De (ironisch) virale effecten van IT

Aurélie
Vercaempt
  • Siemen
    Dhooghe

Ik daag je uit. Lees de volgende zin en probeer niet af te haken vóór het einde van de introductie (of zelfs het hele artikel): ‘De duurzaamheid van informatiesystemen in ontwikkelende landen.’ Ik weet het: het klinkt niet super sexy. Toch is het een actueel onderwerp – en zo belangrijk. Geef me vijf minuutjes van je tijd voor mijn pleidooi.

Op een schaal van 0 tot 10: hoe hard panikeer jij als je smartphone batterij leeggeraakt? Juist: ofwel moet Google Maps je leven nog redden, ofwel moet TakeAway echt wel die pizza margherita nog leveren. Computers, smartphones, tablets… ze zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. We betalen met de bankkaart, we lezen e-mails on the fly, tellen onze ‘likes’ op sociale media… In mijn leven is technologie broodnodig. And how about you? Hoeveel apparaten heb jij? Van elk één? Of misschien wel meer? En hoeveel apps of programma’s werken erop?

Hoe lees je momenteel dit artikel?

Dankzij vele slimme mensen op deze aardbol zit de huidige samenleving boordevol technologie. We hebben echter een intensieve weg afgelegd om te geraken waar we nu zijn. In 2005 waren we namelijk niet in staat om meer dan één op vier van onze ‘app’ of ‘programma’ ideeën om te zetten in langdurige realiteit (Heeks, 2005).

Drie op vier initiatieven haalden het niet. (Het lijkt wel op mijn abonnement bij de fitness…) Gelukkig doen we nu beter. Weldra chillen we in onze zelfrijdende auto’s. Maar technologie is helaas niet enkel nodig om ons de weg te wijzen op de E40. Ze vervult ook een veel grotere rol, en nog wel wereldwijd. En ja, ik denk dat iedereen het nut van het Internet en de TakeAway-app ondertussen wel door heeft (mmm pizza), maar probeer me nog eventjes te volgen.

Drie op vier IT-initiatieven in 2005 haalden het niet.

In de eerste plaats zijn IT-programma’s en apps momenteel essentieel, voor jou, voor mij, voor bedrijven, voor scholen, … Ten tweede evolueert en innoveert IT sneller dan men ooit had kunnen denken. iOS updates, CRM-systemen, big data tools… ze komen vaak sneller dan we kunnen volgen. Ten derde hebben veel technologische initiatieven een wereldwijde impact. IT brengt ons dichter bij elkaar dan ooit tevoren en niemand kijkt nog raar op als je vertelt dat je met je vriend uit Australië aan het chatten was.

Wel… ja, oké… misschien enkel de +100 happy ones.

Hoe dicht technologie ons ook bij elkaar brengt, elke medaille heeft zijn keerzijde. En dit is waar ik echt je aandacht even op wil vestigen: In zijn boek ‘21 lessen van de 21e eeuw’ schrijft Y.N. Harari dat IT het verschil kan (zal) maken tussen rijk en arm. In een futuristische wereld zullen ouders de oog- en haarkleur van hun baby’s kunnen kiezen. Dat kan nog leuk lijken, maar stel je nu voor dat men weldra ook intelligentie en IQ zal kunnen programmeren. Die opties zullen er uiteraard niet komen voor iedereen en als er dan rijke superkinderen de wereld instappen, zal er nog weinig sprake zijn van gelijkheid voor jobs, schoolkansen en zo veel meer. Dat is misschien toch wel een beetje eng, nee? Bovendien stelt hij ook vragen bij het snelle tempo van IT-innovatie. Hoe zullen landen die de industriële revolutie ‘gemist’ hebben, die momenteel ‘ontwikkelingslanden’ worden genoemd, ooit de snelle exponentiële groei van IT-kennis nog kunnen bijbenen?

Table

Maar waar past ‘duurzaamheid’ nu in dat plaatje? Bekijk het als volgt: als iOS in het kader van snelle evolutie de 342e update uitbrengt op 2 weken tijd, kan jouw grote-toetsen Nokia van de jaren ’30 dan nog wel volgen?

(Pun intended, Nokia heeft uiteraard geen updates)

Met andere woorden: de sleutel tot succes bij constante innovatie is om op zijn minst mee te zijn met de vorige editie, en dit ook in stand te kunnen houden. En net daar wringt het schoentje voor veel IT-projecten wereldwijd. Programma’s zijn niet altijd aangepast om duurzaam op lange termijn mee te gaan.

