Scriptiebank overzicht

Schaliegas: vloek of zegen? De race om het blauwe goud.In de naweeën van de economische en financiële crisis, lijkt het belangrijker dan ooit om sterke economische groeicijfers te presenteren. Goedkope energiebronnen vormen hierbij de basisingrediënten om de groeihonger te stillen en de economische motor – al dan niet ten koste van het klimaat – aan te sturen. Schaliegas luidt de naam van de nieuwe rijzende ster aan het energiefirmament. In navolging van Amerika lijkt ook de Europese Unie jacht te maken op dit nieuwe blauw goud.

Perovskiet zonnecellen: Toekomst in hernieuwbare energie?Debatten rond het thema energie krijgen steeds meer aandacht in de hedendaagse maatschappij als gevolg van de alarmerende uitputting van conventionele en niet-hernieuwbare energiebronnen zoals steenkool, aardolie en aardgas. Gekoppeld aan de parallelle aantasting van het milieu bij het ontginnen van deze energiebronnen wordt de ontwikkeling van onuitputtelijke, groene en toch nog economisch gunstige energietechnologieën alsmaar relevanter.

Valorisatie van organisch afval voor een meer rendabele en duurzame bio-economieDe voorlopige achterstand van de bio-gebaseerde op de petrochemische industrie is, naast de duurdere grondstoffen, te wijten aan een aantal uitdagingen waar de bio-gebaseerde industrie mee worstelt. De competitiviteit wordt kunstmatig in stand gehouden door subsidiëring en er rijzen vragen over het gebruik van landbouwgrond voor de productie van materialen en brandstof. Bovendien wordt bij het verwerken van biomassa een grote hoeveelheid afvalwater geproduceerd, die een aanzienlijke fractie van de biomassa bevat.

Collectief wonen in Vlaanderen en BrusselCollectief wonen is niet populair in België. In 2012 liet onze minister van Ruimtelijke Ordening Philippe Muyters zich nog ontvallen dat hij cohousing een goede vorm van verdichting vindt, “Maar er specifieke zones voor bepalen, zou de vrije keuze beknotten.”Deze uitspraak duidt op twee heersende tendensen.Ten eerste geeft de overheid vooralsnog niet veel blijk van interesse als het over collectief wonen gaat.

Groen doen in het bedrijfsleven: De weg naar succesOver ongeveer honderd jaar dreigen wij, mensen, uit te sterven. Tenminste, dat zeggen de wetenschappers uit De Club van Rome, een groep onderzoekers die zich bezig houdt met duurzaamheid. Het dreigt enorm mis te gaan met onze wereld, maar we kunnen het tij nu nog keren. Wij kunnen nu geschiedenis schrijven. Worden wij herinnerd als helden? Of is er niemand om zich ons te herinneren?

Veel blabla, weinig vroemvroem? Van verkiezingsprogramma tot beleidsnota inzake mobiliteit in Vlaanderen.Laten we dit blogartikel beginnen met een flinke, maar empirisch sterk gefundeerde assumptie. Ik veronderstel dat ik niet de enige ben die tijdens familiefeesten een hele avond de mening van nonkels, tantes en grootouders moet doorworstelen. Ik veronderstel dat ook jouw familieleden stuk voor stuk, zo gauw ze een biertje op hebben, expert zijn in het wegtoveren van file, in het runnen van een railgebonden overheidsbedrijf of in het besturen van een land.

Gaza Camp: de ondenkbare integratieMozaïekgevels, rapmuziek, bruisende winkelstraten en vrijdagnamiddagpicknickjes in het bos. Het zijn zaken die u waarschijnlijk niet meteen met een vluchtelingenkamp associeert. Nochtans zou het goed zijn, als u dat af en toe wel deed.Gaza Camp is één van de dertien Palestijnse vluchtelingenkampen in Jordanië. Het kamp werd in 1968 opgericht op een heuvelachtig terrein vlakbij de stad Jerash - bekend om zijn Romeinse ruïnes - en het prachtige Dibbeen natuurreservaat.

