Scriptiebank overzicht

De Vlaamse Scriptiebank is een vrij toegankelijke online databank. Deze bevat alle artikels en full text scripties van deelnemende bachelors en masters aan de

Doet samen lezen ook liever lezen?: een onderzoek naar de relatie tussen coöperatief lezen en leesmotivatie

Arteveldehogeschool Gent
2024
Yente
Degroote
  • Yente
    Degroote
Er moet een oplossing gevonden worden voor het dalende begrijpend leesniveau van onze Vlaamse leerlingen. Een belangrijke pijler binnen het begrijpend leesonderwijs is leesmotivatie. Ik ging op zoek naar een werkvorm die sterk in relatie staat met de leesmotivatie.
Zo kwam ik op de onderzoeksvraag ‘Wat kan coöperatief begrijpend lezen betekenen voor de leesmotivatie?’ met de deelvragen ‘Hoe staat verbondenheid in relatie met leesmotivatie?’ en ‘Hoe verhouden individuele verantwoordelijkheid en positieve wederzijdse afhankelijkheid zich tot leesmotivatie?’. Om hier een antwoord op te kunnen formuleren, zette ik een onderzoek op in mijn stageschool in Malawi. De leerlingen van mijn stageklas, Standard 4, en de leerkrachten werden participanten voor dit onderzoek. Ze uitten hun mening over bepaalde stellingen binnen de methode ‘quizzen’, duidden het passende antwoord aan op een vragenlijst en fungeerden als onderwerpen tijdens ongestructureerde observaties.
De verworven resultaten tonen aan dat er wel degelijk een heel sterke link is tussen coöperatief lezen en leesmotivatie. Eerst en vooral gaven de participanten aan meer gemotiveerd te zijn wanneer ze een leesopdracht in groep mochten volbrengen. De verbondenheid leidt tot een hogere motivatie. Daarnaast zorgt individuele verantwoordelijkheid en positieve wederzijdse afhankelijkheid voor hetzelfde gevolg. Leerlingen krijgen autonomie over hun eigen stuk en voelen zich meer competent door het volbrengen van de opdracht in groep. Door ook op die twee basisbehoeften in te zetten, bevorder je de leesmotivatie van leerlingen.
Meer lezen

Hoe kunnen Vlaanderen en Zweden van elkaar leren als het gaat over differentiatie binnen het aanvankelijk lezen in het eerste leerjaar?

Arteveldehogeschool Gent
2024
Hanne
Decroos
Deze bachelorproef is een vergelijkend onderzoek tussen Vlaanderen en Zweden. Lezen is een cruciale vaardigheid in de ontwikkeling van een kind. Het is belangrijk dat dit wordt aangeleerd op de meest effectieve manier. Hoe differentieer je binnen het aanvankelijk lezen? In dit onderzoek wordt er bestudeerd hoe Vlaanderen en Zweden dit doen. Wat zijn de verschillen en de gelijkenissen?

A.d.h.v. een literatuurstudie, observaties in Vlaanderen en Zweden en interviews met leerkrachten uit het eerste leerjaar werd dit onderwerp onderzocht. De resultaten werden geanalyseerd en vergeleken met elkaar om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag. “Hoe kunnen Vlaanderen en Zweden van elkaar leren als het gaat over differentiatie rond aanvankelijk lezen in het eerste leerjaar?”

De resultaten tonen verschillen en gelijkenissen tussen de twee onderwijssystemen. In Vlaanderen wordt er meer gefocust op niveaudifferentiatie, in Zweden ligt de focus op interesse. In Zweden wordt er gekozen voor creatieve methodes en verschillende flexibele zitmogelijkheden in de klas. De klasverdeling is in Vlaanderen belangrijk en zittenblijven is een jaarlijks fenomeen. Beide onderwijssystemen hebben verschillende soorten differentiatie in de klassen. Ze kiezen beide voor tempodifferentiatie, open communicatie over differentiatie, oudercontacten en voor een trage, geleidelijke aanbreng.

