Scriptiebank overzicht

In dit onderzoek werp ik licht op de wijze waarop niet-moslims in islamitisch Spanje tussen 900 en 1200 door het islamitisch recht werden beschreven en hoe deze beschrijvingen zich verhielden tot de dagelijkse sociale werkelijkheid. Hiermee toon ik enerzijds aan dat moslims toleranter waren dan veelal gedacht, en dat er een kloof was tussen de geschreven formaliteit van het islamitisch recht en de werkelijkheid van alledag anderzijds.

Aan de hand van twee literaire auteurs verkent deze scriptie de soms poreuze grens tussen fictionele en wetenschappelijke teksten over de geschiedenis van Afrika.

Mijn scriptie handelt over de posities die vrouwen in de Leuvense ambachtenwereld konden innemen doorheen de vijftiende eeuw.

De studie gaat na hoe de Belgische kunsthandel zich tijdens de Eerste Wereldoorlog handhaafde. De verschillende oorzaken voor de heropleving van de kunsthandel worden hierbij stelselmatig toegelicht.

Het musicalfenomeen van 2016, 'Hamilton' biedt niet alleen geschiedkundig entertainment aan de vele bezoekers (waaronder president Obama), maar ook een verdoken politiek commentaar op de toekomst van Amerika.

Deze scriptie geeft een algemeen overzicht over middeleeuwse dodenrollen, waarna de dodenrol van Elisabeth 'sConincs (1458-1459), abdis van de Benedictijner abdij te Vorst (Brussel), nader wordt bekeken wat betreft de fysieke kenmerken en commemoratieve functies. Een data-set bestaande uit 54 tituli uit de middeleeuwse provincie Vlaanderen staat toe om de gebedsuitwisseling tussen verschillende religieuze huizen in de late middeleeuwen te bestuderen. Dodenrollen worden meestal bestudeerd door historici maar verdienen de aandacht van andere disciplines.

In mijn scriptie bestudeerde ik de evolutie van de diplomatieke relaties tussen Frankrijk en het aartshertogelijke regime in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1616-1621. Mijn voornaamste informatiebron bestond uit de correspondentie van de in Brussel residerende Franse ambassadeur Jean de Péricard.

Deze 'intellectuele biografie' bestudeert het leven van Georges Lorand, een figuur die iets of wat in de vergetelheid is geraakt. Deze scriptie bestudeert het liberaal progressieve netwerk van Georges Lorand alsook de transnationale netwerken op het einde van de 19de eeuw.

Baanrotsen in Brabant. Title, power and nobility in the duchy of Brabant in the long fourteenth century ‘Baanrotsen in Brabant. Title, power and nobility in the duchy of Brabant in the long fourteenth century’ vormt het eerste systematische onderzoek naar het concept en de identificatie van de baanrotsen van het hertogdom Brabant.

UGent op de barricade voor de seksuele emancipatie:Maart 1969. Honderden studenten trekken naar het rectoraat, nadat de rector van de RUG de vertoning van pornografische dia’s tijdens een debat over pornografie en erotiek heeft verboden. De start van een mythische studentenrevolte. Volgens historici als professor Louis Vos  een triviaal gegeven, een druppel op een hete plaat door een aantal heethoofden die koste wat het kost hun eigen mei ’68 willen creëren. Elke reden is goed om op de barricade te gaan staan. Maar er is meer aan de hand.

Paul Kronacker: een vergeten staatshandelaarLa Belgique respirait à pleins poumons un grand vent de liberté, et cependant, il ne manquait pas d’ombres à ce tableau. Op deze manier beschreef Paul Kronacker de sfeer van september 1944. De Tweede Wereldoorlog had België met heel wat problemen opgezadeld. Het was in het kader van de voedselproblematiek dat men op de diensten van Kronacker beroep zou doen. Wie was Paul Kronacker? Welke opdracht kreeg hij? En wat was zijn invloed op de naoorlogse economie?

Een verloren meesterwerk van Rogier Van der Weyden gereconstrueerdRond 1436 kreeg de bekende schilder Rogier Van der Weyden de opdracht om vier grote schilderijen te maken voor het Brusselse stadhuis. Het duurde een aantal jaren vooraleer de kunstenaar de werken voltooide maar nadien werden ze de trots van Brussel, enkel vergelijkbaar met het Lam Gods van Jan Van Eyck in Gent.  Het is moeilijk voor te stellen dat het Lam Gods niet meer zou bestaan maar voor de schilderijen van Van der Weyden is dit helaas het geval.

WOI: EEN VERHAAL VAN "WILSKRACHTIGE MANNEN EN MEDELIJDENDE VROUWEN”?De officiële herdenking van de Eerste Wereldoorlog ging in België van start op 4 augustus 2014, honderd jaar na de Duitse inval. Toch worden we al meer dan een jaar overladen met stapels boeken over de Eerste Wereldoorlog, affiches van musea die hun erfgoed voor de gelegenheid in een “Eerste Wereldoorlog-jasje” hebben gestoken, uitnodigingen voor musicals, reclame voor TV-series, tot zelfs interactieve websites en apps.

