Drinkwater maken en microplastics uit de zee halen

Arne
Saldi

Minuscule plastic deeltjes worden dagelijks uit zeewater gefilterd tijdens de omzetting van zeewater naar drinkbaar water. Om zeewater drinkbaar te maken moet het namelijk sterk gezuiverd worden en zo worden ook de plastic deeltjes verwijderd. Zou het niet vreemd zijn mochten we deze plastic afvaldeeltjes, beter bekend als microplastics, hierna gewoon opnieuw in zee gooien?

Wereldwijd

Toch is dat wat er momenteel gebeurt. Microplastics zijn plastic deeltjes die kleiner zijn dan 5 millimeter. Sommige zijn nog te zien met het blote oog maar heel veel fragmenten worden zo klein dat ze niet meer zichtbaar zijn zonder microscoop. Een deel van de microplastics die onderzoekers aantreffen worden als microplastics gefabriceerd, om bijvoorbeeld toe te voegen aan zepen en tandpasta (Schuurt het op je huid of tanden? Dat doen waarschijnlijk microplastics!). Het grootste deel is echter het resultaat van de fysische afbraak van groter plastic afval wereldwijd door bijvoorbeeld wind of golven. De vervuiling met microplastics is een wereldwijd fenomeen: er worden microplastics teruggevonden tot in de Zuidzee rond Antarctica en eerder dit jaar werden er zelfs grote concentraties ontdekt in ijslagen op Spitsbergen, dicht bij de Noordpool.

Deze vervuiling heeft op verschillende manieren een impact op het milieu en de levende wezens in rivieren, zeeën en oceanen. Aangezien de plastic deeltjes in verschillende afmetingen kunnen voorkomen, denken verschillende soorten dieren vaak dat ze voedsel zijn. Als gevolg hiervan stikken de dieren of verhongeren ze: de plastic deeltjes verteren namelijk niet en hun maag blijft gevuld. De plastics kunnen zich ook gedragen als chemische of biologische vectoren, wat betekent dat bepaalde chemische stoffen of bacteriën zich er goed aan kunnen hechten. Wind- en waterstromen en rondtrekkende vissen transporteren de microplastics en dus ook deze chemische stoffen of bacteriën die schadelijk kunnen zijn voor de nieuwe ecosystemen waarin ze terecht komen.

Microplastics - ©AFP2019

De zorgen in de milieu- en onderzoekswereld omtrent de groeiende aanwezigheid van microplastics nemen toe omdat de omvang van de vervuiling alleen maar toeneemt. Onderzoekers hebben namelijk aangetoond dat we er via verschillende wegen aan blootgesteld worden, zoals bijvoorbeeld via de lucht, in flessen- en leidingwater of door het eten van zeedieren. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) rapporteerde onlangs op voorzichtige wijze dat de aanwezigheid van microplastics waarschijnlijk een laag risico vormt op de gezondheid van de mens. Maar er blijven vooral nog veel vraagtekens open staan met betrekking tot de gevolgen van microplastics en er is heel weinig geweten vanaf wanneer, dus bij welke concentratie aan microplastics, er negatieve effecten kunnen optreden bij mens en dier.

Zeewaterontzilting

Eén van de grote uitdagingen bij microplastic vervuiling is de volgende: doordat het overgrote deel van de kleine plastic deeltjes via waterlopen in de zeeën en oceanen terecht komen, zitten de kleine vervuilende deeltjes in een immens groot volume aan water waardoor het een enorme klus is ze allemaal te verwijderen. Om al dat water te filteren, zou er ruwweg 10 biljard kWh aan energie nodig zijn, ofwel pakweg duizend keer de globale huidige aardolievoorraad. Er dienen dus alternatieve, kleinschalige oplossingen aangereikt te worden. En dat is het uitgangspunt van dit onderzoek.

De voorziening van drinkbaar water is een groeiend globaal probleem en er is een uitgebreide zoektocht naar bronnen van drinkbaar water. Er bestaan membranen die quasi alles uit water kunnen filteren, tot op het niveau van de kleinste zoutmoleculen, en zo drinkbaar water produceren. De filters in dit proces zijn ontworpen om organisch materiaal en zouten uit het water te verwijderen en, omdat microplastics veel groter zijn dan de zoutmoleculen die worden tegengehouden, zouden deze kleine plastic deeltjes ook tegengehouden worden. Aangezien de microplastics niet zichtbaar aanwezig zijn en ook van geen belang zijn in het proces van drinkwaterproductie, belanden deze samen met de zoute afvalstromen terug in zee. Maar hoeveel microplastics worden hierdoor opgevangen en teruggestuurd? En waar in het drinkwaterproductieproces komen ze net terecht?

