Er is meer nodig dan “Bed, Bad en Brood” in de asielcentra
- JoëlleSpruytte
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een regio die gekenmerkt wordt door een geschiedenis van migratie. Maar hoe ontvangt Brussel zijn asielzoekers vandaag de dag, tegen de achtergrond van een permanente asielcrisis? De sociaal-ruimtelijke dimensies van deze interdisciplinaire kwestie werden nader onderzocht in het eindwerk van Sarah ten Berge en Joëlle Spruytte (KU Leuven - Faculteit Ingenieurswetenschappen).
“Nooit stoppen, altijd reizen, geen slaap”, een beknopte maar veelzeggende beschrijving van Ajub wanneer hij vertelt over zijn reis van Iran naar België. Hij is nauwelijks 20 jaar oud wanneer hij uit zijn geboorteland vertrekt en zijn familie achterlaat met hoop op een betere toekomst. Vijf maanden lang is hij onderweg. Sinds zijn aankomst verblijft hij in een van de collectieve opvangcentra in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in afwachting van de uitspraak over zijn asielaanvraag.
Analyse van asielcentra
Samen met Ajub werden 25 bewoners en medewerkers uit vijf verschillende asielcentra in Brussel door ten Berge en Spruytte geïnterviewd over het leven in de asielcentra. De twee studenten onderzochten het ruimtelijk kader en de menselijke beleving van de architectuur van het opvangnetwerk aan de hand van veldwerk en getuigenissen. De onderstaande afbeelding toont een schets uit het onderzoek naar de slaapruimtes. De analyse beperkte zich niet tot de sites van de opvangcentra, maar bracht ook in kaart welke sociale voorzieningen - zoals winkels, sport, cultuur en transport - in de omgeving beschikbaar zijn en hoe deze gebruikt worden door de asielzoekers. Zodoende trachtten de studenten met deze scriptie bij te dragen aan een beter begrip van het leven in de asielopvang, teneinde toekomstige ontwerp- en planningsbeslissingen te beïnvloeden. Dit artikel vat enkele van de bevindingen van het onderzoek samen.
Niet te comfortabel
In het licht van opeenvolgende migratiegolven zijn het de asielzoekers die worden getroffen door de druk op het opvangsysteem. Vooral de beperkte ruimte en de bijbehorende gebrekkige privacy-omstandigheden maken dat onvoldoende wordt tegemoet gekomen aan de behoeften van de bewoners. Bij gebrek aan ruimte en voorzieningen moeten de bewoners zelf improviseren. Het verplaatsen van meubilair of het ophangen van beddenlakens zijn enkele van de methoden die ze aanwenden om een minimum aan privacy te verkrijgen. Dergelijke beperkingen weerspiegelen een tekort aan investeringen, die een deel van de problemen binnen de centra zouden kunnen verzachten. Op de achtergrond sluimert een beleid dat voorkomt dat het opvangnetwerk "te comfortabel" wordt, uit angst voor een "aanzuigeffect". De drie principes van het opvangsysteem, "Bed, Bad en Brood", lijken de grenzen van de investeringen aan te geven. Een dergelijk beleid verwaarloost het welzijn van een van de meest kwetsbare groepen in de samenleving.
Variatie
Er moet echter ook worden erkend dat veel asielzoekers na hun vaak veeleisende of traumatische reis inderdaad tevreden zijn met "Bed, Bad en Brood" bij aankomst in Klein Kasteeltje, het nationaal aanmeldcentrum te Brussel. Vervolgens zorgen ook de opvangcentra consequent voor deze basisvoorzieningen gedurende de asielprocedure, wat zeker waardering verdient. De verschillende asielcentra verschillen echter sterk in het verschaffen van comfort. Waar Klein Kasteeltje erin slaagt twaalf bedden en lockers in een kamer te stoppen, zijn alle kamers van het centrum te Jette verder uitgerust met tafels, stoelen en sanitair. Jette, op haar beurt, laat zes vreemdelingen samenwonen in één kamer, terwijl de bewoners in Ukkel hun kamer delen met slechts één andere persoon. Ukkel heeft echter geen buitenruimte, terwijl Oudergem een tuin en een buitenterras te bieden heeft. De bewoners van Oudergem, ten slotte, moeten het stellen zonder kookgelegenheid, terwijl de bewoners van Zaventem twee keer per week zelf kunnen koken. Ondanks alle beperkingen van "het systeem" prezen de bewoners ondubbelzinnig de inspanningen van het personeel om hun verblijf aangenaam te maken. Een van de bewoners verklaarde dat dit “het beste deel van het centrum” is.
De stad als complement
Bij gebrek aan ontsnappingsmogelijkheden binnen het centrum biedt de stad een toevluchtsoord tijdens hun verblijf.