In de zomer van 1916 luisterde een Amerikaanse vrouw begeesterd naar een toespraak van kardinaal Mercier in de kathedraal van Brussel. Als vertegenwoordiger van de internationale Commission for Relief in Belgium (CRB of kortweg Commissie) had zij enkele dagen eerder de oversteek naar bezet België gemaakt. Charlotte Kellogg is de eerste en enige Amerikaanse vrouw die voor de Commissie in België verbleef. Op zoek naar lokale liefdadigheidsinstellingen trok zij zes maanden lang door Vlaamse en Waalse gemeenschappen.

Wegwijs in de digitale beeldcultuurMen heeft ons allemaal wel eens op school tijdens de geschiedenislessen verteld dat onze historische tijdslijn slechts artificieel is en dient ter beschrijving van onze evolutie als mens door tijd. Historici en andere wetenschappers delen onze geschiedenis op in verschillende periodes en geven die “tijdsvakken” een naam die de betreffende periode het meest omvattend beschrijven.

 Een stapel soldatenlijken, vergezeld van vier mannen die strak in de camera staren. Je kan er niet naast kijken. Evenmin kon het lezerspubliek van het Franse magazine Le Miroir dat tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin bovenstaande foto toen verscheen. En hoewel de zwarte kant van de oorlog duidelijk naar voor komt, omschreef Le Miroir de foto niet als een gruwelbeeld. De titel boven de foto vertelde de Franse lezer immers dat de Duitsers enorme verliezen hadden geleden. Het doel was dus niet om de lezer dus niet choqueren, maar te overtuigen van de Franse overwinning.

België en Nederland: van eenheid tot vervreemding?Zaterdag 5 juli 2014. België verliest op het WK in de kwartfinale van Argentinië. Verslagenheid in het ganse land. Dubbele gevoelens ook op het festivalterrein van Werchter. “Zolang de Hollanders maar niet winnen” hoor ik verscheidene Belgen zeggen. Ik moet toegeven dat ik één van hen was. België en Nederland hebben reeds lange tijd een haat-liefdeverhouding onder diens inwoners.

“Den boer op”: Mayaboeren in prehistorisch BelizeIn 1925 schreef filosoof Bertrand Russell: “Het klopt dat de middeleeuwen wreed, ridderlijk en vroom waren. Maar als we een tijdsperiode écht willen begrijpen mogen we ze niet ten goede of ten kwade contrasteren met onze eigen periode, maar moeten we ze proberen te begrijpen zoals ze was voor de mensen die erin leefden.

Op 16 december 2013 gaf Mélanie Bost een redevoering over de invulling van de Vlaamse oorlogsherdenking in Framing Memory. National Perspectives of Remembering World War One. Ze stelde dat de herdenking van de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen doorspekt is met toeristische belangen. De minister van Toerisme, Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering en Vlaamse Rand, Geert Bourgeois, is aangesteld als hoofd van deze vier jaar durende herdenking.

De mythe van de francs-tireurs: De Belgisch-Duitse historicicommissie te Leuven van 1956 tot 1958.Als u in Leuven bent, bezoekt u zeer waarschijnlijk de grote universiteitsbibliotheek op het Ladeuzeplein. Hoewel dit gebouw eeuwenoud oogt, dateert de bouw pas van de jaren twintig van de vorige eeuw. Deze bibliotheek verving namelijk de in 1914 afgebrande universiteitsbibliotheek in de Naamsestraat. De brand die de toenmalige bibliotheek aan de Naamsestraat tijdens de Eerste Wereldoorlog verwoestte (1914-1918), is tot op de dag van vandaag nog onderdeel van de Leuvense herinnering.

De Rechter en De HistoricusOnze huidige Westerse maatschappij gaat op zoek naar antwoorden voor de toekomst in het verleden. Het falen van de communistische utopie, de gevaren van een ongebreideld kapitalisme, de uitdagingen van de multiculturele samenleving, de strijd voor het behoud van onze sociale verzorgingsstaat en het uitblijven van nieuwe ideologieën om op die uitdagingen een overkoepelend antwoord te bieden drijven ons collectief ertoe om voor de oplossing van problemen in het heden ons te laten inspireren door het verleden.

‘De kleine oorlog om de Groote Oorlog’. Het politieke beleid in België omtrent de honderdjarige herdenking van Wereldoorlog I (2014-2018).Annelien NoppeIn de periode 2014-2018 zal in veel landen het honderdjarig bestaan van de Eerste Wereldoorlog herdacht worden. Anno 2013 draaien in België de voorbereidingen hiervoor op volle toeren. Wanneer we de geschiedenis erop nagaan, dan wordt deze herdenkingsperiode omwille van zijn diversiteit en grootschaligheid uniek in de Belgische geschiedenis.