Zeewaterontziltingsinstallatie - ©AP2010

Microplastics uit de zee scheppen

Grote zeewaterontziltingsinstallaties behandelen tot 800 000 m³ water per dag, wat neerkomt op een paar kilogram plastics die elke dag doorheen de installatie gaan om dan opnieuw in zee terecht te komen. Hoewel dit niet veel lijkt, kan dit in termen van microplastics wel oplopen tot miljoenen plastic deeltjes per dag. Daarom is in dit thesisonderzoek op laboschaal onderzocht in welke mate twee typische filtratiestappen in dergelijke installaties microplastics kunnen weerhouden: zandfiltratie en microfiltratie. Aangezien de verwijdering in beide gevallen meer dan 99% bedraagt, is de conclusie dat, als deze installaties een dergelijke stroom van kilogrammen microplastics per dag opnemen, deze effectief in de afvalstromen kunnen belanden van de filtratiestappen. Daarom werd ook het spoelproces bekeken. Dit leverde een recuperatie op die varieerde tussen 30 en 40%. Dit wil zeggen dat een grote fractie van de opgepompte microplastics uit de filters loskomt en in de afvalstromen belandt. Deze afvalstromen worden dan uiteindelijk weer geloosd in de zee.

Ontziltingsinstallaties zullen alleen maar aan belang winnen in de toekomst door de groeiende tekorten aan drinkwater. En dagelijks passeren er dus microplastics door deze installaties. Omdat deze kleine plastic deeltjes tegengehouden worden en in de afvalstromen van het proces belanden, is er hier een kans om deze fractie van de globale vervuiling te verwijderen. In één installatie kunnen we zo tot wel 5 ton microplastics per jaar verwijderen. Een volgende stap in het onderzoek zou moeten kijken naar een kostenefficiënte manier om de microplastics dan ook effectief uit die afvalstroom te scheppen, want deze installaties filteren hoe dan ook al de microplastics tijdens hun behandeling van het zeewater. Als we ze uit die afvalstroom kunnen halen, kunnen we ze ook weer gebruiken en zo de kringloop sluiten.

Bibliografie

[1] A. L. Andrady, “Microplastics in the marine environment,” Marine Pollution Bulletin,

vol. 62, no. 8, pp. 1596–1605, 2011.

[2] L. G. A. Barboza and B. C. G. Gimenez, “Microplastics in the marine environment:

Current trends and future perspectives,” Marine Pollution Bulletin, vol. 97, no. 1-

2, pp. 5–12, 2015.

[3] A. L. Andrady, “The plastic in microplastics: A review,” Marine Pollution Bulletin,

vol. 119, no. 1, pp. 12–22, 2017.

[4] C. Stevens, Polymeren: course notes. 2015.

[5] R. Geyer, J. R. Jambeck, and K. L. Law, “Production, use, and fate of all plastics

ever made,” Science Advances, vol. 3, no. 7, 2017.

[6] W. C. Li, H. F. Tse, and L. Fok, “Plastic waste in the marine environment: A review

of sources, occurrence and effects,” Science of the Total Environment, vol. 566-

567, pp. 333–349, 2016.

[7] J. G. B. Derraik, “The pollution of the marine environment by plastic debris: a

review.,” Marine Pollution Bulletin, vol. 44, pp. 842–852, 2002.

[8] J. Lee, S. Hong, Y. K. Song, S. H. Hong, Y. C. Jang, M. Jang, N. W. Heo, G. M.

Han, M. J. Lee, D. Kang, and W. Shim, “Relationships among the abundances

of plastic debris in different size classes on beaches in South Korea,” Marine

Pollution Bulletin, vol. 77, no. 1-2, pp. 349–354, 2013.

[9] R. C. Thompson, “Plastic debris in the marine environment: consequences and

solutions,” Marine Nature Conservation in Europe, pp. 107–116, May 2006.

[10] UNEP, “Marine plastic debris and microplastics - Global lessons and research to

inspire action and guide policy change.,” United Nations Environment Program,

Nairobi, 2016.

