Hoe kunnen we wonen en voedselproductie combineren? De zoektocht naar een antwoord op de verkavelingsproblematiek in Kermt en Vlaanderen.

Sien
Vandebon
  • Leen
    Vansteenkiste
  • Bjorn
    Ernens
  • Laurence
    Cloots
  • Mathias
    Herbots
  • Matthias
    Pieters
  • Memhet
    Basaran
  • Natasja
    Varlamoff
  • Niels
    Moermans
  • Pieter
    Thijs
  • Stephanie
    Remels
  • Tim
    Borgers
  • Yasin
    Can

Groen verdwijnt: opzoek naar een duurzaam verkavelingsmodel

In Kermt, vlak bij de Abdij van Herkenrode, dreigen de laatste stukjes groene ruimte te verdwijnen door het statuut van woonuitbreidingsgebied. De vraag naar woningen stijgt door een toenemend aantal huishoudens, veroorzaakt door gezinsverdunning en vergrijzing. Grote geprivatiseerde tuinen, verspreide bebouwing en nieuwe verkavelingen nemen steeds meer ruimte in beslag. Tegelijkertijd zien we de nadelige gevolgen van deze verspreide manier van bouwen steeds duidelijker: versnippering van het landschap, meer verkeersdrukte, hogere maatschappelijke kosten en toenemende milieuproblemen zoals droogte, overstromingen en bodemverarming. Kortom, er is een dringende behoefte aan een nieuw model voor de verkaveling dat anders omgaat met ruimte, landschap en voedselproductie. 

 

De geschiedenis als inspiratie: de Abdij van Herkenrode

De Abdij van Herkenrode, opgericht door de cisterciënzerorde in de 13e eeuw, was ooit een belangrijk centrum van landbouw en zelfvoorziening. Hier werkten de monniken nauw samen met de natuur en beschouwden ze hun omgeving als een essentiële levenspartner. Ze creëerden een "voedsellandschap" waarin landbouw en de natuur hand in hand gingen. Dit zelfvoorzienende model was erop gericht de omgeving vruchtbaar te houden en tegelijkertijd te voorzien in voedsel voor de abdijgemeenschap.

Ik stelde me de vraag hoe het historische voedsellandschap van de abdij als inspiratie zou kunnen dienen voor het ontwikkelen van een duurzaam verkavelingsmodel. In een tijd waarin klimaatverandering en verlies van groene ruimte steeds urgenter worden, is het belangrijk om terug te grijpen naar duurzame strategieën die ons landschap kunnen helpen herstellen en tegelijkertijd onze woningbehoefte kunnen vervullen.

 

Van een versnipperd landschap naar een woonvoedsellandschap

In mijn onderzoek is het concept van een “woonvoedsellandschap” een antwoord op deze uitdagingen. Een woonvoedsellandschap is een nieuwe manier om naar woonwijken te kijken, waarbij niet alleen wonen, maar ook voedselproductie een belangrijke rol speelt. Het idee is om beide te combineren: een leefomgeving die ruimte biedt voor zowel wonen als voedselproductie, waarbij de groene ruimte zoveel mogelijk behouden blijft.

Zo'n woonvoedsellandschap zorgt ervoor dat mensen samen zorg dragen voor zowel hun leefomgeving als hun voedselvoorziening. Dit bevordert niet alleen een gemeenschapsgevoel, maar helpt ook om de negatieve gevolgen van traditionele verkavelingen, zoals de versnippering van de open ruimte en het verlies aan natuur, tegen te gaan.

 

Permacultuur: een duurzaam ontwerpsysteem

Om het idee van een woonvoedsellandschap uit te werken heb ik eerst een alternatief voedselproductieprincipe onderzocht: permacultuur. Het is een manier van tuinieren en landbouw die de principes van natuurlijke ecosystemen nabootst. Permacultuur is een duurzame methode die biodiversiteit bevordert en ervoor zorgt dat het land veerkrachtig blijft, zonder het gebruik van pesticiden.

Permacultuur kan op verschillende schalen worden toegepast, van een zelfvoorzienende privétuin tot gemeenschappelijke ruimtes binnen een woonwijk. Dit kan bijvoorbeeld een gedeelde waterput, een waterzuiveringsbekken of een gezamenlijke schuur voor landbouwmachines omvatten. Zo bevorderen we biodiversiteit, voedselproductie en een gezonde bodem.