Vlaanderen kan meer inzetten op interesses van leerlingen, zitmogelijkheden en creatieve methodes. Zweden kan de focus meer leggen op niveaudifferentiatie en klasindeling. Er kan geconcludeerd worden dat Vlaanderen en Zweden veel gemeen hebben, maar ze kunnen hun leesonderwijs optimaliseren door elkaars methodes over te nemen. Dit verrijkt de ontwikkeling van de leesvaardigheid.
Meer lezen

Bij wijze van lezen - een documentanalyse van kenmerken effectieve didactiek begrijpend lezen in Vlaamse methodes lager onderwijs

Universiteit Antwerpen
2023
Ellie
Lefevre
Genomineerde shortlist Klasseprijs
Documentanalyse van kenmerken effectieve didactiek begrijpend lezen in Vlaamse taalmethodes lager onderwijs.
Meer lezen

Het bevorderen van leesbegrip en leesmotivatie bij leerlingen uit de B-stroom en het derde jaar arbeidsmarktfinaliteit: kwalitatief onderzoek naar de percepties en ervaringen van leraren

Universiteit Gent
2023
Jolien
Michiels
Deze scriptie onderzoekt welke didactische principes Vlaamse leraren Nederlands en PAV hanteren in hun klaspraktijk bij het bevorderen van het leesbegrip en de leesmotivatie van hun leerlingen en welke bevorderende en belemmerende principes zij hierbij ervaren.
Meer lezen

Letterliedjes ter ondersteuning van aanvankelijk lezen. De kracht van muziek in het leesonderwijs.

Hogeschool West-Vlaanderen
2022
Sarah
Bekkers
Genomineerde shortlist Klasseprijs
Letterkennis en grafeem-foneembewustzijn zijn essentieel voor aanvankelijk lezen. Kinderen moeten ondersteund worden in dit proces. Muziek activeert het volledige brein en heeft onder meer een positieve invloed op luistervaardigheid en taalontwikkeling. Daarom ontwikkelde ik letterliedjes met educatieve tips, passende bewegingen en visuele ondersteuning.
Meer lezen

Het effect van interactief voorlezen op de leesmotivatie van OKAN-leerlingen: een mixed-method onderzoek

Universiteit Gent
2022
Thibaut
Duthois
Genomineerde shortlist Scriptieprijs
Binnen deze masterproef werden 22 OKAN-leerkrachten opgeleid in interactief voorlezen. Gedurende een maand gingen zij met hun meer dan 200 anderstalige leerlingen aan de slag met kortverhalen uit Overhaald. Een combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek toont aan dat interactief voorlezen een positief effect heeft op de leesmotivatie van anderstalige nieuwkomers.
Meer lezen

Hoe beïnvloedt het lezen en bespreken van eenzelfde boek aangeboden door nieuwe media de intrinsieke leesmotivatie (en leesattitude) bij leerlingen in het derde middelbaar?