De centra die vaak in leegstaande panden worden georganiseerd, blijken onvoldoende ontworpen om een maanden- of soms jarenlang verblijf mogelijk te maken. De getuigenissen legden de tekortkomingen van het opvangnetwerk bloot. De basisprincipes van huiselijkheid lijken te worden genegeerd, de infrastructuur om een zekere mate van autonomie te behouden ontbreekt, en het recht van het individu op privacy blijft in veel gevallen onvervuld. De bewoners leven volgens het ritme van de centra terwijl ze een soort persoonlijke routine proberen te creëren en te handhaven gedurende hun soms jarenlange verblijf. Dit blijkt moeilijk omdat de centra een ongelooflijke diversiteit herbergen aan individuen met uiteenlopende culturen, talen, wensen, behoeften, zorgen en ambities. Bijgevolg ervaren en gebruiken de bewoners hun bebouwde omgeving op verschillende manieren, wat culmineert in een intens samenleven dat het welzijn van de bewoners aantast. Bij gebrek aan ontsnappingsmogelijkheden binnen het centrum biedt de stad een toevluchtsoord tijdens hun verblijf. Op die manier vormt de stad in zekere mate een aanvulling op de centra, door elementen aan te bieden die in de centra zelf moeilijk te realiseren zijn. Terwijl het centrum voorziet in de basisbehoeften op het gebied van “Bed, Bad en Brood”, biedt de stad groene parken om tot rust te komen, ruimte voor sociale bijeenkomsten en collectiviteit, faciliteiten voor recreatie, onderwijs en werkgelegenheid; en een soort anonimiteit die de status van de asielzoeker voor heel even irrelevant maakt.
Migratie heeft onze steden gevormd en zal dit blijven doen. De opvang van asielzoekers is een stedelijke uitdaging die zowel politieke wil als interdisciplinaire oplossingen vereist. De studenten stellen dat iedere vorm van huisvesting, ook al heeft die een tijdelijk karakter, volwaardig moet zijn. Dit vereist een ontwerp dat verder gaat dan de minimale eisen van “Bed, Bad en Brood”. Met andere woorden: een bebouwde omgeving die ook ruimte biedt aan huiselijkheid, autonomie en privacy en bestand is tegen de fluctuerende instroom van asielzoekers.
Bibliografie
Literature
A. Kearns & E. Whitley. (2015). Getting There? The Effects of Functional Factors, Time and Place on the Social Integration of Migrants, Journal of Ethnic and Migration Studies, 41:13, 2105-2129, DOI: 10.1080/1369183X.2015.1030374
Agentschap Integratie en Inburgering. (n.d.). Lokaal Opvanginitiatief (LOI). Retrieved December 18, 2021, from https://www.agii.be/lexicon/lokaal-opvan- ginitiatief-loi
Amnesty International. (2021, July 2). What’s the difference between a refugee and an asylum seeker? Amnesty International Australia. Retrieved Novem- ber 5, 2021, from https://www.amnesty.org.au/refugee-and-an-asylum-seeker-difference/
Amnesty International. (2021, September 13). Afghanistan, de Taliban en mensenrechtenschendingen. Retrieved December 18, 2021, from https://www. amnesty.nl/wat-we-doen/landen/afghanistan
Belgium. (2022, March 7). OCMW | Belgium.be. Retrieved December 18, 2021, from https://www.belgium.be/nl/familie/sociale_steun/ocmw
CGVS. (2022a, January 12). Asylum statistics 2021: a survey. Retrieved May 21, 2022, from https://www.cgrs.be/en/news/asylum-statistics-2021-survey
CGVS. (2022b, April 15). Asylum statistics March 2022. Retrieved May 21, 2022, from https://www.cgrs.be/en/news/asylum-statistics-march-2022
Collins English Dictionary. (2022). Limbo. In Collins English Dictionary. HarperCollins. https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/limbo
De Carli, B., & Caistor-Arendar, L. (2021). Desinc Live. Design of Educational Offer & Tools. London Metropolitan University.
Europees Parlement. (2020, October 30). De oorzaken van migratie onderzoeken - Waarom migreren mensen?. Retrieved May 20, 2022, from https:// www.europarl.europa.eu/news/nl/headlines/priorities/migratie/20200624ST…
Fedasil. (2021, January 4). Over ons. Retrieved December 15, 2021, from https://www.fedasil.be/nl/over-fedasil
Fedasil. (2022). Cijfers. Retrieved May 20, 2022, from https://www.fedasil.be/nl/statistics
Fedasil. (n.d.) Partners. Retrieved February 28, 2022, from https://www.fedasil.be/nl/over-fedasil/partners
Lathan A., & Layton J. (2019). Social infrastructure and the public life of cities. Studying urban sociality and public spaces. Geography Compass. https:// doi.org/10.1111/gec3.12444
Moreno, C., Allam, Z., Chabaud, D., Gall, C., & Pratlong, F. (2021). Introducing the “15-Minute City”: Sustainability, Resilience and Place Identity in Future Post-Pandemic Cities. Smart Cities, 4(1), 93–111. https://doi.org/10.3390/smartcities4010006
Red Cross EU Office. (n.d.). About us. Retrieved December 18, 2021, from https://redcross.eu/about
Red Cross EU Office. (n.d.). Migration and Asylum. Retrieved December 18, 2021, from https://redcross.eu/themes/migration-asylum
Social Security. (n.d.). Hulp & OCMW - Wat doet een OCMW? - Burger. Retrieved December 18, 2021, from https://www.socialsecurity.be/citizen/nl/ hulp-ocmw/financiele-hulp/wat-doet-een-ocmw
Agentschap Integratie en Inburgering. (n.d.). Subsidiaire bescherming. Retrieved May 28, 2022, from https://www.agii.be/lexicon/subsidiaire-bescherm- ing
Arnoudt, R. (2018, August 9). Vluchtelingen en migranten in Maximiliaanpark: toestand wordt weer kritiek. vrtnws.be. Retrieved May 29, 2022, from https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/08/09/vluchtelingen-en-migranten-in-m…
Belga. (2021, December 10). Twee onthaalcentra voor LGBTQ+-asielzoekers geopend. BRUZZ. Retrieved May 31, 2022, from https://www.bruzz.be/actua/ twee-onthaalcentra-voor-lgbtq-asielzoekers-geopend-2021-12-10
