Scriptiebank overzicht

 Een buitenaardse kijk op ons immuunsysteem “The Earth is the cradle of humankind, but one cannot live in the cradle forever.” -Konstantin Tsiolkovsky- Sinds de ruimtevaart in de jaren vijftig het levenslicht zag, leverde ze talrijke bijdragen aan ons dagdagelijks leven. Jammer genoeg deed ze dat al te vaak achter de schermen. Wanneer nieuwe technologieën eindelijk hun weg naar Jan Modaal hebben gevonden, weten weinigen nog hoe dat is kunnen gebeuren. Denk maar aan babyvoeding, velcro, krasvrij glas, enzovoort.

Het verbreden van de toegang tot geneesmiddelen: een wereldwijde bekommernisWereldwijd kunnen ontelbare patiënten niet genieten van de nodige behandeling wegens een te hoge kostprijs, waaronder HIV-patiënten in ontwikkelingslanden. Deze hoge kostprijs is mede het gevolg van het vestigen van octrooien, beter gekend als patenten, op geneesmiddelen. Dergelijke octrooien worden aan bedrijven toegekend om een deel van het peperduur onderzoek en de peperdure ontwikkeling terug te verdienen. Samenwerking door middel van een “patent pool” kan de toegang tot geneesmiddelen verbreden.

 VAN JUWELEN TOT KANKERBESTRIJDINGGOUD NANODEELTJES DOOR DE OGEN VAN EEN ELECTRONENMICROSCOOPOp macroscopische schaal wordt goud vaak gebruikt bij het creëren van juwelen. Echter, goud nanodeeltjes hebben een veelvoud aan toepassingen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld in de medische wereld gebruikt worden in de strijd tegen kanker. In de toekomst zullen de mogelijkheden van het gebruik van deze deeltjes toenemen. Hiervoor moet onder andere de structuur van de deeltjes grondig geanalyseerd worden. Moderne elektronenmicroscopie is daarbij van cruciaal belang.

Hoe antilichamen leiden tot nieuwe ontdekkingen in de wetenschapEen defect enzym in ons bloed, ADAMTS13 genaamd, kan de dodelijke ziekte trombotische trombocytopenische purpura (TTP) veroorzaken. Via de ontwikkeling van antilichamen willen we ontdekken hoe ADAMTS13 werkt in ons bloed. Alleen als we weten hoe het enzym werkt, kunnen we manieren ontwikkelen om de werking van het defect enzym te herstellen. Zo kunnen we patiënten die lijden aan de ziekte TTP beter behandelen.

The Freshman fifteen: waarheid of leugen?Meer en meer aandacht gaat uit naar de problematische gevolgen van overgewicht en obesitas. Op dit moment heeft meer dan 1,4 biljoen volwassenen ter wereld overgewicht en is meer dan 0,5 biljoen obees. Dit wil zeggen dat meer dan één tiende van de wereldbevolking obesitas heeft. Wanneer we kijken naar de Belgische populatie, zijn de cijfers nog schokkender. In 2008, had 63,4% van de mannelijke bevolking en 49,9% van de vrouwelijke bevolking overgewicht en was meer dan 20% van zowel mannen als vrouwen obees.

De ondergrondse redder van dennenbomen in Noord-LimburgVele zandgronden in het Noorden van Limburg zijn zwaar vervuild met zink, cadmium en lood door de jarenlange metaalverwerkende industrie in deze regio. Ondanks het feit dat de meeste van deze zinkfabrieken gesloten zijn of een betere milieukwaliteitszorg hebben aangewend, blijft de vervuiling een belangrijk probleem. Niet alleen wordt de plaatselijke fauna en flora door deze vervuiling aangetast, ook de menselijke gezondheid loopt gevaar.

Een grote boezem: vloek of zegen?Het borstvetweefsel is niet louter een onschuldige opslagplaats voor vet of een mooie vulling van de boezem. Uit het in vitro onderzoek van deze scriptie bleek namelijk dat het vetweefsel uit de borst stoffen vrijstelt die de progressie van borstkanker in de hand werken. Het is al langer geweten dat obesitas een negatieve factor is bij de prognose van borstkanker.

