De Brusselse maaltijdbezorgers: helden van de coronacrisis of precaire arbeiders?
Wie wel eens in grotere steden komt kan er haast niet meer naast kijken. Koeriers in hun kenmerkende blauwe, oranje en groene outfits die in snel tempo tussen de auto’s doorrijden om een maaltijd aan huis te leveren, en liefst voor deze koud is. Dat viel extra op tijdens de verschillende lockdowns van dit jaar waarin het aantal koeriers enorm steeg en zij op een gegeven moment als enige het lege straatbeeld kleurden. Plots werden koeriers ook erkend als essentiële werkkrachten die maaltijden konden leveren bij zieke en sociaal geïsoleerde burgers.
Toch doen deze jobs ook heel wat vragen rijzen. Zijn koeriers nu werknemers of zelfstandigen? Behandelen de digitale platforms als Deliveroo, Take-Away en Uber-Eats hen rechtvaardig? En hoe zit dat met hun pensioen? Een term die binnen dat debat ook wel eens valt is ‘precariteit’.
Precari-watte?
Precariteit verwijst naar een werksituatie die in min of meerdere mate gekenmerkt wordt door onzekerheid op tal van domeinen. Het gaat dan om jobs die breken met de standaardverwachting die de meeste mensen hebben over ‘een goede baan’: een vast contract, voltijdse tewerkstelling, voldoende betaald werk en klassieke werkuren van 9 tot 5.
Jobs zoals die van koeriers die via een digitaal platform werken wijken inderdaad af van dit standaardbeeld. Ze maken deel uit van de zogenaamde ‘platformeconomie’ waarin bovenstaande kenmerken anders georganiseerd zijn. Zo werken koeriers bijvoorbeeld geen samenhangende reeks taken af, maar werken ‘per levering’ en worden doorgaans ook per levering betaald. Ze hebben vaak geen vast contract, maar werken als zelfstandige of jobstudent. Dat betekent ook dat ze geen recht hebben op bepaalde sociale voorzieningen zoals ziekteverlof, een werkloosheidsuitkering of pensioenopbouw.
Spandoek gebruikt door vakbonden op de staking voor werknemersrechten. 24 Februari 2020, Brussel. Eigen foto.
Theoretisch zouden deze jobs dus inderdaad precair genoemd kunnen worden en dat gebeurt ook, bijvoorbeeld door vakbonden en andere belangenorganisaties (zie afbeelding). Het is echter belangrijk om ook op basis van een duidelijke set criteria aan de praktijk te toetsen of deze jobs inderdaad precair zijn. Dat soort onderzoek gebeurde eerder al – aan de hand van vragenlijsten – voor andere vormen van werk. Er bestaat echter nog geen geschikte vragenlijst om de mate van precariteit te toetsen bij koeriers die via een digitaal platform werken. Bovendien is deze groep ook ondervertegenwoordigd in algemene enquêtes over werk in België omdat ze doorgaans niet makkelijk deelnemen aan bevragingen. Dat stelt wetenschappers dus voor twee belangrijke uitdagingen die in deze studie werden aangepakt: 1) het bereiken van deze moeilijk te bevragen groep voor enquête-onderzoek en 2) de mate van precariteit in hun jobs proefondervindelijk vaststellen.
De straat op
Om de Brusselse koeriers te bereiken werd er in dit onderzoek gekozen voor veldwerk. Dat wil zeggen dat de onderzoekster niet vanuit haar bureau werkt, maar koeriers gaat opzoeken in hun werkomgeving, in dit geval op straat. Het voordeel daarvan was dat de koeriers in hun vertrouwde situatie geïnterviewd konden worden en persoonlijk gevraagd werden om de enquête in te vullen. Hun eventuele vragen konden ook direct beantwoord worden.
Flyers en posters ontworpen om Brusselse koeriers te bereiken.
Na 3 maanden intensief veldwerk hadden 123 Brusselse koeriers de enquête ingevuld. Dat is een succes gezien het hier, zoals eerder in de tekst al werd aangegeven, om een moeilijk te benaderen groep gaat. Intensief veldwerk is aldus een veelbelovende strategie om koeriers in de toekomst ook elders te bevragen. Toch bleken er ook een aantal drempels voor hen te zijn om deel te nemen aan het onderzoek. Veel koeriers toonden wantrouwen. Zo verdachten ze de onderzoekster ervan ‘undercover controles’ uit te voeren op hun werk. Anderen vonden dan weer dat academici te vaak ‘hun jobs’ in een slecht daglicht willen plaatsen. Dat kwam tot uiting door defensieve reacties wanneer er gevraagd werd naar hun werkomstandigheden. Koeriers zeiden dan dingen als: “Dit is tenminste een job, anders had ik helemaal niks” en “je moet deze jobs niet proberen af te schaffen”.
