Scriptiebank overzicht

Achtergrond: Eén derde van de personen die een beroerte meemaken, ontwikkelt afasie. Deze verworven taalstoornis brengt moeilijkheden in de communicatie teweeg en gaat dikwijls samen met cognitieve problemen. Tijdens de (sub)acute fasen van het herstel is vaak veel verbetering mogelijk, maar dit proces vertraagt of stabiliseert tijdens de chronische fase. Talrijke studies hebben de potentieel compenserende mechanismen van de rechterhersenhelft en het ‘multiple demand’ (MD) netwerk ter ondersteuning van het taalnetwerk onderzocht. Deze studies maakten vaak gebruik van groepsgemiddelden bij hersenscans. Er is echter behoefte aan specifieker onderzoek gericht op individuele activatie patronen bij post-stroke patiënten met chronische afasie (PWA), a.d.h.v. subject-specifieke fMRI methoden.

Doel van de huidige studie: Wij richten ons op het onderzoeken van de activatie en rol van zowel de rechterhemisferische regio's van het taalnetwerk als het domein-overkoepelende MD netwerk in de chronische fase van afasie. Voor beide netwerken kijken we zowel naar absolute als naar relatieve activatie (lateralisatie-index; LI) in vergelijking met gezonde controles, en we doen dit op individueel-subjectniveau. Bovendien bestuderen we of er een verband bestaat tussen de activatie van deze netwerken en de ernst van taal- of cognitieve stoornissen bij PWA.

Methode: We gebruikten de “single-subject” methode met taakgerichte fMRI om de betrokkenheid van de taalregio’s in de rechterhersenhelft en het MD netwerk tijdens taalverwerking bij chronische afasie te testen. Onze participanten bestonden uit 15 PWA en 13 leeftijdgematchte gezonde controles. We verzamelden fMRI-gegevens tijdens het uitvoeren van een luister- en leestaak (activeert taalnetwerk) evenals een ruimtelijke werkgeheugentaak (activeert MD netwerk). Verder werden er enkele gestandaardiseerde klinische taal- en cognitieve assessments afgenomen. De individuele activatiepatronen van de fMRI-activaties en de relatieve afhankelijkheid van de linker- en rechterhemisfeer (LIs) werden vergeleken tussen de groepen en de relatie met de ernst van afasie en cognitief deficit werd onderzocht a.d.h.v. correlaties met de gedragstaken. De betrokkenheid van het MD netwerk tijdens taalverwerking werd onderzocht door de taalactiviteit binnen subjectspecifieke regio's die actief zijn tijdens de MD taak te onderzoeken.

Resultaten: We vonden een significant groepsverschil voor de activiteit van het taalnetwerk in de linkerhersenhelft tijdens de taaltaken, maar niet voor de rechterhersenhelft, en geen significant groepsverschil voor MD activatie tijdens de MD taak. We vonden ook geen significant verband tussen de activatie van het taal- of MD netwerk en de ernst van afasie of cognitie. Met betrekking tot groepsverschillen in de lateralisatie van de netwerken, vertoonden PWA en gezonde controles vergelijkbare niveaus van lateralisatie van het taalnetwerk tijdens beide taaltaken, terwijl PWA significant minder links-gelateraliseerd activatiepatronen vertoonden in het MD netwerk tijdens de MD taak. Met betrekking tot LI-correlaties werden geen significante correlaties gevonden tussen LI's van het taal- en MD netwerk en de ernst van afasie, maar we vonden wel een positieve relatie tussen sterkere links-gelateraliseerde taalactiviteit tijdens de leestaak en cognitieve prestaties. Ten slotte vonden we geen bewijs voor activatie van het MD-netwerk tijdens taalverwerking.