Snelle detectie van ziekteverwekkende bacteriën op groenten en fruitEten van verse groenten en fruit wordt vandaag de dag meer en meer aangemoedigd. Verse groenten en fruit leveren immers de nodige dosis van onze dagdagelijkse voedingsstoffen. Talrijke studies hebben aangetoond dat je door het eten van groenten en fruit een verlaagd risico hebt op verschillende chronische ziekten zoals zwaarlijvigheid, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Echter, zoals overal in onze omgeving, zijn bacteriën talrijk aanwezig op groenten en fruit.

TV kijken? Ben je vet mee …Hoewel het een hedendaags onderwerp lijkt te zijn, is de vraag of TV kijken overgewicht in de hand werkt al sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw een hot topic. In 1985 werd immers voor het eerst wetenschappelijk aangetoond dat er een verband zou kunnen bestaan tussen TV kijken en zwaarlijvigheid bij jongeren. Zo stelden Dietz en Gortmaker toen vast dat jongeren tussen 12 en 17 jaar oud twee procent meer kans hadden om te zwaar te worden voor elk uur dat ze dagelijks meer naar de televisie keken.

Signaaloverdracht tussen zenuwcellen: onderzoek op de rondworm C. elegansHet belang van de vrijlevende rondworm Caenorhabditis elegans in wetenschappelijk onderzoek is niet te onderschatten, zoals blijkt uit de bekroning van zes C. elegans onderzoekers met maar liefst drie Nobelprijzen in de laatste elf jaar. Ook de onderzoeksgroep Functionele Genomics en Proteomics maakt dankbaar gebruik van de unieke eigenschappen van deze worm om meer inzicht te krijgen in de functies van neuropeptiden.

Hoofdhalstumoren: Efficiëntere behandeling in zicht?Wetenschappers van het Laboratorium voor Kankeronderzoek en Klinische Oncologie van de Universiteit Antwerpen werken aan een meer doeltreffende therapie tegen hoofdhalskanker. Hoofdhalskanker is een ziekte die relatief veel voorkomt in België. Zo werd in 2008 bij 2515 patiënten de diagnose gesteld. Deze kanker heeft, ondanks heel wat uitgevoerde studies omtrent het ontstaan, de ontwikkeling en de behandeling, nog een vrij hoog sterftecijfer. Zo stierven in 2008 in België 743 mensen aan de gevolgen van hoofdhalstumoren.

Zoals algemeen bekend wordt de bakkersgist Saccharomyces cerevisiae gebruikt in verscheidene industriële processen, zoals het bakken van brood of het brouwen van bier. Daarnaast wordt dit organisme echter ook gebruikt als een modelsysteem voor het ophelderen van fundamentele cellulaire processen zoals nutriëntsignalering en veroudering. Het is immers geweten dat deze processen op een zeer gelijkaardig manier verlopen in cellen van zoogdieren en de mens.

Plastisch chirurgen willen de herhaalde operaties na een borstreconstructie overbodig makenIn de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en het verbonden Universitaire Ziekenhuis Brussel wordt onderzoek gevoerd om meer succes te boeken met lipofilling. Dit is een techniek waarbij vetweefsel door liposuctie wordt weggezogen en vervolgens opnieuw ingebracht. Uiteraard bij dezelfde patiënte, maar wel op een andere plaats, zoals bv. in een gereconstrueerde borst.

Thuiszorg voor kinderen. Project Koester: heden en toekomst.Mede door de maatschappelijke veranderingen zoals kortere ligdagen en minder beschikbare financiële middelen, komt er een grotere druk te liggen op thuiszorg.

Zieke jongeren te bed of niet te bed.Hoe ervaren onderwijzers het werken met Bednet ?Bednet bestaat nog geen tien jaar maar heeft al heel wat bekendheid verworven in Vlaamse scholen. Langdurig zieke kinderen tussen 6 en 18 jaar krijgen via Bednet les via het pc-scherm thuis of in het ziekenhuis. Eén druk op de knop en ze kunnen een kijk nemen in het leslokaal: ze zien hun leraar en klasgenoten en horen hoe de les verloopt. Meer nog: ze kunnen deelnemen aan de les, zelfs de vinger opsteken en vragen stellen kan.

