Scriptiebank overzicht

Wat een arts niet mag doen in verband met zijn beroepsgeheim is duidelijk bepaald in de Strafwet. Het is echter een andere situatie wanneer het gaat om de gevallen waarbij een arts zijn beroepsgeheim kan doorbreken en welke voorwaarden dienen vervuld te zijn vooraleer dit kan gebeuren. Zo kan het beroepsgeheim, buiten de gevallen bij wet bepaald, doorbroken worden wanneer de arts hiervoor de toestemming van de patiënt heeft, of wanneer hij zich beroept op het principe van de noodtoestand, vermits voldaan is aan de voorwaarden.

De situatie is echter veel complexer wanneer het over een minderjarige patiënt gaat. In dat geval is de persoon in kwestie handelingsonbekwaam en kan deze onmogelijk zijn patiëntenrechten zelf uitoefenen. Bijgevolg kan de arts ook geen geldige toestemming van een handelingsonbekwame, minderjarige patiënt verkrijgen en moet hij de wettelijke vertegenwoordiger hiervoor aanspreken. Bij deze concrete casussen moet er een bijzondere aandacht gevestigd worden op het ontbreken van een wettelijke grondslag die voorziet in een procedure betreffende de melding van vermoedens van kindermishandeling. Hetgeen wel bij wet bepaald is, zorgt ervoor dat een arts de misdrijven waarvan hij kennis heeft genomen, kan meedelen aan de Procureur des Konings en dit dus geen wettelijke verplichting inhoudt. Later zal blijken dat dit slechts gebeurt bij de meest ernstige situaties. De ziekenhuizen trachten eerst de interne procedure te volgen die minder verregaande plichten oplegt.

Wat sterk benadrukt wordt in deze procedures is de samenwerking zowel intern als extern in verschillende fases en situaties van de vermoedens en vaststellingen van kindermishandeling. Aan de hand van een stappenplan, gebaseerd op begeleidende vragen, zal de geheimhouder een begeleidde beslissing kunnen maken in verband met het al dan niet raadplegen van hulp.

Wanneer een geheimhouder zijn beroepsgeheim schendt, zonder dat de voorwaarden van artikel 458 Sw. en 458bis Sw. vervuld zijn, kan hij op enkele verschillende manieren aansprakelijk gesteld worden. De eerste vorm van aansprakelijkheid betreft de strafrechtelijke aansprakelijkheid, vermits de schending van het beroepsgeheim een misdrijf uitmaakt. Dit misdrijf kan bestraft worden met een gevangenisstraf van een jaar tot drie jaar en een geldboete van honderd euro tot duizend euro of met een van die straffen alleen. Daarnaast is er ook de burgerrechtelijke aansprakelijkheid, die opgedeeld wordt in buitencontractuele en contractuele aansprakelijkheid. De contractuele aansprakelijkheid primeert steeds op de buitencontractuele aansprakelijkheid, tenzij de fout een misdrijf uitmaakt, of geen onderdeel is van een contract. Wanneer het gaat om een medische fout, is er sprake van buitencontractuele aansprakelijkheid. Een interne vorm van aansprakelijkheid is de tuchtrechtelijke aansprakelijkheid, waarbij de dader tuchtrechtelijk aangesproken kan worden voor het schenden van de interne plichtenleer van zijn bepaalde groep waarbinnen de belangen van die groep verdedigd worden.

Aan de hand van dit onderzoek is duidelijk geworden dat er veel onzekerheden zijn bij hulpverleners in het kader van het medisch beroepsgeheim en de grenzen die ze hierin moeten trekken en/of verleggen. De nood aan een duidelijk wettelijk kader is bijgevolg groot.

Een kritische en rechtsvergelijkende analyse van de Victoriaanse euthanasiewet, met de wetten uit de overige Australische staten en de Belgische euthanasiewet.

Praten over het levenseinde blijft een taboe. Duidelijke informatie, meer sensibilisering over palliatieve zorg, opleidingen voor zorgverleners inzake communicatie hierrond en het gebruik van de term ‘supportieve zorg’ kunnen ervoor zorgen dat de wensen rond het levenseinde bespreekbaarder worden, waardoor meer mensen kunnen sterven waar ze dit wensen. Een gezinswetenschapper zou een waardevolle aanvulling zijn binnen een palliatief team, om naast de patiënt ook de gezinsleden en familie te ondersteunen en te versterken.

Door het toenemende belang van keuzes in de zorg en een verschuiving naar een overlegmodel dient 'shared decision making' zich aan als alternatief voor het model van 'informed consent' in de geestelijke gezondheidszorg. Rechtsvergelijkend onderzoek toont aan dat er nood is aan een nieuw patiëntenrecht naast 'informed consent'.

Ontwikkeling van een eenvoudig patiëntenformulier dat de meest voorkomende klachten, diagnoses, behandelingen en relevante data registreert, automatisch verwerkt, rapporteert in elk mogelijke taal. De invoer vraagt nauwelijks schrijfwerk, de uitvoer ondersteunt de WHO minimal data standard, informeert de zorgvrager in zijn eigen taal en kan dienen als bron voor verder wetenschappelijk onderzoek.

Onderwerp en aanleiding  Sinds de opleidingsonderdelen "sociaal-juridische dienstverlening‟ en "methoden sociaal- juridische dienstverlening‟ ben ik mij enorm gaan interesseren voor de Wet op de patiëntenrechten. Hierdoor ben ik een aantal onderzoeksbronnen en artikels beginnen lezen voor ik aan de stageperiode begon. Deze gingen voornamelijk over het feit dat zowel de beroepsbeoefenaar als de patiënt onvoldoende de patiëntenrechten kennen. Deze informatie heeft mij sterk doen nadenken over de situatie.