Wist je dat je via Facebook een baardagame of een koningspython kunt kopen ook al is dat verboden? In een recent onderzoek naar de handel van reptielen op Facebook-groepen, community’ s en Marketplace in België werden 1.208 reptielen te koop aangeboden. Of je nu een hobbyist of professionele bent of gewoon nieuwsgierig naar dit onderwerp, de bevindingen zijn zowel intrigerend als zorgwekkend.
De Populairste reptielen en het geslacht
Het onderzoek identificeerde de baardagame, koningspython, korenslang, wimpergekko en luipaardgekko als de meest geadverteerde soorten. Hoewel de koningspython niet de meest vermelde soort per advertentie was, werden er vaak meerdere exemplaren per advertentie aangeboden.
In de meeste advertenties werd het geslacht van de reptielen vermeld. Echter, wanneer dit niet het geval was, kwam dit vaak doordat het geslacht bij jonge dieren nog niet bepaald kon worden. Uit de resultaten blijkt dat er in totaal meer vrouwelijke reptielen werden aangeboden dan mannelijke. De verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke reptielen varieert sterk tussen verschillende diersoorten.
Baardagamen - bron: Delano Jansen
De rol van particuliere kwekers
Particuliere individuen domineren deze markt. Daarnaast werden er veel hobbykwekers gevonden op Facebook. Dit zijn particuliere kwekers die reptielen verkoper zonder erkenningsnummer en Facebook gebruiken als een platform om hun dieren te verhandelen.
Koningspython - bron: Nienke Kolkman
Taal- en prijspatronen
Een opmerkelijke ontdekking is dat de Latijnse namen vaker gebruikt worden in Franstalige advertenties dan in Nederlandstalige, wat wellicht te maken heeft met het feit dat de Franse taal dicht aanleunt tegen de Latijnse taal en zo een professionelere indruk kan gewekt worden. De prijzen van reptielen lopen sterk uiteen, waarbij sommige adverteerders zelfs ruilvoorstellen doen tegen andere dieren en materiaal, wat wijst op een dynamische en veelzijdige markt.
Naleving van regelgeving
Tijdens het onderzoek werden er ook reptielsoorten geïdentificeerd die niet gehouden of verhandeld mogen worden, omdat ze niet vermeld staan op één van de positieve lijsten van België. Bijvoorbeeld, de groene leguaan en de fijileguaan werden te koop aangeboden door verkopers uit Vlaanderen, hoewel deze soorten alleen op de positieve lijst van Wallonië staan. Dit betekent dat deze reptielen in Vlaanderen illegaal worden verhandeld. Daarnaast werden er ook soorten gevonden die op geen enkele positieve lijst in België staan, wat betekent dat deze nergens in het land gehouden of verhandeld mogen worden.
Met deze bevindingen hopen we niet alleen bewustwording te creëren, maar ook een basis te leggen voor verdere discussie en verbeteringen in de digitale handel van exotische dieren in België.
UNODC. (2020, juli 10). Trafficking in Protected Species. World Wildlife Crime Report 2020, pp. 73-78. Opgeroepen op maart 19, 2024, van https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/wildlife/2020/World_W…
Auliya, M., Altherr, S., Ariano-Sanchez, D., Baard, E. H., Brown, C., Brown, R. M., . . . Ziegler, T. (2016, juli 6). Trade in live reptiles, its impact on wild populations, and the role of the European market. Biological Conservation, 2016(204), pp. 103-119. doi:doi.org/10.1016/j.biocon.2016.05.017
Azevedo, A., Guimarães, L., Ferraz, J., Whiting, M., & Magalhães-Sant’Ana, M. (2021, oktober 14). Pet Reptiles - Are We Meeting Their Needs? Animals, 2021(11), pp. 1-18. doi:10.3390/ani11102964
Bruins, E. (1999). Terrarium encyclopedie (2e ed.). (T. Groningen, Red.) Lisse: Rebo productions b.v. Opgeroepen op oktober 27, 2023
Brussel, L. (2021, april 2). Welke dieren kan u adopteren of houden? Opgeroepen op oktober 24, 2023, van Leefmilieu.brussels: https://leefmilieu.brussels/burgers/het-milieu-brussel/dierenwelzijn-ga…
Davies, A., Hinsley, A., Nuno, A., & Martin, R. O. (2021, oktober 30). Identifying opportunities for expert-mediated triangulation in monitoring wildlife trade on social media. Society for Conservation Biology, pp. 1-7. doi:10.1111.cobi.13858
