Scriptiebank overzicht

Restauratie van landelijk vakwerk in Limburg: duurzaamheid versus erfgoedwaardenDaar staat hij plots, temidden het landschap,  als een vage schim van vergane glorie. Zijn statigheid verloren, aangetast door de tand des tijds. Noeste handarbeid zijn hem voorafgegaan, door vakmanschap gekneed en gevormd tot wat hij is. Zijn gloriedagen van weleer, voorgoed voorbij… Of toch niet?In Limburg, en in het bijzonder in Haspengouw en de Kempen, bleven talrijke historische vakwerkconstructies bewaard. De vakwerkbouw op het platteland creëert een unieke weergave van het landleven in het verleden.

Manipulatie van wortelgroei: de sleutel tot landbouw op vervuilde grondIn 2011 overschreed de wereldpopulatie 7 miljard en met de huidige groeisnelheid van ongeveer 1,10% per jaar zal 8 miljard overschreden worden in 2025. Deze groeiende populatie brengt een stijging in industrie en vervuiling met zich mee. De vraag naar plantproductie voor voedsel, veevoeder en biomassa (bv. voor biobrandstof productie) neemt toe. Het aantal bruikbare landbouwgronden daalt echter doordat vele gronden vervuild worden.

Op verkenningstocht door de hersenen: neuromodulatie en beeldvorming.De hersenen zijn ons belangrijkste orgaan, aldus de hersenen. Ze drijven ons denken en doen, ze zorgen dat we kunnen zien, voelen, horen en ruiken, maar toch laten ze het dan plots afweten wanneer je eindelijk de moed vindt om iets tegen die eeuwige verliefdheid te zeggen. Paradoxaal of niet, maar het brein heeft ons altijd geboeid. Het spreekt dan ook voor zich dat er reeds veel onderzoek naar de onderliggende processenis gebeurd.

Longaandoeningen in de kijker: de rol van beeldvorming in het onderzoek naar longfibrose en cryptococcose.Wereldwijd lijden miljoenen mensen aan een chronische longziekte. Het is vaak moeilijk om te achterhalen waarom een patiënt ziek is geworden en hoe de ziekte zich verder zal ontwikkelen. Omdat er nog weinig geweten is, bestaan er voor veel van deze longziektes nog steeds geen goede behandelingen. Tot op vandaag sterven dan ook zeer veel patiënten als gevolg van een longziekte.

Is gentherapie een wondermiddel of een loze belofte?Gentherapie. De moeilijk te verklaren term is gevallen.  De meeste mensen hebben er nog nooit van gehoord. Een kleinere groep heeft het woord ooit al eens in een medisch magazine gelezen maar weten helemaal niet waarover het gaat. Als er dan eens iemand is die de term wel kent, praat hij of zij over de futuristische droomscenario’s van gentherapie: hét wondermiddeltje om eeuwig te blijven leven, übermenschen, een pilletje tegen kanker enzovoort.  Ik werd meteen geconfronteerd met de brute realiteit van mijn onderwerp.

Multifunctionele nanopartikels: Een blik in de toekomst van de medische wereld Martijn Peters, Universiteit Hasselt, België Gedurende deze studie in het Instituut voor Materiaal Onderzoek aan de Universiteit Hasselt werd er onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van nieuwe procedures/materialen welke de synthese van geavanceerde nanopartikel modellen vergemakkelijken. Zo werd er gezocht naar een nieuwe mogelijkheid om het gebruik van ingewikkelde en tijdrovende procedures, nodig voor deeltjes te voorzien van chemische aanhechtingsgroepen op hun oppervlak, overbodig te maken.

Heeft ieder levend wezen een streepjescode?We weten nog steeds niet hoeveel plant- en diersoorten er precies bestaan op aarde, vooral omdat de identificatie ervan zeer moeilijk en specialistenwerk is. Een nieuwe, veelbelovende moleculaire techniek – DNA barcoding – gebruikt een kort stuk van het genetisch materiaal (de DNA barcode), om soorten te identificeren. Maar is DNA barcoding wel zo doeltreffend als men denkt?

