Scriptiebank overzicht

De Vlaamse Scriptiebank is een vrij toegankelijke online databank. Het bevat intussen al meer dan 8.000 artikels en volledige scripties van bachelor- en masterstudenten die sinds 2002 hebben deelgenomen aan de Vlaamse Scriptieprijs.

Weet ik het zeker? Metacognitie en informatiezoekgedrag bij kinderen van 8 tot 10 jaar: een experimenteel onderzoek

KU Leuven
2025
Nele
Delie
Beslissingen maken integraal deel uit van ons dagelijks leven, ook bij kinderen. Bij elke beslissing ervaren we een gevoel van zekerheid of twijfel, ook wel beslissingsvertrouwen genoemd. Dit vertrouwen helpt ons om ons eigen gedrag bij te sturen, zoals het al dan niet zoeken naar extra informatie. Het vermogen om onze eigen beslissingen te evalueren en daarop gedrag en keuzes af te stemmen is een vorm van metacognitie. Er is nog weinig bekend over hoe kinderen deze metacognitieve vaardigheden inzetten bij perceptuele besluitvorming. Dit vormt een belangrijk hiaat gezien de rol van metacognitie voor zelfregulerend leren en academisch succes.

In deze masterproef werd onderzocht in welke mate kinderen metacognitieve monitoring (beslissingsvertrouwen) gebruiken om hun metacognitieve controle te sturen (informatie zoeken). Daarnaast werd nagegaan hoe de accuraatheid van hun keuzes en metacognitieve efficiëntie (hoe goed hun vertrouwen overeenkomt met hun prestaties) deze keuzes mee beïnvloeden. Hiervoor namen 91 kinderen uit het vierde leerjaar van de lagere school deel aan een fijnmazige, experimentele perceptuele taak. In deze taak moesten de kinderen telkens een keuze maken tussen twee visuele stimuli, vervolgens hun vertrouwen in die keuze inschatten, en tot slot beslissen of ze de stimuli opnieuw wilden bekijken alvorens hun definitieve antwoord te geven. Dit design maakte het mogelijk om op gedetailleerd niveau te analyseren hoe vertrouwen, accuraatheid en informatiezoekgedrag met elkaar samenhangen. Bovendien werd er gebruikgemaakt van modelgebaseerde maten om metacognitieve efficiëntie te meten (M-ratio en V-ratio), los van taakmoeilijkheid of bias.

Dit onderzoek toonde aan dat kinderen in staat zijn om hun beslissingen te monitoren en daar via metacognitieve controle op te reageren. Kinderen zochten vaker extra informatie wanneer zij minder vertrouwen hadden in hun keuze of wanneer die keuze fout bleek te zijn. Beslissingsvertrouwen bleek een sterkere voorspeller van informatiezoekgedrag dan de objectieve accuraatheid van de keuze. Hoewel kinderen hun prestaties al deels kunnen inschatten, wezen de resultaten ook op een algemene tendens tot overmoed en een suboptimale metacognitieve efficiëntie. Kinderen met een hogere metacognitieve efficiëntie pasten hun informatiezoekgedrag beter aan naar de juistheid van hun keuzes. Dit ondersteunt het belang van een goed samenspel tussen metacognitieve monitoring en controle voor effectieve besluitvorming.

Dit onderzoek draagt bij aan het begrijpen van de ontwikkeling van metacognitie en besluitvorming bij kinderen en wijst op het belang van het gebruik van verfijnde metingen in toekomstig onderzoek naar de ontwikkeling van metacognitieve vaardigheden.
Meer lezen

Zin in zinvolle zinsontleding: Predicatie en valentie als verrijking van de lessen zinsleer in 2A

