Scriptiebank overzicht

De Groote Oorlog herbeleefd. De impact van Wereldoorlog I op de tijdsgeest en de weergave ervan in Vlaams theaterWie kent nu niet iemand die de Musical 14-18 van Studio 100 gezien heeft, het boek Oorlog en Terpijn van Stefan Hertmans heeft gelezen of het In Flanders Fields Museum in Ieper heeft bezocht? Met het herdenkingsjaar in 2014 werd volop op de Eerste Wereldoorlog ingezet. En dat niet alleen in het commerciële discours. Ook binnen het theater maakten verschillende gezelschappen een voorstelling waarin rechtstreeks of onrechtstreeks naar de Eerste Wereldoorlog werd verwezen.

LIFTUP/LIFTOFF VORMINGSPLATFORMUit noodzaak nadenken over een nieuwe publieke plek in de stad.Het grote probleem van Europa tijdens deze vluchtelingencrisis, is dat ieder land in de EU zijn eigen asielbeleid heeft. Er is geen unaniem akkoord over de kwestie en dat zorgt voor knelpunten. Sommige landen zetten zware grenscontroles in, ondanks het Shengen-akkoord van 1993 dat vrij verkeer van personen in Europa toelaat.

Belgische bezetters: de lange schaduw van de Eerste WereldoorlogDe afgelopen twee jaar herdacht het Belgische volk de gruwel van de Eerste Wereldoorlog, nu honderd jaar geleden. Maar wat gebeurde er toen op 11 november 1918 de wapens zwegen? Toen de rook optrok van het slachtveld aan de IJzer en de partijen samen rond de tafel gingen zitten?

België: dé internationale hotspot voor herdenkingIeper ziet zijn toerisme groeien. En niet direct vanwege de imposante kathedraal of het prachtige stadhuis. Ieper is dé hotspot als het gaat om de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Ieper heeft een rijke historie. De Eerste Wereldoorlog is daar een belangrijk onderdeel van. Niet ver van het centrum werden er vijf veldslagen uitgevochten waardoor er maar liefst 600.00 doden vielen. Nationaal karakterBelgië kreeg tijdens de oorlog hulp van soldaten uit Engeland, Australië, Canada, India, Zuid Afrika en Nieuw Zeeland.

Kwaliteit van bedrijvennetwerk brandstof voor Duitse exportmotorOp dit moment staan de Duitse export en auto-industrie door enkele schandalen even onder druk, maar dat doet niets af aan het feit dat Duitsland er als enige grote Europese macht in geslaagd is om de financiële en economische crisis volledig en snel te doorstaan. Dat heeft het land in grote mate te danken aan zijn enorm sterke exportpositie. Dit succes is onder meer te danken aan een (politieke) ideologie gericht op kwaliteit op verschillende vlakken.

UGent scant ondergrond Westhoek op zoek naar munitie en loopgravenDuizend bommen en granatenDe Universiteit Gent bracht met een geavanceerde scanner de ondergrond in kaart van slagvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Resultaat? Tot wel 420 stukken metaal per hectare, allemaal niet dieper dan 1 meter onder de grond.Het is iets wat elke landbouwer in de Westhoek weleens overkomt: bij het omploegen van de bodem komen granaten uit de Eerste Wereldoorlog aan de oppervlakte te liggen. Niemand kijkt er nog van op, de obussen lijken hun moordend karakter verloren te hebben.

Literatuur en censuur tussen het schieten doorDe Groote Oorlog was een verwarrende periode. Terwijl iedereen ervan overtuigd was dat het conflict slechts enkele weken zou duren, draaide het uit op een uit de kluiten gewassen marathon. Ook de literaire wereld kreeg het hard te verduren. Dat wordt al wel eens vergeten, aangezien de aandacht bij een gewapend conflict steevast naar het vechten gaat.Ondanks dat de focus bij een oorlog op het geweld ligt, gaat het leven voort.