Taalproblemen bij kinderen met rolandische epilepsie: op zoek naar een neuro-anatomisch substraatSam Denys°Marjolein Verly*Dit artikel beschrijft de taalvaardigheid van kinderen met rolandische epilepsie en de meest recente ontwikkelingen binnen de structurele beeldvorming. Op basis van Diffusion Tensor Imaging (DTI) wordt een poging gewaagd om een neuro-anatomisch substraat te vinden dat aan de basis ligt van de taalproblemen bij deze kinderen.InleidingBenigne rolandische epilepsie is het meest voorkomende idiopathische epilepsietype bij kinderen.

Onderwijs en de samenhang tussen denken en voelenOp school krijgen leerlingen wiskunde, muziek, fysica, biologie, Frans… Een breed en vol programma. Maar is dit aanbod wel volledig? Zou bijvoorbeeld aandacht voor de innerlijke gevoelswereld, meditatie- en relaxatietechnieken niet even belangrijk kunnen zijn als een vak wiskunde? Of waarom niet eens de aandacht richten op buitenzintuiglijke ervaringen en niet-klassieke geneeswijzen? Hoe denken andere jongeren tussen 12 en 18 jaar hierover? Hoe denken docenten hierover?

Van smartphone en tablet naar voorleesloep voor blinden en slechtziendenHet schrift, dat 5000 jaar geleden werd uitgevonden, is onze belangrijkste vorm van informatie en communicatie. We denken dan automatisch aan boeken, tijdschriften en kranten, maar het schrift gaat veel verder. Ingrediënten op een verpakking, een vliegticket, een lottobiljet, etc. Kortom, het schrift is nog nauwelijks weg te denken uit onze maatschappij. Er is natuurlijk een probleem als de lezer de tekens niet meer kan zien.

Tumoren lichten op in het donkerIn tegenstelling tot de meeste luminescente materialen, blijven persistent luminescente of ‘glow-in-the-dark’ materialen nog lange tijd licht uitzenden nadat ze blootgesteld werden aan licht met hogere energie. Veiligheidssignalisatie is de belangrijkste toepassing van deze materialen, maar ze worden ook gebruikt in allerlei speelgoed en gadgets. In principe zijn ze ook bruikbaar in de medische beeldvorming, mits de toxiciteit beperkt is en de emissiekleur zich in het rode tot infrarode gebied bevindt.

Identificatie van nieuwe potentiële targets betrokken bij allergische reacties Astma en allergieIedereen heeft wel een familielid of kennis die aan astma of een allergie lijdt. De cijfers liegen er nietom; momenteel zijn ongeveer 1 op 5 personen allergisch. Men kan dus spreken van een wareepidemie. Maar wat leidt precies tot die hoge cijfers? Hoe kunnen die cijfers naar beneden gehaaldworden?

 Een buitenaardse kijk op ons immuunsysteem “The Earth is the cradle of humankind, but one cannot live in the cradle forever.” -Konstantin Tsiolkovsky- Sinds de ruimtevaart in de jaren vijftig het levenslicht zag, leverde ze talrijke bijdragen aan ons dagdagelijks leven. Jammer genoeg deed ze dat al te vaak achter de schermen. Wanneer nieuwe technologieën eindelijk hun weg naar Jan Modaal hebben gevonden, weten weinigen nog hoe dat is kunnen gebeuren. Denk maar aan babyvoeding, velcro, krasvrij glas, enzovoort.

Weet je wat we doen?! We spelen een spel dit lesuur!Moderne gezelschapsspellen als onderwijsmiddel in het secundair onderwijs.Gezelschapsspellen zijn in opmars, overal zien spellenclubs het levenslicht en komen mensen bij elkaar om samen gezellig een spel te spelen. Ook in het kleuter- en lager onderwijs zijn spellen een veelgebruikte werkvorm; het secundair onderwijs blijft echter achterop.

 VAN JUWELEN TOT KANKERBESTRIJDINGGOUD NANODEELTJES DOOR DE OGEN VAN EEN ELECTRONENMICROSCOOPOp macroscopische schaal wordt goud vaak gebruikt bij het creëren van juwelen. Echter, goud nanodeeltjes hebben een veelvoud aan toepassingen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld in de medische wereld gebruikt worden in de strijd tegen kanker. In de toekomst zullen de mogelijkheden van het gebruik van deze deeltjes toenemen. Hiervoor moet onder andere de structuur van de deeltjes grondig geanalyseerd worden. Moderne elektronenmicroscopie is daarbij van cruciaal belang.