Veel IT-projecten zijn niet aangepast om op lange termijn mee te gaan.

Neem daarnaast ook nog eens het volgende in gedachten: stel je spot een prachtig ensemble bij een vriend(in) en je mag zijn/haar outfit eens lenen voor een feestje! Helaas blijkt de outfit jou totaal niet te passen, het doet echt niets voor jou.  Heb je je ooit al eens bedacht dat dergelijk scenario ook kan gelden voor IT? Sommige onderzoekers durven er wel eens van uitgaan dat onderzoek uit het ‘Noorden’ (e.g. Europa, N-Amerika), automatisch ook geldt voor het ‘Zuiden’ (e.g. Afrika, Z-Amerika). Maar zoals het dus voor de outfit niet werkte, werkt het helaas ook voor papers niet op deze manier.

Sommige onderzoekers durven wel eens onderzoek uit het ‘Noorden’ zonder aanpassing gebruiken voor het ‘Zuiden’.

Ter conclusie wil ik graag meegeven waar mijn motivatie voor dit onderwerp vandaan komt en welke actie ik verder heb ondernomen.  Mijn interesse is ontstaan na het bezoeken van een social profit project in Zambia. Het ging om een winkel die net de overschakeling maakte van -negatieve winst en papieren boekhouding- naar -positieve winst en elektronische boekhouding op een tablet-.

De tablet met applicatie in Zambia

De grootste vraag daarbij was hoe het succes van deze omschakeling op lange termijn kon blijven voortduren. Helaas kun je niet zomaar beroep doen op duurzaamheidsonderzoek uit het ‘Noorden’ en helaas bestaat er voor het ‘Zuiden’ momenteel nog weinig literatuur.

Ik heb daarom zelf onderzoek uitgevoerd in India, Zambia en Benin door middel van interviews, surveys en een bezoek ter plaatse.

Met mijn thesis wil ik aandacht vragen voor beter en meer onderzoek in het domein van duurzaamheid wereldwijd en hoewel dat het ongelijkheidsvraagstuk niet zal oplossen, hoop ik dat het mensen bewuster kan maken. Ik zou mijn thesis en dit artikel echter de wereld niet willen insturen, zonder daar zelf een poging toe gedaan te hebben. Daarom heb ik een checklist toegevoegd die de theorie en conclusies van mijn thesis in praktijk omzet. Bovendien zal deze checklist binnenkort ook als eerste gebruikt worden door AFD VZW voor social profit projecten wereldwijd.

Bibliografie

Sources

  1. Abu-Dalbouh, H. M. (2013). A questionnaire approach based on the technology acceptance model for mobile tracking on patient progress applications. Journal of Computer Science, 9(6), 763-770.