[11] C. G. Avio, S. Gorbi, and F. Regoli, “Plastics and microplastics in the oceans:

From emerging pollutants to emerged threat,” Marine Environmental Research,

vol. 128, pp. 2–11, 2017.

BIBLIOGRAPHY

[12] H. S. Auta, C. U. Emenike, and S. H. Fauziah, “Distribution and importance of

microplastics in the marine environment: A review of the sources, fate, effects,

and potential solutions,” Environment International, vol. 102, pp. 165–176, 2017.

[13] J. Zhao, W. Ran, J. Teng, Y. Liu, H. Liu, X. Yin, R. Cao, and Q. Wang, “Microplastic

pollution in sediments from the Bohai Sea and the Yellow Sea, China,” Science of

the Total Environment, vol. 640-641, pp. 637–645, 2018.

[14] R. C. Thompson, “Lost at Sea: Where Is All the Plastic?,” Science, vol. 304,

no. 5672, p. 838, 2004.

[15] C. M. Free, O. P. Jensen, S. A. Mason, M. Eriksen, N. J. Williamson, and B. Boldgiv,

“High-levels of microplastic pollution in a large, remote, mountain lake,” Marine

Pollution Bulletin, vol. 85, no. 1, pp. 156–163, 2014.

[16] D. Eerkes-Medrano, R. C. Thompson, and D. C. Aldridge, “Microplastics in freshwater

systems: A review of the emerging threats, identification of knowledge

gaps and prioritisation of research needs,” Water Research, vol. 75, pp. 63–82,

2015.

[17] G. Everaert, L. Van Cauwenberghe, M. De Rijcke, A. A. Koelmans, J. Mees, M. Vandegehuchte,

and C. R. Janssen, “Risk assessment of microplastics in the ocean:

Modelling approach and first conclusions,” Environmental Pollution, vol. 242,

pp. 1930–1938, 2018.

[18] A. Cozar, F. Echevarria, J. I. Gonzalez-Gordillo, X. Irigoien, B. Ubeda,

S. Hernandez-Leon, A. T. Palma, S. Navarro, J. Garcia-de Lomas, A. Ruiz, M. L.

Fernandez-de Puelles, and C. M. Duarte, “Plastic debris in the open ocean,” Proceedings

of the National Academy of Sciences, vol. 111, no. 28, pp. 10239–

10244, 2014.

[19] J. Reisser, B. Slat, K. Noble, K. Du Plessis, M. Epp, M. Proietti, J. De Sonneville,

T. Becker, and C. Pattiaratchi, “The vertical distribution of buoyant plastics at

sea: An observational study in the North Atlantic Gyre,” Biogeosciences, vol. 12,

no. 4, pp. 1249–1256, 2015.

[20] J.-P. W. Desforges, M. Galbraith, N. Dangerfield, and P. S. Ross, “Widespread distribution

of microplastics in subsurface seawater in the NE Pacific Ocean,” Marine

Pollution Bulletin, vol. 79, no. 1-2, pp. 94–99, 2014.

[21] S. Zhao, L. Zhu, T. Wang, and D. Li, “Suspended microplastics in the surface

water of the Yangtze Estuary System, China : First observations on occurrence,

distribution,” Marine Pollution Bulletin, vol. 86, no. 1-2, pp. 562–568, 2014.

72

BIBLIOGRAPHY

[22] M. Eriksen, L. C. M. Lebreton, H. S. Carson, M. Thiel, C. J. Moore, J. C. Borerro,

F. Galgani, and P. G. Ryan, “Plastic Pollution in the World’ s Oceans: More than

5 Trillion Plastic Pieces Weighing over 250 .000 Tons Afloat at Sea,” PLoS ONE,

vol. 9, no. 12, pp. 1–15, 2014.

[23] A. van Wezel, I. Caris, and S. A. Kools, “Release of primary microplastics from

consumer products to wastewater in the Netherlands,” Environmental Toxicology

and Chemistry, vol. 35, no. 7, pp. 1627–1631, 2016.

[24] H. Lee, H.-J. Lee, and J.-h. Kwon, “Estimating microplastic-bound intake of hydrophobic

organic chemicals by fish using measured desorption rates to artificial

gut fluid,” Science of the Total Environment, vol. 651, pp. 162–170, 2019.