Verhoogde metaalconcentraties in groenten gekweekt langsheen spoorwegenHet is algemeen geweten dat groenten die geteeld worden langsheen een drukke weg of op een verontreinigde bodem vaak te veel zware metalen bevatten. Maar hoe zit het met groenten gekweekt langsheen spoorwegen?

Dirty AntwerpA transition to a more qualitative way of life is made possible by technological solutions and behavioural changes, but an effective change is possible only if they are led by a transformation of the physical characteristics of the city through urban design (Frey, 1999).Zoals Hildebrand Frey schrijft in ‘Designing the city: towards a more sustainable form’ (1999) kan de overgang naar een meer kwalitatieve manier van leven mogelijk gemaakt worden door technologie, verandering van gedrag, maar voornamelijk door het ontwerpen van onze stedelijke omgeving.

Beter gemotiveerde werknemers dankzij MVO.Maatschappelijk verantwoord ondernemen, kortweg MVO, leidt tot beter gemotiveerde werknemers. Werknemers die MVO ervaren binnen hun werkomgeving zijn meer vanuit zichzelf gemotiveerd. Ze werken niet enkel voor hun salaris. Ze doen hun werk omdat ze dit graag doen, als echt nuttig ervaren of trots zijn op hun werk. Communiceren over MVO blijkt een van de factoren te zijn die helpen om de kwaliteit van werkmotivatie te verbeteren.In Europa heerst sinds het begin van de jaren 2000 een groeiende belangstelling in MVO.

Vertakte vetzuren: het nieuwe wondermiddel?Wat hebben cosmetica, shampoos, voedingsadditieven, zepen, smeer- en hydraulische oliën, kaarsen, … met elkaar gemeen? Weinig, zou je op het eerste zicht denken. Nochtans kunnen al deze producten stoffen bevatten die geproduceerd worden op basis van plantaardige of dierlijke oliën en vetten.Oleochemie, de toekomst?De oleochemie, een tak in de chemische industrie, houdt zich bezig met de verwerking van zulke plantaardige en dierlijke oliën en vetten tot verschillende producten.

Weg met ontwerpers en ingenieurs!?Wiskundige algoritmen berekenen zelf de optimale structuurEr was eens een tijd waar architecten en ingenieurs weken en maanden bezig waren met het structurele ontwerp van een woning, een brugconstructie, een torengebouw… Die tijd is voorbij! Of toch niet helemaal?

Landschappen zijn als kubussen: er zit meer in dan je denkt!Sluit uw ogen en beeldt u in dat u in een landschap staat…  Welk landschap kwam in uw gedachten? Wat kon u zien?  Bevond u zich in een landelijk landschap of eerder in een industrielandschap? Of misschien wel in een stedelijk landschap?

Een nieuwe chemie – van maïs naar waardevolle grondstoffenBio-ethanol zorgt voor veevoederBiobrandstoffen zijn steeds meer in opmars, onder meer door de opgelegde normen omtrent hernieuwbare brandstoffen vanuit de EU. Enkele voorbeelden hiervan zijn biodiesel en bio-ethanol. Deze laatste kan geproduceerd worden uit een wijd gamma aan grondstoffen. In deze grondstoffen moeten koolhydraten aanwezig zijn om bio-ethanol te kunnen produceren. Net daardoor is maïs een veelgebruikt startproduct in het productieproces van bio-ethanol.

U rijdt toch ook op groene diesel? Een nieuwe productieroute blootgelegdBussen die rijden op waterstof, hybride wagens, de exotische BMW i8 of een snelle Tesla… Meer en meer worden we geconfronteerd met “groene” alternatieve voertuigen. Maar ook binnen 60 jaar zal nog de helft van alle transport gebeuren met behulp van vloeibare brandstoffen.

Wordt de publieke opinie voldoende betrokken bij milieubeslissingen betreffende schaliegas?Schaliegas is momenteel één van de meest populaire onderwerpen in energierecht. Met ingang van 2009 is het niveau van de productie van aardgas uit schalieformaties toegenomen in de Verenigde Staten. Het is nu één van 's werelds top schaliegasproducenten, na Rusland. Rond 2010 was schaliegas goed voor 23% van de Amerikaanse gasproductie.