  2. Adam, M. S., & Myers, M. D. (2003). Have you got Anything to Declare?. In Organizational information systems in the context of globalization (pp. 101-115). Springer, Boston, MA.
  3. AFD Leuven (2017). Final Report (unpublished). Academics for Development, Leuven.
  4. AFD Leuven (2018). May report (unpublished). Academics for Development, Leuven.
  5. AFD Leuven. (2017). Closing Report September (unpublished). Academics for Development, Leuven.
  6. AFD Leuven. (2018). September Report (unpublished). Academics for Development, Leuven.
  7. Agha, S. S. (1992). Sustainability of Information Systems in Developing Countries: An appraisal and suggested courses of action. IDRC, Ottawa, ON, CA.
  8. Agha, S. S., & Akhtar, S. (1992). The responsibility and the response: sustaining information systems in developing countries. Journal of information science, 18(4), 283-292.
  9. Avgerou, C. (2003). The link between ICT and economic growth in the discourse of development. In Organizational information systems in the context of globalization (pp. 373-386). Springer, Boston, MA.
  10. Avgerou, C. (2008). Information systems in developing countries: a critical research review. Journal of information Technology, 23(3), 133-146.
  11. Bailur, S. (2006). Using stakeholder theory to analyze telecenter projects. Information Technologies & International Development, 3(3), pp-61.
  12. Bennett, K. H., & Rajlich, V. T. (2000, May). Software maintenance and evolution: a roadmap. In Proceedings of the Conference on the Future of Software Engineering (pp. 73-87). ACM.
  13. Braa, J., & Hedberg, C. (2002). The struggle for district-based health information systems in South Africa. The information society, 18(2), 113-127.
  14. Charmaz, K. (1996). The search for Meanings–Grounded Theory. In. Smith JA, Harre R., & Van Langenhove L.(Eds.), Rethinking Methods in Psychology (pp. 27–49).
  15. Davis, N. W., & Meyer, B. B. (2009). Qualitative data analysis: A procedural comparison. Journal of Applied Sport Psychology, 21(1), 116-124.
  16. Delone, W. H., & McLean, E. R. (2003). The DeLone and McLean model of information systems success: a ten-year update. Journal of management information systems, 19(4), 9-30.
  17. Dixon-Woods, M., Agarwal, S., Jones, D., Young, B., & Sutton, A. (2005). Synthesising qualitative and quantitative evidence: a review of possible methods. Journal of health services research & policy, 10(1), 45-53.
  18. Dwivedi, Y. K., Wastell, D., Laumer, S., Henriksen, H. Z., Myers, M. D., Bunker, D., ... & Srivastava, S. C. (2015). Research on information systems failures and successes: Status update and future directions. Information Systems Frontiers, 17(1), 143-157.
  19. Fraser, H., Biondich, P., Moodley, D., Choi, S., Mamlin, B., & Szolovits, P. (2005). Implementing electronic medical record systems in developing countries. Journal of Innovation in Health Informatics, 13(2), 83-95.
  20. Fritz, F., Tilahun, B., & Dugas, M. (2015). Success criteria for electronic medical record implementations in low-resource settings: a systematic review. Journal of the American Medical Informatics Association, 22(2), 479-488.
  21. Ghobakhloo, M., & Tang, S. H. (2015). Information system success among manufacturing SMEs: case of developing countries. Information Technology for Development, 21(4), 573-600.
  22. Ghobakhloo, M., & Tang, S. H. (2015). Information system success among manufacturing SMEs: case of developing countries. Information Technology for Development, 21(4), 573-600.
  23. Hancock, D. R., & Algozzine, B. (2016). Doing case study research: A practical guide for beginning researchers. Teachers College Press.
  24. Harris, R. W., Kumar, A., & Balaji, V. (2007). Sustainable telecentres? Two cases from India. The Communication Initiative (http://www. com~ nit. co~ st2OO3/sld-7727. html).
  25. Heeks, R. (2002). Information systems and developing countries: Failure, success, and local improvisations. The information society, 18(2), 101-112.
  26. Hove, S. E., & Anda, B. (2005, September). Experiences from conducting semi-structured interviews in empirical software engineering research. In 11th IEEE International Software Metrics Symposium (METRICS'05) (pp. 10-pp). IEEE.
  27. Hughes, D. L., Dwivedi, Y. K., Simintiras, A. C., & Rana, N. P. (2015). Success and failure of IS/IT projects: A state of the art analysis and future directions. Springer.
  28. Hughes, D. L., Rana, N. P., & Simintiras, A. C. (2017). The changing landscape of IS project failure: an examination of the key factors. Journal of Enterprise Information Management, 30(1), 142-165.
  29. Kent, A. (2014). Encyclopedia of Library and Information Science Volume 35. Crc Press.
  30. Kiberu, V. M., Mars, M., & Scott, R. E. (2017). Barriers and opportunities to implementation of sustainable e-Health programmes in Uganda: A literature review. African journal of primary health care & family medicine, 9(1), 1-10.
  31. Kimaro, H., & Nhampossa, J. (2007). The challenges of sustainability of health information systems in developing countries: comparative case studies of Mozambique and Tanzania. Journal of Health Informatics in Developing Countries, 1(1).
  32. Kolb, S. M. (2012). Grounded theory and the constant comparative method: Valid research strategies for educators. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies, 3(1), 83.
  33. Liamputtong, P. (2009). Qualitative data analysis: conceptual and practical considerations. Health Promotion Journal of Australia, 20(2), 133-139.