Conclusie: We vonden geen bewijs voor een compensatiemechanisme t.h.v. de taalregio’s in de rechterhersenhelft bij PWA. Verder vonden we geen bewijs voor een rol van het MD netwerk tijdens passieve, receptieve taalverwerking, wat interessante inzichten biedt in een sterk bediscussieerd onderwerp. Voor de correlaties met de gedragsresultaten suggereren we dat de activatiewaarden in zowel het taalnetwerk als het MD netwerk mogelijk geen doorslaggevend inzicht bieden in de ernst van afasie bij de PWA groep.

In deze scriptie wordt er een specifieke in vitro detectietechniek, een zogenaamde bio-assay, toegepast op een reeks (afgeleiden van) psychedelica, om te bestuderen hoe deze inwerken op de serotonine 5-HT2A receptor. Door het onderzoeken van biased agonisme, waarbij de resultaten van twee gelijkaardige bio-assays worden vergeleken, proberen we te weten te komen hoe de structuur van een psychedelicum verband houdt met zijn specifieke receptoractiviteit en werking. Aan de hand van de analyse van de manier waarop psychedelica precies inwerken op de serotonine receptor, kan dit onderzoek bijdragen aan een betere inschatting van het mogelijke gevaar voor misbruik van een stof, of net de waarde ervan voor verder onderzoek naar therapeutische toepassingen.

Kanker is nog steeds de belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd. Lectinen, één van de belangrijkste groepen van suiker-bindende eiwitten, zijn veelbelovend als kankertherapie. Voortbouwend op dit potentieel werden tijdens deze thesis de effecten van het mannose-specifieke Dioclea megacarpa lectine (DmegA) en het galactose-specifieke Vatairea lundellii lectine (VLL) op verschillende kankercellen onderzocht. Vijf menselijke cellijnen werden geëxamineerd, namelijk de HeLa-, (baarmoederhalskanker), HT-1080- (fibrosarcoma), PANC-1- (pancreaskanker), MCF-7- (borstkanker) en NHDF-cellijnen (fibroblasten). Op basis van levensvatbaarheid, motiliteit en maatschappelijk belang, werden volgende cellijn-lectine combinaties gekozen: DmegA toegediend
aan PANC-1-cellen en VLL toegediend aan HT-1080-cellen.

De lectinen worden geïnternaliseerd in beide cellijnen. Deze observatie in combinatie met een verhoging in ROS-productie, caspase-9 activiteit en PUMA-expressie wijst op de activatie van de intrinsieke apoptose route. Bovendien onthulde de qPCR-analyse een verhoogde expressie van EDEM, een gen van belang in ER-stress. De cellulaire locatie van DmegA in PANC-1-cellen stemt hiermee overeen. Verder duidt het binden van de lectinen aan het celoppervlak, in combinatie met een verhoogde caspase-8 activiteit op de simultane activatie van de extrinsieke apoptose route.
Morfologische veranderingen van de cellen, namelijk vesikels aan het celoppervlak van HT-1080-cellen, en afbraak van de kern en afname van het celvolume van PANC-1-cellen, stroken verder met de activatie van deze routes. De qPCR-analyse impliceert ook de activatie van pyroptose in beide cellijnen, en mitofagie in de HT-1080-cellijn. DmegA en VLL zijn dus lectinen die apoptose en ERstress kunnen induceren in fibrosarcoma- en pancreaskankercellen.