Deze gevoelens van wantrouwen bemoeilijkte het veldwerk aanvankelijk, maar er werd geprobeerd dit te omzeilen door een open, weinig intimiderende communicatiestijl aan te nemen. De onderzoekster gaf aan dat dit wellicht gemakkelijker verliep als jonge vrouw in een overwegend mannelijke groep koeriers. Hoewel erg persoonlijk, is dit toch een relevante observatie. Het leert ons immers iets over hoe het gedrag en voorkomen van een onderzoekster (bewust of onbewust) een rol kan spelen in het al dan niet deelnemen van een bepaalde groep aan een enquête.
Verder was het ook opvallend dat vakbonden en andere belangenorganisaties weinig impact hadden op het aantal koeriers dat de enquête invulde. Deze organisaties zijn bij onderzoek naar ‘gewone werknemers’ doorgaans nuttige rekruteringskanalen. In dit onderzoek zorgde hun medewerking echter voor weinig extra ingevulde enquêtes. We kunnen ons aldus afvragen in welke mate de ‘klassieke vertegenwoordigende organisaties’ voor werknemers voeling hebben met de mensen actief in de platformeconomie.
Onderzoeksresultaten: precaire jobs maar ook een slecht algemeen welbevinden
De ontwikkelde vragenlijst is eerst en vooral geschikt om precariteit te meten bij koeriers. De resultaten kunnen ook vergeleken worden met beschikbare gegevens over precariteit bij ‘gewone’ Belgische werknemers. Uit die vergelijking bleek dat koeriers gemiddeld inderdaad meer precaire jobs hebben dan ‘gewone’ werknemers. Ze scoren zelfs hoger op precariteit dan werknemers uit de transportsector die inhoudelijk gelijkaardig is, maar functioneert zonder tussenkomst van een digitaal platform (zie fig.1).
Het in het begin van de tekst nog erg abstracte ‘precair werk’ wordt hierdoor plots concreet. Precariteit bij koeriers kan worden samengevat als erg onzeker, laag betaald werk met onregelmatige werkuren en weinig doorgroeimogelijkheden. Dat betekent zeker niet dat alle koeriers (even) precaire jobs hebben, maar toont wel aan dat ze gemiddeld genomen kwetsbaarder zijn dan andere beroepsgroepen. Dat heeft ook een impact op hun welzijn. De studie toonde duidelijk aan dat koeriers met de meest precaire jobs (kwintiel 5, fig.2) gemiddeld ook minder goed in hun vel zitten. De resultaten van dit onderzoek zijn de eerste die het verband tussen precair werk en verminderd welzijn aantonen bij maaltijdkoeriers die via een digitaal platform werken.
Bibliografie
Ahmad, S., Zulkurnain, N., & Khairushalimi, F. (2016). Assessing the Validity and Reliability of a Measurement Model in Structural Equation Modeling (SEM). British Journal of Mathematics & Computer Science, 15(3), 1–8. https://doi.org/10.9734/bjmcs/2016/25183
Aloisi, A. (2016). Commoditized workers: case study research on labor law issues arising from a set of “on-demand/gig economy” platform. Comparative Labor Law Policy Journal, 37(3), 653–690.
Badger, A., & Woodcock, J. (2019). Ethnographic methods with limited access: assessing quality of work in hard to reach jobs. In D. Wheatley (Ed.), Handbook of Research Methods on the Quality of Working Lives (pp. 135–146). Cheltenham: Edward Elgar. https://doi.org/10.4337/9781788118774.00016
Bannai, A., & Tamakoshi, A. (2014). The association between long working hours and health: A systematic review of epidemiological evidence. Scandinavian Journal of Work, Environment and Health, 40(1), 5–18. https://doi.org/10.5271/sjweh.3388
Benach, J., Vives, A., Amable, M., Vanroelen, C., Tarafa, G., & Muntaner, C. (2014). Precarious employment: Understanding an emerging social determinant of health. Annual Review of Public Health, 35(1), 229–253. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-032013-182500
Bérastégui, P. (2021). Exposure to psychosocial risk factors in the gig economy: a systematic review. Brussels: European Trade Union Institute.