De la Fuente, M. F., Carvalho de Araújo, B. M., da Silva Policarpo, I., Pereira, H. M., Borges, A. K., Silva Vieira, W. L., . . . Alves, R. R. (2023, oktober 21). Keeping reptiles as pets in Brazil: keepers’ motivations and husbandry practices. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 2023(19), pp. 1-11. doi:10.1186/s13002-023-00618-z
Di Minin, E., Fink, C., Tenkanen, H., & Hiippala, T. (2018, januari 15). Machine learning for tracking illegal wildlife trade on social media. Nature Ecology & Evolution, pp. 406-407. doi:doi.org/10.1038/s41559-018-0466-x
Dylewsky, K., & Born Free USA. (2016, oktober). An Investigation into the Online Sales of Exotic Pets in the U.S. Downloading cruelty, 2016, pp. 1-34. Opgeroepen op november 4, 2023, van https://www.bornfreeusa.org/campaigns/animals-in-captivity/downloading-…
European Commission. (sd). Wildlife trade. Opgeroepen op november 7, 2023, van European Commission: https://environment.ec.europa.eu/topics/nature-and-biodiversity/wildlif…
Facebook. (sd). Marketplace maakt het eenvoudig om goederen te ontdekken en lokaal of via verzending te kopen en verkopen. (Meta platforms, Producent, & Meta platforms) Opgeroepen op november 3, 2023, van Marketplace: https://www.facebook.com/marketplace/learn-more/?locale=nl_BE
FOD volksgezondheid. (2016, april 7). Kweken: niet onder gelijk welke voorwaarde! Opgeroepen op november 7, 2023, van Volksgezondheid veiligheid van de voedselketen leefmilieu: https://www.health.belgium.be/nl/dieren-en-planten/dieren/cites-en-bedr…
FOD volksgezondheid. (2016, april 7). Welke risico’s loop ik als ik CITES niet naleef? Opgeroepen op november 7, 2023, van Volksgezondheid veiligheid van de voedselketen leefmilieu: https://www.health.belgium.be/nl/dieren-en-planten/dieren/cites-en-bedr…
FOD volksgezondheid. (2022, september 26). Bedreigde soorten kopen, verkopen en er een handelsactiviteit mee verrichten in België en in de Europese Unie. Opgeroepen op november 7, 2023, van Volksgezonheid veiligheid van de voedselketen leefmilieu: https://www.health.belgium.be/nl/bedreigde-soorten-kopen-verkopen-en-er…
FOD Volksgezondheid. (sd). Need for a comprehensive international, European and national legal policy. Trade in live exotic reptiles and national legal policy, pp. 1-6. Opgeroepen op maart 25, 2024, van file:///C:/Users/Glenn/Downloads/6reptpolicyENweb.pdf
Garc´ıa-D´ıaz, P., Ross, J. V., Woolnough, A. P., & Cassey, P. (2016, augustus 21). The Illegal Wildlife Trade Is a Likely Source of Alien Species. (J. Lockwood, Red.) Conservation letters, pp. 690–698. doi:10.1111/conl.12301
Giacomelli, M., & Piccirillo, A. (2014, mei 10). Pet reptiles as potential reservoir of Campylobacter species with zoonotic potential. Veterinary Record(174), p. 479. doi:10.1136/vr.102243
Grant, R. A., Montrose, V., & Wills, A. P. (2017, juni 19). ExNOTic: Should We Be Keeping Exotic Pets? (C. J. Phillips, Red.) Animals(7), pp. 1-11. doi:10.3390/ani7060047
Hughes, A. C., Marshall, B. M., & Strine, C. T. (2021, augustus 12). Gaps in global wildlife trade monitoring leave amphibians vulnerable. (G. H. Perry, & D. Donoso, Red.) eLife, pp. 1-23. doi:doi.org/10.7554/eLife.70086
Jensen, T. J., Auliya, M., Burgess, N. D., Aust, P. W., Pertoldi, C., & Strand, J. (2018, september 20). Exploring the international trade in African snakes not listed on CITES: highlighting the role of the internet and social media. Biodiversity and Conservation, 2019(28), pp. 1-19. doi:10.1007/s10531-018-1632-9
Kok, J. (2021, januari 7). De tuatara: de laatste der Brughagedissen. (Naturalis biodiveristy center) Opgeroepen op oktober 27, 2023, van Natuurwijzer Naturalis: https://natuurwijzer.naturalis.nl/leerobjecten/de-tuatara-de-laatste-de…
Le bien-être animal en Wallonie. (2020, december 10). Quel animal puis-je détenir ? (liste positive). Opgeroepen op oktober 24, 2023, van Le bien-être animal en Wallonie: https://bienetreanimal.wallonie.be/liste-positive#reptiles
Leefmilieu Brussel. (2020, september 28). Hebt u een milieuvergunning nodig voor het kweken of houden van dieren? Opgeroepen op maart 25, 2024, van Leefmilieu.brussel: https://leefmilieu.brussels/burgers/wetgeving/verplichtingen-en-vergunn…
Lynn, V. J., & Roberts, D. L. (2022, november 17). Nomenclature in the online reptile trade. Oryx, 2023(57), pp. 15-22. doi:10.1017/S0030605322000552