DE KUNST VAN SYMBIOSEDE WAANZIN VAN HET PARASITEREN OP DE PLANEETAan de vooravond van de Klimaatconferentie in Parijs lijken de woorden van beleidsmakers als vaag gemompel te verstommen te midden van het groeiende verzet tegen onze huidige disharmonische verhouding tot de aarde. Welke noot speelt kunst in de bonte polyfonie van wetenschappers, politici, activisten, burgerbewegingen, een groene paus en boomknuffelaars?

Schrijver zonder hand: Blaise CendrarsWanneer de oorlog uitbreekt in augustus 1914 voelt de Zwitserse schrijver en dichter Blaise Cendrars – een pseudoniem voor Frédéric Sauser – een sterke drang om zich als vrijwilliger aan te melden bij het Légion Etrangère. Deze afdeling van het Franse leger trekt sympathisanten aan van allerlei nationaliteiten; met hen gaat Cendrars ten strijde tegen het Duitse leger. In september 1915 wordt Cendrars getroffen: zijn rechterarm moet tot aan de elleboog worden geamputeerd.

Universeel Verbod op Geweld tussen StatenWist u dat er een verbod op geweld voor staten bestaat? Die kans is klein, tenzij u iets afweet van diplomatieke relaties en het Handvest van de Verenigde Naties. Wordt dat verbod in het dagelijkse leven dan ook gerespecteerd? Niet naar behoren. Het geweld tussen staten is alomtegenwoordig: oorlogen, bombardementen, invasies etc. Het is dagelijkse kost geworden.

Stemmen van de waarheid in een doodgezwegen oorlogTijdens de acht jaar durende Frans-Algerijnse oorlog heeft de Franse literatuur de leugenachtige communicatie van de overheid en haar censuur doorbroken. Sociale media mogen dan wel in periodes van vergelijkbare polarisering censuur zo goed als onmogelijk maken, op hun beurt zorgen ook zij voor framing die evenzeer correcte informatie en het vormen van een gefundeerde mening bemoeilijkt. Kan ook nu literatuur een tegenwicht bieden?Plus jamais ça ! Met deze bijna mythische leuze zetten de Fransen een nieuw tijdperk in.

Kleine Uitgeverijen en Grote VerhalenLiteratuur heeft voor vele mensen grote waarde. Onze favoriete boeken vormen voor een klein stuk hoe we de wereld zien. Dat geldt zeker voor kleine, onafhankelijke uitgevers in de V.S., die hun tijd en kapitaal investeren in iets waar ze in geloven: goede boeken uitgeven. Dat is mooi. Alleen – het is maar een deel van het verhaal.Literaire productie heeft de afgelopen decennia grote verschuivingen doorgemaakt onder invloed van de alomtegenwoordige markt.

De Leuvense wederopbouw na de Eerste Wereldoorlog: niet gewoon een kwestie van bakstenen en betonLeuven kreeg in 1914 wereldwijde aandacht toen het Duitse leger de stad en haar befaamde universiteitsbibliotheek in lichterlaaie zette. De stad figureerde prominent in propagandacampagnes, die de boodschap van Brave Little Belgium en Duitse barbarij verspreidden. Gezien de symbolische waarde van de vernieling van deze stad, werd in deze thesis gekeken naar de berichtgeving over haar wederopbouw.

Cinema Zoologie: Publiek geheim uit de geschiedenis van de KMDAWie vandaag de dag een bezoek brengt aan de Antwerpse binnenstad en het majestueuze Centraal Station verlaat richting het Koningin Astridplein, is meteen getuige van de omvangrijke verbouwingswerken aan de Koningin Elisabethzaal.  Waar deze Antwerpse parel momenteel een upgrade krijgt en weldra de klinkende naam Elisabeth Center Antwerp zal dragen, zette de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen 100 jaar geleden haar eerste stappen in de cinematografische wereld.

De begrafenis van EuropaDe Europese Unie (EU) steunt Oekraïne onvoldoende en begraaft daarmee de idealen van het Europese project. Dat is althans het besluit van een onderzoek dat gevoerd werd door Matthias Waegemans, student Politieke Wetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel. Oekraïne heeft de wereld duidelijk gemaakt dat het wil scheiden van zijn Sovjetverleden en zich wil aansluiten bij het Westen. U herinnert zich ongetwijfeld nog de beelden. Op 21 november 2013 trokken Oekraïense burgers naar het Onafhankelijkheidsplein in Kiev. Het plein werd overspoeld met Europese vlaggen.

