Scriptiebank overzicht

"Ik woon dus ik ben"
Een onderzoek naar het wonen als fundamenteel onderdeel van de menselijke existentie door de posities van Martin Heidegger en Gaston Bachelard met elkaar te vergelijken. En door te onderzoeken in hoeverre andere filosofen in hun werk deze positie onderschrijven.

Once the boundaries between immanent existence and transcendence have been drawn, a typically modern undertaking, all we are left with is the sensible, whereas the supersensible becomes synonymous with the illusionary. This predicament does not have to be inherently problematic, at least from a religious point of view. For philosophy, however, it has often been understood in terms of a disaster, addressed with the ambiguous notion of nihilism. This is particularly true of post-Nietzschean philosophy, in which a holistic understanding of the notion of nihilism is often adopted to argue for the impossibility of both philosophy and transcendence. In this master’s thesis I investigate the relationship between nihilism, philosophy and transcendence as it came about in the philosophy of Karl Jaspers (1883–1969). This 20th century German thinker took great interest in the concern of the captivity of the immanence of thought and formulated creative answers to the question of transcendence after the alleged death of God. For Jaspers, the problem of nihilism was perennial to philosophy, and in the course of his life he devoted many pages to an attempt of overcoming it.
First, this thesis analyses the problem of nihilism on its own, in its pre-Nietzschean and Nietzschean manifestations, to come to terms with its alleged threat to philosophy. With regard to the vastness and richness of the notion, some topics are inevitably left out, such as the religious nihilism of Walter Benjamin and Gershom Scholem, or the extensive elaborations on nihilism in contemporary continental philosophy, for example on the divergence between the interpretations of Martin Heidegger and Emanuele Severino. Second, we turn to Jaspers’ own understanding of nihilism. Jaspers defined the nature and value of philosophy through its confrontation with nihilism, which, for him, represented a kind of anti-philosophy. Philosophy had to go through nihilism to become true philosophizing. Jaspers proposed an ingenious argument that separates nihilism from philosophy, existence from immanence and truth from knowledge. To make this case, we primarily turn to Jaspers’ Von der Wahrheit, Der philosophische Glaube and his books on Friedrich Nietzsche’s philosophy. In Nietzsche und das Christentum, for example, Jaspers argued that Nietzsche at times separated the figure of Jesus from Christianity. In this separation, Jaspers argued, a possible way of overcoming Nietzsche’s nihilism in a philosophy that originates in love was already made possible by the fundamental distinctions of Nietzsche’s own critique of Christianity, for example his dismissal of all contradictions.

Wat gebeurt er als we de nacht niet langer zien als het verlengde van de dag, maar als tegengestelde ervan. Ik deed een ontwerpend onderzoek naar de nacht als urbaan/stedelijk fenomeen en stelde de vraag hoe de beleving van ruimte en architectuur verandert tijdens de nacht.

#YOLO OP GRAFISCHE, FILOSOFISCHE EN POËTISCHE WIJZEHoewel poëzie voor de meesten onder ons gaat over het op papier zetten van gedichten, kan het ook veel ruimer zijn. Poëzie is de kunst van de taal en taal is wat we allemaal gebruiken om te communiceren met elkaar. Of we nu spreken, schrijven of beeldtaal gebruiken. Maar zit er dan ook poëzie in onze dagelijkse omgang met taal? Bent u misschien eigenlijk ook een dichter? Door niet enkel dichtbundels als poëzie te bekijken, begrijpen we misschien sommige dingen anders.

CONCEPTNOTAHet uitgangspunt van het ontwerp was een zoektocht naar duurzaamheid. Niet duurzaamheid door gebruik van ecologische materialen, maar ecologie door een duurzame relatie : emotionele duurzaamheid. Door een goede band met een meubel onderhouden we het beter, halen we er meer plezier uit en gooien we het minder snel weg. Dit betekent dat we minder snel een nieuw meubel nodig hebben en dus minder afval toevoegen aan de reeds veel te grote afvalberg.Een duurzame relatie kan opgebouwd worden door voor iets te zorgen, en er voor te willen blijven zorgen.

