In een sector waar de druk om te innoveren steeds groter wordt, staan bedrijven in de evenementensector voor grote uitdagingen. Onregelmatige cashflows, logistieke en budgettaire beperkingen maken het moeilijk om vooruit te plannen. Dit vraagt om creatieve oplossingen die duurzaam en economisch rendabel zijn. In dit artikel onderzoeken we participatief ondernemen. Dit model stelt bedrijven in de evenementensector in staat om hun medewerkers en freelancers als mede-eigenaren te betrekken. Zo kunnen ze profiteren van een flexibele en eerlijke beloning, wat al jaren op de agenda staat. Aandelenparticipatie biedt financiële voordelen en versterkt de betrokkenheid van medewerkers. "Dit is geen gewoon bedrijfsmodel; het is een manier om samen te groeien en te bloeien,” zegt expert Geert Janssens. Participatief ondernemen helpt bedrijven om de dynamiek van de evenementensector te benutten en tegelijkertijd stabiliteit en cohesie te creëren.
Guillaume Jacquet de Haveskercke
Als muziek in de oren
Het participatief ondernemen, een eigenaarschap gedreven model dat voorgesteld is door Geert Janssens in zijn boek Iedereen Eigenaar, versterkt een kmo. Het participatief model is een orkestratie waarin elke medewerker een muziekinstrument bespeelt, en samen zorgen ze voor harmonie en groei. Zoals in een orkest waar elk instrument een andere melodie speelt, brengen verschillende professionals hun talenten en vaardigheden samen om iets groters te creëren. Het model streeft ernaar om medewerkers te laten groeien, zowel financieel als professioneel, waardoor het bedrijf gezamenlijk sterker wordt. Medewerkers voelen zich gewaardeerd en betrokken bij het succes van het bedrijf, wat hun motivatie en prestaties versterkt. Net zoals een perfect samenspel in een orkest, leidt dit model tot harmonie binnen de organisatie, waar iedereen samen de toekomst bepaalt.
Win-Win
Participatief ondernemen vereist enkele essentiële voorwaarden voor succes. Een sterke bedrijfsidentiteit en een constante inkomstenstroom zijn cruciaal. Dit betekent dat bedrijven regelmatig samenwerken met dezelfde (financiële)partners (bijvoorbeeld Factoring) en opdrachtgevers. Daarnaast zijn er wettelijke vereisten, zoals vennootschapswetgeving, die kmo’s en zelfstandigen helpen bij het begrijpen van de win-win situatie. Deze situatie houdt in dat groeitrajecten kunnen worden omgezet in fiscale voordelen.
Traditionele beloningsmethoden zoals bonussen en cao zijn vaak niet ideaal. Daarom biedt aandelenparticipatie een veelbelovende oplossing. Dit model vergroot de betrokkenheid en motivatie van medewerkers, wat leidt tot een cultuur van samenwerking en eigenaarschap en bevorderlijk is voor rendabele groei binnen de organisatie.
Het karakter van vennootschappen
Elke vennootschap heeft een uniek karakter dat invloed heeft op de fiscale tarieven. Een belangrijk aspect is de dividenduitkering, die varieert van 15% tot 30%, afhankelijk van omzet, winst en werknemers. Dergelijke variaties kunnen de financiële gezondheid van een bedrijf aanzienlijk beïnvloeden.
Organisaties zoals vzw Fabuleus, Cultuurloket en SBB bieden waardevolle inzichten in verschillende statuten. Deze instellingen helpen zelfstandigen in bijberoep om fiscale voordelen te benutten, waaronder het kunstenaarsstatuut en auteursrechten. Dit is cruciale informatie voor ondernemers die hun belastingpositie willen optimaliseren.
Impact op Ondernemers
Kennis over fiscale mogelijkheden kan een groot verschil maken voor zelfstandigen en kmo’s. Door gebruik te maken van beschikbare voordelen verbeteren ondernemers niet alleen hun winstgevendheid, maar ook hun groei.