Odisee Hogeschool
2025
Tibor
Gurka
Hoewel zinsontleding opgenomen is in de eindtermen en leerplandoelen als essentieel onderdeel van het curriculum, ervaren zowel leerlingen, leraren, vakdidactici als taalkundigen pijnpunten en obstakels in de gangbare didactiek, die al te vaak bestaat uit het leren ontleden van geïsoleerde zinnetjes door middel van trucjes, ezelbruggetjes en controlevragen. Vakdidactici en taalkundigen schreeuwen al geruime tijd van de daken dat de ‘traditionele’ didactiek toe is aan verrijking en vernieuwing, willen we leerlingen meer betekenisvol onderwijs aanbieden. Een sleutelrol in die verrijking lijkt toebedeeld aan het werken vanuit taalkundige metaconcepten, met name predicatie en valentie.
In drie klassen van het tweede jaar A-stroom op OLVP Bornem ontwikkelde en testte ik een lessenreeks die werd voorafgegaan door een nulmeting (een toets met inzichtvragen, klassieke zinsontleding en een anonieme bevraging) en nadien werd opgevolgd door een effecttoets die naar analogie van de nulmeting werd opgesteld. Op basis van de resultaten van het praktijkonderzoek en mijn eigen ervaringen pleit ik resoluut voor een verrijking van de gangbare didactiek met predicatie en valentie. Zo kunnen leerlingen op een betekenisvolle manier leren hoe enkelvoudige zinnen zijn opgebouwd. De metaconcepten maken het mogelijk om sterk in te zetten op hun taalgevoel om complexe syntactische begrippen zoals het gezegde en de voorwerpen in een zin te verkennen. Bovendien vinden de metaconcepten makkelijk aansluiting bij de minimumdoelen en leerplandoelen die inzetten op talig bewustzijn en metacognitieve kennis over taal. Zowel predicatie als valentie lenen zich sterk tot activerende werkvormen, die in betekenisvolle contexten en d.m.v. visualisatie abstracte concepten concreet en tastbaar kunnen maken, wat zowel de beleving van de leerlingen als het leereffect ten goede kan komen. Ezelsbruggetjes en vuistregels maken plaats voor conceptuele diepgang, en er wordt een expliciet verband gelegd tussen de metaconcepten en de gangbare grammaticale begrippen. Daarnaast biedt die verrijking tal van mogelijkheden om leerlingen te laten reflecteren en redeneren, om met elkaar in dialoog te gaan en gezamenlijk tot een dieper inzicht in enkelvoudige zinnen te komen.
Meer lezen

Decoding Metacognitive Sensitivity from EEG using Deep Learning.

KU Leuven
2024
juul
Vanden Abeele
Metacognition, the ability to think about one's thinking processes, is vital for
professional performance, academic achievement, and mental health. However, its
ambiguous nature and subjective measurement techniques across various fields have
posed significant challenges to research. Cognitive neuroscience offers a unique
solution by providing objective measurements that link metacognition to brain activity,
thereby establishing a ground truth. Recently, the convergence of explainable artificial
intelligence (XAI) and perceptual decision-making, a subsection of metacognition
within cognitive neuroscience, has led to the development of the WaveFusion
framework. This innovative framework holds the potential to contribute to the
unification of the fragmented metacognition research fields.
The aim of this thesis was to enhance the WaveFusion framework, an explainable
deep learning model, to classify metacognitive sensitivity and confidence using EEG
data. The objectives were (1) to achieve a classification accuracy of 95% for
metacognitive sensitivity, (2) to improve the accuracy for metacognitive confidence to
97.5%, and (3) to identify key ambiguities and limitations in metacognition research.
This study utilized an EEG dataset with event-related potentials (ERP) responselocked for type 1 decisions. Data preprocessing addressed dataset imbalances
through augmentation and balanced batch sampling. EEG samples were transformed
into spectrograms and processed using the deep learning architecture comprising a
Lightweight Convolutional Neural Network (LWCNN), a Squeeze and Excitation
Network (SEN), and a classification network. The model was pre-trained using Subject
Aware Contrastive loss (SAC) and trained with binary cross-entropy loss. SEN
facilitated the models explainability by visualizing the created attention weights
through topoplots, providing insights into brain areas used for classification.
The WaveFusion model achieved high classification accuracy, reaching 99.7% for
metacognitive confidence and 99.1% for metacognitive sensitivity. These
improvements were due to a larger selection of electrodes, response-locked ERP
data, and increased dataset size. The WaveFusion model not only demonstrates high
classification accuracy but also offers enhanced explainability. This allows the
framework to contribute to three major ambiguities: (1) the relationship between
metacognition and executive functions, (2) its connection to consciousness, and (3)
the domain generality of metacognition. By leveraging the WaveFusion framework, we
can overcome limitations in cognitive neuroscience research through (1) utilizing
transfer learning to compare relationships, (2) employing automatic classification to
investigate ecological validity, and (3) expanding the framework for multimodality to
integrate insights across various fields.
Future research should focus on increasing data variability, addressing outlier
performances, and improving interpretability through advanced visualization
techniques to enhance the WaveFusion model’s robustness and applicability across
cognitive neuroscience domains.
Meer lezen

Remediëring hoger onderwijs aan de fac ARK

Universiteit Hasselt
2024
Sander
Panis
  • Axelle
    Stulens
Genomineerde longlist Klasseprijs
Naar aanleiding van de vele studenten die aangeven niet te weten hoe om te gaan met feedback, blijkend uit het eigen onderzoek (observatie en bevraging), richt deze scriptie zich bijgevolg op hoe studenten getraind kunnen worden om op een effectieve manier om te gaan met deze feedback. Hieraan gekoppeld volgt het ontwerpen (en daarna ook het inzetten) van een remediëringstool en wordt er besproken wat de eventuele bijkomende mogelijkheden naar andere opleidingen in het hoger en secundair onderwijs toe zijn.