Nieuw licht op het ggo-debat: Is je mening wel je eigen mening?In publieke debatten spelen de media een belangrijke rol. Dat geldt in het bijzonder voor het debat over genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s). Uit nieuw onderzoek blijkt dat één krantenartikel voldoende is om de mening van studenten over genetisch gemodificeerde gewassen te beïnvloeden. Wie er aan het woord is in zo’n artikel lijkt minder belangrijk te zijn.Onmiddellijk na het lezen van een krantenartikel dat de lof zingt van genetisch gemodificeerde gewassen kijken studenten er positiever tegenaan.

Op zoek naar de oorzaak van de broze bottenziekteToen de film ‘Unbreakable’ in de zalen kwam, had niemand verwacht dat hij zo succesvol ging zijn. Nu, vele jaren later, hebben reeds miljoenen mensen deze thriller gezien. Wat echter weinigen weten is dat de slechterik van dienst, gespeeld door Samuel L. Jackson, lijdt aan een zeldzame genetische aandoening genaamd Osteogenesis Imperfecta of kortweg OI.  Recent is er een enorme vooruitgang geboekt in het onderzoek naar de oorzaak van deze ziekte.

Dorp, stad, continent en wereld tegelijk.India heeft de wereld ontdekt en komt alsmaar meer in de verleiding van het Westen. Maar de drang naar traditie is groot, zeker op het platteland. De democratie wordt bejubeld, maar de besluitvorming verloopt te traag voor een wereld waarin snelheid en besluitvaardigheid de norm zijn geworden. India is een land van contrasten, paradoxen, maar vooral veel extremen. Beschaving en barbaarse achterlijkheid bestaan naast elkaar, net als solidariteit en conflict. Alles gebeurt er, het is er allemaal: het rijke verleden, de mogelijk comfortabele toekomst.

De ondergrondse redder van dennenbomen in Noord-LimburgVele zandgronden in het Noorden van Limburg zijn zwaar vervuild met zink, cadmium en lood door de jarenlange metaalverwerkende industrie in deze regio. Ondanks het feit dat de meeste van deze zinkfabrieken gesloten zijn of een betere milieukwaliteitszorg hebben aangewend, blijft de vervuiling een belangrijk probleem. Niet alleen wordt de plaatselijke fauna en flora door deze vervuiling aangetast, ook de menselijke gezondheid loopt gevaar.

PRIVACY OP HET WEB EN DE MOORD OP HET COOKIEMONSTERWanneer je aan het surfen bent op het internet kan je er niet meer aan ontsnappen: pop-ups, waarschuwingen, bijna dreigementen: “Opgelet, deze website bevat cookies”.Dit is een gevolg van de Europese cookiewet, bedoeld om de privacy van mensen te beschermen. Cookies worden immers al jaren gebruikt om mensen te “tracken” op het internet. Op deze manier weten advertentiebedrijven welke websites je bezoekt.

 De vergeten werken: Edwin Rausch De wereld om ons heen is als een enorme puzzel, bestaande uit miljoenen puzzel stukjes. Mensen zijn maar in staat om een deel van deze stukjes waar te nemen, en van die stukjes kunnen we maar een hand vol tegelijk bewust verwerken. Om in het dagelijks leven te functioneren en gepast op gebeurtenissen in onze omgeving te kunnen reageren construeren we met de puzzelstukjes die we verwerken een zo accuraat mogelijk beeld van de werkelijkheid om ons heen. Dit beeld bestaat uit waargenomen elementen en leegtes ertussen die we zelf “Invullen”.

Nazi’s deporteren een van de Drie Koningen naar een concentratiekamp Om Obelix te parafraseren: “Rare jongens, die kunstenaars!”. Wetenschapslui gaan multidisciplinair te werk. Politici streven naar een eengemaakt, multicultureel Europa. Iedereen die op een klavier kan tokkelen, is verbonden via het internet. Beeldende kunstenaars, die het nochtans vaak hebben over hun artistieke vrijheid, begrenzen echter uit vrije wil (!) zowel inhoudelijk als vormelijk hun werk. Het onderwerp is vaak slechts één bepaalde gebeurtenis.

De positiebepaling van - een klein aantal - onzuiverheden in germaniumDe dag van vandaag wil iedereen graag snelle en betere computers. Hiervoor is een steeds betere chiptechnologie nodig. De vraag is hoe we zo goed mogelijk aan deze vraag kunnen voldoen. Een mogelijke oplossing is de horizon verruimen door onderzoek te doen naar andere elementen die als basismateriaal kunnen dienen voor de productie van chips. Germanium zou een mogelijkheid kunnen zijn in plaats van het tot nu toe veelvuldig gebruikte element silicium. In germanium kunnen ook onzuiverheden ingevoegd worden.

