In het landschap van de Poolse kustgebieden klinkt de spanning tussen water en land door. Deze studie richt zich op de verkenning van een ecologisch specifiek gebied binnen de Baltische Zee—de binnenkust van de Baai van Puck—en biedt een ruimtelijke buiteninterventie met recreatieve en genezende functies. Centraal in deze scriptie staat een atlas die verkenning combineert, gedefinieerd als echo's en transformatie binnen een grenzeloze, onvoorspelbare context, die ervaringen weerspiegelt die tijdens het reizen zijn opgedaan. 'Echo's' verwijst naar de parameters en waargenomen herhalende patronen langs de kust, opgevat als een dynamisch landschap. 'Transformatie' daarentegen belichaamt verandering door zowel zichtbare als verborgen bewegingen, die de vluchtige aard van de locatie van het ontwerp benadrukken. Gedefinieerde termen worden in verband gebracht met ter plaatse gevonden fenomenen van atmosferische en seizoensgebonden variaties.
De onderzoeksvraag die dit onderzoek begeleidt is:
Hoe kan architectonische praktijk de dynamische interactie tussen land en water behouden en benadrukken?
Om deze kernvraag volledig te beantwoorden, is het essentieel om verschillende gerelateerde vragen te overwegen, zoals:
Locatiedilemma
Gezien de huidige klimaatverandering is het niet alleen van cruciaal belang om de krachtige krachten ervan te bestrijden, maar ook om ons aan te passen aan de evoluerende impact, die aanzienlijke uitdagingen met zich meebrengt. De burgers van Polen zijn bekend met deze bedreigingen, zoals blijkt uit de verwoestende overstromingen van 1997 en de ongekende, gevaarlijke overstromingen van september 2024. Deze gebeurtenissen herinneren ons eraan dat architectuur moet evolueren om te reageren op de natuur, in plaats van er alleen tegen te vechten.
Te midden van de snelle klimaatverandering en antropogene invloeden op het landschap, staat de kustlijn, hoewel begrensd door natuurlijke parameters die worden beheerst door de Maritieme Wetgeving, onder druk door voortdurende ontwikkelingen. Deze scriptie onderzoekt de ecologische aspecten van de Poolse kustgebieden, vooral in de context van het heropduiken van onderwaterland, en benadrukt hoe deze factoren de ruimte zelf kunnen informeren en vormgeven.
Rewa, met zijn dynamische ecologische kenmerken, biedt een overtuigend voorbeeld voor deze adaptieve benadering. De slenk in de Baai van Puck is een bijzonder dynamisch geografisch fenomeen, dat voortdurend zowel het lengte- als dwarsprofiel verandert.
Deze veranderingen kunnen extreem zijn, zoals te zien was in oktober vorig jaar toen een groot deel van de slenk werd weggespoeld door krachtige stormen. Afhankelijk van de waterstanden kan dit landvorm in de lente en zomer opduiken of in de winter onder water verdwijnen. De periodieke overstroming van de slenk, hoewel op het eerste gezicht destructief, vervult een ecologische functie door het van opgehoopte vervuiling te ontdoen.
Responsief ontwerp
Het ontwerp stelt een uitbreiding voor van de verbinding tussen twee relevante structuren langs de kust. De studie voorziet in een Jodium Extractie Paviljoen aan de Baltische Zee, dat drie houten muren bevat gevuld met sleedoorn takken die jodium uit het zoutwater in de lucht onttrekken. Het binnenplatform past zich aan de fluctuerende water- en zandniveaus aan.
Het concept is gebaseerd op het Poolse idee van een tężnia [(n.pl.) zoutwatergraduatietoren], waarbij zeewater door de extractiemuur circuleert en de genezende eigenschappen worden versterkt. Het ontwerp biedt een volledig meeslepende ervaring, waardoor gebruikers kunnen profiteren van geïntensiveerde jodiuminhalatie. Deze effecten worden verder versterkt door de thermische regulatie van het platform en de veranderende seizoensdynamiek.