Dit onderzoek spitst zich uit over de nood aan remediëring in het hoger onderwijs in de eerste bacheloropleiding interieurarchitectuur. Er wordt dieper ingegaan op de verwachtingen van ontwerpdocenten (die eveneens begeleiding en juryleden vormen in het eerste opleidingsjaar) binnen het opleidingsonderdeel Ontwerpstudio.
Er wordt gezocht naar een manier waarop er kan achterhaald worden op welke vlakken er remediëring nodig is bij elk individu en waar als groep op getraind kan worden. In dit proces worden ook de rollen van zowel studenten als docenten binnen de remediëring van een individu onder de loep genomen.

Daar bestaande bronnen in de literatuurstudie omtrent remediëring voornamelijk over inhoudelijke remediëring spreekt, de cognitieve kennis, en onze eigen ervaring in zowel de ontwerpopleiding als de lerarenopleiding alsook een gesprek met de huidige ontwerpdocenten ons getoond hebben dat een ontwerpvak meer skills nodig heeft dan enkel het ‘weten’, ontwikkelen we een visuele samenvatting van de nodige kennisdimensies. Dit leidt naar het resultaat van een creatief product: het radardiagram van kennisdimensies als remediëringstool.

Dit onderzoek vormt de aanleiding voor meerdere vervolgonderzoeken zoals het uittesten van de ontworpen tools en het inzetten van deze tools in andere opleidingen in het hoger alsook secundair onderwijs.
Meer lezen

Executieve functies

Hogeschool VIVES
2023
Marthe
Vanmeerhaeghe
Executieve functies hebben een grotere invloed in het onderwijs dan we zouden denken. Maar wat zijn executieve functies? Hoe kan ik deze inzetten in de klas? Hoe kan ik de executieve functies van kinderen trainen? Hier probeerde ik een antwoord op te vormen.
Meer lezen

EXPLOREREN HOE MENTOREN CO-REGULEREN - Een fenomenografisch onderzoek naar de bevordering van zelfregulerend professioneel leren

Universiteit Antwerpen
2023
Monia
Van Damme
Genomineerde longlist Klasseprijs
Deze scriptie brengt voor het eerst in kaart hoe de vaardigheden van leraren om levenslang te leren kunnen ontwikkeld worden door mentoren. Het gaat dieper in op het zelfregulerend professioneel leren op de werkplek en hoe dit in de begeleiding van startende leraren kan bevorderd worden.
Meer lezen

Self- & ipsative assessment en de relatie met testangst: een interviewstudie bij leerlingen en hun leerkrachten in het Vlaams secundair onderwijs

Universiteit Gent
2023
Nona
Van De Maele
Deze scriptie onderzoekt wat de mogelijke oorzaken zijn van testangst bij leerlingen in het Vlaams secundair onderwijs en hoe formatieve evaluatie in het algemeen en self- en ipsative assessment specifiek hieraan tegemoet kunnen komen
Meer lezen

Welke executieve functies moeten de cognitief sterk functionerende leerlingen op de Kleine Icarus verder ontwikkelen om demotivatie, onderpresteren en op lange termijn schooluitval tegen te gaan?

Arteveldehogeschool Gent
2023
Emma
Paris Y Lopez
Ik ga in op de ontwikkeling van de executieve functies van de cognitief sterk functionerende leerlingen met als doel deze in kaart te brengen, kinderen hierin te trainen en coachen.
Meer lezen

Ontwikkeling van een STEM-project voor de 3de graad TSO: onderzoek naar de effecten van grondwaterwinning op verdroging en vegetatie.

Universiteit Gent
2022
Noah
Fuhrmann
Winnaar Klasseprijs
Onze natuur redden en intussen wetenschappen en wiskunde leren? Het kan! In STEM-lessenpakketten gebruiken leerlingen wetenschappelijke en technische kennis om maatschappelijke problemen op te lossen. De educatieve masterscriptie onderzoekt de criteria voor doeltreffende STEM-projecten en ontwikkelt een lessenpakket over een brandend actueel milieuprobleem: verdroging.
Meer lezen

Metacognitie, de begeleidende rol van de leerkracht

Andere
2018
Jens
Beimans
Dit onderzoek richt zich op de begeleidende rol van de leerkracht tijdens het aanbieden van metacognitieve vaardigheden en is gericht op cruciale leerkrachtvaardigheden die nodig zijn tijdens het aanleren hiervan.
Meer lezen

Dans in de Spiegel

Andere
2018
Maud
Tielemans
Dans in de Spiegel
Een vergelijkend onderzoek naar de (h)erkenning van het theoretische kader ‘Cultuur in De Spiegel – (Vlaanderen)’ door leerlingen, leerkrachten en experts met betrekking tot kwalitatieve danseducatie in het Vlaamse lager onderwijs.

