Kleine winnaars: De onstuitbare kracht van motivatie en doorzettingsvermogen!

Stel je voor, je staat in een klas met kleine kinderen die een gebrek vertonen aan verantwoordelijkheidszin bij het nemen van beslissingen zoals het afwerken van taken, opruimen, volhouden bij uitdagingen. Je merkt bij sommige zelfs gebrek aan discipline en geduld alsook weinig tolerantie voor frustratie en falen.
Help! Chaos en wanorde maar ook onzekerheid en faalangst loeren om de hoek … hier komt de grote uitdaging om in te zetten op de zelfregulerende vaardigheden van elk kind.

Maar hoe begin je hieraan ?! En dit is het onderwerp van mijn bachelorproef: motivatie en doorzettingsvermogen stimuleren bij kinderen.

Ik begon met het ontwerpen van verschillende meetinstrumenten waarop per onderzoeksgebied de verschillende scores per kleuter konden aangeduid worden. Ik baseerde mij hiervoor op de kijkwijzer van Ferre Laevers.  Door regelmatige observaties kon het niveau van motivatie en doorzetting bepaald worden van iedere kleuter afzonderlijk.

Om de kleuters extra te motiveren gebruikte ik de motivatiemeter die ik vond op de website “Platvorm Mindset”.  Ik paste deze lichtjes aan zodat hij meer aansloot bij mijn specifiek thema. Samen met de kleuter evalueerde ik zijn inzet bij iedere specifieke taak (geen tot prima inzet). 

Het ontwerp voorziet ook een beoordelingsblad waarop de verplichte opdrachten van de week vermeld zijn. De kinderen leren zelf inschatten hoe ze hun taak afwerken binnen de week. Ze maken hiervoor zelf de planning voor uitvoering en afwerking.  Na het beëindigen van de opdracht beoordelen ze de taak en mogen ze hun ervaring hierover aanduiden (van heel leuk tot helemaal niet fijn).

Ik wil inzetten op een positieve groepsvorming en ik ontwierp een motivatie/doorzettingsmuur.  Ik probeer de verbondenheid en motivatie te stimuleren door middel van een waarderingsrondje en motivatierondje.
De motivatiemuur/doorzettingsmuur bevat houten schijfjes waarop allerlei belangrijke waarden geschreven staan met bijhorende afbeeldingen zoals bijvoorbeeld: van elkaar leren, luisteren, elkaar iets uitleggen, van proberen kan je leren…

Ik maakte de motivatiemuur op een houten bord en hierop bevestigde ik in de vakjes een stukje velcro zodat ik steeds opnieuw blokjes kan wisselen en andere aanbrengen indien nodig. Je kan aan het begin van de dag zeggen: vandaag gaan we hier extra op inzetten: bv. : ‘Taakjes afwerken’. Op het einde van de dag kan je de dan motivatieringetjes uitdelen aan de kindjes die hun best gedaan hebben.

Bovenaan het bord hing ik een grotere ring. Dit was naar aanleiding van een opmerking van de kinderen: ‘En wat als iedereen goed heeft opgeruimd? Je kan toch nooit zoveel ringetjes op 1 haakje hangen?’ Terechte opmerking! We hebben het opgelost door een grotere ring te gebruiken die dan voor iedereen telt.

Als extra hulp ontwierp ik het visueel stappenplan (geïnspireerd op de beertjes van Meichenbaum).  Dit dient om de kinderen te stimuleren om zelfstandig te werken. Het helpt hen terug op weg in elke fase van de taak.

Het opruimen vóór de ingebruikname van mijn motivatie- en doorzettingsmuur verliep heel stroef. Er werd nooit correct of zelfs helemaal niet opgeruimd.  Daar moest ik iets op vinden en zo kwam motivatiemannetje op de proppen ! 

Voor het opruimmoment zetten we het motivatiemannetje en een zandloper in. De kinderen worden op deze manier gestimuleerd om correct en binnen de tijd op te ruimen.

Een van de kinderen mag met het motivatiemannetje in de klas rond gaan en het overeenstemmende handje opsteken.

Rode hand = niet goed opgeruimd

Groene hand = goed opgeruimd

Mijn ontwerp voorziet tenslotte ook een prikkelarme omgeving voor rustmomentjes.
Sommige kinderen hebben echt nood aan rust om een taakje af te maken. Hiervoor is er een rustig hoekje. Samen hebben we gebrainstormd over hoe dit hoekje er moest uitzien. Er kwam een tent waarin ze rustig kunnen vertoeven en waar een koffer voorzien is met hulpmiddelen (koptelefoon, een doek om zich af te schermen … )

Na een wekenlange observatie kon ik vaststellen dat de motivatie en doorzetting van deze kleuters enorm verbeterd was.  Het motivatiemannetje is de held van de dag !