In een woonvoedsellandschap dient permacultuur als basis om het landschap op een duurzame manier te benutten. Bewoners kunnen samen leren hoe ze hun tuin en omgeving kunnen inzetten voor voedselproductie. Dit draagt bij aan het behoud van open ruimte, zorgt voor lokale voedselvoorziening en bevordert de veerkracht van het landschap tegen klimaatverandering.

Nomadisch wonen: flexibiliteit doorheen de jaren

Ondanks het behouden van de open ruimte door permacultuur  is er nog steeds een woningvraag omwille van gezinsverdunning en vergrijzing in Kermt. Daarom heb ik naast een alternatief voedselproductieprincipe ook een alternatief woonmodel onderzocht: het nomadisch wonen. Dit concept is geïnspireerd door de levenswijze van nomaden, ze trokken rond van locatie tot locatie met als doel het vinden van voedsel.

Het idee van nomadisch wonen biedt een flexibele oplossing voor de veranderende woningbehoeften. Het concept gaat uit van het transformeren van bestaande woningen tot één of meerdere kleinere wooneenheden met gemeenschappelijke ruimtes. Daarnaast kunnen deze woningen zich aanpassen aan de seizoenen, waardoor ruimtes flexibel gebruikt worden afhankelijk van de tijd van het jaar. Zo kan in de zomer anders gewoond worden dan in de winter, waarbij ruimtes anders benut worden. Bewoners kunnen binnen dezelfde wijk verhuizen wanneer hun huishouden groeit of krimpt. Zo kan een gezin met kinderen tijdelijk een grotere woning betrekken en later weer een kleinere, zonder de wijk te verlaten. Op deze manier worden bestaande woningen optimaal benut en blijft de sociale cohesie behouden, terwijl de noodzaak voor nieuwbouw beperkt blijft.

Dit flexibele systeem maakt het mogelijk om ruimte vrij te houden voor voedselproductie, terwijl tegelijkertijd wordt voldaan aan de woningvraag. In Kermt, bijvoorbeeld, zou nomadisch wonen kunnen betekenen dat het woonuitbreidingsgebied niet volgebouwd hoeft te worden, en dat de overgebleven groene ruimte kan worden gebruikt voor gemeenschappelijke voedselproductie. Op deze manier ontstaat een woonlandschap dat niet alleen toekomstbestendig is, maar ook zorgt voor meer sociale verbinding en duurzaam ruimtegebruik.

 

 

Een oplossing voor Kermt én Vlaanderen

Het woonvoedsellandschap biedt een dynamische en veerkrachtige oplossing voor de problemen van versnippering, verstedelijking en klimaatverandering. Het zorgt ervoor dat de ruimte slimmer wordt benut, terwijl het ook bijdraagt aan een meer verbonden samenleving. Bewoners worden niet langer alleen verantwoordelijk voor hun eigen stukje grond, maar werken samen aan een gemeenschappelijk doel: een duurzaam en productief landschap waarin wonen en voedselproductie hand in hand gaan.

Het concept van een woonvoedsellandschap biedt niet alleen een innovatieve oplossing voor de uitdagingen in Kermt, maar kan ook op grotere schaal in Vlaanderen worden toegepast. Door voedselproductie een centrale rol te geven in het ontwerp van nieuwe woonwijken, kunnen we zowel de schaarse groene ruimtes beschermen als tegemoetkomen aan de groeiende woningbehoefte. Dit model kan dienen als pilootproject voor vergelijkbare bouwvelden met groene binnengebieden in heel Vlaanderen. Door de principes van een woonvoedsellandschap te integreren in de stedelijke planning, bouwen we aan een toekomst waarin natuurbehoud en voedselvoorziening de kern vormen van onze woonwijken.

Het is tijd om anders te denken over hoe we wonen en voedsel produceren. Het woonvoedsellandschap biedt een oplossing die zowel het landschap, de gemeenschap als het klimaat ten goede komt. Laten we deze kans grijpen om onze leefomgeving op een duurzame manier te transformeren, met respect voor het landschap en zijn bewoners en de toekomst.