Belga. (2022, February 15). Ongeveer 52.000 transmigranten probeerden in 2021 met bootjes het VK te bereiken. De Standaard. Retrieced May 29, 2022, from https://www.standaard.be/cnt/dmf20220215_94519066
CGVS. (n.d.). Erkende vluchteling. Retrieved December 16, 2021, from https://www.cgvs.be/nl/asiel/erkende-vluchtelingen
Deprez C. (2021, November 16). Meer dan 400 asielzoekers in wachtrij voor Klein Kasteeltje. BRUZZ. Retrieved May 29, 2022, from https://www.bruzz.be/ samenleving/meer-dan-400-asielzoekers-wachtrij-voor-klein-kasteeltje-2021-11-16
Fedasil. (2020a, November 3). Asielprocedure. Retrieved February 3, 2022, from https://www.fedasil.be/nl/asiel-belgie/asielprocedure
Fedasil. (2020b, September 21). Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV). Retrieved December 28, 2021, from https://www.fedasil.be/nl/ asiel-belgie/minderjarigen/niet-begeleide-minderjarige-vreemdelingen-nbmv
Fedasil. (2020c, April). Transition de l’aide matérielle vers l’aide sociale. https://www.uvcw.be/no_index/files/2469-instruction-transition-aide-mat…- vers-aide-sociale---update-avril-2020.pdf
Fedasil. (2022, March 5). Opvang van Oekraïense burgers. Retrieved May 28, 2022, from https://www.fedasil.be/nl/nieuws/opvang-asielzoekers/opvang- van-oekraiense-burgers
HLN (2022, March 25). Bijna 25.000 Oekraïense vluchtelingen geregistreerd in België. Retrieved May 27, 2022, from https://www.hln.be/binnenland/bij- na-25-000-oekraiense-vluchtelingen-geregistreerd-in-belgie~a67b9f60/?cb=bb52fb1bf3d50395ec3d868bd19a129f&auth_rd=1
kma. (2021, February 1). Begijnhofkerk in Brussel bezet door sans-papiers. De Standaard. Retrieved May 29, 2022, from https://www.standaard.be/cnt/ dmf20210201_95367839
MMM Migratie Museum Migration. (2021). Brussel, een stad, 184 nationaliteiten, eens zoveel verhalen om te delen. [Timeline exhibition] Exhibited at Sint-Jans-Molenbeek. December 21, 2021.
Russo-Ukrainian War. (2022, May 27). In Wikipedia. Retrieved May 28, 2022, from https://en.wikipedia.org/wiki/Russo-Ukrainian_War
Ahsan Ullah, A. (2013). Theoretical rhetoric about migration networks: A case of a journey of Bangladeshi workers to Malaysia. International Migration, 51(3), 151–168.
Awan, N. (2020). Mapping Trajectories of Displacement. Handbook of Displacement.
Bacon L., & Dujmovic M. (2017). Le corridor: avant, après, dedans, dehors. In Migreurop (Eds.), Atlas des Migrants en Europe. Approches critiques des politiques migratoires (pp. 66-67). Paris, Armand Colin.
Europese Commissie (n.d.). Migration and Home Affairs. Retrieved May 25, 2022, from https://ec.europa.eu/home-affairs/policies/schengen-bor- ders-and-visa/schengen-area_nl
Fragapane F., & Piacentini A. (n.d.). The stories behind a Line. Retrieved March 15, 2022, from http://www.storiesbehindaline.com/
Hassan, A., & Biörklund, L. (2016). The Journey to Dreamland Never Ends: A Refugee’s Journey from Somalia to Sweden. Refugee Survey Quarterly, 35(2), 116–136. https://doi.org/10.1093/rsq/hdw007
John E., Asfour N., Kargar Z. (2014a). Migration Trail. Retrieved March 16, 2022, from https://www.migrationtrail.com/david/data-vis/why-is-schengen-im- portant/2
John E., Asfour N., Kargar Z. (2014b). Migration Trail. Retrieved March 16, 2022, from https://www.migrationtrail.com/david/data-vis/who-needs-a-visa- for-europe/27
John E., Asfour N., Kargar Z. (2014c). Migration Trail. Retrieved March 16, 2022, from https://www.migrationtrail.com/david/data-vis/how-hard-is-it-to- get-a-visa/28
Khosravi, S. (2018, December). Stolen Time. Radical Philosophy, 2(3), from https://www.radicalphilosophy.com/article/stolen-time Migreurop. (2017). Mustafa’s Journey. Retrieved February 20, 2022, from https://migreurop.org/article2855.html?lang_article=en Migreurop. (2022, February 2). Qui sommes-nous?. Retrieved June 4, 2022, from https://migreurop.org/rubrique465.html?lang_nav=fr Schengen acquis. (2022, June 2). In Wikipedia. Retrieved on June 5, 2022, from https://en.wikipedia.org/wiki/Schengen_acquis
Shaffer, M., Ferrato, G., & Jinnah, Z. (2018). Routes, locations, and social imaginary: A comparative study of the on-going production of geographies in Somali forced migration. African Geographical Review, 37(2), 159–171. https://doi.org/10.1080/19376812.2017.1354308
The Journeys Project. (2020, January 7). Project Background. Retrieved March 6, 2022, from https://sites.tufts.edu/journeysproject/project-background/
The Journeys Project. (2021, August 3). Migrant & Refugee Stories: Visual Journeys. Retrieved March 6, 2022, from https://sites.tufts.edu/journeyspro- ject/refugee-stories/
Bell, D. (2007). The hospitable city: Social relations in commercial spaces. Progress in Human Geography, 31, 7–22. https://doi. org/10.1177/0309132507073526
Fedasil. (n.d.). Huishoudelijk reglement voor de opvangcentra. Retrieved May 20, 2022, from https://www.fedasilinfo.be/nl/huishoudelijk-regle- ment-voor-de-opvangcentra
Fedasil. (n.d.). Opvangcentra. Retrieved January 1, 2022, from https://www.fedasil.be/nl/opvangcentra
Grommen S. (2022, April 19). Eerste schooldag voor heel wat Oekraïense kinderen in ons land: “In veel OKAN-scholen 2 tot 3 klassen extra”. vrtnws.be. Retrieved June 6, 2022, from https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/04/19/eerste-schooldag-voor-veel-oekr…
Klinenberg, E. (2018). Palaces for the people: How social infrastructure can help fight inequality, polarization, and the decline of civic life. London: Pen- guin.