De zoektocht naar fascinatie drijft mensen naar Romeinse steden waar ze zich kunnen vergapen aan de cultuurvormen uit het verleden. Fascinatie verlokt historici om de erfenis van de Oudheid te bestuderen in domeinen als architectuur en sport. We voelen aan hoe historische cultuur afstraalt op de eigentijdse leefwereld, maar het wordt pas echt interessant als we aspecten van beide beschavingen in een vergelijkend perspectief plaatsen.Een duidelijke invloed van de Romeinse oudheid is te zien in de hedendaagse sportwereld.

Het Huis van de Europese Geschiedenis - Het creëren van een plaats voor reflectie en debat of het construeren van een meta-narratief voor Europa?In 2015 zal de droom van de vorige President van het Europese Parlement, Hans-Gert Pöttering, uitkomen: het Huis van de Europese Geschiedenis zal openen in Brussel.

Anna Bijns: een stukje Antwerps literair erfgoedDe grootste rederijker is een vrouw, staat vaak in de Nederlandse literatuurgeschiedenissen geschreven. Met deze vrouw doelt men op Anna Bijns, een gelovige onderwijzeres uit de zestiende eeuw die geboren en getogen was in Antwerpen. Deze bijzondere auteur was beroemd in haar tijd, maar tevens ook erg berucht, en dat om maar een reden: ze vocht in haar tijd tegen ‘opperketter’ Maarten Luther, de man die door zijn vijfennegentig stellingen een heuse kerkhervorming in de zestiende eeuw veroorzaakte.

De stilte van NurembergHet is intussen al meer dan zestig jaar geleden dat in het naoorlogse Nuremberg, tussen 1945 en 1949, het lot van de belangrijkste nazikopstukken werd bezegeld. Nochtans is de nalatenschap van Nuremberg vandaag nog altijd sterk aanwezig in het collectief geheugen van onze samenleving. We herinneren ons Nuremberg in de eerste plaats als een eerste belangrijke stap in de ontwikkeling van een internationaal strafrecht, maar ook in minder fraaie termen, als de afrekening met een pijnlijk verleden.Maar welk verleden is dat dan precies?

Masterstudent werkt analysekader uit voor historische schietspelletjes over WO II Videogames en geschiedenis, het is al lang geen ongewone combinatie meer. Iedereen kent waarschijnlijk titels als Age of Empires, Assassin’s Creed en – recenter nog – Red Dead Redemption, een game waarin je als cowboy de ondergang van het Wilde Westen rond 1900 kan herbeleven. Toch zijn het vaak spellen die door historici worden genegeerd, en dat heeft dan weer vooral te maken met een gebrek aan kennis. Want hoe zit zo’n videogame nu eigenlijk in elkaar?

 HET GEHEUGEN VAN GUATEMALAOf het verleden dat niet voorbij gaat In de Guatemalteekse hooglanden worden de herinneringen aan de genocide nu al een tiental jaar letterlijk bovengehaald. Forensisch antropologen voeren er opgravingen uit van clandestiene massagraven die tijdens de burgeroorlog (1960-1996) gevuld zijn geraakt met de stoffelijke resten van vele slachtoffers. De inheemse Rosalina L., die de burgeroorlog overleefde, neemt de botresten van haar vader opgerold in plastiek mee in haar rugzak: “Het doet pijn ze te dragen… Het is alsof ik de dood meedraag.

Tussen letsels, latten en lakens. Het verhaal van overlevende pokkenpatiënten.‘Een zegenryk gewest, lang onbesmet gebleven,Word nu op één ontvolkt; en wat ‘er noch blyft leven,In schoonheid en in bloei geschonden en geknot,Bejamrende all’ de doôn, benyd meteen hun lot’(Fragment uit “De zege des menschdoms, door de koepok-inenting, dichtstuk door A.L. Barbaz”.1850)De pokken roepen angst op, maar tegelijk bevatten ze iets roemrijks. Het heeft ons anderhalve eeuw gekost, maar uiteindelijk kregen we de kwaal op de knieën.

 Marianne is een hoer! Roddelen in historisch perspectiefBekent u het maar. U heeft onlangs nog eens geroddeld. Dat is nochtans niet van uw gewoonte. Normaal gezien bent u principieel tegen al dat geroddel. Maar deze ene keer heeft u zich eens laten gaan. Nu voelt u zich wat schuldig. Waarom eigenlijk?Zondige tongenRoddelen, informatie uitwisselen over het afwijkende gedrag van afwezigen, vindt al sinds mensenheugenis plaats. Het had echter lang niet de negatieve bijklank die het vandaag heeft. Die kreeg de praktijk pas in de late middeleeuwen.