Van medewerker tot eigenaar
Voor een succesvolle implementatie van participatief ondernemen halen bedrijven bijvoorbeeld inspiratie uit het boek De Gouden Tip van Ownership van Thomas van Eeckhout. Dit boek introduceert een aandelenmodel dat matrices gebruikt om te bepalen wanneer een medewerker zichzelf eigenaar mag noemen. Organisaties houden rekening met de functie, bedrijfsdoelen, cultuur, vaardigheden en prestaties van de medewerker. Dit model erkent de verschillen in functies en waardeert de bijdrage van elke medewerker.
Het bevordert transparante communicatie, vertrouwen en eigenaarschap. Dit leidt tot een sterke bedrijfscultuur en verbetert de interactie tussen management en medewerkers. Vergelijkbaar met de eigenaarschapstheorie van Geert Jansens, combineert dit model werknemersautonomie met de beschikbare middelen. Dit stelt medewerkers in staat hun volledige potentieel te benutten. Medewerkers voelen zich daardoor meer betrokken en gemotiveerd, wat de algehele prestaties van het bedrijf versterkt.
Aan of uitdelen(participatie)?
Het invoeren van aandelenparticipatie brengt diverse uitdagingen met zich mee. Een effectieve aandelenuitkering vereist een aandeelhoudersovereenkomst die intrapreneurschap stimuleert. Dit biedt medewerkers de kans om ambassadeurs te worden, wat hun zelfontplooiing, vertrouwen en betrokkenheid versterkt. Aandelen fungeren als een liquide waardetransactie en symboliseren eigenaarschap dat het eigen vermogen laat groeien.
Een aandelenparticipatiemodel omvat ook open-boekmanagement. Organisaties moeten een waardendocument en managementprincipes opstellen om duidelijkheid te bieden over de structuur en verantwoordelijkheden. Idem stellen ze een formalisatiedocument op die beschermt tegen aandelenspeculatie, zodat medewerkers met vertrouwen kunnen participeren in de groei van de organisatie.
Het eigenaars- kwaliteits matrix: een sleutel tot succes
Het onderzoek introduceert twee matrices die bedrijven helpen participatief ondernemen toe te passen. De eerste matrix, de eigenaarsmatrix, bevordert flexibele inzetbaarheid en richt zich op de unieke behoeften van de eventsector. Deze matrix is gebaseerd op de kernwaarden van medewerkers die zich eigenaar voelen. Deze eigenaarsmentaliteit ontstaat wanneer medewerkers duurzaam betrokken raken bij het ondernemingsproces. Hun betrokkenheid groeit door overeenstemming over organisatiedoelen en middelen om resultaten te beïnvloeden. Elke eigenaarsmatrix is afgestemd op de specifieke behoeften van het bedrijf.
De tweede matrix, de kwaliteitsmatrix, beschrijft eigenschappen die aansluiten bij de taken van medewerkers. Ook factoren zoals projectomvang, budgetten, marges, partners en gewerkte uren spelen een rol bij het bepalen van de score.
Op basis van de uitkomsten van beide matrices bepaalt het bedrijf het aandelenparticipatiepercentage. Dit percentage kan periodiek of eenmalig op projecten worden toegepast, wat flexibiliteit en groei bevordert.
Onderzoek of ondernemer gids?
Het biedt een realistisch inzicht in participatief ondernemen, met nadruk op eigenaarschap en de bijbehorende vennootschapsstatuten en (financiële)randvoorwaarden. Het behandelt instapklare oplossingen voor bedrijven, evenals fiscale uitkeringsmogelijkheden voor de personenbelasting, namelijk via dividenden en aandelen. Een autonoom, flexibel systeem met beoordelingsmatrices, gericht op psychologisch eigenaarschap en kwaliteitscriteria. Die matrices bieden een pad naar eigenaarschap en meer koopkracht bij betrokkenen.
