Participatie binnen De Zande

Participatie binnen De Zande

Onlangs werd er een onderzoek uitgevoerd binnen De Zande door 8 studenten uit Hogeschool Vives te Kortrijk. Binnen dit onderzoek stond het begrip 'participatie' centraal. Maar wat houdt participatie nu juist in? Participatie betekent het 'mee mogen, willen en kunnen doen' van de jongeren van de voorziening en hun context. Met de context wordt bedoeld de ouder(s), voogd(en), broer of zus, grootouder(s), pleegouder(s), vriend(en)... Mensen hebben het recht om mee te mogen doen en beslissen over zaken die invloed hebben op hun leven.

Het onderzoek bestaat uit drie grote delen. Eerst was er de ontdekkingsfase. In deze fase voerden de studenten een grondige literatuurstudie uit ter voorbereiding van het onderzoek. Hierbij verzamelden ze relevante informatie over het onderwerp en onderzochten ze bestaande theorieën en eerdere studies. Deze literatuurstudie diende als basis voor het opzetten van hun eigen onderzoek. Daarnaast gingen enkele studenten al langs bij de jongeren in de leefgroepen om kennis te maken en een eerste indruk te krijgen van de doelgroep. Deze kennismakingsbezoeken waren cruciaal om een vertrouwensband op te bouwen en een beter inzicht te krijgen in de leefwereld van de jongeren. Op basis van de literatuurstudie en de kennismakingsbezoeken werd uiteindelijk beslist welke onderzoeksmethode het meest geschikt zou zijn voor dit onderzoek.

Na de ontdekkingsfase begon de uitvoeringsfase. Tijdens deze fase werd de daadwerkelijke dataverzameling uitgevoerd. Het doel was om zowel de jongeren als hun context uitgebreid te bevragen. De studenten bezochten de verschillende leefgroepen om cirkelgesprekken te voeren met de jongeren. In deze gesprekken werd er ruimte gecreëerd voor open communicatie, waarbij de jongeren hun ervaringen en meningen konden delen. Voor de jongeren die niet in staat waren om deel te nemen aan de cirkelgesprekken, werden individuele interviews georganiseerd. Dit zorgde ervoor dat uiteindelijk 27 jongeren bevraagd konden worden. Naast de jongeren zelf, werd ook hun context bevraagd. Dit gebeurde via enquêtes die verspreid werden onder de ouders of voogden van de jongeren. Ouders en voogden hadden de keuze om de papieren enquêtes in te vullen tijdens een bezoek aan de leefgroep of om deel te nemen aan de ouderavond op woensdag 5 juni. Uiteindelijk vulden 11 ouder(s)/voogd(en) de enquête in, wat waardevolle aanvullende informatie opleverde over de thuissituatie en de bredere context van de jongeren maar jammergenoeg door de lage respons, dienen we deze resultaten met een korreltje zout te nemen.

Na de uitvoeringsfase volgde de verwerkingsfase. In deze fase begonnen de studenten met het analyseren van de verzamelde data. Alle antwoorden uit de cirkelgesprekken, individuele interviews en enquêtes werden zorgvuldig geanalyseerd. Hierbij werd gekeken naar patronen, trends en opvallende bevindingen. Op basis van deze analyse konden de studenten conclusies trekken over de onderzoeksvragen. De resultaten van deze analyse kunnen worden teruggevonden op de volgende pagina's.

Cirkelgesprekken

In het onderzoek werd allereerst gebruik gemaakt van cirkelgesprekken. Dit zijn groepsdiscussies onder leiding van een moderator, bedoeld om moeilijke onderwerpen te bespreken.