Lathan A., & Layton J. (2019). Social infrastructure and the public life of cities. Studying urban sociality and public spaces. Geography Compass. https:// doi.org/10.1111/gec3.12444
Moreno, C., Allam, Z., Chabaud, D., Gall, C., & Pratlong, F. (2021). Introducing the “15-Minute City”: Sustainability, Resilience and Place Identity in Future Post-Pandemic Cities. Smart Cities, 4(1), 93–111. https://doi.org/10.3390/smartcities4010006
Onderwijs in Brussel. (n.d.). Reception class for children with a different mother tongue (OKAN). Retrieved June 6, 2022, from https://www.onderwijsin- brussel.be/en/learning-and-studying/structure-education-and-training/reception-class-children-different-mother
Rishbeth, C., Blachnicka-Ciacek, D., Bynon, R. & Stapf, T. (2017). #refugeeswelcome in parks: a resource book. Sheffield, The University of Sheffield.
Thorshaug, R. O. (2019). Arrival In-Between: Analyzing the Lived Experiences of Different Forms of Accommodation for Asylum Seekers in Norway. In B. Meeus, K. Arnaut, B. van Heur (Ed.), Arrival Infrastructures (1) (pp. 207-228). Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan Cham.
AFS Vlaanderen. (2022, April 4). Burgerschap en internationalisering. Retrieved May 18, 2022, from https://www.afsvlaanderen.be/burgerschap-en-inter- nationalisering/
Article 27. (n.d.). Article 27: la culture, j’y prends part. Retrieved May 18, 2022, from https://www.article27.be/
BX Brussels. (2022). BX Challenge. Retrieved May 18, 2022, from https://www.bxrepresent.com/nl/cips/bx-challenge
Circus Zonder Handen. (n.d.). Over Zonder Handen. Retrieved May 18, 2022, from https://www.circuszonderhanden.be/over-zonder-handen
Fedasil Oudergem. (2021, December 16). Fedasil Oudergem [Publication]. Facebook. https://www.facebook.com/fedasilauderghem
Fedasil. (2022, April 29). Brussel (Klein-Kasteeltje). Retrieved May 30, 2022, from https://www.fedasil.be/nl/klein-kasteeltje
Iedereen Verdient Vakantie. (n.d.). Aanbod Iedereen Verdient Vakantie. Retrieved May 19, 2022, from https://iedereenverdientvakantie.be/nl
Inventaris van het bouwkundig erfgoed. (n.d.). Kazerne “Klein Kasteeltje”. Retrieved April 6, 2022, from https://monument.heritage.brussels/nl/build- ings/32802
Jubelpark. (2022, February 15). In Wikipedia. Retrieved May 28, 2022, from https://nl.wikipedia.org/wiki/Jubelpark
Kenniscentrum WWZ. (2019). Steunpunt Vrijwilligerswerk Brussel. Retrieved May 18, 2022, from https://www.kenniscentrumwwz.be/Steunpunt-Vrijwil- ligerswerk-Brussel
Klein Kasteeltje. (2021, October 20). In Wikipedia. Retrieved May 28, 2022, from https://nl.wikipedia.org/wiki/Klein_Kasteeltje Les Amis d’Accompagner. (n.d.). Home. Retrieved May 18, 2022, from https://accompagner.be/nl/
MMM Migratie Museum Migration. (n.d.). Het museum. Retrieved December 20, 2021, from https://www.migratiemuseummigration.be/spip. php?page=article&id_article=2&lang=nl
Muntpunt. (2022). Over Muntpunt. Retrieved May 20, 2022, from https://www.muntpunt.be/wat-muntpunt
RBCC. (2021). About our club. Retrieved May 18, 2022, from http://www.rbcc.be/about-our-club/
Regie der Gebouwen. (2018, March 22). Klein Kasteeltje Aanmeldcentrum. Bestek.
Regie der Gebouwen. (2019, March 4). Opvangcentrum Klein Kasteeltje. Retrieved April 6, 2022, from https://www.regiedergebouwen.be/nl/projects/ opvangcentrum-klein-kasteeltje
Serve the City. (n.d.). Over Serve the City. Retrieved May 21, 2022, from https://www.servethecity.brussels/nl/over-serve-the-city/
Service Citoyen. (2021). De samenlevingsdienst internationaal. Retrieved May 18, 2022, from https://www.samenlevingsdienst.be/leer-onze-organisa- tie-beter-kennen/de-samenlevingsdienst-internationaal
Van Damme, L., Vanstallen, J., & Weyne, J. (2013). Transit 51 (1ste editie). Lannoo.