Odisee
2021
Kaylee
Weygaart
Genomineerde longlist Bachelorprijs
Met dit onderzoek tracht ik de intrinsieke leesmotivatie (en leesattitude) te verhogen bij leerlingen in het derde middelbaar door middel van het lezen van eenzelfde boek via sociale media gecombineerd met leesgesprekken. Uit de PISA-resultaten van 2015 bleek dat de leesvaardigheid daalt, maar ook de leesmotivatie is sterk zoek bij heel wat leerlingen, zo’n 60% geeft namelijk aan enkel te lezen wanneer dit moet. (PISA, 2015) In dit onderzoek bied ik de leerlingen een boek aan op Instagram. Op vaste momenten in de week wordt er telkens een hoofdstuk in de besloten groep op Instagram geplaatst met bijhorende reflectievragen. Dit moesten ze lezen en beantwoorden tegen het einde van de week, omdat de hoofdstukken dan weer verdwenen. Gedurende de 6 weken waarin dit onderzoek liep, vonden er ook drie leesgesprekken plaats. Deze leesgesprekken zijn van groot belang bij het doorlopen van de leescirkel, wanneer een leescirkel goed wordt doorlopen en er een positieve sleutelervaring wordt gecreëerd, dan verkrijgt de leerling een positievere leesattitude. (Stokmans & Wolters, 2019) Verder staat in dit onderzoek de sociale dimensie van lezen zeer centraal, doordat de leerlingen eenzelfde boek lezen en hier ook over in interactie gaan, wordt het lezen een groepsactiviteit. Het lezen van een boek
is dan geen eenzame tijdsbesteding meer, zoals dat vaak bij klassieke huislectuuropdrachten wel zo is.
(Stokmans & Wolters, 2019)
Uit dit onderzoek kunnen we concluderen dat de leesgesprekken positief onthaald werden, vele
leerlingen gaven ook aan dat het groepsgevoel hen hierin motiveerde. Verder was het gebruik van
sociale media voor sommige leerlingen motiverend, maar voor andere werkte dit niet motiverend. Wat hierbij opviel, was dat de meeste leerlingen die voor aanvang van het onderzoek aangaven graag tot zeer graag te lezen geen positieve ervaringen overhielden aan het lezen via sociale media. Maar de leerlingen die aangaven niet graag te lezen, waren wel gemotiveerd door het lezen via sociale media. Verder gaf 70,3% van de leerlingen aan deze manier van lezen leuker te vinden dan de klassieke huislectuuropdrachten, wat toch toont dat er een kracht zit in dit onderzoek.
Meer lezen

Van de wereldtop naar de achterste bank: Een vergelijkend onderzoek naar de leesvaardigheid en het leesonderwijs in Vlaanderen en Denemarken

LUCA School of Arts
2020
Jade
Decoster
De leesvaardigheid in Vlaanderen daalt. Hoe kunnen we verbeteren? Hiervoor kijken we naar het Deense onderwijs.
Meer lezen

Een checklist voor een effectieve begrijpend leesdidactiek

Arteveldehogeschool Gent
2020
Julie
Langlois
  • Lisa
    Dierckx
Deze bachelorproef bespreekt de kenmerken van een goede, effectieve begrijpend leesdidactiek in de lesmethodes Nederlands van het Vlaamse secundair onderwijs.
Meer lezen

Leesbevorderend literatuuronderwijs in de eerste graad A-stroom

Hogeschool PXL
2020
Aurélie
Slegers
Deze bachelorproef onderzoekt het leesgedrag van leerlingen uit de eerste graad A-stroom van Campus Vox Pelt. Het onderzoek wijst uit dat het merendeel van de leerlingen niet graag leest. Hoe komt dit en hoe verbeter je dit? De beste oplossing is gevarieerd literatuuronderwijs. Zo ontstond de leesdoos: een toolbox om aan leesbevordering te werken met je leerlingen. Perfect literatuuronderwijs is voor iedereen verschillend. Daarom biedt de leesdoos een waaier aan opdrachten die je klassikaal, als taak of op schoolniveau kan integreren om leesbevorderend aan literatuur te werken.
Meer lezen

Hoe efficiënt zijn de huidige leesmethodes om leesachterstanden bij kinderen te vermijden? Een nader onderzoek naar de Alfabetcode