Bedreiging en behoud van de harkwespDe laatste jaren is er heel wat bezorgdheid over het (al dan niet plaatselijk) achteruitgaan en uitsterven van soorten. Een belangrijke reden hiervoor is dat geschikte leefgebieden verdwijnen, verkleinen of ongeschikt worden door veranderingen in het milieu.Een heel ecologisch waardevol gebied zijn de Europese kustduinen. Winddynamieken zorgen voor voortdurende zandverstuivingen, die leiden tot een systeem met continue verstoring. Dit resulteert in een heel verscheiden landschap, met een groot aantal verschillende habitattypes en een hoge soortenrijkdom.

Micro-organismen, de boeren van de toekomstHoewel kunstmest, herbiciden, genetische gemodificeerde organismen de productie van voedingsgewassen verhogen, is er nood aan innovatie en meer natuurlijkere mogelijkheden om de productie van deze gewassen op te drijven. Zouden micro-organismen de redding kunnen zijn?‘Honger beëindigen, voedselzekerheid verschaffen, voedingswaarde verhogen en duurzame landbouw promoten’ is het tweede duurzame ontwikkelingsdoel in de Agenda 2030 van de VN.

Vliegtuig van de toekomst is veiliger en milieuvriendelijker dankzij slimme plastics.Vliegtuigen worden steeds vaker opgebouwd uit lichtgewicht materialen, meestal zijn dit plastics versterkt met koolstofvezels. Deze versterkte plastics hebben vele voordelen ten opzichte van hun traditionele metalen tegenhangers, maar ze zijn wel gevoeliger voor schade. Hierdoor zijn er vandaag regelmatige en dure controles nodig van deze nieuwe vliegtuigen en zijn deze plastics uit veiligheidsoverwegingen voorlopig veel dikker dan strikt noodzakelijk.

DE KUNST VAN SYMBIOSEDE WAANZIN VAN HET PARASITEREN OP DE PLANEETAan de vooravond van de Klimaatconferentie in Parijs lijken de woorden van beleidsmakers als vaag gemompel te verstommen te midden van het groeiende verzet tegen onze huidige disharmonische verhouding tot de aarde. Welke noot speelt kunst in de bonte polyfonie van wetenschappers, politici, activisten, burgerbewegingen, een groene paus en boomknuffelaars?

Ionische vloeistoffen: honingachtige producten voor een groene industrie‘Chemische rommel’, ‘kankerverwekkende brol’ en ‘gevaarlijke fabrieken’ zijn niet eens de meest extreme termen die reeds gebruikt zijn om de chemische industrie te omschrijven. Het is inderdaad waar dat deze branche, niet geheel onterecht, met een zeer milieuonvriendelijk imago verveeld zit. Maar sommige processen kunnen aanzienlijk groener gemaakt worden door het gebruik van speciale oplosmiddelen: ‘ionische vloeistoffen’.

HOE 21STE-EEUWS IS ONS VLAAMS (TAAL)ONDERWIJS?“Although the vision is global, the path to 21st century education requires a local journey.” (Cisco)De “21st century skills” zijn een lijst sleutelcompetenties die leerlingen van de 21ste eeuw onder de knie zouden moeten hebben wanneer ze het secundair onderwijs doorlopen hebben. In mijn masterscriptie heb ik onderzoek gedaan naar de situatie in Vlaanderen. Hoe goed scoort ons Vlaams onderwijs op deze competenties?

Een (socio)logischere invulling van noodzakelijke duurzaamheidstransities?Een leefbare maatschappij staat op ieders verlanglijstje naar geluk. Om dat na te streven worden denken en handelen in termen van duurzaamheid en duurzame ontwikkeling met de seconde crucialer. Het is daarom hoog tijd om intensief te investeren in structurelere wijzigingen die een langetermijnvisie uitdragen. Dat kan doorheen duurzaamheidstransities met systeeminnovaties.  Inzichten uit de sociologie kunnen heel wat bijdragen om deze te optimaliseren.