[25] J. Wang, M. Wang, S. Ru, and X. Liu, “High levels of microplastic pollution in the

sediments and benthic organisms of the South Yellow Sea , China,” Science of

the Total Environment, vol. 651, pp. 1661–1669, 2019.

[26] W. Courtene-Jones, B. Quinn, C. Ewins, S. F. Gary, and B. E. Narayanaswamy,

“Consistent microplastic ingestion by deep-sea invertebrates over the last four

decades (1976-2015 ), a study from the North East Atlantic,” Environmental Pollution,

vol. 244, pp. 503–512, 2019.

[27] J. F. Provencher, J. C. Vermaire, S. Avery-gomm, B. M. Braune, and M. L. Mallory,

“Garbage in guano? Microplastic debris found in faecal precursors of seabirds

known to ingest plastics,” Science of the Total Environment, vol. 644, pp. 1477–

1484, 2018.

[28] K. Tanaka, H. Takada, R. Yamashita, K. Mizukawa, and M.-a. Fukuwaka, “Accumulation

of plastic-derived chemicals in tissues of seabirds ingesting marine plastics,”

Marine Pollution Bulletin, vol. 69, no. 1-2, pp. 219–222, 2013.

[29] E. R. Zettler, T. J. Mincer, and L. A. Amaral-zettler, “Life in the Plastisphere : Microbial

Communities on Plastic Marine Debris,” Environmental Science & Technology,

vol. 47, pp. 7137–7146, 2013.

[30] L. Frère, L. Maignien, M. Chalopin, A. Huvet, E. Rinnert, H. Morrison, S. Kerninon,

A.-l. Cassone, C. Lambert, J. Reveillaud, and I. Paul-Pont, “Microplastic bacterial

communities in the Bay of Brest: Influence of polymer type and size,” Environmental

Pollution, vol. 242, pp. 614–625, 2018.

[31] C. D. Rummel, A. Jahnke, E. Gorokhova, D. Kühnel, and M. Schmitt-Jansen, “Impacts

of biofilm formation on the fate and potential effects of microplastic in the

aquatic environment,” Environmental Science and Technology Letters, vol. 4,

no. 7, pp. 258–267, 2017.

73

BIBLIOGRAPHY

[32] S. Ye and A. L. Andrady, “Fouling of floating plastic debris under Biscayne Bay

exposure conditions,” Marine Pollution Bulletin, vol. 22, no. 12, pp. 608–613,

1991.

[33] E. A. Pelve, K. M. Fontanez, and E. F. DeLong, “Bacterial succession on sinking

particles in the ocean’s interior,” Frontiers in Microbiology, vol. 8, pp. 1–15, 2017.

[34] United Nations, “Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants (POPs),”

2001.

[35] T. Gouin, N. Roche, R. Lohmann, and G. Hodges, “A Thermodynamic Approach for

Assessing the Environmental Exposure of Chemicals Absorbed to Microplastic,”

Environmental Science and Technology, vol. 45, pp. 1466–1472, 2011.

[36] A. Bakir, S. J. Rowland, and R. C. Thompson, “Enhanced desorption of persistent

organic pollutants from microplastics under simulated physiological conditions,”

Environmental Pollution, vol. 185, pp. 16–23, 2014.

[37] S. W. Hermanowicz and J. J. Ganczarczyk, “Some Fluidization Characteristics of

Biological Beds,” Biotechnology and Bioengineering, vol. 25, no. 5, pp. 1321–

1330, 1983.

[38] M. Kooi, E. H. Van Nes, M. Scheffer, and A. A. Koelmans, “Ups and Downs in the

Ocean: Effects of Biofouling on Vertical Transport of Microplastics,” Environmental

Science and Technology, vol. 51, no. 14, pp. 7963–7971, 2017.

[39] K. L. Law, N. Maximenko, S. Morét-Ferguson, and E. Peacock, “Plastic Accumulation

in the North Atlantic Subtropical Gyre,” Science, vol. 329, no. 5996,

pp. 1185–1188, 2010.

[40] L. C. Woodall, A. Sanchez-Vidal, M. Canals, G. L. Paterson, R. Coppock, V. Sleight,

A. Calafat, A. D. Rogers, B. E. Narayanaswamy, and R. C. Thompson, “The deep

sea is a major sink for microplastic debris,” Royal Society Open Science, vol. 1,

no. 4, 2014.