Visit Brussels. (2018). Jubelpark. Retrieved May 28, 2022, from https://visit.brussels/site/nl/place/Jubelpark
Visit Brussels. (2018). Warandapark. Retrieved May 30, 2022, from https://visit.brussels/nl/place/Warandepark-Koninklijk-Park
Visit Brussels. (n.d.). Klein Kasteeltje. Retrieved May 30, 2022, from https://visit.brussels/nl/place/Klein-Kasteeltje?fbclid=IwAR32EKL97BjyF…- eKn23ZYtbuUxU1fPrQpbjbjfQ8fpN3GtW7KZ0
Brussels Garden. (n.d.). Rood Klooster. Retrieved May 22, 2022, from https://gardens.brussels/nl/groene-ruimten/rood-klooster
Den Dam. (2022). Missie en visie. Retrieved June 1, 2022, from https://www.gcdendam.be/het-centrum/over-gc-den-dam/missie-en-visie
Fedasil Oudergem. (2021, December 16). Fedasil Oudergem [Publication]. Facebook. https://www.facebook.com/fedasilauderghem
Fedasil. (2022, April 28). Oudergem. Retrieved June 2, 2022, https://www.fedasil.be/nl/oudergem
Itinéraires. (n.d.). Accueil. Retrieved May 31, 2022, from https://www.itineraires-amo.be/
Jagora. (2021). Qui sommes-nous. Retrieved June 1, 2022, from https://www.jagora-asbl.be/qui-sommes-nous/
Les Gazelles de Bruxelles. (n.d.). Missie en Visie. Retrieved June 1, 2022, from https://lesgazellesdebruxelles.be/language/nl/missie-visie/
Oudergem. (n.d.). Preventie: CEMPA: De educatieve cel van het preventiehuis. Retrieved June 3, 2022, from https://www.oudergem.be/CEMPA
Sociale Kaart. (n.d.). Gemeente Oudergem Preventiehuis. Retrieved May 22, 2022, from https://www.desocialekaart.be/gemeente-oudergem-preventie- huis-513575
Solidarcité. (n.d.). Solidarcité [Publication]. Facebook. Retrieved May 30, 2022, from https://www.facebook.com/Solidarcite/
Stichting Zoniënwoud. (n.d.). Wandelen-Zoniënwoud. Retrieved May 22, 2022, from https://www.zonienwoud.be/ontdek-beleef/wandelen/
Visit Brussels. (n.d.). Zoniënwoud. Retrieved May 22, 2022, from https://visit.brussels/nl/place/Zonienwoud
Crescendo CVO. (n.d.). Campus Zaventem. Retrieved May 22, 2022, from https://crescendo-cvo.be/nl/contact/campussen-en-lesplaatsen/campus-zav…- tem
Fedasil Zaventem. (n.d.). Fedasil Zaventem. Facebook. Retrieved April 3, 2022, from https://www.facebook.com/FedasilZaventem Fedasil. (2022, April 29). Zaventem. Retrieved on May 20, 2022, from https://www.fedasil.be/nl/Zaventem
Fedasil. (n.d.). Huishoudelijk reglement voor de opvangcentra. Retrieved May 20, 2022, from https://www.fedasilinfo.be/nl/huishoudelijk-regle- ment-voor-de-opvangcentra
Gave Veste. (n.d.). Gave Veste. Retrieved May 19, 2022, from https://gaveveste.be/
Globe Aroma. (n.d.). Globe Aroma. Retrieved November 20, 2021, from https://www.globearoma.be/
Groep Intro. (2021). Groep Intro. Retrieved May 20, 2022, from https://www.groepintro.be/nl/
International Yehudi Menuhin Foundation. (2020). About us. Retrieved May 20, 2022, from http://www.menuhin-foundation.com/about-us/
Johnson & Johnson. (2021). In Wikipedia. Retrieved May 20, 2022, from https://nl.wikipedia.org/wiki/Johnson_%26_Johnson
Sociale Kaart. (n.d.). Kind en Gezin – Consultatiebureau Zaventem. Retrieved May 21, 2022, from https://www.desocialekaart.be/kind-en-gezin-consul- tatiebureau-zaventem-603085
Tumult. (n.d.). Tumult. Retrieved May 20, 2022, from https://tumult.be/
Zaventem. (n.d.). Het Huis van het Kind Zaventem. Retrieved May 20, 2022, from https://www.zaventem.be/het-huis-van-het-kind-zaventem
Bruzelle. (2022). Brisons les tabous, changeons les règles!. Retrieved May 27, 2022, from https://www.bruzelle.be/en/
Convivial. (n.d.). Vivre et créer du lien en Belgique. Retrieved May 27, 2022, from https://www.convivial.be/
Nasci. (n. d.). Nasci. Retrieved May 27, 2022, from https://www.nascivzw.be/
Solentra. (2018). Who we are. Retrieved May 28, 2022, from https://www.solentra.be/en/who-are-we/solentra/
Antirides Uccle. (n.d.). MJ L’Antirides. Facebook. Retrieved May 27, 2022, from https://www.facebook.com/mjantiridesuccle/
Bon. (n.d.). Over BON. Retrieved May 26, 2022, from https://www.bon.be/nl/over-bon
Croix Rouge de Uccle. (n.d.). Centre d’accueil MENA Croix-Rouge de Uccle. Facebook. Retrieved April 30, 2022, from https://www.facebook.com/Centreac- cueilMENA.CR.Uccle/?ref=page_internal
D’Broej. (2022). Over D’Broej. Retrieved May 26, 2022, from https://www.dbroej.be/nl/dbroej/over-dbroej
Dynamo AMO. (n.d.). Une AMO, c’est quoi ? Retrieved May 27, 2022, from https://dynamoamo.be/amo/
Dynamo International. (n.d.). About Dynamo. Retrieved May 25, 2022, from https://dynamointernational.org/en/about-dynamo-international/
Maison Babel. (n.d.). Présentation de la Maison Babel. Retrieved May 27, 2022, from https://maisonbabel.be/
Visit Brussels. (2018). Ter Kamerenbos. Retrieved May 13, 2022, from https://visit.brussels/nl/place/Ter-Kamerenbos?fbclid=IwAR0ZGVt7pCV1Y37…- VFULXHCPwoC1Qv8dHFQ5_SZdy6b0ycrIerbBzg
Anderson, E. (2017). Private government: How employers rule our lives (and why we don’t talk about it). Princeton: Princeton. University Press.