GGO’s in de Europese Unie en in de Verenigde Staten: een wereld van verschilIn 2014 werd op wereldvlak een oppervlakte van 181,5 miljoen hectaren gebruikt voor de teelt van  genetisch gemodificeerde gewassen. Deze oppervlakte stijgt jaarlijks met 3 tot 4%. De Verenigde Staten prijken op nummer één van de ranglijst wat betreft de teelt van GGO’s. In de Europese Unie daarentegen doet het begrip alleen al menig mens huiveren. Maar waarom zijn de meningen hierover zo uiteenlopend in de Europese Unie en in de Verenigde Staten?

En dan is er koffie.Het is geen geheim dat wij Belgen echte koffiedrinkers zijn. Met een gemiddelde dagelijkse koffieconsumptie van 0,98 kopjes per inwoner neemt ons land de dertiende plaats in op de wereldranglijst der koffiedrinkers. Veel Belgen hebben doorheen de dag nood aan een warme slok van het zwarte goud. Koffie heeft zich ontpopt tot een nieuwe subcultuur in onze maatschappij en steeds meer nieuwe koffietrends duiken op. Zo vormen er zich sinds enkele jaren lange rijen koffiefanaten voor kleine busjes die koffie aanbieden op allerlei uiteenlopende evenementen.

Beyoncé in het Voetspoor van Afro-Amerikaanse Feministen?“Feminist: a person who believes in the social, political and economic equality of the sexes” (“***Flawless”, Beyoncé 2013)Als kers op de taart van haar feministisch getint oeuvre, profileert de Afro-Amerikaanse zangeres Beyoncé zich expliciet als feministe op haar laatste album Beyoncé (2013). Dat album lokt echter veel kritiek uit bij het vrouwelijk publiek dat haar feministische identiteit in vraag stelt en de manier waarop zij het feminisme belichaamt afkeurt.

Koolstofvezels, en hun gewichtsbesparende design-mogelijkheden, zijn een ‘hot topic’ voor de industrie sedert het begin van de 21e eeuw. Voornamelijk in de luchtvaartindustrie hebben ze een revolutie ontketend waarbij elk onderdeel van een vliegtuig lichter, sterker, duurzamer en  vooral brandstofbesparend moet zijn.

Jouw oude smartphone als grondstof voor jouw nieuwe“Jouw oude smartphone is geld waard!” wordt dikwijls gezegd. Dit geldt niet alleen voor jouw smartphone, maar ook voor tal van andere elektronica. Ze bevatten namelijk een groot aantal kritieke metalen. Al deze metalen kunnen hergebruikt worden in nieuwe toepassingen. Eén van deze metalen is indium.Indium? Nog nooit van gehoord!Indium is een belangrijke grondstof voor tal van hoogtechnologische toepassingen, vooral in de elektronische industrie.

Goedkoper en milieuvriendelijker beton, vanaf wanneer?Wat als we beton veel goedkoper en milieuvriendelijker konden produceren? Op basis van de eerste twee woorden van de vraag zou je denken aan een komisch filmpje… Het antwoord op de vraag, en de cijfers daarachter, maken het echter eerder tragisch dan komisch.Beton is het materiaal dat het vaakst gebruikt wordt in de bouwsector. Tegelijk is het één van de meest vervuilende materialen. De productie van cement, één van de vier basiscomponenten van een betonmengsel, is gigantisch.

Know your rootsAaltjes vormen voor de landbouw een probleem dat zowel letterlijk als figuurlijk bij de wortels aangepakt moet worden. Aaltjes zijn namelijk microscopisch kleine wormpjes die zich in plantenwortels nestelen en daar knobbels doen ontstaan die ze vervolgens als service flat gebruiken: ze voltooien er hun levenscyclus en snoepen hiervoor voedingstoffen van de plant af.Aaltjes, de onzichtbare vijandenVanuit het wortelstelsel vertrekken bijna alle noodzakelijke voedingsstoffen naar de rest van de plant, dus als er iets mis is met de wortels, is de plant al snel verloren.