Leverkanker verschroeidRadiofrequente ablatie (RFA), een vorm van warmtetherapie, is een innovatieve techniek bij de behandeling van leverkanker. Frederik Soetaert ontwikkelde voor zijn masterproef in de ingenieurswetenschappen een computerprogramma om RFA te personaliseren en te optimaliseren. Op termijn kan dit leiden tot een betere prognose voor patiënten met leverkanker.Klassieke aanpak ontoereikendLeverkanker treft jaarlijks 740.000 mensen, wat het de vijfde meest voorkomende kanker ter wereld maakt.

Coatings die zichzelf herstellen met meervoudige functiesIn het huidig tijdperk dat steunt op de technologische vooruitgang is een wereld zonder het gebruik van metalen ondenkbaar geworden. Een brede waaier van toepassingen rust op het gebruik van deze groep materialen. Denk hierbij maar aan alles wat met transport te maken heeft van personenwagens, industrieel transport tot lucht- en ruimtevaart, maar ook in de bouw worden metalen extensief gebruikt. Metalen zijn echter ook onderhevig aan corrosie, het proces dat verantwoordelijk is voor de degradatie van het materiaal.

Voorspellen van Oogproblemen: Fictie of realiteit?Pseudoxanthoma Elasticum (PXE) is een zeldzame erfelijke aandoening waar tussen 1/25.000 en 1/100.000 mensen aan lijden. De meest frequent aangetaste lichaamsdelen zijn de ogen, de huid en het hart- en bloedvatenstelsel. Hoewel al veel vooruitgang is geboekt in de ontrafeling van dit ziektebeeld, zijn er nog steeds veel vraagtekens over het ontstaan en ziekteverloop van PXE; zo is genezing nog lang niet mogelijk en kan slechts geprobeerd worden om de symptomen aan te pakken wanneer deze zich voordoen.

Hoe verbeterde analytische technieken uw gezondheid en leefomgeving kunnen beïnvloedenMilieuvervuiling is een gevaar geworden voor de gezondheid van de mensheid. Wetgevende instanties zien hierop streng toe. De betrokken partijen zijn verplicht om vervuiling op te sporen aan de hand van analytische technieken. Één daarvan is vloeistofchromatografie, waarbij het monster in de vloeibare toestand wordt gescreend op zijn componenten. Hierbij wordt een toestel gebruikt dat het mengsel met onbekende stoffen doorheen een chromatografische kolom brengt, waarop de scheiding plaatsvindt.

 ‘Tijdens moeilijke momenten is het even stil…’ Borstkanker door de ogen van de partner.De sociale omgeving en de hulpverleners beschouwen de partner van een vrouw met borstkanker vaak als een zorgverlener in plaats van als een zorgvrager. Daardoor worden de noden van de partner vaak over het hoofd gezien. In dit onderzoek werden ervaringen van partners in beeld gebracht aan de hand van een kwalitatieve onderzoeksmethode waarbij interviews afgenomen en geanalyseerd werden. Op basis van deze interviews werd inzicht verkregen in het proces dat partners van borstkankerpatiënten meemaken.

Angstaanjagende antirookadvertenties hebben geen of zelfs averechts effectEr bestaat al geruime tijd discussie over de werking van angstaanjagende advertenties in antirookcampagnes en het gebruik van schokkende beelden op sigarettenpakjes. Recent masterproefonderzoek aan de KU Leuven toont aan dat dergelijke advertenties geen of zelfs een averechts effect hebben op volwassenen. Communicatiewetenschapster Sarah Douwen concludeert op basis van haar experiment dat campagnemakers zich beter richten op de sociale voordelen die niet-rokers genieten.

Ons genoom op de vuilnisbeltElk levend wezen heeft zijn eigen blauwdruk, het genoom. Hierin staat alle nodige informatie om een cel te maken, namelijk de genen. Deze beschrijven hoe proteïnen gemaakt worden welke vervolgens hun functie in de cel vervullen. Echter tussen al deze vitale info zit veel non-sense. Maar liefst 80% van ons genoom bestaat uit DNA waarvan we niet weten wat het doet. We noemen het rommel- of junk DNA. Maar waarom is het er? Evolutie dicteert dat eigenschappen verdwijnen als ze niet bijdragen aan de overleving van het organisme.