Na een dwarslaesie worden B-cellen geactiveerd in de periferie, migreren ze naar het ruggenmerg en dragen ze bij aan een inflammatoire en autoreactieve immuunrespons die leidt tot verdere schade. Recentelijk hebben we verhoogde frequenties van CD74-positieve B-cellen aangetoond bij dwarslaesiepatiënten. CD74 fungeert als een receptor voor macrofaag migratie inhibitie factor (MIF) en in de aanwezigheid van accessoire eiwitten, waaronder de co-receptor CD44, activeert de binding van MIF aan CD74 signaalcascades die pro-inflammatoire B-celfuncties stimuleren. Desondanks is de MIF/CD74-as niet onderzocht in B-cellen na een dwarslaesie. Daarom hadden we als doel het immuunprofiel na SCI te bestuderen, evenals de expressie en bijdrage van de MIF/CD74-as aan B-celactivatie bij gezonde individuen en dwarslaesiepatiënten. Met behulp van flowcytometrie observeerden we hogere aantallen B-cellen en lagere NK-cel aantallen in de acute fase vergeleken met de subacute en chronische fasen na het letsel, wat suggereert dat ze respectievelijk betrokken zijn bij de vroege en latere fasen van een dwarslaesie. Bovendien werd een flowcytometriepanel geoptimaliseerd om de expressie van de MIF/CD74-as in B-cellen en andere immuuncellen te bestuderen. In B-cellen van gezonde individuen, observeerden we significante verminderingen in proliferatie en expressie van activatiemarkers CD80 en CD86 na CD44-blokkering, evenals een sterke dalende trend in B-celproliferatie bij MIF-remming. Al met al suggereren onze resultaten een rol voor B-cellen en de MIF/CD74-as bij het optreden van een dwarslaesie.

Pilootstudie om na te gaan of gerichte geheugenreactivatie (TMR) kan gebruikt worden tijdens de slaap om de consolidatie van het motorisch geheugen te verbeteren bij gezonde ouderen en bij mensen met de ziekte van Parkinson.

In deze scriptie werd met behulp van een computationele methode de overeenkomsten en verschillen onderzocht tussen de ziekte van Alzheimer en depressie. Hiervoor werden netwerken geconstrueerd uit data dat voordien al beschikbaar was.

In mijn scriptie onderzocht ik de rol van BRD4 in de basale transcriptie en reactivatie van HIV. Ik heb ook het effect van BRD4 remming op de transcriptie van LEDGIN-geheroriënteerd provirus bestudeerd. Verder heb ik MLL1 knock down cellijnen gegenereerd om de bijdrage van MLL1 in 'latency reversal' van HIV te onthullen.

Dit bewegingswetenschappelijk onderzoek onderzocht het effect van taak-specifieke tactiele stimulatie op het motorisch geheugen. Naast het waarnemen van gedragsveranderingen, werd evenals de hersenactiviteit geregistreerd om zo de onderliggende neurale mechanismen van dit proces te ontrafelen.

This project examines the contribution of a specific brain region, the posterior paralaminar nuclei of the thalamus (PPnT), to innate stopping behavior in mice. We found that inhibition of the PPnT facilitates habituation to repeated stimulation of NTSR neurons in the superior colliculus. These results have implications for understanding and treating similar circuits involved in human disease, such as in post-traumatic stress disorder.

Deze scriptie gaat over Epitheliale-Mesenchymale transitie (EMT) bij borstkanker. EMT is een biologisch omzettingsproces dat een rol speelt bij uitzaaiing of metastase van borstkanker.

Bij dit proces worden epitheelcellen omgezet tot mesenchymcellen. Hierdoor kunnen die cellen nieuwe functies krijgen en aanleiding geven tot bijvooorbeeld migratie.

Ook kankercellen kunnen deze eigenschap verwerven en aanleiding geven tot uitzaaiing of anders gezegd metastase.

Deze thesis handelt over temporale kwab epilepsie en een mogelijke therapie om deze neurologische aandoening te behandelen. Er wordt gebruik gemaakt van Designer Receptor Exclusively Activated by Designer Drugs (DREADDs) om de totale aanvalsduur te reduceren in een muismodel voor epilepsie. Naast het effect van de therapie op aanvallen worden ook de mogelijke neveneffecten met betrekking tot geheugen, locomotie en angst nagegaan.

Brein-computer interface gebaseerd op EEG en mVEP met een spatiotemporal beamformer classifier vergeleken tegenover SVM en SWLDA. Hybride BCI met P300 en mVEP en de invloed van translatierichting werd ook bestudeerd.

