Scriptiebank overzicht

“Ja ma leidster, oe moe ‘k ik da doen?”
Bent u een leid(st)er in een jeugdbeweging? Dan heeft u bovenstaande zin ongetwijfeld al ettelijke keren gehoord. Maar wist u dat deze zin maar liefst vijf kenmerken van tussentaal bevat?
Tegenwoordig is tussentaal onder taalkundigen een “hot item”. In de eerste publicaties over het fenomeen uitten taalkundigen vooral hun afkeer en schrik voor tussentaal. Ze vreesden dat tussentaal de Nederlandse standaardtaal zou vervangen en dat geen enkele Vlaming nog in staat zou zijn “naar behoren” te spreken.

 Spreek je nog niet vlot Frans? Wees zeker, zelfs nu heeft het al invloed op jouw andere talen.Kan een taal die je momenteel niet spreekt jou storen?Het is al geen nieuws dat er veel mensen zijn die drie of meer talen spreken. Het is bijna typisch dat men in Vlaanderen Nederlands als moedertaal heeft en daarnaast nog Engels en Frans kent. De meesten gebruiken Engels wel vaker en dus wordt deze taal actiever dan het Frans.

 The writer’s speech“Dad, what’s he saying?”“I don’t know, but he seems to be saying it rather well.”Dat fluisteren King George VI en zijn dochter elkaar toe als ze een toespraak van Hitler bekijken in de film The king’s speech (2010). Ook al laat Georges zich in zijn antwoord in de eerste plaats leiden door een lichte afgunst voor het redenaarstalent van de Führer, dat fel afsteekt tegen zijn eigen stottergebrek, toch raakt hij ermee aan de kern van het succes van Hitlers nationaal-socialistisch regime.

De zoete pijn van een vergeten dichter: Joseph Brodsky als melancholicusGepest en verstoten, bespuwd, gekleineerd, mishandeld en weggestuurd. Dat was het droeve lot van Joseph Brodsky, de grootste dichter die Rusland sinds de Tweede Wereldoorlog heeft voortgebracht. Terwijl hij door het Soviet-regime werd vervolgd, werd hij in literaire kringen geroemd als de grootste levende dichter van Rusland, de meest welluidende, invloedrijke stem van de moderne Russische letteren.

'De Fransen zijn niet vergeten dat Rousseau zich aftrok'Op zoek gaan naar een hedendaags scriptie-onderwerp en uitkomen bij achttiende-eeuwse filosofie? Het kan. Karolien Michiels is net afgestudeerd aan het departement Vertalers en Tolken van Artesis Hogeschool. Voor haar scriptie deed ze onderzoek naar Franse politieke filosofen uit de 18e eeuw.Het onderwerp was haar op het lijf geschreven. Karolien studeerde in 2010 immers al af in de Politieke Wetenschappen. Twee jaar lang had ze de studies gecombineerd. ‘Politiek is fascinerend,’ zegt ze daarover.

L’écume des jours van Boris Vian in een nieuw kleedje.Een gedeeltelijke vertaling van een werk van Boris Vian zou het worden, de parel van mijn studies, en dan liefst een roman waarin die typisch vianesque talige virtuositeit heel sterk aanwezig was. Zoals die man speelde met de taal, ja, zo had je er natuurlijk nog wel een paar lopen, maar geen ander prozaschrijver die me zo kon bekoren. Op 23 juni 1959 overlijdt de negenendertigjarige Boris Vian onverwacht aan een hartaanval.

Laatste ronde? Dernier tour? Last lap? Die letzte Runde?Het moderne wielrennen wordt gekenmerkt door een toenemende mondialisering. Een van de grootste gevolgen is de veranderende samenstelling van de wielerploegen: de renners en omkaderingsleden komen van steeds meer verschillende landen en spreken bijgevolg andere talen. Maar hoe worden die taal- en culturele verschillen overbrugd?