The real batmanIedereen kent de fictieve superheld ‘Batman’, maar heb je er ook bij stilgestaan of het mogelijk is om een echte ‘batman’ te zijn? Om te kunnen horen zoals vleermuizen en je te oriënteren op basis wat je hoort? Misschien ben jij hier wel toe in staat:Sluit je ogen en maak klikgeluiden met je tong of neurie terwijl je je hand voor je gezicht houdt.Beweeg nu je hand dichter naar je mond toe en dan verder van je mond weg. Breng je hand links naar je gezicht en dan eens rechts, terwijl je steeds geluiden blijft maken op eenzelfde toon.

 WAT ALS JE AAN JE BED GEKLUISTERD BENT?Bednet vzw is een organisatie die zich richt op langdurig zieke kinderen tussen 6 en 18 jaar. Door het realiseren van een virtuele leeromgeving tracht Bednet bij de leerplichtige kinderen de leerachterstand te beperken en het sociaal contact te ondersteunen.

 Van zeespons tot proefbuis: maken glycolipiden hun beloftevolle toekomst waar?Vooruitgang wordt gekenmerkt door een toenemende complexiteit, een groeiend monster dat niet meer aan de ketting wil. In een gevoel van onbeheersbaarheid slagen weinigen er nog in het overzicht te bewaren. Ook voor de meeste wetenschapsdomeinen is onderzoek complex, kostelijk en onvoorspelbaar geworden, al hoeft een gebrek aan overzichtelijke kennis geen hindernis te vormen voor goede uitvindingen.

Hitte en homogenisatie als tools voor verbeterde opname van lycopeen, een antioxidant uit tomatenProbleemstelling en onderzoeksstrategieVeel mensen hebben steeds meer interesse in gezonde voeding. Zowel rauwe als verwerkte groenten en fruit zijn belangrijke onderdelen van een evenwichtig en gezond dieet omwille van hun gunstige nutritionele samenstelling. Binnen de groep van carotenoïden is lycopeen niet alleen verantwoordelijk voor de dieprode kleur van tomaten, maar heeft het enkele belangrijke eigenschappen in het menselijke lichaam als antioxidant.

UV-straling van de zon is in staat schade aan te richten in de menselijke huid. Er kan UVA- (320-400nm), UVB- (290-320nm), en UVC- (

 Prei(s) Jezelf Gelukkig !Prei is een typisch Vlaamse groente waar de Vlamingen trots op mogen zijn. Nu meer dan ooit, want uit recent onderzoek is gebleken dat prei heel wat bioactieve componenten bevat.De studie werd uitgevoerd aan het Instituut voor Landbouw- en Visserij Onderzoek (ILVO) te Melle door onderzoekers Nathalie Bernaert (doctoraatsstudente UGent) en Lien Goetghebeur (masterstudente Hogent). Zij stelden vast dat prei heel wat stoffen bevat. De groep componenten omvat o.a. zwavelverbindingen, polyfenolen en antioxidanten.

Achilleshiel van tumoren ontdekt in leverkankerIedereen kent wel iemand in zijn omgeving die getroffen werd door kanker. Momenteel wordt voor de behandeling van kanker vooral chemotherapie gebruikt. Dit heeft echter vele bijwerkingen zoals haaruitval en misselijkheid. Ook is de verbetering van de levensverwachting door de huidige chemotherapie slechts beperkt. In een muismodel voor leverkanker is een nieuwe universele strategie ontdekt die de weg opent naar een innovatieve vorm van kankerbehandeling voor dit type, maar ook voor alle andere tumoren.

 Bodemsanering in Vlaanderen: meer dan een bodemloze put? Welke waarde geef je aan iets dat nergens te koop is? Moeilijke vraag. Nochtans zijn we onbewust continu bezig met het waarderen van zaken om ons heen. Hoe kunnen we deze waarderingen expliciet uitdrukken en hoe kunnen we dit vervolgens gebruiken om na te gaan wat de milieubaat is van een bodemsanering? Wat is de waarde van de natuurschade die door een lekkend boorplatform wordt veroorzaakt? Wat is de waarde van een waterval? Of wat is de waarde van een prachtige zonsondergang? Een moeilijke vraag.