Bibliografie

Buitelaar, E., & Leinfelder, H. (2020). Public Design of Urban Sprawl: Governments and the Extension of the Urban Fabric in Flanders and the Netherlands. Urban Planning, 5(1), 46-47. https://doi.org/10.17645/up.v5i1.2669
Departement Omgeving Vlaanderen. (2018). Strategische Visie Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Geraadpleegd op 6 maart 2024, van
https://omgeving.vlaanderen.be/nl/beleidsplan-ruimte-vlaanderen
Ghijsebrechts, J. & Van Hout, C. (2020). Het verkavelingstribunaal: Een pleidooi voor de Vlaamse verkaveling.
https://www.docdroid.net/9jrsPtf/het-verkavelingstribunaal-cente-van-ho… brechts-pdf
Harvey, D. (2008). The right to the city. NLR 53.
Natuurpunt. (2024). Betonrapport van de Vlaamse gemeentes en provincies. Chris Steenwegen. Geraadpleegd op 6 maart 2024, van
https://www.natuurpunt.be/pagina/betonrapport-van-vlaamse-gemeenten-en-…
TapijtMetropool. (z.d.). Nieuwe Instituut.
https://nieuweinstituut.nl/projects/habitat-expanding-architecture/tapi…
Vlaams Bouwmeester. (2022, 4 december). De Droge Delta.
https://www.vlaamsbouwmeester.be/nl/de-droge-delta
Wauters E. (red.), Boussauw K. Poelmans, L., Steenbergen Th., Vermander M., Janssen, L., Beckx, C. Broekx, S., Tindemans H. (2021). Monetarisering urban sprawl in Vlaanderen. Studie uitgevoerd in opdracht van Departement Omgeving.