Bosch, G. (2004). Towards a new standard employment relationship in Western Europe. British Journal of Industrial Relations, 42(4), 617–636. https://doi.org/10.1111/j.1467-8543.2004.00333.x
Bruzz. (2018, January 10). Koerierscollectief bij Deliveroo wil elke zaterdagavond staken. https://www.bruzz.be/economie/koerierscollectief-bij-deliveroo-wil-elke…
Bruzz (2020, January 20). Vakbond in rechtszaak Deliveroo: 'Wij vragen enkel om koeriers correct te betalen'. Bruzz. https://www.bruzz.be/justitie/vakbond-rechtszaak-deliveroo-wij-vragen-e…
Bruzz (2021, February 15). Deliveroo vraagt binnenkort selfies aan fietskoeriers om accountfraude te bestrijden. https://www.bruzz.be/samenleving/deliveroo-vraagt-binnenkort-selfies-aa…
Brynjolfsson, E., & Mcaffee, A. (2014). The Second Machine Age: Work, Progress, and Prosperity in a Time of Brilliant Technologies. Quantitative Finance. New York: W.W. Norton & Company.
Campbell, I., & Price, R. (2016). Precarious work and precarious workers: Towards an improved conceptualisation. Economic and Labour Relations Review, 27(3), 314–332. https://doi.org/10.1177/1035304616652074
CEPS. (2021). Digital labour platforms in the EU. Mapping and business models. Brussels: European Commission. https://doi.org/10.2767/224624
Cohen, N., & Arieli, T. (2011). Field research in conflict environments: Methodological challenges and snowball sampling. Journal of Peace Research, 48(4), 423–435. https://doi.org/10.1177/0022343311405698
Council of the European Union. (2019). Council Recommendation of 8 November 2019: On access to social protection for workers and the self-employed.
Dablanc, L., Morganti, E., Arvidsson, N., Woxenius, J., Browne, M., & Saidi, N. (2017). The Rise of On-Demand ’Instant Deliveries’ in European Cities. An International Journal, Kedge Business School. https://doi.org/10.1080/16258312.2017.1375375ï
Davis, J. (2015). Capital Markets and job creation in the 21st century. The Initiative on 21st Century Capitalism Centre for Effective Public Management at Brookings, 26(December), 1–14.
Deliveroo (2021). Het P2P-statuut. Retrieved on May 17, 2021 from: https://riders.deliveroo.be/nl/support/het-p2p-statuut/het-p2p-statuut-…
De Groen, P. W., Kilhoffer, Z., & Eurofound, I. M. (2018). Employment and Working Conditions of Selected Types of Platform Work. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
De Leeuw, E. D., & Hox, J. J. (1998). Nonrespons in surveys: een overzicht. Kwantitatieve Methoden, 19(January), 31–53.
De Stefano, V., & Aloisi, A. (2018). European Legal Framework for digital labour platforms. Brussels: European Commission. https://doi.org/10.2760/78590
Drahokoupil, & Fabo, B. (2016). The platform economy and the disruption of the employment relationship. Brussels: European Trade Union Institute.
Drahokoupil, J., & Piasna, A. (2017). Work in the Platform Economy: Beyond Lower Transaction Costs. Intereconomics, 52(6), 335–340. https://doi.org/10.1007/s10272-017-0700-9
Drahokoupil, J., & Piasna, A. (2019). Work in the platform economy: Deliveroo riders in Belgium and the SMart arrangement. Brussels: European Trade Union Institute.
Dundon, T. (2018). The fracturing of work and employment relations. Labour & Industry: A Journal of the Social and Economic Relations of Work, 29(1), 6–18. https://doi.org/10.1080/10301763.2018.1537047
Dunn, M. (2020). Making gigs work: digital platforms, job quality and worker motivations. New Technology, Work and Employment, 35(2), 232–249. https://doi.org/10.1111/ntwe.12167
El País (2020, September 24). Spanish Supreme Court rules food-delivery riders are employees, not self-employed. El País. https://english.elpais.com/economy_and_business/2020-09-24/spanish-supr…
Eurofound. (2013). Quality of employment conditions and employment relations in Europe. Dublin.
European Trade Union Institute. (2017). Delivering for FoodTech: at your own risk. Brussels.