Universiteit Antwerpen
2017
Melanie
De Mey
Deze bachelorproef heeft als doel te onderzoeken hoe efficiënt de huidige leesmethodes zijn om leesachterstanden bij kinderen te vermijden, met het oog op een nieuwe methode, namelijk de Alfabetcode – die werd ontwikkeld door Erik Moonen (2012). In dit onderzoek wordt er eerst nagegaan wat het leesniveau is wereldwijd, en of een algemene leesachterstand te verklaren is aan de hand van sociale factoren of mogelijke leerstoornissen. Verder wordt er ook onderzocht hoe de huidige leesmethodes tot stand zijn gekomen en op welke manier zij een invloed uitoefenen op het hedendaagse leesniveau van de populatie. In dit kader wordt een nieuwe methode besproken – de Alfabetcode – die als stelling heeft om kinderen te leren lezen op een effectievere manier. Het standpunt dat leesmethodes kunnen leiden tot mogelijke leesstoornissen wordt hier ook behandeld. De Alfabetcode zou tevens de ontwikkeling van dergelijke leesstoornissen voorkomen.
Meer lezen

Het profiel van de vaardige lezer: Een kwantitatief onderzoek naar de samenhang van geslacht, onderwijsvorm, sociaal-economische status en thuistaal en de leesmotivatie en leesvaardigheid van Vlaamse vijftienjarigen

Universiteit Gent
2015
Amélie
Rogiers
Zonder afbreuk te doen aan het belang van technisch lezen, kunnen we niet blind zijn voor het belang van begrijpend lezen. In de media bestaat de neiging om het belang van het technisch lezen, het louter decoderen van tekst, te overschatten. Toch kan goed leesonderwijs zich allerminst beperken tot het aanleren van de technische aspecten van het leren lezen. Het doel van goed leesonderwijs is overigens het ontwikkelen van gemotiveerde en begrijpende lezers.Echter boetten de lesuren leesvaardigheid in het secundair onderwijs de laatste decennia beduidend in.
Meer lezen

Reading Education in Two Languages

Vrije Universiteit Brussel
2013
Eva
Bogaerds
LEESONDERWIJS IN DE LAGE LANDENBegrijpend lezen is een cruciale vaardigheid voor een succesvolle academische carrière. De laatste jaren is een discussie gaande over de leesvaardigheid van studenten in het hoger onderwijs. In de media wordt zelfs gesproken van “bedroevend slecht”. Hoe is het eigenlijk gesteld met de leesvaardigheid van de leerlingen in het secundair onderwijs die over een paar jaar ook student zullen zijn?Uit een recent onderzoek blijkt dat het niveau van leesvaardigheid in grote mate afhangt van de school en leraar.
Meer lezen

Bevorderen van het leesplezier bij leerlingen in het Vlaamse onderwijs

Universiteit Antwerpen
2013
Lynn
Moerenhout
Bevorderen van het leesplezier bij leerlingen in het Vlaamse onderwijsVlaamse vijftienjarigen kunnen zeer goed lezen, maar ze doen het niet graag. Dat is het resultaat van het PISA-onderzoek uit 2009. PISA (Programme for International Student Assessment) is een internationaal onderzoek dat de kennis en vaardigheden van vijftienjarigen van over de hele wereld test. In 2009 lag de focus op lezen. De Vlaamse resultaten waren toen ambigu: Vlaamse leerlingen behalen een zeer hoge score voor leesvaardigheid, maar scoren het laagst voor leesplezier.
Meer lezen

Begrijpend lezen en schematiseren. De impact van het leren maken van schema’s op metacognitie tijdens begrijpend lezen.

Universiteit Gent
2006
Hendrik
Van Steenbrugge
  • Hilde
    Van Keer
  • Martin
    Valcke
Samenvatting
In dit onderzoek werd het effect nagegaan van schematiseren op begrijpend lezen en op metacognitie. In totaal namen 269 leerlingen en 14 leerkrachten uit 15 klassen, verspreid over het vijfde en zesde leerjaar deel aan het onderzoek. De leerlingen uit de experimentele conditie leerden ofwel schema’s maken of kregen schema’s. De leerlingen uit de controlegroep kregen verbale toelichtingen omtrent het verwerken van een tekst.
De resultaten van dit onderzoek wijzen uit dat schematiseren niet leidt tot significant hogere scores op een gestandaardiseerde begrijpend leestoets.
Meer lezen