Een wiskundehulp of een valkuil.
- MilanDe Smet
Wie lesgeeft, kent het gevoel. Alsof je jezelf in meerdere stukken moet snijden. Terwijl je vooraan aan een leerling iets uitlegt, steekt er achteraan een leerling zijn hand op. Aan de linkerkant worstelt er een leerling nog met de vorige oefening, aan de rechterkant is er al een leerling klaar voor een nieuwe uitdaging. Intussen liggen de toetsen nog op je bureau te wachten om verbeterd te worden.
Wat als er een hulp kan worden ingeschakeld? Niet zomaar hulp, maar een slimme, verantwoorde AI-assistent die zich aanpast aan de noden van elke leerling. Geen vervanging van de leerkracht, maar een versterking. Vanuit die gedachte gingen wij op onderzoek.
Onderzoek in het secundair onderwijs
Hoe kan je nu leermateriaal aanmaken binnen het wiskundeonderwijs met AI? Om een antwoord te vinden op deze vraag, werd er een enquête afgenomen in het secundair onderwijs. De vragenlijst richtte zich op vijf deelvragen, waaronder de meerwaarde en de gevaren van AI, de rol van AI in feedback en de mogelijkheden om er effectief didactisch materiaal mee te ontwikkelen.
Bij de eerste deelvraag werd gepeild naar wiskundige apps met een AI-component die het leerproces ondersteunen. Denk aan toepassingen die helpen bij het visualiseren, oplossen of inoefenen van wiskundige problemen. Deze toepassingen zijn meer dan enkel de bekende AI-chatbots zoals ChatGPT.
Wat blijkt uit de resultaten?
Veel leerlingen gebruiken AI voornamelijk om snel oefeningen op te lossen, vaak zonder kritisch na te denken over de stappen of de juistheid van het antwoord. Leerkrachten zien het potentieel, maar geven aan nog onvoldoende expertise te hebben om AI structureel in hun lessen te integreren. Wel gebruiken sommige AI al buiten hun lespraktijk, bijvoorbeeld voor lesvoorbereidingen.
Opvallende is dat drie vierde van de leerkrachten leerlingen nog geen toestemming geeft om AI te gebruiken tijdens de les. Leerlingen bevestigen dit, al heerst er soms onduidelijkheid over de regels. Zowel leerkrachten als leerlingen zijn zich bewust van de gevaren van onbetrouwbare informatie, maar dat weerhoudt leerlingen er niet van om antwoorden klakkeloos over te nemen.
AI-chatbots vergelijken
Uit een vergelijkende studie kwamen ChatGPT, Copilot en Gemini als best inzetbare chatbots voor het onderwijs naar voren. Elk model kreeg de opdracht een wiskundevraagstuk over ‘evenredigehden’ te genereren, met aandacht voor differentiatie, taalgericht vakonderwijs en specifieke onderwijsbehoeften.
De resultaten toonden dat Copilot de meest geavanceerde differentiatie bood, terwijl Gemini uitblonk in de visualisaties. Deze experimenten tonen aan dat AI effectief kan bijdragen aan het ontwerpen van rijker en gevarieerder leermateriaal.
AI als feedbacktool
Hoewel leerkrachten AI momenteel nog weinig gebruiken voor feedback, biedt dit net grote kansen. Zo kan AI helpen bij het genereren van rapportcommentaren, mits de leerkracht deze personaliseert en kritisch evalueert.
Een ander voorbeeld is het gebruik van Photomath. Deze app kon, in een test met eerstegraads-, tweedegraads- en derdegraadsvergelijkingen, een foutloze verbetersleutel opstellen. Na controle door de leerkracht blijkt dit een waardevol hulpmiddel te zijn voor snelle, betrouwbare feedback.
Ook het online platform Jungle biedt interessante mogelijkheden. Het kan digitale oefeningen genereren op basis van bestanden zoals PDF’s of video’s. Toch blijft de beperking dat de vragen niet inhoudelijk kunnen worden aangepast, wat de didactische flexibiliteit beperkt.
AI in de klaspraktijk
In een praktijkonderzoek lieten we leerlingen een meetkundig vraagstuk oplossen en controleren met behulp van een AI-chatbox naar keuze. De meeste kozen voor ChatGPT. Opvallend was dat leerlingen geneigd waren om het AI-antwoord direct over te nemen, zonder zelf te redeneren.
Toch blijkt dit wel inzetbaar als controlemiddel. Wanneer leerlingen hun eigen oplossing vergelijken met het AI-antwoord, kan dat leiden tot betere zelfreflectie en leerwinst. De rol van de leerkracht blijft daarbij essentieel om richting te geven en kritisch denken te stimuleren.
