Waarom ben ik zo geobsedeerd door foto’s?

Emily
Bardelloni

Geen moment, voorwerp, plek of gezicht kan ontsnappen van mijn camera. Niks zal even snel zijn dan mijn vinger die op de knop drukt. Is het omdat ik competitief ben? Of een compulsieve verzamelaar? Of heeft fotograferen een andere betekenis gekregen?

 

Op een bepaald moment van mijn leven heb ik besloten om van alles rond mij te fotograferen, hoe meer hoe beter. Het is begonnen met wegwerp camera’s die ik met mij meenam op vakantie, bij mijn terugkeer ging ik die laten ontwikkelen om dan de mooiste foto’s op te hangen op de muur van mijn kamer, en de andere foto’s bewaarde ik een doos. Met de tijd zijn dat flink wat dozen geworden. 

 

Met de tijd realiseerde ik dat fotograferen veel meer was voor mij dan alleen de actie. Ik was doodsbang van verandering en fotografie maakte het mogelijk voor mij om dingen onveranderlijk te maken. Een foto was niet enkel een foto meer, ik transformeerde het naar een soort relikwie, een overblijfsel van een moment dat onvermijdelijk zal vergaan in mijn geheugen. Ik moest niet meer bang zijn van verandering, ik had een manier gevonden om dingen eeuwig te laten bestaan. 

 

Misschien herken je jezelf in mijn woorden en acties. Ik weet dat ik niet de enige ben die foto’s transformeert naar een waardevol object. De goeie herinneringen worden bijgehouden, de slechte worden vergeten, en hoe beter kan dat dan door een foto in stukjes te scheuren?

 

 

Ik ben deze obsessie van mij gaan onderzoeken aan de hand van teksten en boeken van verschillende filosofen, aan de hand van deze bronnen heb ik ondervonden dat fotografie niet slechts een visuele registratie van de werkelijkheid biedt, maar ook een actieve rol speelt in de vormgeving van herinnering en identiteit. Foto’s documenteren niet enkel, maar bewerken, selecteren en fixeren ook aspecten van het verleden, waardoor ze herinneringen kunnen versterken, vervormen of zelfs verdringen. Deze vaststelling roept fundamentele vragen op over hoe fotografie het zelfbeeld beïnvloedt, en hoe ze werkt binnen de spanningsverhouding tussen bewegen en fixatie, subjectieve ervaring en objectieve representatie.

 

In mijn verslag wordt onderzocht hoe fotografie zich positioneert op het snijvlak van geheugen, affect en vorming van het zelfbeeld, door de verschillende perspectieven van mijn bronnen in dialoog te brengen, wordt het duidelijk dat fotografie niet slechts een hulpmiddel is om het verleden vast te houden, maar ook een performatieve kracht die de ervaring van tijd, herinnering en identiteit actief hervormd. 

Bibliografie

Acid Horizon. (2024, april). Matter and Memory: An Intro to Henri Bergson with Jack Bagby

[Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=byQjq-9Zbzc

AI in beeld – Mogelijkheden, risico’s en richtlijnen van kunstmatige intelligentie voor de beeldende

journalistiek. (n.d.). Universiteit Leiden. https://www.universiteitleiden.nl/en/research/research-

output/humanities/ai-in-beeld-publicatie-de-jong-vandendaele

Anara | Faster research. (n.d.). anara.com https://anara.com

Appels, D. (2024, 2 februari). Behandel AI als een stagiair: Net iets slimmer: Felienne Hermans.

NEMO Kennislink. https://www.nemokennislink.nl/publicaties/behandel-ai-als-een-stagiair/

Barthes, R. (2001). Camera lucida: Reflections on photography. Vintage.

Bergson, H. (1919). Matter and memory. G. Allen & Unwin.

Clark, A. (2024). The experience machine: How our minds predict and shape reality. Penguin.

De Bruyne, I., & Dequesne, M. (2024). Onderzoek naar de adoptie van generatieve AI in de

marketingsector [Masterproef, Universiteit Gent]. https://libstore.ugent.be/fulltxt/

RUG01/003/203/316/RUG01-003203316_2024_0001_AC.pdf

Fiction Beast. (2020, 11 juli). Marcel Proust’s In Search of Lost Time Summary (1.2 million words

in 12 mins) [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=47zd7JIdVcE

Ken je AI-rechten: Antwoorden en tips | DEN. (2025, 10 april). DEN. https://www.den.nl/en/

knowledge-and-inspiration/ken-je-ai-rechten-antwoorden-en-tips

Kojève, A., Descartes, R., Lacan, J., & Bouasse, H. (z.d.). Modellen in de psychoanalyse. In College

4 – Lesnotities. https://pevpat-ugent.be/wp-content/uploads/2019/08/Lesnotities-4.pdf

Lacan, Jacques | Internet Encyclopedia of Philosophy. (z.d.). https://iep.utm.edu/lacweb/#SH2a

Modellen in de psychoanalyse. (2022). Pevpat UGent. https://pevpat-ugent.be/wp-content/uploads/

2019/08/Lesnotities-2.pdf

NotebookLM. (2025) https://notebooklm.google.com/

OpenAI. (2025). ChatGPT (GPT-4.5) [Large language model]. https://chat.openai.com

Perry, C. (2025, 28 maart). Hoe werkt AI-beeldgeneratie? AI kunst uitgelegd. Undetectable.ai.

https://undetectable.ai/blog/nl/hoe-werkt-het-genereren-van-ai-afbeeldi…

Smodin redactie & Smodin Editorial Team. (2024, 19 december). Hoe werkt generatieve AI:

Voordelen en belangrijkste toepassingen. Smodin Blog. https://smodin.io/blog/nl/how-does-

generative-ai-work/

Sontag, S. (1977). On photography. Farrar, Straus and Giroux.

37Then & Now. (2016, 22 september). Jacques Lacan – The Mirror Stage [Video]. YouTube. https://

www.youtube.com/watch?v=agTYUU4gTOo

Then & Now. (2019c, 9 februari). Introduction to affect theory: Brian Massumi & Eve Sedgwick

[Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=SeMS8QEYIQU

Waller, L. (2023, 24 juni). Introduction to affect theory: Brian Massumi & Eve Sedgwick. Then &

Now. https://www.thenandnow.co/2023/06/15/introduction-to-affect-theory-bria…-

sedgwick/

Žižek, S. (2009). The sublime object of ideology. Verso Books.

Žižek, Slavoj | Internet Encyclopedia of Philosophy. (z.d.). https://iep.utm.edu/zizek/#He

Download scriptie (7.49 MB)
Universiteit of Hogeschool
HOGENT
Thesis jaar
2025
Promotor(en)
Bart Koubaa, Arian Christians