Ruimtelijke en temporele sequenties
De studie verkent adaptieve architectuur die aansluit bij natuurlijke milieucycli, en stelt strategieën voor in verschillende fasen in ruimte en tijd. De tijdlijn is onderverdeeld in "nu", "binnenkort", "later" en "ooit", terwijl het ruimtelijk begrip zich richt op "komen", "blijven", "gaan" en "vertrekken". De voorgestelde ruimtelijke interventie integreert met het zich ontwikkelende kustlandschap en behoudt het natuurlijke ritme. Deze fasen, weergegeven in enkele sequenties, kunnen onafhankelijk van elkaar plaatsvinden of elkaar overlappen.
Bestendig in de cyclus van veranderingen
De beschouwde sequenties illustreren hoe de verschuivende balans van land en zee de vorm van het paviljoen beïnvloedt, wat gevolgen heeft voor het gebruik en de toegankelijkheid van zowel de buiten- als binnenplatforms. Na stormen kunnen stijgende waterniveaus het noodzakelijk maken om zwemmend de ingang te bereiken, terwijl rustiger omstandigheden toelaten om tussen de platforms te lopen. Dergelijke verschuivingen creëren gevarieerde gebruikerservaringen, aangedreven door de veranderende getijden en weersomstandigheden.
Ooit
"Ooit" vertegenwoordigt het meest onderscheidende moment in de levenscyclus van het ontwerp, waar externe winteromstandigheden—vrieskou en sneeuw—contrasteren met het interne systeem, waar water vloeibaar blijft en het thermische binnenplatform begint warmte-energie om te zetten. Dit fenomeen vindt tweemaal per jaar plaats, waarbij energie wordt benut van een platform dat wordt aangedreven door getijdenbewegingen. Het belichaamt de combinatie van omgevingsritmes en architectonische aanpasbaarheid om een ruimte te creëren die in harmonie is met de cyclische patronen van de natuur.
movies: Nałęcki, Konrad; “Czterej pancerni i pies”; episode “High wave”1970 Bornedal, Ole; 1864; 2014 Sibilia, Sydne; L’incredibile storia dell’Isola delle Rose/Rose Island; 2020 (true story of engineer Giorgio Rosa and the Republic of Rose Island) Gliński, Robert; Superwizja; 1990
literature: Lanz, K., Müller, L., Rentsch, C., & Schwarzenbach, R. (2006). Who Owns the Water? Lars Müller Publishers. ISBN: 3037780185 Pallasmaa, J. (1996). The eyes of the skin: architecture and the senses. https://ixtheo.de/ Record/1651593418 Woźniakowski, A. (2023). [Tytuł artykułu]. Pomorski Inżynier, 1(38), 22. Quarterly of the Pomeranian Regional Chamber of Civil Engineers ISSN 2300-9780 Zumthor, P. (2006). Atmospheres: Architectural Environments - Surrounding Objects. Birkhäuser GmbH. ISBN: 978-3764374952 Strzelecki, M., Stachnik, Ł., Yde, J. C., & Małecki, J. (2023). Post-Little Ice Age glacial lake evolution in Svalbard: Inventory of lake changes and lake types. Journal of Glaciology, 69(277), 1-17. https://doi.org/10.1017/jog.2023.34 maps of fortifications trail created by Arkadiusz Wojciechowski
architectural practice: 10th Architecture Biennale Rotterdam – It’s About Time – architecture of change. (2022). Emerson, T. (2016). Pavilion of Reflections – ETH Zurich. Steinbrück, P. (2021). Pool is Cool – FLOW. Steinbrück, P. (2023). Pool is Cold initiative. White Arkitekter. (2004). Kastrup Sea Bath. Eliasson, O. (2014). Riverbed. Louisiana Museum of Modern Art, Humlebæk, Den mark. RAAAF & Atelier de Lyon. (2018). Deltawerk // [Monumental tribute]. Waterloopbos, Marknesse, Noordoostpolder: Dutch Hydrodynamics Laboratory. RAAAF & Atelier de Lyon. (2010). Bunker 599 [Installation]. New Dutch Waterline, T he Netherlands. RAAAF. (n.d.). Still Life [Installation]. Het Hem, Zaandam, The Netherlands. Van Vliet, M. (2016). Drie Streken.
Note: The collages or other graphics are basing on mostly, drone, aerial photography provided by b_a_l_t_y_k - polish photographers: Agata Logiewa and Wojtek Radwański. Graphics created by the author, unless the description states otherwise.