De hulp van de toekomst
AI is vandaag vooral waardevol als feedbacktool bij het genereren van rapportcommentaren, het opstellen van verbetersleutels of het controleren van oefeningen. Een kritische blik is noodzakelijk en een goede samenwerking tussen de leerkracht en AI is van groot belang. AI vervangt de leerkracht niet, het versterkt. Precies daar ligt de kracht van onderwijs in de toekomst.
Bibliografie
Boeken / tijdschriften
Fitzpatrick, D., Fox, A., & Weinstein, B. (2023). The AI Classroom: The Ultimate Guide to
Artificial Intelligence in Education. TeacherGoals Publishing.
Last, B., & Sprakel, T. (2023). Chatten met Napoleon. Boom.
Opesemowo, O., & Ndlovu, M. (2024). Artificial intelligence in mathematics education: The
good, the bad, and the ugly. Journal of Pedagogical Research, 8(3).
Scheire, L. (2023). A.I.. Borgerhoff & Lamberigts.
Tiquet, E. (2024). Basis: Het wilde westen van AI (6de ed., Vol. 131). COV / ACV-centrale
van het personeel van het gesubsidieerd basisonderwijs.
Van Der Donck, C., & Van lanen, B. (2022). Praktijkonderzoek in de school. Uitgeverij
Coutinho.
Van Duuren, B. (2024). Windows Copilot: Inspiratie voor goede prompts. Clickx Magazine,
(oktober), 34-39.
Wulgaert, R. (2024). AI in de klas. Owl Press.
Internetbronnen
Barendsen, E., Coetsier, N., Gorissen, P., Van Rens, C.(2023). Computational thinking:
veelzijdiger dan enkel programmeren. Onderwijskennis.nl (NRO). Geraadpleegd op 7
november 2024, van https://www.onderwijskennis.nl/node/4914
De Wilde, B. (2024, 28 oktober). ChatGPT in de klas: wat doen we ermee?. www.klasse.be.
Geraadpleegd op 4 november 2024, van https://www.klasse.be/624646/chatgpt-in-de-klas/
Dooms, A. (2023, 6 juli). “Wiskunde is geen geheugenwerk”. www.klasse.be. Geraadpleegd
op 23 oktober 2024, van https://www.klasse.be/636958/wiskunde-ai-ann-dooms/
Drachsler, H. (2024, 11 maart). AI-programma maakt kinderen niet beter in wiskunde, maar
wel zelfstandiger. www.ou.nl. Geraadpleegd op 23 oktober 2024, van https://www.ou.nl/-/ai-programma-maakt-kinderen-niet-beter-in-wiskunde-…-
,AI%2Dprogramma%20maakt%20kinderen%20niet%20beter%20in%20wiskunde%2C%20m
aar%20wel,hulp%20nodig%20bij%20het%20leren.
EU Artificial Intelligence Act. (2025, 2 februari). Article 3: Definitions. Geraadpleegd op 3 juni
2025, van https://artificialintelligenceact.eu/article/3/
EU Artificial Intelligence Act. (2025, 2 februari). Article 4: AI literacy. Geraadpleegd op 3 juni
2025, van https://artificialintelligenceact.eu/article/4/
Europees Parlement. (2024, 10 juli). Wat is artificiële intelligentie en hoe wordt het gebruikt?.
www.europarl.europa.eu. Geraadpleegd op 8 februari 2025, van
https://www.europarl.europa.eu/topics/nl/article/20200827STO85804/wat-i…%
20bereiken
FeedForm. (2025). Home - FeedForm. Geraadpleegd op 27 mei 2025, van
https://www.feedform.be
Google. (2025). Gemini [Large language model]. https://gemini.google.com/
Heylen, K. (2024, 21 oktober). Digitaal platform Smartschool wil problemen bij leerlingen
opsporen met artificiële intelligentie. www.vrt.be. Geraadpleegd op 23 oktober 2024, van
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/10/21/digitaal-platform-smartschool-w…
Ilumax. (2024). Elektrische tandenborstels met AI-analyse. www.ilumax.nl. Geraadpleegd op
16 mei 2025, van https://ilumax.nl/elektrische-tandenborstels-met-ai-analyse/#:~:text=In…
0tandenborstels,verzamelde%20gegevens%20om%20gebruikers%20uitgebreide%20onders
teuning%20te%20bieden.
Kerremans, L. (2024, 25 oktober). AI in lager onderwijs: “De digitale helper geeft richting, ik
stuur”. www.klasse.be. Geraadpleegd op 1 november 2024, van
https://www.klasse.be/722759/ai-in-lager-onderwijs-robot/
KU Leuven. (2024). AI in education [e-learningmodule]. https://itec.kuleuven-kulak.be/online-training-on-ai-in-education/
McFarland, A. (2024, 1 oktober). 8 beste AI-tools voor wiskunde (oktober 2024).