Cirkelgesprekken werden gekozen omdat hiermee snel veel jongeren konden worden bevraagd. De jongeren in deze gesprekken worden gezien als ervaringsdeskundigen, aangezien ze veel ervaring hebben met het thema participatie. Een cirkelgesprek bestaat uit drie delen: de check-in, de werkelijke vragen en de check-out. De check-in is een eenvoudige, maar krachtige manier om aan het begin van het gesprek je stem te laten horen en zorgt voor verbondenheid tussen de jongeren en de moderator. Daarna worden de verschillende vragen over participatie gesteld, zoals “Wat wordt er gedaan in De Zande zodat jullie kunnen meebeslissen?” en “Vinden jullie het gemakkelijk om deel te nemen en je mening te geven?”. Aan het eind van het gesprek wordt een check-out gehouden, waarbij de jongeren met behulp van gevoelsmonsters kunnen aangeven hoe ze het gesprek vonden. Deze monsters helpen hen om hun gevoelens te uiten door middel van visuele representaties van emoties.

Individuele interviews

Omdat de studenten enkele jongeren niet konden bereiken tijdens de cirkelgesprekken, hebben ze besloten om deze jongeren individueel te spreken. Deze individuele gesprekken volgden dezelfde structuur als de cirkelgesprekken met een groep jongeren: er werd gestart met een check-in, de vragen werden besproken en het gesprek werd afgesloten met een check-out. In totaal werden acht jongeren op deze manier bevraagd.

EXCLUSIEF!

Bevraging Jongeren

Na afloop van de cirkelgesprekken niet altijd op één lijn, wat tot schreven de acht studenten de onduidelijkheid leidt, en participatie gesprekken uit en codeerden ze deze. hangt soms af van de

Coderen betekent dat specifieke gemoedstoestand van de begeleiders. thema’s een kleur krijgen, zoals Daarnaast maakt gebrek aan herkenning van initiatieven, discretie bij gevoelige informatie voorstellen van de jongeren, gevoel jongeren terughoudend. Er zijn ook van de jongeren en positieve/ kansen voor verbetering. negatieve kenmerken. Dit helpt om Commissaris Eveline zou opnieuw de onderzoeksvragen te actief kunnen worden als beantwoorden. Daarna maakten de aanspreekpunt voor vragen en studenten een samenvatting van de klachten. Workshops op maat kunnen conclusies. Jongeren op De Zande, participatie en kennis vergroten, en campus Ruiselede, erkennen transparanter budgetbeheer kan initiatieven zoals de bewonersraad frustraties verminderen. Het herzien en jongerenraad als belangrijk voor van de rol van de individuele hun inspraak. Sommigen voelen zich begeleider biedt eveneens gehoord, terwijl anderen soms mogelijkheden voor verbetering. Ten onbegrip ervaren. Open communicatie slotte zijn er bedreigingen. Gebrek en gehoord worden zijn essentieel. aan opvolging van vragen kan leiden

Na het opstellen van de conclusies, tot desinteresse, en maakten de studenten een SWOT- budgetbeperkingen kunnen de analyse. In het onderzoek naar realisatie van ideeën verhinderen. participatie binnen De Zande, campus Dreigen met kamermomenten kan Ruiselede, kwamen verschillende jongeren afschrikken, en praktische sterktes, zwaktes, kansen en beperkingen en tijdgebrek kunnen bedreigingen naar voren. Een goede participatie belemmeren. band tussen jongeren en begeleiders bevordert participatie, en jongeren voelen zich gehoord en kunnen meebeslissen, wat een positieve relatie en open sfeer stimuleert. Hierdoor krijgen jongeren snel antwoord op hun vragen en ideeën. Er zijn echter ook zwaktes. Sommige jongeren wachten te lang op antwoorden en moeten contact opnemen met verschillende personen voor goedkeuring. Begeleiders zijn niet altijd op één lijn, wat tot onduidelijkheid leidt, en participatie hangt soms af van de gemoedstoestand van de begeleiders. Daarnaast maakt gebrek aan discretie bij gevoelige informatie jongeren terughoudend. Er zijn ook kansen voor verbetering. Commissaris Eveline zou opnieuw actief kunnen worden als aanspreekpunt voor vragen en klachten. Workshops op maat kunnen participatie en kennis vergroten, en transparanter budgetbeheer kan
frustraties verminderen. Het herzien van de rol van de individuele begeleider biedt eveneens mogelijkheden voor verbetering. Ten slotte zijn er bedreigingen. Gebrek aan opvolging van vragen kan leiden tot desinteresse, en budgetbeperkingen kunnen de realisatie van ideeën verhinderen. Dreigen met kamermomenten kan jongeren afschrikken, en praktische beperkingen en tijdgebrek kunnen participatie belemmeren. 