Friedman, G. (2014). Workers without employers: Shadow corporations and the rise of the gig economy. Review of Keynesian Economics, 2(2), 171–188. https://doi.org/10.4337/roke.2014.02.03
Gevaert, J., De Moortel, D., & Vanroelen, C. (2018). Working conditions: Employment status and job quality. Dublin: Eurofound.
Gevaert, J., Van Aerden, K., De Moortel, D., & Vanroelen, C. (2020). Employment Quality as a Health Determinant: Empirical Evidence for the Waged and Self-Employed. Work and Occupations, 1–38. https://doi.org/10.1177/0730888420946436
Goods, C., Veen, A., & Barratt, T. (2019). “Is your gig any good?” Analysing job quality in the Australian platform-based food-delivery sector. Journal of Industrial Relations, 61(4), 502–527. https://doi.org/10.1177/0022185618817069
Graham, M, & Woodcock, J. (2018). Towards a fairer platform economy: introducing the Fairwork Foundation. Alternate Routes, 29, 242–253.
Graham, Mark. (2020). Regulate, replicate, and resist–the conjunctural geographies of platform urbanism. Urban Geography, 41(3), 453–457. https://doi.org/10.1080/02723638.2020.1717028
Graham, Mark, Woodcock, J., Heeks, R., Mungai, P., Van Belle, J. P., du Toit, D., … Silberman, S. M. (2020). The Fairwork Foundation: Strategies for improving platform work in a global context. Geoforum, 112(February), 100–103. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2020.01.023
Gregory, K., & Maldonado, M. P. (2020). Delivering Edinburgh: uncovering the digital geography of platform labour in the city. Information Communication and Society, 23(8), 1187–1202. https://doi.org/10.1080/1369118X.2020.1748087
Hauben, H., Lenaerts, K., & Wayaert, W. (2020). The platform economy and precarious work. Brussels: European parliament.
Hill, M. A. (1997). SPSS Missing Value Analysis 7.5. Chicago: SPSS Inc.
Holman, D. (2013). Job types and job quality in Europe. Human Relations, 66(4), 475–502. https://doi.org/10.1177/0018726712456407
Huws, U., Spencer, N. H., & Holts, K. (2016). The Platformisation of Work in Europe. Results from research in 13 European countries. Fundation for European Progressive Studies, (December), 22–23.
ILO. (2013). Measurement of the Informal Economy. Geneva: International Labour Organisation.
Hotvedt, J.M. (2018). The contract-of-employment test renewed: A Scandinavian approach to platform work. Spanish Labour Law and Employment Relations Journal, 7(1–2), 56. https://doi.org/10.20318/sllerj.2018.4436
Julià, M., Vanroelen, C., Bosmans, K., Van Aerden, K., & Benach, J. (2017). Precarious Employment and Quality of Employment in Relation to Health and Well-being in Europe. International Journal of Health Services, 47(3), 389–409. https://doi.org/10.1177/0020731417707491
Juntunen, R. (2017). Does the worker have a say in the platform economy? Oslo: Central Organisation of Finnish Trade Unions (SAK).
Kahancová, M., Meszmann, T. T., & Sedláková, M. (2020). Precarization via Digitalization? Work Arrangements in the On-Demand Platform Economy in Hungary and Slovakia. Frontiers in Sociology, 5(3), 1–11. https://doi.org/10.3389/fsoc.2020.00003
Kalleberg, A. L. (2009). Precarious work, insecure workers: Employment relations in transition. American Sociological Review, 74(1), 1–22. https://doi.org/10.1177/000312240907400101
Kilhoffer, Z., Groen, W. P. De, Lenaerts, K., Smits, I., Hauben, H., Waeyaert, W., … Robin-Olivier, S. (2019). Study to gather evidence on the working conditions of platform workers. Brussels: European Commission.
Kriesberg, L. (1998). Constructive Conflict: From Escalation to Resolution. Lanham, MD: Rowman and Littlefield.
Lee, M. K., Kusbit, D., Metsky, E., & Dabbishel, L. (2015). Working with Machines, 1603–1612. https://doi.org/10.4324/9780429272806
Lehdonvirta, V. (2018). Flexibility in the gig economy: managing time on three online piecework platforms. New Technology, Work and Employment, 33(1), 13–29. https://doi.org/10.1111/ntwe.12102
Lenaerts, K., & Vandekerckhove, S. (2020). Working conditions and social protection of platform workers in Belgium: Policy measures and stakeholder initiatives. Brussels: European Commission - DG Employment, Social Affairs and Inclusion.
