Teamteaching een hype in het onderwijs. Maar zijn de leerkrachten daar ook zo happy mee?

Teamteaching, met twee voor een klas staan van 30 leerlingen of toch liever parallelle klassen, twee aparte klassen met elk 15 leerlingen?  Waar zou het welbevinden het hoogst zijn bij de leerkrachten? Belangrijk, want als leerkrachten hun job graag doen dan merk je dat ook aan de manier van lesgeven, omgang met de collega’s en zeker ook aan de leerlingen. Kortom genoeg stof, vond Peggy Casus, om een interessant onderzoek in het basisonderwijs op te starten.

We weten allemaal dat er de dag van vandaag veel druk op de werkende mens wordt gelegd, dit is in het onderwijs niet anders. Toch wordt er hier meer dan ooit naar oplossingen gezocht zodat onze kinderen de beste pedagogische en didactische begeleiding kunnen krijgen. Het welbevinden van de leerkrachten is hier dus écht heel belangrijk. Met welbevinden bedoel ik de persoonlijke maatstaf voor levenskwaliteit en gezondheid. Een vicieuze cirkel, want als leerkrachten genieten en plezier beleven tijdens het lesgeven geven zij dat sowieso door aan de leerlingen. Die dan op hun beurt gemotiveerder naar school komen en hierdoor ook openstaan om beter te kunnen leren. Wat de leerkrachten dan weer een gevoel van voldoening geeft.

‘Een vicieuze cirkel, want als leerkrachten genieten en plezier beleven tijdens het lesgeven, geven zij dat sowieso door aan de leerlingen. Die dan op hun beurt gemotiveerder naar school komen en hierdoor ook meer openstaan om beter te kunnen leren. Wat de leerkrachten dan weer een gevoel van voldoening geeft.’

Waar gaat het juist over

Teamteaching wil zeggen dat er twee leerkrachten tegelijkertijd in één klas staan. Dit kan op verschillende manieren, namelijk: één leerkracht geeft les en de andere leerkracht kan observeren of tegelijkertijd leerlingen helpen of zelfs aan een klein groepje leerlingen apart lesgeven. Een andere mogelijkheid is dat beide leerkrachten samen lesgeven. Dit kan vooraan in de klas of in twee groepen of zelfs door de klas op te splitsen in drie kleinere groepjes waarbij er twee door de leerkrachten worden begeleid en één groepje zelfstandig werkt.

Parallelle klassen kan je ook op verschillende manieren uitvoeren: de leerlingen blijven in de klas en de leerkrachten wisselen van klas of de leerlingen veranderen van klas volgens competenties of de leerlingen en de leerkracht blijven fulltime in hun eigen klas. De leerkrachten geven dan simultaan les.

Peiling naar ervaring en omstandigheden

Om een duidelijk resultaat te kunnen bekomen, heb ik een vergelijkend onderzoek opgestart met als uitgangspunt: “Waar is het welbevinden voor de leerkracht het hoogst: Bij één teamteaching klas van 30 leerlingen of bij twee parallelle klassen van 15 leerlingen.”

Enerzijds werd er gepeild naar de ervaring in de verschillende vormen van teamteaching en parallelle klassen. Anderzijds werd er naar de voorkeur bij leerkrachten in bepaalde omstandigheden gekeken. Bij een modelklas, een middelmatige klas en een moeilijke klas. Ten slotte werd er naar manieren van samenwerking gepolst. Wat als je een super collega hebt, iemand waar het niet zo goed mee klikt en iemand waar je totaal niet mee kan samenwerken.

Wat is het resultaat

De ondervraagde directies zijn er unaniem van overtuigd dat teamteaching het welbevinden van de leerkrachten doet stijgen ten opzichte van parallelle klassen. Toch zijn er bij de hele groep ondervraagden wel een aantal voor- en nadelen aangehaald waar zeker rekening mee moet gehouden worden, zie onderstaande grafieken.

Het grote voordeel voor leerkrachten met teamteaching is dat er veel meer mogelijkheden zijn die kunnen benut worden, zoals talenten, elkaar inspireren, gedeelde verantwoordelijkheid, meer fun, je bent voor alles met twee.

De grote van de klassen speelt een heel belangrijke rol. Ik merk dat er voor parallelle klassen wordt gekozen bij kleinere klasgroepen. Spijtig genoeg wordt teamteaching in vele gevallen gekoppeld aan klassen met veel leerlingen/kleuters. Er is in sommige gevallen (ik denk nu aan de kleuters) zelfs bijna geen limiet meer. Dit zorgt ervoor dat alle voordelen van teamteaching teniet worden gedaan.

Ook is het van belang dat de leerkracht weet waaraan hij begint. Dit kan perfect door vooraf een opleiding te volgen waarin het volledige teamteachingsmodel wordt uitgelegd met voor- en nadelen vanuit de praktijk.

De voornaamste voordelen van parallelle klassen zijn dat ze met minder leerlingen in een klas zitten. Waardoor het vaak rustiger is. De leerkracht heeft hier ook meer eigen inbreng.

‘Welbevinden is afhankelijk van heel veel factoren. Het ideale is om het beste van de twee werelden te combineren. Zorg terug voor kleinere klasgroepen. Start met een opleiding in teamteaching zodat de leerkrachten niet alles zelf moeten uitvinden.’

Samen of autonoom

Als alles vlot verloopt in de klas ligt de keuze van teamteaching of parallelle klassen eerder bij de persoonlijke voorkeur om samen of autonoom te werken. Leerkrachten die al jaren onafhankelijk werken, kunnen niet zomaar ineens overschakelen. Hier is een teamteachingsopleiding ‘samen met je teamteacherscollega’ de oplossing.

Teamteaching is dé voorkeur bij de leerkrachten mits een aantal voorwaarden. Zo is het van belang dat er een goede samenwerking is tussen de leerkrachten. Als er dan eens iets niet vanzelf loopt, bijvoorbeeld bij een moeilijke klas, dan kan je bij elkaar terecht voor extra hulp en steun. Je kan elkaars expertise optimaal benutten, taken en planlast verdelen.

De ideale oplossing

Welbevinden is afhankelijk van heel veel factoren. Ideaal is: het beste van de 2 werelden te combineren. Zorg terug voor kleinere klasgroepen. Start met een opleiding in teamteaching zodat de leerkrachten niet alles zelf moeten uitvinden. Hier ontdek je elkaars talenten, hoe lessen samen voor te bereiden, wat de verschillende vormen van teamteaching zijn, waar en wanneer je deze het beste inzet.

Werk, indien mogelijk met een wand tussen de twee klassen. Sluit de wand als je autonoom wil werken en open de wand als het interessanter is om teamteachingsvormen toe te passen.

Ik ben ervan overtuigd dat hierdoor het welbevinden terug zal stijgen. Elke leerkracht kan zijn expertise benutten, meerdere werkvormen uitproberen, je kan differentiëren en elkaar ondersteunen waar nodig. Kortom meer fun voor iedereen.