Scriptiebank overzicht

Achtergrond: Eén derde van de personen die een beroerte meemaken, ontwikkelt afasie. Deze verworven taalstoornis brengt moeilijkheden in de communicatie teweeg en gaat dikwijls samen met cognitieve problemen. Tijdens de (sub)acute fasen van het herstel is vaak veel verbetering mogelijk, maar dit proces vertraagt of stabiliseert tijdens de chronische fase. Talrijke studies hebben de potentieel compenserende mechanismen van de rechterhersenhelft en het ‘multiple demand’ (MD) netwerk ter ondersteuning van het taalnetwerk onderzocht. Deze studies maakten vaak gebruik van groepsgemiddelden bij hersenscans. Er is echter behoefte aan specifieker onderzoek gericht op individuele activatie patronen bij post-stroke patiënten met chronische afasie (PWA), a.d.h.v. subject-specifieke fMRI methoden.

Doel van de huidige studie: Wij richten ons op het onderzoeken van de activatie en rol van zowel de rechterhemisferische regio's van het taalnetwerk als het domein-overkoepelende MD netwerk in de chronische fase van afasie. Voor beide netwerken kijken we zowel naar absolute als naar relatieve activatie (lateralisatie-index; LI) in vergelijking met gezonde controles, en we doen dit op individueel-subjectniveau. Bovendien bestuderen we of er een verband bestaat tussen de activatie van deze netwerken en de ernst van taal- of cognitieve stoornissen bij PWA.

Methode: We gebruikten de “single-subject” methode met taakgerichte fMRI om de betrokkenheid van de taalregio’s in de rechterhersenhelft en het MD netwerk tijdens taalverwerking bij chronische afasie te testen. Onze participanten bestonden uit 15 PWA en 13 leeftijdgematchte gezonde controles. We verzamelden fMRI-gegevens tijdens het uitvoeren van een luister- en leestaak (activeert taalnetwerk) evenals een ruimtelijke werkgeheugentaak (activeert MD netwerk). Verder werden er enkele gestandaardiseerde klinische taal- en cognitieve assessments afgenomen. De individuele activatiepatronen van de fMRI-activaties en de relatieve afhankelijkheid van de linker- en rechterhemisfeer (LIs) werden vergeleken tussen de groepen en de relatie met de ernst van afasie en cognitief deficit werd onderzocht a.d.h.v. correlaties met de gedragstaken. De betrokkenheid van het MD netwerk tijdens taalverwerking werd onderzocht door de taalactiviteit binnen subjectspecifieke regio's die actief zijn tijdens de MD taak te onderzoeken.

Resultaten: We vonden een significant groepsverschil voor de activiteit van het taalnetwerk in de linkerhersenhelft tijdens de taaltaken, maar niet voor de rechterhersenhelft, en geen significant groepsverschil voor MD activatie tijdens de MD taak. We vonden ook geen significant verband tussen de activatie van het taal- of MD netwerk en de ernst van afasie of cognitie. Met betrekking tot groepsverschillen in de lateralisatie van de netwerken, vertoonden PWA en gezonde controles vergelijkbare niveaus van lateralisatie van het taalnetwerk tijdens beide taaltaken, terwijl PWA significant minder links-gelateraliseerd activatiepatronen vertoonden in het MD netwerk tijdens de MD taak. Met betrekking tot LI-correlaties werden geen significante correlaties gevonden tussen LI's van het taal- en MD netwerk en de ernst van afasie, maar we vonden wel een positieve relatie tussen sterkere links-gelateraliseerde taalactiviteit tijdens de leestaak en cognitieve prestaties. Ten slotte vonden we geen bewijs voor activatie van het MD-netwerk tijdens taalverwerking.

Conclusie: We vonden geen bewijs voor een compensatiemechanisme t.h.v. de taalregio’s in de rechterhersenhelft bij PWA. Verder vonden we geen bewijs voor een rol van het MD netwerk tijdens passieve, receptieve taalverwerking, wat interessante inzichten biedt in een sterk bediscussieerd onderwerp. Voor de correlaties met de gedragsresultaten suggereren we dat de activatiewaarden in zowel het taalnetwerk als het MD netwerk mogelijk geen doorslaggevend inzicht bieden in de ernst van afasie bij de PWA groep.

Ontwikkeling van een nieuwe benoemtest om personen die een beroerte hebben doorgemaakt maximaal te ondersteunen. Binnen deze test wordt woordvinding getest aan de hand van auditieve input in plaats van de klassieke visuele input. Dit blijkt uit ons onderzoek een gepast alternatief om personen met visuele inputstoornissen optimaal te ondersteunen.
Deze test wordt binnenkort gepubliceerd om patiënten in praktijk te kunnen helpen.