Lisiak, A. A. (2015). Fieldwork and fashion: Gendered and classed performances in research sites. Forum Qualitative Sozialforschung, 16(2). https://doi.org/10.17169/fqs-16.2.2334
Los Angeles Times (1994, August 25). On-line pizza idea is clever but only half baked. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1994-08-25-fi-31168-story.html
Méda, D. (2017). The Future of Work: The meaning and value of work in Europe. Geneva: International Labour Institution.
Messier, J., & Floro, M. (2008). Measuring the Quality of Employment in the Informal Sector. Department of Economics Working Paper Series (10).
Minter, K. (2017). Negotiating labour standards in the gig economy: Airtasker and Unions New South Wales. Economic and Labour Relations Review, 28(3), 438–454. https://doi.org/10.1177/1035304617724305
Montgomery, T., & Baglioni, S. (2020). Defining the gig economy: platform capitalism and the reinvention of precarious work. International Journal of Sociology and Social Policy. https://doi.org/10.1108/IJSSP-08-2020-0400
OECD. (2021). Designing active labour market policies for the recovery. Paris: Organisation for Economic Co-operation and Development.
Padrosa, E., Belvis, F., Benach, J., & Julià, M. (2020). Measuring precarious employment in the European Working Conditions Survey: psychometric properties and construct validity in Spain. Quality and Quantity, (0123456789). https://doi.org/10.1007/s11135-020-01017-2
Padrosa, E., Bolíbar, M., Julià, M., & Benach, J. (2021). Comparing Precarious Employment Across Countries: Measurement Invariance of the Employment Precariousness Scale for Europe (EPRES-E). Social Indicators Research, 154(3), 893–915. https://doi.org/10.1007/s11205-020-02539-w
Pawelz, J. (2018). Researching gangs: How to reach hard-to-reach populations and negotiate tricky issues in the field. Forum Qualitative Sozialforschung, 19(1). https://doi.org/10.17169/fqs-19.1.2878
Puig-Barrachina, V., Vanroelen, C., Vives, A., Martínez, J. M., Muntaner, C., Levecque, K., … Louckx, F. (2014). Measuring employment precariousness in the European Working Conditions Survey: the social distribution in Europe. Work (Reading, Mass.), 49(1), 143–161. https://doi.org/10.3233/wor-131645
Rijksdienst voor sociale zekerheid (2021). Werken als jobstudent. Retrieved on May 15, 2021 from: https://www.vlaanderen.be/werken-als-jobstudent.
Rodgers, G. (1989). Precarious jobs in labour market regulation. The growth of atypical employment in Western Europe. (J. Rodgers, Ed.), International Labour Office. Genève (Zwitserland).
Rosenblat, A., & Stark, L. (2016). Algorithmic labor and information asymmetries: A case study of Uber’s drivers. International Journal of Communication, 10, 3758–3784. https://doi.org/10.2139/ssrn.2686227
Schmidt, F. A. (2017). Digital Labour Markets in the Platform Economy. Mapping the Political Challenges of Crowd Work and Gig Work. Brussels: Department of Economic and Social Policy.
Scholz, T. (2016). Uberworked and Underpaid. How Workers Are Disrupting the Digital Economy. Cambridge: Polity Press.
Schor, J. B., Attwood-Charles, W., Cansoy, M., Ladegaard, I., & Wengronowitz, R. (2020). Dependence and precarity in the platform economy. Theory and Society (Published Online), 49(1), 833–861. https://doi.org/10.1007/s11186-020-09408-y
Sieber, D. S. (1973). The Integration of Fieldwork and Survey Methods. American Journal of Sociology, 78(6), 1335–1359.
Standing, G. (2011). The Precariat. The New Dangerous Class. London (UK): Bloomsbury Academic. https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004
Stewart, A., & Stanford, J. (2017). Regulating work in the gig economy: What are the options? Economic and Labour Relations Review, 28(3), 420–437. https://doi.org/10.1177/1035304617722461
Sun, P. (2019). Your order, their labor: An exploration of algorithms and laboring on food delivery platforms in China. Chinese Journal of Communication, 12(3), 308–323. https://doi.org/10.1080/17544750.2019.1583676
Sundararajan, A. (2016). The End of Employment and the Rise of Crowd-Based Capitalism. Cambridge: MIT Press.