Abdijsite Herkenrode. (z.d.). Geschiedenis en toekomst. Geraadpleegd op 15 november 2023, van https:// www.abdijsiteherkenrode.be/domein/geschiedenis-en-toekomst
Agentschap Natuur & Bos. (z.d.). Herkenrodebossen. Geraadpleegd op 2 december 2023, van https://www. natuurenbos.be/natuurgebieden/herkenrodebossen
Bergen, D., Demuynck, E., & Vuylsteke, A. (2014). Schaalgrootte en schaalvergroting in de Vlaamse land- en tuinbouw, Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel.
Clays, S. (2018). Trage wegen en commons. In Kuhk, A., Holomans, D., & Broeck, P. van den (Red.), Op grond van samenwerking: Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons.
(pp. 163-179). EPO.
Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG). (z.d.). Moestuinen vroeger en nu: een overzicht. Geraadpleegd op 22 december 2023, van https://cagnet.be/page/moestuin-overzicht
Commons Lab. (z.d.). Wat is een common. Geraadpleegd op 24 december 2023, van
https://commonslab.be/watiseencommon
De Andere Markt & Trage Wegen. (2018). Wegenwerken: een nieuwe blik op Genkse trage wegen [Visienota]. Geraadpleegd op 21 maart 2024, van
https://www.genk.be/file/download/10360/D36BE1AC429E4C774E2801765C2D4D60
De Moor, M. (2002). België: hoe de gemene gronden verdwenen. Over ruimtegebruik, productiviteit en privatisering. Anarchistisch jaarboek De As (pp. 35-48). Stichting DE AS. Geraadpleegd op
24 december 2023, van
https://www.researchgate.net/publication/336240581_Belgie_Hoe_de_gemene… verdwenen_Over_ruimtegebrek_productiviteit_en_privatisering
Ecopedia. (z.d.). Ferrarisbos. Geraadpleegd op 22 november 2023, van https://www.ecopedia.be/ encyclopedie/ferrarisbos
European Commission, Directorate-General for Environment, & Sundseth, K. (2019). Natural and cultural heritage in Europe: working together within the Natura 2000 network, Publications Office.
https://data.europa.eu/doi/10.2779/338551
European Environment Agency. (2019, 17 december). Bodem, land en klimaatverandering. Geraadpleegd op 13 mei 2024, van https://www.eea.europa.eu/nl/ema-signalen/signalen-2019/artikelen/bodem- land-en-klimaatverandering
Europese Commisie. (z.d.). Gevolgen van de klimaatverandering. Geraadpleegd op 13 mei 2024, van https://climate.ec.europa.eu/climate-change/consequences-climate-change…- het-bedrijfsleven
Geopunt. (z.d.). Landbouwgebruikspercelen LV, 2022. Geraadpleegd op 2 april 2024, van https://www. geopunt.be/
Ghijsebrechts, J. & Van Hout, C. (2020). Het verkavelingstribunaal: Een pleidooi voor de Vlaamse verkaveling. Geraadpleegd op 15 maart 2024, van https://www.desiredspaces.be/contributions- projekten-projects/het-verkavelingstribunaal
38
Heynen, H., Verschaffel, B., Ionescu, V., Malliet, A., Gerrewey, C. V., & Verbrakel, W. (2021). Architectuurkwaliteit vandaag reflecties over architectuur in Vlaanderen. Brussel: KVAB Press.
ILVO, Team Vlaams Bouwmeester, Departement Landbouw en Visserij & Departement omgeving. (2018). Manifest voor een Productief Landschap. Geraadpleegd op 24 december 2023, van https:// www.vlaamsbouwmeester.be/sites/default/files/uploads/PPPL_MANIFEST_webs…
Integraal Waterbeleid. (z.d.). Over Blue Deal. Geraadpleegd op 12 maart 2024, van https://bluedeal. vaintegraalwaterbeleid.be/over-blue-deal
Kehnel, A. (2023). We weten hoe het moet: een kleine geschiedenis van de duurzaamheid van de middeleeuwen tot nu. Uitgeverij Atlas Contact.
Kuhk, A., & Vivero-Pol, J. (2018). Commons en voedselsystemen: de herontdekking van lokale
gemeenschappen. In Kuhk, A., Holomans, D., & Broeck, P. van den (Red.), Op grond van samenwerking: Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons. (pp. 235-256). EPO.
Lens, K. (2020). Adaptive reuse processes and the challenge of collective hybridity: Networks of wires
anchoring monastic heritage sites in their spatial or social past and future. Trace: Notes on adaptive