Mattison, C. (2014). de Reptielen gids. (P. de Ste, Red., & T. Utrecht, Vert.) Griit-Brittanië: Veltman uitgevers. Opgeroepen op oktober 27, 2023
Meta. (2024). Meer manieren om in contact te blijven. (Meta) Opgeroepen op maart 20, 2024, van Meta: https://www.messenger.com/features
Meta. (sd). Meta. (Meta platforms, Redacteur, & Meta platforms) Opgeroepen op november 3, 2023, van https://about.meta.com/nl/
Meta. (sd). Voorwaarden en beleidsregels. (Meta platforms, Producent, & Meta platforms) Opgeroepen op november 3, 2023, van Meta: https://www.facebook.com/policies_center/commerce/
Minister van Milieu. (2014, januari 16). Besluit van de Waalse Regering tot vaststelling van de sectorale voorwaarden met betrekking tot het houden van niet-gedomesticeerde exotische dieren en tot wijziging van het besluit van de Waalse Regering. Opgeroepen op maart 25, 2024, van Environnement Wallonie: http://environnement.wallonie.be/legis/pe/pesect072.html
Nijman, V., Smith, J. H., Foreman, G., Campera, M., Feddema, K., & Nekaris, K. (2021, mei 29). Monitoring the Trade of Legally Protected Wildlife on Facebook and Instagram Illustrated by the Advertising and Sale of Apes in Indonesia. Diversity, 2021(13), pp. 1-14. doi:10.3390/d13060236
Omgeving Vlaanderen. (2024). Indeling reptielen in VLAREM en de positieve lijst - VLAREM rubriek 9.2.1 en rubriek 9.2.2. Opgeroepen op maart 25, 2024, van Omgeving Vlaanderen: https://omgeving.vlaanderen.be/indeling-reptielen-in-vlarem-en-de-posit…
Pasmans, F., Bogaerts, S., Braeckman, J., Cunningham, A. A., Hellebuyck, T., Griffiths, R. A., . . . Martel, A. (2017, augustus 18). Future of keeping pet reptiles and amphibians: towards integrating animal welfare, human health and environmental sustainability. Veterinary Record, pp. 1-7. doi:10.1136/vr.104296
Sardari, P., Felfelian, F., Mohammadi, A., Nayeri, D., & Davis, E. O. (2022, mei 6). Evidence on the role of social media in the illegal trade of Iranian wildlife. Conservation Science and Practice, 2022(Volume 4), pp. 1-10. doi:10.1111/csp2.12725
Siriwat, P., & Nijman, V. (2018, september 7). Illegal pet trade on social media as an emerging impediment to the conservation of Asian otters species. Journal of Asia-Pacific Biodiversity, 2018(11), pp. 469-475. doi:10.1016/j.japb.2018.09.004
Sung, Y.-H., Lee, W.-H., Leung, F. K.-W., & Fong, J. J. (2021, juli 20). Prevalence of illegal turtle trade on social media and implications for wildlife trade monitoring. Biological Conservation, 2021(261), pp. 1-7. doi:10.1016/j.biocon.2021.109245
Sy, E. Y. (2018, januari). Trading faces: Utilisation of Facebook to Trade Live Reptiles in the Philippines. Southeast Asia: TRAFFIC. Opgeroepen op oktober 29, 2023, van https://www.traffic.org/site/assets/files/1754/20180119-facebook-reptil…
Valdez, J. W. (2021, maart 3). Using Google Trends to Determine Current, Past, and Future Trends in the Reptile Pet Trade. Animals(11), pp. 1-17. doi:10.3390/ani11030676
Van, T. P., Luu, V. Q., Tien, T. V., Leprince, B., Khanh, L. T., & Luiselli, L. (2019, januari). Longitudinal monitoring of turtle trade through Facebook in Vietnam. Herpetological Journal, 2019(29), pp. 48-56. doi:10.33256/hj29.1.4856
Varela, K., Brown, J. A., Lipton, B., Dunn, J., Stanek, D., Chapman, H., . . . Yager, C. M. (2022, juni 17). A Review of Zoonotic Disease Threats to Pet Owners: A Compendium of Measures to Prevent Zoonotic Diseases Associated with Non-Traditional Pets Such as Rodents and Other Small Mammals, Reptiles, Amphibians, Backyard Poultry, and Other Selected Animals. Vector-Borne and zoonotic diseases(22), pp. 303-360. doi:10.1089/vbz.2022.0022
Vlaamse overheid. (2019, oktober 1). Welke reptielen mag je houden? (D. omgeving, Redacteur) Opgeroepen op oktober 24, 2023, van Huisdierinfo: https://www.huisdierinfo.be/welke-reptielen-mag-je-houden
WWF. (2022, oktober). Building a nature-positive society. Living Planet Report 2022, pp. 1-6. Opgeroepen op maart 25, 2024, van https://wwflac.awsassets.panda.org/downloads/_living_planet_report_2022…
Xu, Q., Cai, M., & Mackey, T. K. (2020, juli 14). The illegal wildlife digital market: an analysis of Chinese wildlifemarketing and sale on Facebook. Environmental Conservation(47), pp. 206-212. doi:10.1017/S0376892920000235