VRT en VTM verspreiden positieve holebi-clichés Vrouwen kunnen niet kaartlezen, mannen kunnen niet multitasken en Hollanders zijn gierig. Clichés en stereotypen zijn ingeburgerd in onze maatschappij. Op het eerste gezicht lijken ze onschuldig, maar in realiteit kan een ongenuanceerde beeldvorming heel wat schade aanrichten. Als ze bijvoorbeeld betrekking heeft op minderheidsgroepen als allochtonen, mensen met een handicap of holebi’s. En de rol van de media is hierbij niet gering.

Dit ben ik, mezelfMoeten wij op de computer steeds  met dezelfde lettertypes werken, die  niet van ons zijn, die niets met onszelf te maken hebben en tamelijk onpersoonlijk zijn? De technologie laat tegenwoordig vele malen meer toe...Inleiding   De hedendaagse maatschappij wordt enorm beïnvloed door nieuwe media zoals computers en gsm’s, en communicatie verloopt steeds meer met behulp van deze technologieën. Eén van de gevolgen hiervan is dat het handschrift meer en meer naar de achtergrond verdrongen wordt.

21 Augustus 2013, de Vlaamse academici komen in opstand tegen de toenemende publicatiedruk. Meer dan 3000 Vlaamse wetenschappers schaarden zich achter het initiatief. De Actiegroep Hoger Onderwijs heeft het over ‘een obsessie met kwantiteit’. In een open brief klaagt de groep over de grote academische concurrentiedruk, de bureaucratische last en de druk om snelle resultaten. “De politiek moet snel ingrijpen”, zo stelt de Actiegroep, “want de kwaliteit en dienstverlening van de universiteit dreigt te worden aangetast”. Zijn hier oplossingen voor?

Emoties omarmenLedematen van robots als communicatiemiddelRobots zullen meer en meer in ons dagelijks leven verschijnen, in tal van toepassingen. Er is dus een sociaal aspect in de ontwikkeling nodig om intuïtief met hen te kunnen communiceren. Sociale robots worden dan ook uitgerust met typisch menselijke communicatiesystemen zoals spraak en het tonen van emoties. De robot Probo van de Vrije Universiteit Brussel kan al heel wat gelaatsuitdrukkingen nabootsen, maar zal nu ook een paar werkende armen krijgen.De robot Probo wordt momenteel ontwikkeld aan de Vrije Universiteit Brussel.

 Drugmisbruik om verbeterde prestaties neer te zetten kent reeds een lange geschiedenis. Vooral binnen de professionele sportbeoefening komt het ‘verwerpelijke’ gebruik van prestatieverbeterende middelen om op onnatuurlijke wijze als eerste over de eindmeet te komen veel in het nieuws. Als de éne wielrenner zich niet heeft vergrepen aan doping, dan wel iemand anders. Eenzelfde fenomeen werd de laatste jaren nijpend zichtbaar op het vlak van academische studiemethodes.

Studie werpt nieuw licht op zwangerschapsvergiftiging.ZwangerschapsvergiftigingZwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) wordt gekenmerkt door een hoge bloeddruk en eiwitten in de urine. Het is een levensbedreigende aandoening die zich voordoet bij 2 tot 7% van alle zwangerschappen in het late 2de trimester en het 3de trimester van de zwangerschap en gepaard gaat met een verstoorde werking van alle orgaansystemen. Het is geassocieerd met een hoge moedersterfte en foetale sterfte. Tot op heden is er slechts één effectieve behandeling van zwangerschapsvergiftiging, namelijk de spoedbevalling.

Signaaloverdracht tussen zenuwcellen: onderzoek op de rondworm C. elegansHet belang van de vrijlevende rondworm Caenorhabditis elegans in wetenschappelijk onderzoek is niet te onderschatten, zoals blijkt uit de bekroning van zes C. elegans onderzoekers met maar liefst drie Nobelprijzen in de laatste elf jaar. Ook de onderzoeksgroep Functionele Genomics en Proteomics maakt dankbaar gebruik van de unieke eigenschappen van deze worm om meer inzicht te krijgen in de functies van neuropeptiden.