reuse, 2020 (3) , p. 27 -36. Geraadpleegd op 5 april 2024, van http://hdl.handle.net/1942/35556
Lens, K. (2021). Adaptive reuse of monastic heritage - Cloth maker’s moulage as an alternative thread
to an architectural master plan [Doctoral Dissertation, Uhasselt]. Document server Uhasselt. Geraadpleegd op 5 april 2024, van http://hdl.handle.net/1942/36562
Natuurpunt. (z.d.). Hoofdstuk 16: Cultuurlandschap [Cursus Natuurgids CVN]. Geraadpleegd op 24 april
2023, van https://www.natuurpunt.be/sites/default/files/images/inline/handboekng1… cultuurlandschap.pdf
Piras, F., Bazzurro, A., Fiore, B., Romano, F., & Santoro, A. (2023). Assessment of ecotone changes over the last six decades in two cultural landscapes: The case of the Prosecco Hills of Conegliano and Valdobbiadene UNESCO site and of the Olive Groves of the Slopes between Assisi and Spoleto GIAHS site. Biodiversity and Conservation. https://doi.org/10.1007/s10531-023-02725-5
Regionale Landschappen. (z.d.). Kleine landschapselementen. Geraadpleegd op 24 december 2023, van https://www.regionalelandschappen.be/projecten/kleine-landschapselement…
Regionale Landschappen. (z.d.). Trage wegen. Geraadpleegd op 13 mei 2024, van https://www. regionalelandschappen.be/projecten/trage-wegen-rlrl
Saavedra Bruno, S., Leinfelder, H., Clays, S., Kuhk, A., Parra, C., & Van den Broeck, P. (2018). Trage wegen als dienstige wegen? De rol van economische actoren bij het realiseren van commons. In Kuhk, A., Holomans, D., & Broeck, P. van den (Red.), Op grond van samenwerking: Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons. (pp. 209-229). EPO.
Saavedra Bruno, S., Van den Broeck, P., & Parra, C. (2018).Commons heruitvinden met trage wegen. Onderhandelen om de toegang tot open ruimte in Landschapspark Zuidrand. In Kuhk, A., Holomans, D., & Broeck, P. van den (Red.), Op grond van samenwerking: Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons. (pp. 181-207). EPO.
Segers, K., Kuhk, A., & Beyens, A. (2018). Lokale landbouw als commons in de kieren van stedelijke ruimte. In Kuhk, A., Holomans, D., & Broeck, P. van den (Red.), Op grond van samenwerking: Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons. (pp. 273-295). EPO.
Smets, B. (2013, 18 april). Land vs. Landscape [Lezing]. Sylvester Baxter Lecture, Harvard Graduate School of Design.
Thesaurus. (z.d.). Dreven. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 5 april 2024, van https:// id.erfgoed.net/thesauri/erfgoedtypes/128
Thesaurus. (z.d.). Halfopen Landschappen. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 5 april 2024, van https://id.erfgoed.net/thesauri/erfgoedtypes/2060
Vangeenberghe, A. (2021). Inspiratieboek Voedsellandschap. Vlaamse Landmaatschappij
Verboven, H. (2020, 27 augustus). Herkenrodebos en kasteel van Stevoort. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://inventaris.onroerenderfgoed.be/ erfgoedobjecten/135347
Verdurmen, I. (2016). Geleide lindendreef Abdij Herkenrode. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 4 april 2024, van https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/130968
Viljoen, A. (2005). Pilootprojecten productief landschap. Vlaams Bouwmeester. Geraadpleegd op 12 maart 2024, van https://www.vlaamsbouwmeester.be/nl/subsite/productief-landschap
Vlaams Architectuur Instituut. (z.d.). Strategieën voor een land zonder landschap. Bas Smets over zijn
werk en de tentoonstelling Landschappen. Geraadpleegd op 15 november 2023, van https://www. vai.be/nieuws/strategie%C3%ABn-voor-een-land-zonder-landschap-bas-smets-over-zijn-werk-en- de-tentoonstelling-landschappen
Wauters E. (red.), Boussauw K. Poelmans, L., Steenbergen Th., Vermander M., Janssen, L., Beckx, C. Broekx, S., Tindemans H. (2021). Monetarisering urban sprawl in Vlaanderen. Studie uitgevoerd in opdracht van Departement Omgeving.