Het uitzaaien van kankercellen in het lichaam van de patiënt gaat nog steeds gepaard met een lage levensverwachting. Eén van de eerste stappen is het loskomen van de cellen uit de tumor (de epitheliale-naar-mesenchymale transitie) en wordt vaak geactiveerd door het gebrek aan zuurstof (hypoxie). Omdat een goed modelorganisme om deze transitie te bestuderen ontbreekt, introduceren we hier Daphnia magna, een invertebrate kreeftachtige, als nieuw model in kankeronderzoek.

Deze scriptie beschrijft een computationeel model dat twee manieren van leren vergelijkt om te verklaren hoe mensen in staat zijn zich flexibel aan te passen aan de omgeving.

Ongeveer 1 op 150 mensen heeft epilepsie, en bijna één derde van hen is onvoldoende geholpen met medicatie. Daarom zijn alternatieven noodzakelijk.
Gentherapie is een vrij recente behandelingsvorm, reeds toegepast bij verscheidene aandoeningen, waarbij genetisch materiaal wordt ingebracht in cellen. Recent wordt het ook onderzocht voor de behandeling van epilepsie. Uit dierstudies blijkt dat optogenetica en chemogenetica, twee vormen van gentherapie, een duidelijk aanvalsonderdrukkend effect hebben bij knaagdieren met epilepsie en dus een veelbelovend alternatief vormen voor patiënten met epilepsie.

Diepe hersenstimulatie (DBS) wordt gebruikt om verschillende bewegings- en neuropsychiatrische stoornissen te behandelen. Eerst worden de elektromagnetische velden, opgewekt tijdens DBS, bestudeerd met computersimulaties. Vervolgens wordt de neuronale respons onderzocht aan de hand van een programma dat voor de scriptie geschreven werd.

Zo helpen we mee om plotse dood bij jonge sporters te voorkomen Tom is een 17-jarige competitievoetballer die vandaag zijn laatste match van het seizoen speelt. Na de pauze staan ze 1-0 achter en steekt hij een tandje bij. Plots voelt hij zich tijdens het lopen kortademig en zakt ineen. Er wordt onmiddellijk medische hulp geroepen. Ze snellen naar de jongen toe maar constateren dat deze getroffen is door een hartstilstand. Ondanks onmiddellijke reanimatie, overlijdt hij in het ziekenhuis.Het overlijden van ouderen als gevolg van een hartaandoening is iets waar we niet steeds van opkijken.

PRIKKELBARE DARMSYNDROOM: DE ROL VAN VOEDINGKrampen, opgeblazen gevoel, constipatie en/of diarree, urgente ontlasting: deze symptomen controleren het leven van patiënten met prikkelbare darm syndroom (PDS). De ontwikkeling van deze symptomen wordt in de hand gewerkt door overgevoeligheid aan een specifieke groep natuurlijk voorkomende koolhydraten, FODMAPs (fermenteerbare oligo-, di- en monosachariden en polyolen ) genaamd. Hiernaast spelen het centraal zenuwstelsel en een afwijkende respons van de maag op de inname van FODMAPs een rol in de pathofysiologie van PDS.

Cerebral Palsy (CP) is een vaak voorkomende aandoening tijdens de kinderjaren (Himmelmann et al. 2010) en gaat in 85% gepaard met spasticiteit [1]. De patiënt wordt gekenmerkt door een onwillekeurig verhoogde spierspanning of plotse spiersamentrekking, en verminderde willekeurige kracht. Spasticiteit wordt gekenmerkt door twee effecten, namelijk lengte-afhankelijkheid [2] en snelheidsafhankelijkheid [3]. Het eerstgenoemde betekent dat als men een spier verder uitrekt er meer spasticiteit optreedt.

Hypoxie? Prestatie bevorderend en toch schadelijk!Wat zeggen onze spieren?Is het niet fascinerend om te zien hoe het menselijk lichaam zich altijd weer aanpast aan de meest extreme leefomstandigheden? Van de koudste poolgebieden tot broeierige regenwouden, van droge en barre plekken in  woestijnen tot ijle hoogvlaktes, overal vind je wel mensen of sporen van menselijke beschaving. Hoe slaagt de mens er toch in om altijd weer een soort van ‘biologisch compromis’ te sluiten met moeder natuur om op zulke extreme locaties te kunnen gedijen?

