomen. Uit testen blijkt dat de veiligheid die genomen wordt op de sterkte van de palen veel te hoog is en dat palen sterk boven hun veilige belasting kunnen belast worden.

Toch zijn deze palen meestal de beperkende factor bij bouwwerken. Breuk van de touwen komt nauwelijks voor. Bij sjorringen met meer dan 2 woelingen, dit zijn de omwentelingen rondom de houten palen, kunnen de touwen gemakkelijk belast worden tot 1000kg per sjorknoop. Veel vaker breekt het hout of zullen de touwen langs de houten balken schuiven indien deze niet voldoende ruw zijn.

Constructies die een volledig kamp gebruikt moeten worden, zullen na verloop van tijd ook een groot deel van hun sterkte verloren zijn door de cyclische belasting. Het belasten van de knopen en vervolgens terug ontlasten zorgt ervoor dat de sjorringen losser komen en dat de touwen gemakkelijker langs de palen kunnen schuiven.

Afbeelding verwijderd.Ik kan jeugdbewegingen dus alleen maar aanbevelen zeer goed op te letten welke belastingen op hun constructies zullen komen en hoe deze opgevangen kunnen worden. Wind en regen kunnen ook voor een zekere belasting zorgen. Zeker als zeilen aan de constructie bevestigd worden, moet hier extra op gelet worden. Ook moeten constructies zo vormvast mogelijk zijn. Hierdoor kunnen zij veel beter de krachten verdelen en zullen deze minder snel bezwijken.

 

Bibliografie

Belgian Woodforum. (2018). Eigenschappen van vurenhout. Geraadpleegd via http://www.woodforum.be/nl/houtsoorten/vurenhout op 6 maart 2018.

Bosmans, J. (2014). Grote sjorconstructies.

Brackx, D. (2018). Projectmanagement cursus. EHSAL Management School.

Bureau voor Normalisatie. (2005). Geregistreerde Belgische norm NBN EN 1995-1-1: Ontwerp en berekening van houtconstructies - Deel 1.

Bureau voor Normalisatie. (2009). Geregistreerde Belgische norm NBN B 16-520: Visuele sortering van structuurhout met rechthoekige doorsnede.

Bureau voor Normalisatie. (2010). Geregistreerde Belgische norm NBN EN ISO 2307: Touwen - Bepaling van een aantal fysische en mechanische eigenschappen.

Bureau voor Normalisatie. (2016). Geregistreerde Belgische norm NBN EN 338: Hout voor dragende toepassingen - Sterkteklassen.

COSO. (2017). Enterprise Risk Management Integrating with Strategy and Performance. Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission, (June). Retrieved from https://www.coso.org/Documents/2017-COSO-ERM-Integrating-with-Strategy-…

Dienst Avontuurlijke Activiteiten Chirojeugd Vlaanderen. (n.d.). Sjorhout bewaren, 1.

F.O.D. Economie. (2008). STS 04 Hout en plaatmaterialen op basis van hout, 11.

Green, L. (2013). Lashing information. Geraadpleegd via https://scoutpioneering.com/2013/02/23/lashing-information/ op 27 april 2018.

Microsoft Office. (2018). Een trendlijn of gemiddelde aan een grafiek toevoegen. Geraadpleegd via https://support.office.com/nl-nl/article/een-trendlijn-of-gemiddelde-aa… op 25 februari 2018.

Ploeg Technieken Scouts en Gidsen Vlaanderen. (n.d.). Scouts- en gidsentechnieken, 17–18.

Pollefoort, P., Bruelemans, B., Decaluwé, D., Geldhof, J., Hillewaert, J., Malbrancke, O., & Vandewiele, B. (2009). Openluchtleven in de jeugdbeweging.

Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw. (2009). Buitenboek.

Sherpaz. (2018). Pionierobjecten. Geraadpleegd via http://www.sherpaz.nl/default_all.asp?CAT=Technieken&Sub=Hout_en_Touw&S… op 5 april 2018.

Spaan, R. (2003). Afschuifstijfheid en maximale schuifspanning van ronde doorsneden. TU Delft.

Universiteit Gent. (2018). statistiek ppt trans H2 nieuw PRINT. Geraadpleegd via http://users.ugent.be/~ibourd/inleidingstatistiek/statistiek ppt trans H2 nieuw PRINT.ppt op 25 februari 2018.

Download scriptie (2.66 MB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2018
Promotor(en)
Peter Van den Broeck