Luistervinken in de kleuterklas? Doen!Spreken. Interactie. Communicatie. Dat zijn de kernwoorden die het huidige Vlaamse (talen)onderwijs karakteriseren. Wat men met de Nederlandse taal kan en doet is belangrijk, niet langer wat men erover weet. Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet geeft in zijn talennota aan dat er in de scholen gestreefd moet worden naar een grotere taalvaardigheid van de leerlingen. Ontwikkeling van de communicatieve vaardigheden begint daarom best al op kleuterleeftijd.

 Nazi’s en Arabieren: een goede verstandhouding?Bij het begin van het politieke jaar laait het debat over de amnestie traditiegetrouw weer op. De collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog is, naast het politieke vlak, ook in vele boeken, tijdschriften en reportages een populair onderwerp. Onze kennis over collaboratie in Vlaanderen is gering maar niet onbestaand. We weten eveneens dat dit niet enkel een Vlaamse fenomeen was. Maar hoe zit het met de samenwerking tussen nazi-Duitsland en andere landen of bevolkingsgroepen?

« Je pause, donc je suis » : wat hebben tolken en de twijfeltheorie gemeen?Communicatie. Hieraan besteden we ongeveer een derde van de tijd die we wakker zijn.

Plaatsnamen als getuigen van het verledenWie heeft het als kind niet gedaan, zelf plaatsnamen van een verklaring voorzien en dan nog liefst met een sappig verhaaltje errond? In Houthalen zou er wel een bos zijn waar je hout kon gaan halen, in Zomergem schijnt de zon altijd en in Bierbeek zou je beslist kunnen gaan zwemmen in een beek vol bier. Zelf was ik er ooit stellig van overtuigd dat je in mijn woonplaats, Evergem, wel eens oog in oog zou kunnen komen te staan met een troep everzwijnen.

Het Oudgrieks als hulpmiddel op een kritiek moment in de geschiedenis
 
Het Oudgrieks is een dode taal. Met haar laatste sprekers, in de zachte overgangen, wandelingen en groeiprocessen van hun taalgebruik, stierf ze een langzame dood. Nu nog echter leeft ze voort in de harten, herinneringen, en vooral in de hoofden van enkelingen.
Her eternal summer shall not fade, nor lose possession of that fair she owes.
 
Het Oudgrieks leefde ook in Martin Luther Kings hoofd.

 
Een literaire terugblik op de negentiende eeuw
Bijna elke student Nederlandse letterkunde is tijdens zijn studie in aanraking gekomen met de literatuur van het negentiende-eeuwse fin de siècle, meer bepaald met het naturalisme en het symbolisme en het soms daarmee samenhangende decadentisme. Romans zoals Eline Vere (1889) van Louis Couperus of De kleine Johannes (1887) van Frederik van Eeden behoren vaak tot de verplichte lectuur. Dikwijls heeft men aan deze literatuur een stereotiep beeld overgehouden.

 
‘DE PLAATS VAN WAT GEZEGD WORDT IS BEWEEGLIJK’ [1]

In mijn masterthesis ga ik op zoek naar de grens tussen poëzie en theater in de toneelteksten van Stefan Hertmans. Hertmans (Gent, 1951) publiceerde voornamelijk poëzie. Daarnaast schreef hij een aantal romans en verhalenbundels, vele essays en drie toneelteksten.

Deelvertaling naar het Nederlands van Daniel Bielensteins Duitstalige roman Max und Isabelle
 
Afgaan op vooroordelen en daar je verdere leven van laten afhangen? Wat doen de meeste mensen – en wat doen Max en Isabelle?
 
Zo maar in het wilde weg beginnen te vertalen of eerst je brontekst analyseren en een vertaalstrategie voor ogen houden? Ik koos voor de tweede optie en probeerde daarnaast mijn vertaalprincipes niet te verwaarlozen.
 