Wat je niet kan vermijden: Inherent Vice van Thomas Pynchon als pastiche van het hard-boiled detective genreStel dat je een roman schrijft die zich afspeelt in het Californië van 1970 en de bijbehorende hippiecultuur en die bovendien een aan marihuana verslaafde privédetective als hoofdpersonage heeft. Kan je dan het hard-boiled detective genre geloofwaardig imiteren? En dit genre tegelijkertijd verwerpen? Dit is precies wat Thomas Pynchon doet in zijn roman Inherent Vice.

 “Rex-collaborateurs. Paria’s of niet?”Eind april dit jaar veroorzaakte de samenwerking met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, oftewel de ‘collaboratie’, opnieuw de nodige hetze. In tegenstelling tot zo vaak waren het ditmaal geen Vlaams-nationalistische politici die het onderwerp waren van de polemiek. Integendeel.

‘Poor Little Belgium’: de juridische verwerking van de Duitse oorlogsmisdaden in België na de Eerste Wereldoorlog“De menschen zijn opgewonden, Er dreigt geen revolutie, maar als zij de attendu’s van het vonnis lezen, dan kookt hun bloed.” – Een reactie op het proces tegen Max Ramdohr in Leipzig, De Standaard (13 juni 1921) ‘The Rape of Belgium’Wat zeggen de strafprocessen van Leipzig u? De kans is groot dat u op deze vraag ‘niets’ moet antwoorden.

Towards a territorial and urban integration of Gaza Camp (Jordan)                                                                The main road as mediating figure 67 jaar Palestijnse vluchtelingencrisisSinds de dramatische evolutie van het conflict in Syrië en de daarmee gepaard gaande verdere destabilisatie van verschillende landen in het Midden-Oosten zijn vluchtelingen permanent aanwezig in onze media. De huidige toestroom van vluchtelingen in Europese landen wordt door experts omschreven als de grootste westerse humanitaire crisis sinds de Tweede Wereldoorlog.

De Zorgverzekering, de Vlaamse Achilleshiel?De Vlaamse Zorgverzekering… . De zoveelste verzekering die moet worden betaald. Je hoort de gemiddelde Vlaming mopperen wanneer deze rekening opnieuw in de bus valt. Sterker nog, begin dit jaar werd de bijdrage zelfs verdubbeld! Doch staat er niemand stil bij het feit dat je ze in de toekomst wel eens nodig kan hebben. De Vlaamse Zorgverzekering is dan ook een verzekering die het merendeel van de bevolking aanbelangt. Deze surplus van 130 kan degelijk het verschil maken… .Na de Tweede Wereldoorlog breidde België prompt uit tot een verzorgingsstaat.

« La guerre continue dans ta tête, mais c’est fini ! » [1] De ‘gueule cassée’ van roman naar film in La chambre des officiersLandschappen gevuld met littekens van kraters, prikkeldraad en verdord gras. Moedige, maar vermoeide soldaten in vochtige loopgraven. Verbeten gevechten, die vaak op voorhand al verloren zijn. Het zijn maar enkele van de beelden die de Eerste Wereldoorlog bij ons oproept. Minder zichtbaar dan deze verschrikkingen zijn echter de gewonden: in de hospitalen zijn honger, koude en modder immers voorgoed verleden tijd.

De vertaling van verloren stemmenTweede Wereldoorlog, Keulen, januari 1941. De kelder van het Gestapohoofdkwartier te Keulen zit voller dan ooit. De gevangenen zitten tegen elkaar aan gedrukt en zoeken naar een laatste adem om hun laatste boodschap neer te pennen. Met spijkers, vingernagels en stukken steen krassen ze een laatste uitroep van liefde, angst of hoop in de muren van hun cel.