[41] D. Lobelle and M. Cunliffe, “Early microbial biofilm formation on marine plastic

debris,” Marine Pollution Bulletin, vol. 62, no. 1, pp. 197–200, 2011.

[42] F. J. Millero, R. Feistel, D. G. Wright, and T. J. Mcdougall, “The composition of Standard

Seawater and the definition of the Reference-Composition Salinity Scale,”

Deep-Sea Research I, vol. 55, pp. 50–72, 2008.

[43] B. Sauvet-Goichon, “Ashkelon desalination plant: A successful challenge,” Desalination,

vol. 203, pp. 75–81, 2007.

74

BIBLIOGRAPHY

[44] L. F. Greenlee, D. F. Lawler, B. D. Freeman, B. Marrot, P. Moulin, and P. Ce, “Reverse

osmosis desalination: Water sources, technology, and today’s challenges,”

Water Research, vol. 43, no. 9, pp. 2317–2348, 2009.

[45] GWI, “Market-leading Analysis of the International Water Industry, Global Water

Intelligence,” tech. rep., 2012.

[46] S. S. Shenvi, A. M. Isloor, and A. F. Ismail, “A review on RO membrane technology:

Developments and challenges,” Desalination, vol. 368, pp. 10–26, 2015.

[47] A. R. D. Verliefde, P. Van der Meeren, and B. Van der Bruggen, Solution-Diffusion

Processes, pp. 1–26. 2013.

[48] L. Malaeb and G. M. Ayoub, “Reverse osmosis technology for water treatment:

State of the art review,” Desalination, vol. 267, no. 1, pp. 1–8, 2011.

[49] Water Technology, “Sorek Desalination Plant.” https://www.

water-technology.net/projects/sorek-desalination-plant/, 2019. Accessed:

2019-03-30.

[50] Hyflux, “Pollution Control Study for Tuas Desalination and Power Plant Project,”

tech. rep., 2011.

[51] Suez, “Al Dur: seawater reverse osmosis desalination plant,” tech. rep., 2019.

[52] M. Lambert, “AlChE Conference 2015,” in AlChE Conference 2015, 2015.

[53] A. Belatoui, H. Bouabessalam, and O. Rouane, “ Environmental effects of

brine discharge from two desalination plants in Algeria (South Western Mediterranean),”

Desalination and Water Treatment, vol. 76, no. January, pp. 311–318,

2017.

[54] Suez, “Bahía de Palma: Seawater Reverse Osmosis Desalination Plant Mallorca

(Spain),” tech. rep., 2019.

[55] S. P. Kopko and L. K. Wang, “City of Cape Coral Reverse Osmosis Water Treatment

Facility,” tech. rep., Zorex Corporation, Cape Coral, 2012.

[56] World Bank, “Seawater and Brackish Water Desalination in the Middle East, North

Africa and Central Asia: Final Report - Annex 5 - Malta,” tech. rep., 2004.

[57] S. K. Al-Mashharawi, N. Ghaffour, M. Al-Ghamdi, and G. L. Amy, “Evaluating the

efficiency of different microfiltration and ultrafiltration membranes used as pretreatment

for Red Sea water reverse osmosis desalination,” Desalination and

Water Treatment, vol. 51, no. 1-3, pp. 617–626, 2013.

75

BIBLIOGRAPHY

[58] A. R. Guastalli, F. X. Simon, Y. Penru, A. D. Kerchove, J. Llorens, and S. Baig,

“Comparison of DMF and UF pre-treatments for particulate material and dissolved

organic matter removal in SWRO desalination,” Desalination, vol. 322,

pp. 144–150, 2013.

[59] S. Jeong, G. Naidu, R. Vollprecht, T. Leiknes, and S. Vigneswaran, “In-depth analyses

of organic matters in a full-scale seawater desalination plant and an autopsy

of reverse osmosis membrane,” Separation and Purification Technology,

vol. 162, pp. 171–179, 2016.

[60] N. Voutchkov, “Considerations for Selection of Seawater Filtration Pretreatment

System,” Desalination, vol. 261, no. 3, pp. 354–364, 2010.

[61] W. J. Weber, Physicochemical Processes for Water Quality Control. Wiley-

Interscience, illustrate ed., 1972.