In combinatie met een vennootschapsstructuur (bv en cv) zorgt dit voor een veilige, ondernemende omgeving. Gemotiveerde medewerkers genieten van een medewerkersstatuut alsook zelfstandige in bijberoep. Participatief ondernemen is de oplossing voor een modern, gezond en ondernemend bedrijf.
Admondson, A. (1999). Psychological safety and learning behavior in work teams. Harvard University.
Belastingdienst. (n.d.). Wanneer bent u ondernemer voor de inkomstenbelasting? Geraadpleegd op 14 mei 2024, van https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/winst/inkomstenbelasting/wanneer_bent_u_ondernemer_voor_de_inkomstenbelasting/wanneer_bent_u_ondernemer_voor_de_inkomstenbelasting.
Belastingdienst. (n.d.). Veranderingen vennootschapsbelasting 2024. Geraadpleegd op 14 mei 2024, van https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/winst/vennootschapsbelasting/veranderingen-vennootschapsbelasting-2024/tarief-2024.
Boekhouders. (n.d.). Voordelen en nadelen van een bv. Geraadpleegd op 10 mei 2024, van https://www.boekhouders.nl/blog/voordelen-nadelen-bv.
Centraal Bureau voor de Statistiek. (n.d.). Wat is conjunctuur? Geraadpleegd op 10 mei 2024, van https://www.cbs.nl/nl-nl/faq/specifiek/wat-is-conjunctuur-#:~:text=De%20schommelingen%20van%20de%20economische,(crisis)%20wisselen%20elkaar%20af.
Easi. (n.d.). Thomas Van Eeckhout brengt het verhaal van Easi managementboek ‘De Gouden tip van Ownership’. Geraadpleegd op 12 april 2024, van https://easi.net/nl/press/thomas-van-eeckhout-brengt-het-verhaal-van-easi-managementboek-de-gouden-tip-van-ownership#:~:text='De%20Gouden%20tip%20van%20Ownership',-In%20samenwerking%20met&text=Met%20de%20vijf%20menselijke%20basisbehoeften,door%20sterke%20getuigenissen%20van%20collega's.
Etion. (n.d.). Over één zaak had David Cameron het wel bij het rechte eind. Geraadpleegd op 12 april 2024, van https://etion.be/kennis/over-een-zaak-had-david-cameron-het-wel-bij-het-rechte-eind.
Federale Overheidsdienst Financiën. (n.d.). Aangifte bedrijfsvoorheffing. Geraadpleegd op 17 mei 2024, van https://financien.belgium.be/nl/ondernemingen/vennootschapsbelasting/voorheffingen/bedrijfsvoorheffing/aangifte.
Federale Overheidsdienst Financiën. (n.d.). Fisconet. Geraadpleegd op 25 mei 2024, van https://www.minfin.fgov.be/myminfin-web/pages/public/fisconet/document/de19e76c-c824-463c-ab4f-a5d4db1f7089.
Federale Overheidsdienst Financiën. (n.d.). Inkomstenbelastingen - nationaal. Geraadpleegd op 6 april 2024, van https://financien.belgium.be/nl/inkomstenbelastingen-nationaal.
Federale Overheidsdienst Financiën. (n.d.). Onroerend inkomen. Geraadpleegd op 18 april 2024, van https://financien.belgium.be/nl/particulieren/belastingaangifte/belastingtarieven-inkomen/inkomen/onroerend-inkomen.
Federale Overheidsdienst Financiën. (n.d.). Vrijstelling dividenden. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://financien.belgium.be/nl/particulieren/belastingvoordelen/vrijstelling-dividenden#q2.
Finniancolumba. (2024, januari). Stand van zaken auteursrecht fiscaal januari 2024. Geraadpleegd op 30 april 2024, van https://finniancolumba.be/stand-van-zaken-auteursrecht-fiscaal-januari-2024/.