Bij Max en Isabelle gaat het net andersom. Max is 31, een beroemde tv-presentator en net niet meer samen met Jana.

 
De ontwikkeling van het vrouwelijke hoofdpersonage in de fantasieverhalen De kleine Odessa, door Peter van Olmen, en Isa’s droom, door Marco Kunst.
 
Jeugdboeken zijn vaak een belangrijk onderdeel van de kindertijd en zijn iets waar veel goede herinneringen aan overgehouden worden. Uit een gevoel van nostalgie en een diepe belangstelling in literatuur heb ik mijn interesse voor jeugdliteratuur omgezet tot een grondige studie ervan. Een jeugdboek is vaak complexer dan men zou verwachten.

 zie pdf-bijlage (infra).

 Marina Verhoeven Rare jongens, die Lappen! Maar lang niet zo raar als die Fransen　In de zomer van 1681 reist Jean-François Regnard, een jonge, welgestelde Fransman, naar Lapland en hij laat ons een verslag na van die reis. Daarin beschrijft hij het land en vooral de cultuur van zijn bewoners, de Samen. Het is grof, het is racistisch, het druist volledig in tegen de politieke correctheid die vandaag het debat over multiculturaliteit beheerst.

                                                                Jurgen LaheyMetaforen: gidsen doorheen het levenHoe ligt je naam/als een schip nog op mijn adem. Het gedicht ‘Najaar’ van Herman de Coninck opent met een mooi voorbeeld van een metafoor. Volgens de traditionele visie op metaforiek, die haar oorsprong vindt in de geschriften van de oude Griekse filosoof Aristoteles, is dat soort stijlfiguur een vergelijking van twee begrippen – in dit geval ‘naam’ en ‘schip’ – op basis van hun overeenkomst.

Niet toevallig: Pedro Ángel Palou
 
Literatuur in Mexico? Wordt er daar iets geschreven waarvan het de moeite loont erover te schrijven? En zoja, wie zit er op zo’n analyse te wachten? U zal begrijpen dat deze vragen onvermijdelijk elke literatuurwetenschapper teisteren. En toch loont het de moeite. Literatuur is immers meer dan letters en grammatica of holle woorden en constructies. Het is een manier om van de wereld een verhaal te maken. Daarom zouden de vragen veel eerder als volgt moeten luiden: Waarom schrijft iemand een boek?

 
“Ta mère!” “Ma mère, elle t’emmerde.” Deze dialoog is misschien niet meteen wat u zou verwachten in een roman die deel uitmaakt van de Franse literatuur. Toch staat Mehdi Charef’s Le thé au harem d’Archi Ahmed bol van de grofheden en vuilbekkerij. Deze woorden en uitdrukkingen zijn ongewoon, de Franstalige lezer verwacht zich niet aan dergelijke taal. Aan de vertaler om te proberen de Nederlandstalige lezer net zo vreemd te laten opkijken.
 
Charef wordt beschouwd als de grondlegger van de beurliteratuur.

Liesbeth Janssens
Dag beste lezer! Je staat op het punt om dit artikel te lezen. Prima! Maar zal je er ook iets wijzer van worden? Ga je de volgende ogenblikken iets bijleren?  Zal je de inhoud kunnen navertellen? En zal je iets opsteken van de taal van de tekst? Of ben je alles morgen weer vergeten? Kortom: welke kennis zal je distilleren uit deze tekst? Op deze vragen proberen we een antwoord te formuleren. Blijven lezen dus!
Dag in dag uit worden we geconfronteerd met geschreven teksten. Op het werk, tijdens de les en als ontspanning: een mens leest zeer veel.

September 2008, het begin van een nieuw schooljaar, mijn laatste jaar, mijn masterjaar. Bij het woord ‘master’ hoort onlosmakelijk het woord ‘scriptie’, iets waarvan je meteen denkt: “Veel werk, hoe begin ik daar in godsnaam aan en hoe krijg ik dat af?”. Je stapt met een klein hartje naar een professor met een bepaald onderwerp voor ogen dat je wel leuk, interessant en leerrijk vindt, maar dat slechts een concept is waarvan je de inhoud gedurende het jaar zelf moet invullen.