  34. Littlejohns, P., Wyatt, J. C., & Garvican, L. (2003). Evaluating computerised health information systems: hard lessons still to be learnt. Bmj, 326(7394), 860-863.
  35. Lubua, E. W., & Pretorius, P. D. DETERMINANTS OF A SUSTAINABLE USE OF THE HEALTH INFORMATION SYSTEM IN THE SUB-SAHARAN AFRICA CONTEXT.
  36. Luna, D., Almerares, A., Mayan, J. C., Gonzalez Bernaldo de Quiros, F., & Otero, C. (2014). Health informatics in developing countries: going beyond pilot practices to sustainable implementations: a review of the current challenges. Healthcare informatics research, 20(1), 3-10.
  37. Madani, S., & Aronsky, D. (2003). Factors affecting the sustainability of information technology applications in health care. In AMIA Annual Symposium Proceedings (Vol. 2003, p. 922). American Medical Informatics Association.
  38. Makondo, F. N., & Katuu, S. (2004). An assessment of the sustainability of information technology at the University of Zambia Library. AFRICAN JOURNAL OF LIBRARY ARCHIVES AND INFORMATION SCIENCE, 14, 109-124.
  39. Marshall, B., Cardon, P., Poddar, A., & Fontenot, R. (2013). Does sample size matter in qualitative research?: A review of qualitative interviews in IS research. Journal of Computer Information Systems, 54(1), 11-22.
  40. Melville, N., Kraemer, K., & Gurbaxani, V. (2004). Information technology and organizational performance: An integrative model of IT business value. MIS quarterly, 28(2), 283-322.
  41. Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldana, J. (2018). Qualitative data analysis: A methods sourcebook. Sage publications.
  42. Moucheraud, C., Schwitters, A., Boudreaux, C., Giles, D., Kilmarx, P. H., Ntolo, N., ... & Bossert, T. J. (2017). Sustainability of health information systems: a three-country qualitative study in southern Africa. BMC health services research, 17(1), 23.
  43. Moyo, D. (2009). Dead Aid. Pengiun Books Ltd.
  44. Myers, M. D., & Avison, D. (Eds.). (2002). Qualitative research in information systems: a reader. Sage.
  45. Myers, M. D., & Newman, M. (2007). The qualitative interview in IS research: Examining the craft. Information and organization, 17(1), 2-26.
  46. Nkrumah Gordon, A., & Ebo Hinson, R. (2007). Towards a sustainable framework for computer based health information systems (CHIS) for least developed countries (LDCs). International journal of health care quality assurance, 20(6), 532-544.
  47. Oshlyansky, L., Cairns, P., & Thimbleby, H. (2007, September). Validating the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology (UTAUT) tool cross-culturally. In Proceedings of the 21st British HCI Group Annual Conference on People and Computers: HCI... but not as we know it-Volume 2 (pp. 83-86). BCS Learning & Development Ltd..
  48. Qureshi, S. (2015). Are we making a better world with information and communication technology for development (ICT4D) research? Findings from the field and theory building.
  49. Rotich, J. K., Hannan, T. J., Smith, F. E., Bii, J., Odero, W. W., Vu, N., ... & Tierney, W. M. (2003). Installing and implementing a computer-based patient record system in sub-Saharan Africa: the Mosoriot Medical Record System. Journal of the American Medical Informatics Association, 10(4), 295-303.
  50. Roztocki, N., & Weistroffer, H. R. (2010). Research trends in information and communications technology in developing, emerging and transition economies.
  51. Scheirer, M. A. (2005). Is sustainability possible? A review and commentary on empirical studies of program sustainability. American Journal of Evaluation, 26(3), 320-347.
  52. Schultze, U., & Avital, M. (2011). Designing interviews to generate rich data for information systems research. Information and organization, 21(1), 1-16.
  53. Seaman, C. B. (1999). Qualitative methods in empirical studies of software engineering. IEEE Transactions on software engineering, 25(4), 557-572.
  54. Snoeck, M. (2018). Creating value with IT: Business value of IT. Catholic University Leuven, Faculty of Economics and Business.
  55. Srivastava, P., & Hopwood, N. (2009). A practical iterative framework for qualitative data analysis. International journal of qualitative methods, 8(1), 76-84.
  56. Stirman, S. W., Kimberly, J., Cook, N., Calloway, A., Castro, F., & Charns, M. (2012). The sustainability of new programs and innovations: a review of the empirical literature and recommendations for future research. Implementation science, 7(1), 17.
  57. Tibben, W. J. (2015). Theory building for ICT4D: Systemizing case study research using theory triangulation. Information Technology for Development, 21(4), 628-652.
  58. Venkatesh, V., & Davis, F. D. (2000). A theoretical extension of the technology acceptance model: Four longitudinal field studies. Management science, 46(2), 186-204.
  59. Venkatesh, V., Bala, H., & Sambamurthy, V. (2016). Implementation of an information and communication technology in a developing country: a multimethod longitudinal study in a bank in India. Information Systems Research, 27(3), 558-579.
  60. Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., & Davis, F. D. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS quarterly, 425-478.

Walsham, G., & Sahay, S. (2006). Research on information systems in developing countries: Current landscape and future prospects. Information technology for development, 12(1), 7-24

Download scriptie (363.7 KB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2019
Promotor(en)
Monique Snoeck
Kernwoorden
Duurzaam,
informatiesysteem,
ontwikkelingslanden,
ontwikkelingsonderzoek,
ICT