Groups. (n.d.). Bonusplan cao nr. 90 voor het jaar 2024: neerlegging uiterlijk op 30 april. Geraadpleegd op 28 april 2024, van https://www.groups.be/nl/hr-nieuws/bonusplan-cao-nr-90-voor-het-jaar-2024-neerlegging-uiterlijk-op-30-april.
Janssens, G. (2021). Iedereen eigenaar: het hoe en waarom van participatief ondernemen. Leuven Amsterdam: LannooCampus.
Kenniscentrum Economie. (n.d.). Stand van zaken VVPR-bis. Geraadpleegd op 14 mei 2024, van https://www.sbb.be/nl/magazine/wijzigingen-dividend-VVPR-bis.
Kenniscentrum Economie. (n.d.). Sociale bijdragen: zelf storten of je vennootschap laten betalen? Geraadpleegd op 14 mei 2024, van https://www.sbb.be/nl/magazine/sociale-bijdragen-zelf-storten-of-je-vennootschap-laten-betalen%3F).
Kenniscentrum Financiën. (n.d.). Wat is conjunctuur? Geraadpleegd op 10 mei 2024, van https://www.cbs.nl/nl-nl/faq/specifiek/wat-is-conjunctuur-#:~:text=De%20schommelingen%20van%20de%20economische,(crisis)%20wisselen%20elkaar%20af.
Kenniscentrum Ondernemen. (n.d.). Zelfstandigenaftrek. Geraadpleegd op 10 mei 2024, van https://ondernemersplein.kvk.nl/zelfstandigenaftrek/.
LannooCampus. (2023). De Gouden tip van Ownership: Ontdek hoe het delen van info, waarden en winst je bedrijf performant maakt. LannooCampus.
Lemonconsult. (n.d.). Winst vennootschap: uitkeren of reserveren? Geraadpleegd op 18 mei 2024, van https://lemonconsult.be/winst-vennootschap-uitkeren-reserveren/.
Liantis. (n.d.). Winstpremie. Geraadpleegd op 28 april 2024, van https://www.liantis.be/nl/personeelsbeleid/loonberekening/extralegale-voordelen/winstpremie#:~:text=Je%20mag%20als%20werkgever%20in,opnieuw%20een%20premie%20kan%20opeisen.
Liantis. (n.d.). Verloning bedrijfsleider. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://www.liantis.be/nl/ik-ben-zelfstandige/verloning/verloning-bedrijfsleider#:~:text=Als%20bedrijfsleider%20kan%20je%20je,niet%20priv%C3%A9%20hoeft%20te%20dragen.
Lumiworld Luminus. (n.d.). Wat is een coöperatie en wat zijn de voor- en nadelen hiervan? Geraadpleegd op 16 mei 2024, van https://lumiworld.luminus.be/up-to-date/wat-is-een-cooperatie-en-wat-zijn-de-voor-en-nadelen-hiervan/
Management Modellen Site. (n.d.). Piramide van Maslow. Geraadpleegd op 14 mei 2024, van https://managementmodellensite.nl/piramide-maslow/
McGregor, D. (1960). Theory X and theory Y. Organization theory, 358(374), 5.
Notaris.be. (n.d.). De commanditaire vennootschap. Geraadpleegd op 16 mei 2024, van https://www.notaris.be/ondernemen/de-verschillende-manieren-om-te-ondernemen-en-regels/de-maatschap-vof-en-commanditaire/de-commanditaire-vennootschap#.
Paars management: leidinggeven met hart en cijfers. (n.d.). Leuven: LannooCampus.
PwC. (n.d.). Belgium - Corporate - Tax credits and incentives. Geraadpleegd op 15 mei 2024, van https://taxsummaries.pwc.com/belgium/corporate/tax-credits-and-incentives#:~:text=The%20qualifying%20patent%2Finnovation%20income,the%20intellectual%20property%20(IP).
Rescoop Vlaanderen. (n.d.). Charter ICA-principes. Geraadpleegd op 24 mei 2024, van https://www.rescoopv.be/.