d’Auria, V., Daher, R., Rohde, K., Pittini, A., Khairi, A. & Whelan, M. (2018). Designing Inclusion. Civil Society Organisations in Action: Re-shaping urban planning and design through solidarity in Europe.
Fedasil Zaventem. (n.d.). Fedasil Zaventem. Facebook. Retrieved April 3, 2022, from https://www.facebook.com/FedasilZaventem
Fedasil. (2022). Glossary: Annex 26. Retrieved April 12, 2022, from https://fedasilinfo.be/en/glossary/annex-26-quinquies
Ghisleni, C. (2021). https://www.archdaily.com/966887/shelter-architecture-the-subjective-as…
Groák, S. (1992) The idea of building thought and action in the design and production of buildings. 1st ed. London ;: E & FN Spon.
Henri Lefebvre, & Moore, J. (1991). Critique of everyday life: Foundations for a sociology of the everyday (H. Lefebvre, Vert.; Vol. 2). Verso.
Kitchen on the run. (n.d.). Was wir tun – Warum wir es tun – Wie wer es tun. Retrieved June 2, 2022, from https://kitchenontherun.org/
Luypaert, K. (2021, March 19). Francken wil geen asielopvang meer in individuele huizen en appartementen. PAL NWS. Retrieved June 2 2022, from https://palnws.be/2021/03/francken-wil-geen-asielopvang-meer-in-individ…
Maidan Tent. (2017). Home. Retrieved June 2, 2022, from https://www.maidantent.org/home-1
Scheerlinck, K. (2013). Collective spaces street scape territories notebook. LUCA, Sint-Lucas School of Architecture. Gent/Brussel
Stadtwerk mrzn. (2022, April 22). Bauen, tüfteln, Zukunft spinnen. Retrieved June 4, 2022, from https://www.s27.de/portfolio/stadtwerk-mrzn/
Van Den Haag, E. (1971). On Privacy. In J.R. Pennock & J.W. Chapman (Eds.). Privacy and Personality (1st ed.). New York: Routledge
Abdullah E. (2021, November 3). Personal communication [Personal interview].
Abel. (2022, February 25). Personal communication [Personal interview].
Camilla. (2022, May 1). Personal communication [Personal interview].
Darlita. (2022, February 25). Personal communication [Personal interview].
Joseph. (2022, February 22). Personal communication [Personal interview].
Meirlaen M. (2021, December 21). Personal communication. [Personal interview].
Social assistant Jette. (2022, May 1). Personal communication [Personal interview].
Yassin. (2022, March 3). Personal communication [Personal interview].
Yousra. (2022, May 1). Personal communication [Personal interview].
Figures
Fig. 1.: Durrer L. (n.d.). Summer Workshop 2021 Desinc Live in Marzahn, Berlin [Photograph]. Stadtwerk mrzn. https://www.s27.de/portfolio/stadtwerk- mrzn/
Fig. 2.: Own picture. (2021, September 9). Summer Workshop 2021 Desinc Live in San Siro, Milan [Photograph].
Fig. 1.: N.N. (n.d.). Discover Brussels [Photograph]. Discover Brussels. https://discoverbrussels.wordpress.com/2016/07/19/kanaal-brussel-charle…
Fig. 2.: N.N. (n.d.). Eleanor Roosevelt holding the English language version of the Universal Declaration of Human Rights [Photograph]. Wikipedia. https:// en.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_of_Human_Rights
Fig. 3.: N.N. (n.d.). Herinneringen autoloze zondag. [Photograph]. Zin Magazine. https://www.zin.nl/2019/11/08/herinneringen-autoloze-zondag/
Fig. 4.: N.N. (n.d.). Negende Linielaan. Voormalige kazerne “Klein Kasteeltje” [Photograph]. Brussels Hoofdstedelijk Gewest INVENTARIS VAN HET BOU- WKUNDIG ERFGOED. https://monument.heritage.brussels/nl/buildings/32802
Fig. 5.: Delpher. (2019, November 10). De voorpagina van Het Parool van 10 november 1989. [Photograph]. Parool. https://www.parool.nl/nieuws/dit- schreef-het-parool-een-dag-na-de-val-van-de-berlijnse-muur~be67c00f/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
Fig. 6.: N.N. (2020, February 14). [Photograph] De Oemma. https://deoemma.nl/over-asiel-en-migratie-een-historisch-ideologische-a…
Fig. 7.: Maeterlinck N. (n.d.). Antwerps nooddorp klaar voor eerste Oekraïense vluchtelingen [Photograph]. Vrtnws. https://www.vrt.be/vrtnws/ nl/2022/04/27/antwerps-nooddorp-voor-oekraiense-vluchtelingen-klaar-voor-gebru/
Fig. 1.: Bachellerie S., & Clair S. (2017). Le parcours de Mustafa. In Migreurop (Eds.), Atlas des Migrants en Europe. Approches critiques des politiques migratoires (pp. 103). Paris, Armand Colin.