Sutherland, W., & Jarrahi, M. H. (2018). The sharing economy and digital platforms: A review and research agenda. International Journal of Information Management, 43(February), 328–341. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2018.07.004
The Guardian (2021a, March 7). Deliveroo's £16m gift to loyal riders 'is no compensation for bad pay’. The Guardian. https://www.theguardian.com/business/2021/mar/07/deliveroos-16m-gift-to….
The Guardian (2021b, March 8). Deliveroo sets aside £112m to cover legal costs of delivery rider cases. The Guardian. https://www.theguardian.com/business/2021/mar/08/deliveroo-losses-flota….
TNO - Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (2021). Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA). Retrieved on June 25, 2021 from: https://www.monitorarbeid.tno.nl/nl-nl/onderzoeken/nea/.
Topp, C. W., Østergaard, S. D., Søndergaard, S., & Bech, P. (2015). The WHO-5 well-being index: A systematic review of the literature. Psychotherapy and Psychosomatics, 84(3), 167–176. https://doi.org/10.1159/000376585
Vallas, S. P. (2019). Platform Capitalism: What’s at Stake for Workers? New Labor Forum, 28(1), 48–59. https://doi.org/10.1177/1095796018817059
Vallas, S., & Schor, J. B. (2020). What do platforms do? Understanding the gig economy. Annual Review of Sociology, 46, 273–294. https://doi.org/10.1146/annurev-soc-121919-054857
Van Doorn, N. (2020). At what price? Labour politics and calculative power struggles in on-demand food delivery. Work Organisation, Labour & Globalisation, 14(1), 136.
Van Doorn, N., Ferrari, F., & Graham, M. (2020). Migration and Migrant Labour in the Gig Economy: An Intervention. SSRN Electronic Journal, 1–15. https://doi.org/10.2139/ssrn.3622589
Vandaele, K. (2018). Will trade unions survive in the platform economy ? Emerging patterns of platform workers ’ Will trade unions survive in the platform economy ? Emerging patterns of platform workers ’.
Vandaele, K., Piasna, A., & Drahokoupil, J. (2019). “Algorithm breakers” are not a different species”: attitudes towards trade unions of Deliveroo riders in Belgium. Brussels: ETUI.
Vandevenne, E., & Vanroelen, C. (2020). Overzichtsrapport EPRES-BE onderzoek: Wave 1. Interface Demography Working Paper No. 2020-02.
Vandevenne, Elief, Gevaert, J., Huegaerts, K., & Vanroelen, C. (2020). Precaire tewerkstelling en het welzijn van Belgische werknemers. De rol van het huishoudinkomen en de werk-privé balans . Tijdschrift Sociologie (Revise and Resubmit).
Vanroelen, C., Julia, M. & Van Aerden, K. (2021). Precarious employment. An overlooked determinant of workers’ health and well-being?, In: Korunka, C. (ed.). Flexible working practices and approaches: Psychological and social implications of a multifaceted phenomenon, Springer (Forthcoming).
VDAB (2021). Flexijobs. Retrieved on May 15, 2021 from: https://www.vdab.be/flexi-job.
Vives-Vergara, A., González-López, F., Solar, O., Bernales-Baksai, P., González, M. J., & Benach, J. (2017). Precarious employment in Chile: psychometric properties of the Chilean version of Employment Precariousness Scale in private sector workers. Cadernos de Saude Publica, 33(3), 1–13. https://doi.org/10.1590/0102-311X00156215
Vives, A., Amable, M., Ferrer, M., Moncada, S., Llorens, C., Muntaner, C., … Benach, J. (2010). The Employment Precariousness Scale (EPRES): Psychometric properties of a new tool for epidemiological studies among waged and salaried workers. Occupational and Environmental Medicine, 67(8), 548–555. https://doi.org/10.1136/oem.2009.048967
Vives, A., Vanroelen, C., Amable, M., Ferrer, M., Moncada, S., Llorens, C., … Benach, J. (2011). Employment precariousness in Spain: Prevalence, social distribution, and population-attributable risk percent of poor mental health. International Journal of Health Services, 41(4), 625–646. https://doi.org/10.2190/HS.41.4.b
Vosko, L. F. (2006). Precarious employment. Understanding labour market insecurity in Canada. Montreal (Canada): McGill-Queen’s University Press.
Waters, F. Woodcock, J. (2017). Far From Seamless: a Workers’ Inquiry at Deliveroo - Viewpoint Magazine. Viewpoint Magazine, September, 1–21.
Zuev, D., Psarikidou, K., & Popan, C. (2021). Cycling societies. Innovations, Inequalities and Governance. London (UK): Routledge.