Paul Kronacker: een vergeten staatshandelaarLa Belgique respirait à pleins poumons un grand vent de liberté, et cependant, il ne manquait pas d’ombres à ce tableau. Op deze manier beschreef Paul Kronacker de sfeer van september 1944. De Tweede Wereldoorlog had België met heel wat problemen opgezadeld. Het was in het kader van de voedselproblematiek dat men op de diensten van Kronacker beroep zou doen. Wie was Paul Kronacker? Welke opdracht kreeg hij? En wat was zijn invloed op de naoorlogse economie?

Schrijven tegen de vijandVlaamse verzetskranten tijdens de Eerste WereldoorlogBrussel – Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte Duitse censuur het voor de Belgische bevolking erg moeilijk aan betrouwbaar nieuws te komen. Verschillende verzetsgroepen richtten daarom ondergrondse kranten op in het bezette België. Maar ook die kranten hielden zich vooral bezig met het verspreiden van propaganda.

Golf van diefstallen overspoelt België tijdens de Eerste WereldoorlogRien de plus immoralisant que la Guerre?“Er zijn geen kolen meer. De bomen worden allemaal afgezaagd en gestolen. Wat gaat er nog allemaal gebeuren in deze wrede oorlog?”Waar Cortvrindt, april 1917.Diefstal. Het is een fenomeen dat altijd en overal voorkomt. In oorlogssituaties nog net dat tikkeltje meer dan in vredestijd, zo blijkt.

In naam van de wetenschap: op avontuur in de gevangenisDe gedachte aan wetenschappelijk onderzoek met gevangenen roept wellicht beelden op van duistere toestanden, zoals de medische experimenten die plaatsvonden in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Inderdaad, voornamelijk sinds toen werden gevangenen gezien als de ideale proefpersonen en vanaf de jaren ’50 vonden ook psychologische experimenten met gedetineerden hun opgang. Gelukkig werd er na verloop van tijd meer nagedacht over de ethische implicaties van zulke onderzoeken.

Vlaamse kwaliteitskranten vaak te ongenuanceerd over Poetin‘Het beeld van Vladimir Poetin in onze media is vaak te simplistisch en gekleurd, zegtjournalistiekstudent Jonas van Boxel. Voor zijn masterproef onderzocht hij hoe de Vlaamsekwaliteitskranten de rol van de Russische president in het Oekraïne-conflict beschrijven. ‘Inmeer dan de helft van de artikels is het discours vijandig.’ We zijn met z’n allen licht geobsedeerd door Vladimir Poetin.

Met deze scriptie werd een bijdrage geleverd aan het historisch onderzoek aangaande kinderen tijdens de Eerste Wereldoorlog in onbezet België. Aan de hand van het bespreken van de jeugddelinquentie werd een beeld geschetst van de kinderen en hun dagelijks leven tijdens deze voor hen ongeziene omstandigheden. Het werd duidelijk dat de oorlog niet alleen inwerkte op het wel en wee van de bevolking in het door het Duitse Rijk bezette landsdeel, maar dit ook het geval was voor de bevolking achter het front.

2014 stond centraal voor de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Heel wat herdenkingstoeristen zakten af naar de Westhoek. 774 500 om precies te zijn (Westtoer, 2015). Toch begon de Eerste Wereldoorlog in de Martelaarsteden, een vaak vergeten onderdeel van de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog (Serrien, 2012; Bauwens, 2013). Daarom is het een interessant gegeven om onderzoek te voeren naar de ‘underdog’ steden.

Oorlog in een speelgoedkoffer“To prevent things like this from happening. To make people think twice before resorting to violence to resolve issues.” (Historic Royal Palaces, 2014)De Groote Oorlog is geen onbekend begrip in de basisschool. Elk schooljaar komt wel een aspect uit dit thema aan bod. Zeker nu, met de herdenking van honderd jaar Eerste Wereldoorlog, worden heel wat leerlingen in dit thema ondergedompeld. Zeer vaak worden de leerlingen met grote historische feiten, diverse data en belangrijke personen uit deze oorlog geconfronteerd.