Fig. 2.: Bacon L., & Duimovic M. (2017). Le corridor: avant, après, dedans, dehors. In Migreurop (Eds.), Atlas des Migrants en Europe. Approches critiques des politiques migratoires (pp. 66-67). Paris, Armand Colin.
Fig. 3.: Moses A. (2021, August 3). Drawing from “The Journeys Project [Picture]. https://sites.tufts.edu/journeysproject/refugee-stories/ Fig. 4.: Fragapane F., & Piacentini A. (n.d.). Maps from “The Stories Behind a Line” [Screenshot]. http://www.storiesbehindaline.com/
Fig. 1.: Fedasil. (2013, July 8). Courtyard of Klein Kasteeltje [Photograph]. Fedasil. https://www.fedasil.be/nl/nieuws/vreemdelingenbureau-klein-kasteelt- je-positief-beoordeeld
Fig. 2.: Canal Brussels. (n.d.). “Macro” image: Klein Kasteeltje is located along the Brussels canal [Photograph]. https://canal.brussels/nl/kanaalplan
Fig. 3.: “Meso” image: the Grote Markt is just outside the 15-Minute City of Klein Kasteeltje. (2021, October 20). In Wikipedia [Photograph]. https:// nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Markt_(Brussel)
Fig. 4.: Own picture. (2021, December 21). “Micro” image: around 8 am the first asylum seekers are welcomed here [Photograph].
Fig. 5.: Own picture. (2021, December 21). Around 8 am the first asylum seekers are welcomed at the entrance in the Passendalestraat [Photograph].
Fig. 6.: Regie der Gebouwen. (2019, March 4). The arrival trajectory along the Registration and Dispatching Departments runs along the gallery. This is separated from the courtyard with fences [Photograph]. https://www.regiedergebouwen.be/nl/projects/opvangcentrum-klein-kasteel…
Fig. 7.: Own picture. (2021, December 21). Information board in the large courtyard [Photograph]. Fig. 8.: Own picture. (2021, December 21). Cyberroom in block F [Photograph].
Fig. 9.: Own picture. (2021, December 21). Cyberroom in block F [Photograph].
Fig. 10.: Own picture. (2021, December 21). Children’s play area in block F [Photograph].
Fig. 11.: Own picture. (2021, December 21). The second, narrow courtyard is dominated by parked cars [Photograph].
Fig. 1.: Own picture. (2021, November 19). The OOC in Oudergem [Photograph].
Fig. 2.: PhotoNews. (2018, July 2). “Macro” image: the Zoniënwoud covers half of the macro map of Oudergem [Photograph]. Bruzz. https://www.bruzz. be/milieu/code-geel-voor-brandgevaar-zonienwoud-2018-07-02
Fig. 3.: Google. (n.d.). [Google maps screenshot: “Meso” image: the park Rood Klooster is used for group activities]. https://www.google.com/maps/ place/Kunstencentrum+Roodklooster/
Fig. 4.: Own picture. (2021, November 19). “Micro” image: refectory in the OOC [Photograph].
Fig. 5.: Own picture. (2021, November 19). The refectory in Oudergem [Photograph].
Fig. 6.: Own picture. (2021, November 19). “Animation room” furnished with a few mattresses [Photograph]. Fig. 7.: Own picture. (2021, November 19). “Animation room” furnished with a few tables [Photograph].
Fig. 8.: Own picture. (2021, November 19). Backyard in Oudergem [Photograph].
Fig. 9.: Own picture. (2021, November 19). Shoes on the window sill of the bedrooms [Photograph].
Fig. 10.: Own picture. (2021, November 19). Polyvalent room in Oudergem [Photograph].
Fig. 11.: Own picture. (2021, November 19). Terrace adjacent to the polyvalent room [Photograph].
Fig. 1.: Own picture. (2021, November 3). The reception centre of Zaventem [Photograph].
Fig. 2.: Wikipedia. (2008, May 21). “Macro” image: dominant road infrastructure in Zaventem [Photograph]. Wikipedia. https://commons.wikimedia. org/w/index.php?search=autobunnskraiz&title=Special:MediaSearch&go=Go&type=image
Fig. 3.: Own picture. (2021, November 3). “Meso” image: frequently used food shop in Zaventem [Photograph]. Fig. 4.: Own picture. (2021, November 3). “Micro” image: corridor to the bedrooms [Photograph].
Fig. 5. Google. (n.d.). [Google Maps screenshot: There is no pavement when crossing the route E40]. https://www.google.com/maps/@50.8808418,4.458 3624,3a,75y,102.71h,91.96t/data=!3m6!1e1!3m4!1sao6OuL4MRYzDwfU8sdV9iw!2e0!7i16384!8i8192
Fig. 6.: Own picture. (2021, November 3). The garden at the street side [Photograph].
Fig. 7.: Own picture. (2021, November 3). Animation room on the ground floor [Photograph].
Fig. 8.: Own picture. (2021, November 3). Corridor towards the refectory [Photograph].
Fig. 9.: Own picture. (2021, November 3). Refectory for the residents [Photograph].
Fig. 10.: Own picture. (2021, November 3). Containers with sanitary facilities. Note the bags hanging out the windows [Photograph].