Bevraging Context

Een eerste belangrijk resultaat uit de enquête gaat over de herkenning van participatie-initiatieven binnen De Zande, campus Ruiselede. Zo'n 72,2% van de bevraagde ouder(s) en voogd(en) herkennen initiatieven zoals het trajectoverleg (TOV) en gesprekken met de individuele begeleider of contextbegeleider.

Een tweede belangrijk resultaat gaat over de voorstellen van ouder(s) en voogd(en) voor verbetering van de participatie-initiatieven. De meerderheid, namelijk 57,1%, vindt dat de gesprekken met de individuele begeleider het meest verbeterd moet worden. Daarnaast geeft 28,6% aan dat ook de ronde tafelgesprekken verbetering nodig hebben. Opvallend is dat 0% van de respondenten vindt dat de gesprekken met de contextwerkers verbetering behoeven, en 14,3% vindt dat geen enkel initiatief verbetering nodig heeft.

De toegankelijkheid van de participatie-initiatieven werd ook beoordeeld. De meeste respondenten gaven een gemiddelde score van 3 voor toegankelijkheid. Een kwart van de respondenten (25%) vindt de initiatieven zeer toegankelijk en gaf een score van 5. Geen enkele respondent vindt de participatie-initiatieven binnen De Zande, campus Ruiselede, ontoegankelijk.

Daarnaast werd er gevraagd in hoeverre ouder(s) en voogd(en) het gevoel hebben dat er iets wordt gedaan met hun inbreng en ideeën. Van de respondenten gaf 37,5% een gemiddelde score van 3, en nog eens 37,5% gaf een score van 4. Echter, 12,5% gaf een score van 1 of 2, wat betekent dat zij vinden dat er te weinig met hun inbreng wordt gedaan.

Tenslotte vroeg de enquête naar positieve en negatieve factoren die de deelname van ouder(s) en voogd(en) beïnvloeden. Deze factoren worden hieronder opgesomd:

Positieve factoren                                                                        Negatieve factoren

Vriendelijk personeel (100%)                                  Beperkte toegankelijkheid van de

Gevoel van welkom zijn (100%)                                gemeenschapsinstelling (20%)

Toegankelijkheid van de                              Geen uitnodiging tot participeren (20%) gemeenschapsinstelling (87,5%)                        Onduidelijke communicatie (20%)

De wil om mee te werken aan het traject van hun kind (87,5%)

Duidelijke communicatie (87,5%)

Belangrijkste bevindingen

De sterke punten op het gebied van participatie binnen De Zande, campus Ruiselede, zijn dat de meeste respondenten verschillende participatie-initiatieven herkennen. Gesprekken met contextwerkers en huisbezoeken worden gewaardeerd, en ouder(s) en voogd(en) vinden gesprekken met contetbegeleiders, ronde tafelgesprekken en het trajectoverleg zeer waardevol. Er wordt voldoende geluisterd naar hun inbreng, en de vriendelijkheid van het personeel wordt hoog gewaardeerd. De bereikbaarheid van De Zande en de communicatie, ondanks taalbarrières, worden over het algemeen positief ervaren.

Wat betreft zwakke punten werd opgemerkt dat niet alle ouder(s) en voogd(en) de participatieinitiatieven herkennen. Verder kunnen gesprekken met individuele begeleiders en ronde tafelgesprekken verbeterd worden. Sommige ouder(s)/ voogd(en) vinden de communicatie van begeleiders voor verbetering vatbaar, en voor sommigen is De Zande moeilijk bereikbaar.

Er kan geconcludeerd worden dat hoewel er al een stevige basis voor participatie bestaat binnen De Zande, er zeker mogelijkheden zijn voor verdere verbetering en verduidelijking.