The Return to Being: A study on the Other Voice in Modern PoetryRilke opperde in 1923 dat “Gesang, wie du ihn lehrst, ist nicht Begehr, nicht Werbung um ein endlich noch Errecihtes; Gesang ist Dasein.” Gesang of lyriek is Zijn. Een docent van Nederlandse letterkunde verkondigde tijdens een hoorcollege iets gelijkaardigs: “Poëzie is existentie in woorden.” Het werd stil en we wisten niet of we moesten glimlachen, dan wel bedachtzaam knikken. Poëzie is existentie? Betekent dit dat de dichtkunst zoals mensen een eigen bestaan heeft?

Kunst als belichaamde ervaringInstallatiekunst binnen een verlijfelijkte pragmatische esthetica In een van de grote schuren op de Douviehoeve lag, tijdens het 28ste internationale kunstenfestival Poëziezomer in Watou, een groot Italiaans gevechtsvliegtuig op zijn dak. Het imposante krachtige gevaarte leek hulpeloos: een bontgekleurde kever op zijn rug, een logge omgeslagen schildpad met de poten spartelend in de lucht. Dit werk van Paola Pivi is meer dan een – waauw! – vliegtuig, de handeling van de kunstenares symboliseert een pacifistisch verzet. Een refuseren, neen-zeggen: dienst weigeren.

‘Das Schwierige liegt in der Sprache’ – Over de taal van Heidegger

Het werk van Martin Heidegger wordt beschouwd als moeilijk toegankelijk. Wie in zijn denkwereld wil treden, moet worstelen met zinnen als 'Het niet nietigt onophoudelijk'. Dergelijke formuleringen lokken zeer heftige reacties uit bij de lezers van Heideggers geschriften: van beate bewondering en slaafse napraterij, tot ongenuanceerde afwijzing en spot.

In hun heftigheid staan beide reacties een onderzoek naar het statuut en de inzet van Heideggers wonderlijke schrijven in de weg.

 
In 1933 ziet Hannah Arendt hoe Martin Heidegger, de geniale professor en haar vroegere geliefde, valt voor de verleidingen van het nazisme. Deze gebeurtenis schokt Arendt en de spanning tussen filosofie en politiek wordt een centraal thema in haar leven en werk. Hannah Arendt is dan ook de geschikte kandidaat om ons te begeleiden bij de vraag wat filosofie voor de politiek kan betekenen.

God en het Denken
Over ‘de laatste god’ van Martin Heidegger
 
 
Dagbladen staan bol van de verslaggeving over terroristische acties die gebeuren in naam van een god. God wordt gebruikt in de verkiezingscampagne van George W. Bush, maar ook in de toespraak van de moslimextremist die ‘Allah is de grootste’ uitroept terwijl hij het afgesneden hoofd van een gijzelaar in zijn hand houdt. En allebei zijn ze ‘heilig’ van hun eigen waarheid overtuigd.
Het lijkt duidelijk dat we ons, om dit probleem enigszins te begrijpen, intensief moeten buigen over de betekenis van die waarheid en die god.

WONEN
in de taal van Heidegger, de ruimtes van Barragan, en de beelden van Tarkovski
 
Wonen. Het lijkt zo vanzelfsprekend te zijn voor ons dat we wonen. Maar laten we er eens even bij blijven stilstaan. Wat is wonen eigenlijk? Welke is de betekenis van het wonen voor de mens? Wat is de meerwaarde van het wonende karakter van de mens voor het menselijke leven? De vraag naar het wonen is een zeer omvangrijke vraag. Om ons te begeleiden in onze zoektocht naar het wonen, roepen we aldus de hulp in van drie belangrijke figuren, die net als wij nu, zich de vraag naar het wonen stelden.

Mes van de sterfelijkheid kerft in vlees van het leven

 


Met dood gaan is het als met naar de tandarts gaan: je weet dat het er ooit van moet komen maar je stelt het zo lang mogelijk uit. Toch is er niets mis met sterven. Het hoort bij het leven. Of juist niet?
De meningen willen wel eens uiteenlopen. Is de dood de kers op de taart van het leven, of is ze eerder het zout van het leven? Of net dat ietsje teveel zout dat het hele gerecht om zeep helpt?
Iedere filosoof heeft er zijn zegje over.