Fig. 11.: Own picture. (2021, November 3). Corridor in the men’s wing [Photograph].
Fig. 12.: Fedasil Zaventem. (2021, October 20). Abel painting the corridors [Photograph]. Facebook. https://www.facebook.com/FedasilZaventem
Fig. 1.: Own picture. (2021, November 2). The women’s reception centre in Jette [Photograph].
Fig. 2.: Wikipedia. (2021, May 3). “Macro” image: train station of Jette [Photograph]. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Station_Jette
Fig. 3.: Google. (n.d.). [Google Maps screenshot: “Meso” image: the frequently visited Koning Boudewijnpark]. https://www.google.com/maps/place/ Koning+Boudewijnpark,+1090+Jette/@50.8829089,4.3241536,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x47c3c3d1d4e509f3:0x5708aaae9b54fbab!8m2!3d50.8 834013!4d4.3273593?hl=nl
Fig. 4.: Own picture. (2021, November 2). “Micro” image: TV room in the reception centre [Photograph]. Fig. 5. Own picture. (2021, November 2). The refectory in Jette [Photograph].
Fig. 6. Own picture. (2021, November 2). Kitchen next to the refectory [Photograph].
Fig. 7. Own picture. (2021, November 2). Salon for the minors [Photograph].
Fig. 8. Own picture. (2021, November 2). Meeting and class room in Jette [Photograph].
Fig. 9. Own picture. (2021, November 2). TV room where the interviews took place [Photograph].
Fig. 10. Own picture. (2021, November 2). Terrace has been closed for months due to damaged boarding [Photograph]. Fig. 11. Own picture. (2021, November 2). Garden next to the refectory [Photograph].
Fig. 1.: Google. (n.d.). [Google Maps screenshot: The reception centre of Ukkel (corner building and building on the left)]. https://www.google.com/maps/ @50.794227,4.3662295,3a,89.9y,205.06h,94.39t/data=!3m6!1e1!3m4!1sehjcsn4zoEkU0fVcZwFcFw!2e0!7i16384!8i8192
Fig. 2.: N.N. (n.d.). “Macro” image: Monday market at the Sint-Jobsplein in front of the reception centre [Photograph]. https://www.woneninbrussel.be/ brussel-ontdekken/19-brusselse-gemeenten/ukkel
Fig. 3.: Own picture. (2021, November 10). “Meso” image: the frequently visited Ter Kamerenbos [Photograph]. Fig. 4.: Own picture. (2021, November 10). “Micro” image: the refectory in Ukkel [Photograph].
Fig 5.: Own picture. (2021, November 10). The refectory in Ukkel [Photograph].
Fig 6.: Own picture. (2021, November 10). The study room in Ukkel [Photograph].
Fig 7.: Own picture. (2021, November 10). Animation room. Note the flag of Pakistan that was damaged [Photograph]. Fig 8.: Own picture. (2021, November 10). The shower room in Ukkel [Photograph].
Fig 9.: Own picture. (2021, November 10). Empty room due to emergency route [Photograph].
Fig 10.: Own picture. (2021, November 10). Empty room due to emergency route [Photograph].
Fig 11.: Own picture. (2021, November 10). Empty room due to emergency route [Photograph]. Fig 12.: Own picture. (2021, November 10). Empty room due to emergency route [Photograph].
Fig. 1.: Durrer L. (n.d.). The Desinc-Live Workshop on the construction site in Marzahn [Photograph]. Stadtwerk mrzn. https://www.s27.de/portfolio/ stadtwerk-mrzn/
Fig. 2.: Makershub Oslo. (n.d.). The “K1-klubben” project involving the design of a system of modular benches [Photograph]. https://www.makershuboslo. com/prosjekter/k1-klubben?itemId=u9fqsjei5hzr4jhescbo3miwqg3u5g
Fig. 3.: Berlin City Mission. (n.d.). The Refugio Café in Berlin [Photograph]. https://refugio.berlin/refugio-cafe/galerie
Fig. 4.: Kitchen on the run. (n.d.). Kitchen on the run during the Germany Tour in 2017. https://kitchenontherun.org/en/tour-2017/
Fig. 5.: Maidan Tent. (2017). The Maidan Tent serving as a covered public square at the Ritsona refugee camp [Photograph]. https://www.maidantent. org/?fbclid=IwAR0bPzAKxkRACT5krm_UdiLJgc88WCSrQ9jUK6BbhZGSpmbDT_-xMgLDVOQ
Fig. 6.: Bourreau D. (n.d.). The central space with the yurts acts as a public space for social interaction. https://www.archdaily.com/901650/shelter-for-mi- grants-and-travelers-atelier-rita/5b91fe47f197cc30e000058d-shelter-for-migrants-and-travelers-atelier-rita-photo
Fig. 7.: Own picture. (2021, November 3). Existing situation outside at the Zaventem reception centre [Photograph].
Fig. 8.: Own image. (2022, June 1). Concept image for “soft architecture” in the Zaventem reception centre [Drawing].
Fig. 9.: Own picture. (2021, November 2). Existing situation in the garden of the women’s reception centre in Jette [Photograph].
Fig. 10.: Own image. (2022, May 30). Concept image for “the kitchen” in the Jette reception centre [Drawing].
Fig. 11.: N.N. (n.d.). Existing situation in the courtyard of Klein Kasteeltje [Photograph]. HeBlad. https://www.heblad.be/fr/751/fedasil-centre-petit-cha- teau/25394
Fig. 12.: Own image. (2022, June 3). Concept image for “the urban playground” in Klein Kasteeltje [Drawing].