Architectuurwijzer. (2018). Wonen in Kalkbreite, met een tuin van 2.500m². Geraadpleegd op 15 maart 2024,
van https://architectuurwijzer.be/wonen-in-kalkbreite-met-een-tuin-van-2-50…
Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG). (z.d.). Moestuinen vroeger en nu: een overzicht. Geraadpleegd op 22 december 2023, van https://cagnet.be/page/moestuin-overzicht
Dewi, E. P., Trikariastoto, S., Kabul, E., Nurina, Swartane, I., & Prijasembada. (2023). Integrated Urban Farming Park: Implementing Permaculture Design Concept for Child Education of Agriculture in Jakarta. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 1169(1), 012057. https://doi. org/10.1088/1755-1315/1169/1/012057
Ecopedia. (z.d.). Anthrosol. Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://www.ecopedia.be/encyclopedie/ anthrosol
Ecopedia. (z.d.). Houtkant. Geraadpleegd op 22 december 2023, van https://www.ecopedia.be/encyclopedie/
houtkant
Genossenschaft Kalkbreite. (2023, 13 april). Genossenschaft Kalkbreite. Geraadpleegd op 15 maart 2024, van https://www.kalkbreite.net/
Geopunt. (z.d.). Geraadpleegd op 2 april 2024, van https://www.geopunt.be/
Geopunt. (z.d.). Landbouwgebruikspercelen LV, 2022. Geraadpleegd op 2 april 2024, van https://www.
geopunt.be/
Ghijsebrechts, J. & Van Hout, C. (2020). Het verkavelingstribunaal: Een pleidooi voor de Vlaamse verkaveling.
Geraadpleegd op 15 maart 2024, van https://www.desiredspaces.be/contributions-projekten-projects/
het-verkavelingstribunaal
ILVO, Team Vlaams bouwmeester, Departement Landbouw en Viserij & Departement Omgeving. (2018). Manifest voor een Productief Landschap. Geraadpleegd op 27 december 2023, van https:// www.vlaamsbouwmeester.be/nl/nieuws-publicaties/manifest-pilootprojecten…
Heynen, H., Verschaffel, B., Ionescu, V., Malliet, A., Gerrewey, C. V., & Verbrakel, W. (2021). Architectuurkwaliteit
vandaag reflecties over architectuur in Vlaanderen. Brussel: KVAB Press.
Holmgren, D. (2020). Retrosuburbia: the downshifters guide to a resilient future. Mellidora Publishing.
Huishoudens. (z.d.). Geraadpleegd op 21 februari 2024, van https://hasselt.incijfers.be/dashboard/ dashboard/huishoudens
Integraal Waterbeleid. (z.d.). Over Blue Deal. Geraadpleegd op 19 mei 2024, van https://bluedeal. vaintegraalwaterbeleid.be/over-blue-deal
Inventaris Onroerend Erfgoed. (z.d.). Teksten van Herkenrodebos en kasteel van Stevoort. Geraadpleegd op
2 mei 2024, van https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/135347/teksten
King, V. (2020, September 7). House Rot Ellen Berg / architecten de vylder vinck taillieu. ArchDaily.
Geraadpleegd op 4 april 2024, van https://www.archdaily.com/209414/house-rot-ellen-berg- architecten-de-vylder-vinck-taillieu
108
Kuhk, A., & Vivero-Pol, J. (2018). Commons en voedselsystemen: de herontdekking van lokale
gemeenschappen. In Kuhk, A., Holomans, D., & Broeck, P. van den (Red.), Op grond van samenwerking:
Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons. (pp. 235-256). EPO.
Kuhk, A., Holemans, D.. & Van den Broeck, P. (2018). Op grond van samenwerking: woningen, voedsel en
trage wegen als heruitgevonden commons. EPO.
Marot, S. (2020). Taking The Country’s side: agriculture and architecture. (Vol. 2). Poligrafa Ediciones
Minten, M., Vekemans, T., & Van Abbenyen, B. (2020). Zwerfruimte. Eelco van Welie & nai010 uitgevers Rotterdam.
Permacultuur Magazine. (z.d.). De twaalf ontwerpprincipes van Holmgren. Geraadpleegd op 8 februari 2024,
van https://permacultuur-magazine.eu/twaalf-ontwerpprincipes-holmgren/
Regionale Landschappen. (z.d.). Houtkanten. Geraadpleegd op 22 december 2023, van https://www.
regionalelandschappen.be/projecten/houtkanten
Schaubroeck, D. K. (2024, April 27). De permacultuur-tuin van Vera Greutink buigt mee met de natuur:
“We staan tegenover eindeloze mogelijkheden.”. De Standaard. Geraadpleegd op 30 april 2024,
van https://www.standaard.be/tag/perma-cultuur
Segers, K., Kuhk, A., & Beyens, A. (2018). Lokale landbouw als commons in de kieren van stedelijke ruimte. In Kuhk, A., Holomans, D., & Broeck, P. van den (Red.), Op grond van samenwerking: Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons. (pp. 273-295). EPO.
Truijen, E. (2018). Wonen in een serre als alternatief woonconcept [Theses and Dissertations, Uhasselt] . Document server Uhasselt. Geraadpleegd op 3 april 2024, http://hdl.handle.net/1942/35698
Trisno, R., Husin, D., & Lianto, F. (2023). Reconceptualising nomadic architecture: from the body to the space
creation. City, Territory and Architecture, 10(1), 1. https://doi.org/10.1186/s40410-022-00191-0
Van Acker, M., van den Berg, J., Bijlsma, Like., de Boer, H., Debrock, S., Dillon Peynado, T., . . . Pixley, A.
(2022). Ontwerpen vanuit de doorsnede: De ondergrond als bouwsteen voor de toekomstbestendige
stad. Public Space.
Valenzuela, K. (2021, March 3). Nest We Grow / Kengo Kuma & Associates + College of Environmental
Design UC Berkeley. ArchDaily. Geraadpleegd op 18 maart 2024, van https://www.archdaily.
com/592660/nest-we-grow-college-of-environmental-design-uc-berkeley-kengo-kuma-and- associates?ad_medium=gallery
Vangeenberghe, A. (2021). Inspiratieboek Voedsellandschap. Vlaamse Landmaatschappij
Wauters E. (red.), Boussauw K. Poelmans, L., Steenbergen Th., Vermander M., Janssen, L., Beckx, C. Broekx, S., Tindemans H. (2021). Monetarisering urban sprawl in Vlaanderen. Studie uitgevoerd in opdracht van Departement Omgeving.
VAI. (z.d.). Woning en atelier Verbiest. Geraadpleegd op 18 maart 2024, van https://www.vai.be/gebouwen/
eensgezinswoning/verbiest

Download scriptie (71.54 MB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Hasselt
Thesis jaar
2024
Promotor(en)
Oswald Devisch
Thema('s)
Architectuur,
Natuur en landbouw
Kernwoorden
voedsel