Personen met een ernstige afasie vertonen vaak moeilijkheden om te communiceren met hun omgeving. Om dit te verbeteren, kan een communicatiesysteem op maat ontwikkeld worden. Met deze scriptie wordt het proces van de opstart van een dergelijk communicatiesysteem beschreven.

Hoe beleven naasten van patiënten met afasie deze aandoening en welke ondersteuning hebben zij nodig in de omgang met deze patiënten? Dit onderzoek geeft een unieke inkijk in de ervaring van vijf naasten van afatici. Je wordt hierbij als het ware ondergedompeld in de ervaringen van de respondenten.

Om goede zorg aan patiënten met afasie te kunnen bieden is het belangrijk om over de juiste kennis te beschikken.
Een goed ontworpen E-learning module kan uitmonden in kennisverwachtingen die vergelijkbaar zijn met, en soms zelfs beter zijn dan traditioneel leren. Een hoog aantal werknemers zouden de kennis erna ook behouden. Daarom is E-learning een goed alternatief om de kennis van verpleegkundigen te verbeteren.

Wat weet de Vlaamse bevolking van afasie? 1518 personen werden geïnterviewd in 10 Vlaamse winkelstraten. Daaruit bleek dat 21,8% van de Vlaamse bevolking reeds van afasie had gehoord maar slechts 11,0% had ook basiskennis omtrent afasie. In de toekomst zijn bewustwordingscampagnes nodig om de notie van afasie bij de Vlaamse bevolking te verhogen gezien een hoger publiek bewustzijn zorgt voor een hogere QoL van afasiepatiënten.

Communiceren is een basisrecht – ook voor mensen met verkregen communicatiebeperkingen.Stel u voor, u bent een frisse 50+’er met een goede job en een prachtig gezin. Op een dag wordt u wakker, u heeft geen gevoel meer in uw linkerarm en u stelt vast dat u niet meer kan spreken. U wordt in allerijl naar een ziekenhuis gebracht. Daar wordt vastgesteld dat u een hersenbloeding  heeft gehad en een week later krijgt u de diagnose van afasie. U krijgt de boodschap om zelfstandig de nodige informatie te zoeken online.CommunicatiebeperkingenAfasie is een voorbeeld van een communicatiebeperking.

APPS ALS MEDICIJNOver de toepassing van tablet-applicaties bij personen met cognitieve stoornissen, ten gevolge van een niet-aangeboren hersenletselZeven uur dertig, daar is het rinkelende geluid van je smartphone. Voor je uit bed stapt, bekijk je je afspraken voor vandaag. Snel check je nog even het weer en de files.

Titel scriptie:
De rol van frequentie bij de perceptie van homografen in een zinscontext. Een bewijs voor niet-selectieve toegang?

Titel artikel:
Is er onderscheid tussen de talen binnen de ene woordenschatstructuur in de hersens?

Al lang proberen taalkundigen, psychologen en neurologen zich een beeld te vormen over de manieren waarop taal nu juist in onze hersens gestructureerd zit. Het debat loopt al zeker van rond halverwege de vorige eeuw toen Noam Chomsky furore maakte met zijn theorieën over generatieve grammatica en over het leren van taal.

 
 
 

 
 
De dissociatie tussen gesproken en geschreven taal bij gekruiste afasiepatiënten: een typisch symptoom of niet?
 
 
Eline Verwilligen
 
 
 
 
Scriptie voorgedragen tot het behalen van de graad van master in de logopedische en audiologische wetenschappen, optie logopedie

 
 
2007-2008
Velen onder ons kennen wel iemand die na een beroerte of herseninfarct moeilijkheden kreeg met taal, op vlak van het spreken (productie), het taalbegrip of beide. Deze vaak voorkomende taalstoornis heet afasie.

Als een vis in een aquarium       
 
In december 2006 belandde een man met afasie in de cel en vervolgens in een gesloten asielcentrum omdat hij niet kon zeggen wie hij was. De politie beschouwde hem als een illegale Rus. Dit jammerlijke voorval illustreert dat afasie nog veel te weinig gekend is.
 
Afasie tast de mens aan in zijn meest authentieke functie. Immers, wat is er meer vanzelfsprekend dan ‘spreken’ en onze gedachten en gevoelens uiten in ‘woorden’. Men schat dat er in België meer dan 20.000 personen met afasie zijn.