Geraadpleegd op 15 oktober 2024, van https://www.unite.ai/nl/beste-AI-voor-wiskundige-hulpmiddelen/
Michiels, C. (2024, februari 19). Scholieren willen AI gebruiken in de klas: "Slimme chatbots
uit angst verbieden is geen goed idee". vrt.be.
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/02/19/onderwijs-artificiele-intellige…
Microsoft. (2025). Copilot [Large language model]. https://copilot.microsoft.com/
Microsoft. (2025, 14 februari). Wat is Microsoft 365 Copilot?. learn.microsoft.com.
Geraadpleegd op 16 mei 2025, van https://learn.microsoft.com/nl-nl/copilot/microsoft-365/microsoft-365-c…
Nerdland. (2024, 3 oktober). Nerdland Maandoverzicht: Oktober 2024. www.youtube.com.
Geraadpleegd op 4 november 2024, van
https://youtu.be/RoQIjXPmiBQ?si=rKMvKn1LgV8HmWLa
OpenAI. (2025). ChatGPT (GPT-4o) [Large language model]. https://chat.openai.com/
OpenAI. (2025, 14 mei). Model Release Notes. https://help.openai.com/. Geraadpleegd op
27 mei 2025, van https://help.openai.com/en/articles/9624314-model-release-notes?utm_sou…
Photomath. (2025). Photomath 101: Get Math with Photomath. Geraadpleegd op 24 mei
2025, van https://photomath.com/articles/photomath-101-get-math-with-photomath/
Schenk, D. (2021, 16 december). Nieuws Natuurkunde & wiskunde Wiskundigen doen
ontdekkingen met hulp van AI. www.newscientist.nl. Geraadpleegd op 23 oktober 2024, van
https://www.newscientist.nl/nieuws/wiskundigen-doen-ontdekkingen-met-hu…
Schillewaert, N. (2025, 28 januari). Nieuwe Chinese AI-chatbot DeepSeek zet techwereld in
rep en roer. www.vrt.be. Geraadpleegd op 8 februari 2025, van
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/28/wat-is-deepseek/
Schoolmakers. (2024, 30 januari). AI-gebruik in taken en opdrachten. Geraadpleegd op 16
mei 2025, van https://www.schoolmakers.be/blog/ai-gebruik-in-taken-en-opdrachten/
Schroeven, M. (2024, 25 januari). Wijze lessen met artificiële intelligentie (deel 1).
www.thomasmore.be. Geraadpleegd op 16 mei 2025, van
https://thomasmore.be/nl/expertisecentrum-onderwijs-en-leren/blog/wijze…
Schroeven, M. (2024, 7 februari). Wijze lessen met artificiële intelligentie (deel 2).
www.thomasmore.be. Geraadpleegd op 16 mei 2025, van
https://thomasmore.be/nl/expertisecentrum-onderwijs-en-leren/blog/wijze…
Schroeven, M. (2024, 2 mei). Wijze lessen met artificiële intelligentie (deel 3).
www.thomasmore.be. Geraadpleegd op 16 mei 2025, van
https://thomasmore.be/nl/expertisecentrum-onderwijs-en-leren/blog/wijze…
Swinkels, W. (2025, 8 februari). ChatGPT. Geraadpleegd op 8 februari 2025, van
https://en.wikipedia.org/wiki/ChatGPT#
Tedre, M., Denning, P., & Toivonen, T. (2021). CT 2.0. Koli Calling '21: Proceedings of the
21st Koli Calling International Conference on Computing Education Research, 1-8.
Geraadpleegd op 7 november 2024, van https://dl.acm.org/doi/10.1145/3488042.3488053
Trendskout. (z.d.). Artificial Intelligence, Machine Learning en Deep Learning: wat is het
verschil?. www.trendskout.com. Geraadpleegd op 8 februari 2025, van
https://trendskout.com/nl/general/ai-vs-machine-learning-vs-deep-learni…
Wulgaert, R. (2024). AI in de Klas: waarom en hoe?. www.robbewulgaert.be. Geraadpleegd
op 8 oktober 2024, van https://www.robbewulgaert.be/onderwijs/ai-in-de-klas-waarom-en-hoe
Wulgaert, R., & Devlies, E. (2023, januari 18). Artificiële intelligentie in onderwijs.
Schoolmakers. https://www.schoolmakers.be/blog/artificiele-intelligentie-in-onderwijs/