Kan leucine de gekende negatieve gevolgen van aandoeningen zoals bloedarmoede en chronisch longlijden op spiermassa verminderen?Iedereen weet hoe het voelt als je een inspanning doet op hoogte. Skiën, fietsen, wandelen of lopen voelt veel uitputtender aan op 3000m hoogte dan bij ons in België op zeeniveau. De hoogte zorgt er immers voor dat je minder zuurstof kan inademen.Patiënten die lijden aan bepaalde bloed- of longziekten kampen met zo’n chronisch tekort aan zuurstof, ook ‘hypoxie’ genoemd. Één van de belangrijkste symptomen van zulke ziektes is een zeer sterk verlies aan spiermassa.

Je bent zwanger en krijgt de griep: vergroot dit werkelijk de kans op schizofrenie bij je kind?Een studie van de hersenen en het gedrag van de rat…Tijdens mijn masterproef werden zwangere ratten ingespoten met een virale nabootser, die een immuunrespons opwekt in het lichaam alsof je de griep zou hebben. De immuun-eiwitten die worden opgewekt in het lichaam van de moeder circuleren in het bloed en kunnen via de placenta de foetussen bereiken.

De regulatie van calcium-sensing receptor door amyloid-beta en de implicaties voor de ziekte van AlzheimerDe ziekte van Alzheimer (AD) is de meest voorkomende onomkeerbare vorm van dementie. In 1901 beschreef de Duitse psychiater Alois Alzheimer voor de eerste keer deze ziekte. De patiënt was een 50-jarige vrouw met de naam Auguste Deter, die in dat jaar opgenomen was in de psychiatrische inrichting van Frankfurt am Main.

Het interleukine-15 dendritische celvaccin: rekrutering van het aangeboren immuunsysteem in de strijd tegen kankerSinds de ontdekking van de dendritische cel door Ralph Steinman 40 jaar geleden en de alsmaar groeiende kennis over haar rol in het bestrijden van kanker, staat deze dirigent van het immuunsysteem centraal in de ontwikkeling van kankervaccinatiestrategieën.

Heeft lange termijn fysieke inspanning een effect op de immunologische status van patiënten met multiple sclerose?Multiple sclerose (MS) is de meest voorkomende neurologische aandoening in jongvolwassenen in de Westerse wereld en treft 1 op 1000 mensen in de Benelux. Het is een chronische ontstekingsaandoening van het centraal zenuwstelsel, welk bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. De oorzaak van MS is nog onbekend, maar men vermoedt dat een combinatie van factoren zoals individuele genetische vatbaarheid en omgevingsfactoren leidt tot de ontwikkeling van MS.

Nieuw geneesmiddel tegen epilepsie?
Epilepsie is een van de meest voorkomende neurologische aandoeningen en treft ongeveer 0,8 % van de bevolking. Recent onderzoek heeft aangetoond dat het immuunsysteem een belangrijke rol speelt in het ontstaan en het optreden van epileptische aanvallen en dat het onderdrukken van deze immuunrespons een gunstig effect heeft op het aantal en de duur van deze aanvallen. Er is echter nog geen onderzoek verricht naar de manier waarop het immuunsysteem wordt geactiveerd.

Van Overmeire Eva
De veelzijdigheid van de macrofaag in kanker
In 2008 waren er 12,4 miljoen nieuwe gevallen van kanker en 7,6 miljoen kankergerelateerde doden wereldwijd. Van alle kankers is longkanker de meest voorkomende met een zeer hoge mortaliteit van om en bij de 1,3 miljoen slachtoffers. Het genezen van de ziekte is moeilijk en er is nood aan alternatieve doeltreffende methoden naast de conventionele chemo- en radiotherapie. Een tumor bestaat echter niet alleen uit kankercellen, die zich ongelimiteerd vermenigvuldigen, maar tevens uit immuuncellen.