 
Geerts Evelien
 
Luce Irigaray.

 
“STAF, GE ZIJT IN DE LIJM AAN ’T SCHIJTEN”
20 jaar na het verschijnen van de Duitse vertaling van Het Verdriet van België van Hugo Claus wordt in een nieuwe vertaling heel anders omgesprongen met de Vlaamse cultuur.
door Esther de Boe
 
Laat een groepje vertalers los op exact dezelfde standaardtekst. Het resultaat: geen enkel resultaat is volledig identiek. Probeer dit vervolgens met een literaire tekst. Huizenhoge verschillen springen je in het oog.

 
 
Kan tweetaligheid ouderdomsziekten zoals dementie uitstellen?
Tweetaligheid of toch quasi perfecte tweetaligheid blijft tot de verbeelding spreken. Al decennia lang veroorzaakt tweetaligheid hevige debatten in de academische en politieke wereld. Denk maar aan Minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke die kleuters spelenderwijs wil laten kennis maken met een vreemde taal om zo te groeien naar tweetaligheid. Maar wanneer spreek je nu eigenlijk van tweetaligheid? En wat als talenkennis meer in zijn mars heeft dan enkel een vlotte communicatie?

Dromen en visioenen in het Mirakelboek van Halle.  Hoewel de meesten onder ons wel enige notie hebben van wat een ‘visioen’ is, wordt zulk een boven‘natuurlijke’ ervaring meestal verklaard als primitief bijgeloof, katholiek gezwets of een gevolg van het gebruik van een hallucinogenische drug. Het is voor ons, 21ste-eeuwers, erg moeilijk een tijdvak en een samenleving voor te stellen waarin het visioen een erg aanvaard kanaal was waarlangs een ‘God’ zich aan de gewone gelovigen openbaarde. In de middeleeuwen was dit duidelijk wel het geval.

Het culinaire Babel in het NederlandsOp een keer, toen ik onze Nederlandse kotgenote wou uitnodigen voor ‘chicons in hesp met kaassaus’, keek ze mij onbegrijpend aan. Ook ‘chicons met ham’ kende ze niet. Ik bleek als West-Vlaamse de enige te zijn die ooit wel eens ‘chicons’ at, de anderen aten ‘witlof’ of ‘witloof.’ Maar in Nederland eten ze zelfs geen ‘witlof in hamrolletjes met kaassaus’ (onze nationale trots!).Nu ik in een andere provincie studeer, word ik steeds vaker met dergelijke verwarringen  geconfronteerd en het leek me de moeite dit te onderzoeken.

De leesbaarheid van patiëntenbijsluiters laat nog vaak te wensen over.
De Nederlandstalige scoren slechter dan de Duitstalige
 
Het weekblad Knack publiceert in haar uitgaven van oktober een reeks van vier artikelen over geneesmiddelenveiligheid in Europa. Het eerste artikel handelt over de communicatie van de farma-industrie met de patiënt. Een zeer belangrijke vorm van communicatie is de bijsluiter die ze in elke geneesmiddelen verpakking meegeeft.

 
 
Oriëntaties in Midden-Afrika
Cultuurhistorische studie rond beeldvorming van equatoriaal Afrika en de Arabische kwestie, via Belgische dagbladen en exploratieliteratuur. Ca. 1880-1900.
 
 
 
“This crusade, this war on terrorism is going to take a while.”Aan de vooravond van de Amerikaanse militaire invasie in Afghanistan drukt president G.W. Bush zich uit in middeleeuwse termen. Een kruistocht duidt op een missie, een onderneming met een hoger doel. Maar het roept eveneens beelden van blind fanatisme op.