[62] N. Sabiri, E. Monnier, V. Raimbault, A. Massé, V. Séchet, and P. Jaouen, “Effect

of filtration rate on coal-sand dual-media filter performances for microalgae removal,”

Environmental Technology, vol. 38, no. 3, pp. 345–352, 2017.

[63] S. Jamaly, N. N. Darwish, I. Ahmed, and S. W. Hasan, “A short review on reverse

osmosis pretreatment technologies,” Desalination, vol. 354, pp. 30–38, 2014.

[64] M. R. Michielssen, E. R. Michielssen, J. Ni, and M. B. Duhaime, “Fate of microplastics

and other small anthropogenic litter (sal) in wastewater treatment plants

depends on unit processes employed,” Environmental Science: Water Research

& Technology, vol. 2, pp. 1064–1073, 2016.

[65] R. Sutton, S. A. Mason, S. K. Stanek, E. Willis-norton, I. F. Wren, and C. Box,

“Microplastic contamination in the San Francisco Bay, California, USA,” Marine

Pollution Bulletin, vol. 109, no. 1, pp. 230–235, 2016.

[66] L. Yang, K. Li, S. Cui, Y. Kang, L. An, and K. Lei, “Removal of microplastics in municipal

sewage from China’s largest water reclamation plant,” Water Research,

vol. 155, pp. 175–181, 2019.

[67] E. A. Gies, J. L. LeNoble, M. Noël, A. Etemadifar, F. Bishay, E. R. Hall, and P. S. Ross,

“Retention of microplastics in a major secondary wastewater treatment plant in

Vancouver, Canada,” Marine Pollution Bulletin, vol. 133, no. June, pp. 553–561,

2018.

[68] S. A. Carr, J. Liu, and A. G. Tesoro, “Transport and fate of microplastic particles in

wastewater treatment plants,” Water Research, vol. 91, pp. 174–182, 2016.

76

BIBLIOGRAPHY

[69] T. M. Missimer and R. G. Maliva, “Environmental issues in seawater reverse osmosis

desalination : Intakes and outfalls,” Desalination, vol. 434, pp. 198–215,

2018.

[70] D. Gille, “Seawater intakes for desalination plants,” Desalination, vol. 156,

pp. 249–256, 2003.

[71] T. Pankratz, “Seawater desalination technology overview,” in Presentation for

Georgia Joint Comprehensive Study Committee, St. Simons Island, Georgia,

2006.

[72] V. Bonnelye, M. A. Sanz, J.-P. Durand, L. Plasse, F. Gueguen, and P. Mazounie, “Reverse

osmosis on open intake seawater: Pre-treatment strategy,” Desalination,

vol. 167, pp. 191–200, 2004.

[73] M. Ahmed and R. Anwar, “An Assessment of the Environmental Impact of Brine

Disposal in Marine Environment,” International Journal of Modern Engineering

Research, vol. 24, pp. 2756–2761, 2012.

[74] R. Einav and F. Lokiec, “Environmental aspects of a desalination plant in

Ashkelon,” Desalination, vol. 156, pp. 79–85, 2003.

[75] M. Ahmed, D. Hoey, M. R. Thumarukudyd, M. F. A. Goosen, M. Al-haddabi, and

A. Al-belushi, “Feasibility of salt production Corn inland RO desalination plant

reject brine : a case study,” Desalination, vol. 158, pp. 109–117, 2003.

[76] Aqua-Techniek, “Filtermedia for Water Treatment,” tech. rep., 2003.

[77] A. C. Mehner, “Multimedia and Ultrafiltration for Reverse Osmosis Pretreatment

Aboard Naval Vessels,” The University of Arkansas Undergraduate Research Journal,

vol. 11, 2010.

[78] F. J. Millero and F. Huang, “The density of seawater as a function of salinity (5 to

70 g/kg) and temperature (273.15 to 363.15 K),” Ocean Science, vol. 5, pp. 91–

100, 2009.

[79] E. Jones, M. Qadir, M. T. H. V. Vliet, V. Smakhtin, and S.-m. Kang, “The state

of desalination and brine production: A global outlook,” Science of the Total

Environment, vol. 657, pp. 1343–1356, 2019.

Download scriptie (7.73 MB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Gent
Thesis jaar
2019
Promotor(en)
Prof. Dr. Colin Janssen; Dr. ir. Marjolein Vanoppen