Het doel van deze thesis is een advies te vormen ter verbetering van het Vlaamse formele onderwijs. Daarbij werd onderzocht in welke mate de theoretische onderbouwing CiS(v)- om te komen tot meer kwaliteit binnen formele danseducatie in Vlaanderen- (h)erkend wordt door de belanghebbende.
Meer lezen

Metacognitie, de begeleidende rol van de leerkracht

Andere
2018
Jens
Beimans
De scriptie heeft als doel leerkrachten handvatten te bieden tijdens het aanleren van metacognitieve vaardigheden. Dergelijke vaardigheden zijn cruciaal wanneer je kijkt naar de toekomst van het onderwijs en onze maatschappij.
Meer lezen

Implementing Scientific Experiments in the Content and Language Integrated Learning (CLIL) Methodology

Thomas More Hogeschool
2017
Flor
Maes
CLIL is een innovatieve onderwijsmethodologie die een vreemde taal gebruikt om inhoud aan te leren, maar ook de inhoud om taalvaardigheid te verbeteren. Desondanks de het potentieel is de transitie naar de praktijk niet altijd gemakkelijk door het gebrek aan aangepast didactisch materiaal en voldoende 'know how' om CLIL succesvol te implementeren. Deze scriptie biedt een referentiekader waarop wetenschapsleerkrachten zich kunnen baseren bij het ontwerpen van CLIL-lessen.
Meer lezen

IMPLEMENTATIE VAN EEN PAL-STAGE OP DE KRAAMAFDELING, EEN GESLAAGD HUWELIJK? Peer assisted learning als onderwijsvorm

Arteveldehogeschool Gent
2016
Liesbet
Boterdaele
Peer assisted learning (PAL) is de algemene benaming voor het leren door niet – professionele leerkrachten, met als basisfilosofie: ‘studenten geven studenten les’. In deze bachelorproef werd onderzocht of het mogelijk is om een PAL-stage te implementeren op een kraamafdeling binnen de opleiding bachelor vroedkunde. Het antwoord hierop is positief omdat de peer tutor dit effectief zelf geprobeerd heeft met een goed eindresultaat. Met als voorwaarde dat er nog verder onderzoek verricht moet worden.
Meer lezen

Bloomfullness

Hogeschool VIVES
2016
Kim
Deruddere
Bloomfullness is een brandend actueel onderzoek naar differentiatie binnen het vakgebied Personenzorg. Het tweede praktische deel bundelt gedifferentieerde werkvormen volgens de taxonomie van Bloom.
Meer lezen

Paarsgewijze vergelijking als evaluatietechniek voor wiskundig probleemoplossen

Universiteit Antwerpen
2015
Kristof
Vermeiren
  • Kristof
    Vermeiren
Het beoordelen van wiskundige probleemoplossingsvaardigheden: kan het ook anders?De evaluatiemethodes voor wiskundig probleemoplossen die binnen ons onderwijssysteem gangbaar zijn, worden de laatste jaren alsmaar vaker bekritiseerd. Ze zouden oppervlakkig leergedrag uitlokken, wat op zijn beurt ervoor zorgt dat leerlingen in een verdere school- of werkloopbaan onvoldoende in staat zijn om wiskunde efficiënt toe te passen op nieuwe problemen.
Meer lezen

Over de clown en zijn fiets: een exploratieve studie naar de relatie tussen creativiteit en zelfregulerend leren.

Vrije Universiteit Brussel
2009
David
Corradi
 
Wat betekent het om je leren zelf te sturen, wat is creativiteit, en wat ben je met het onderzoeken van hun verband?
 
Beeld je in, je hebt een probleem. Je bent student in de eerste bachelor rechten. Je zit achter je bureau met een stapel boeken en cursussen die een sherpa amper kunnen dragen. In de komende twee maanden moet je hier alles, tot in de kleinste details, van kennen en kunnen reproduceren. Hoe ga je hier nu aan beginnen? Die Mount Everest van kennis is een heuse uitdaging.
Meer lezen

Begrijpend lezen en schematiseren. De impact van het leren maken van schema’s op metacognitie tijdens begrijpend lezen.

Universiteit Gent
2006
Hendrik
Van Steenbrugge
  • Hilde
    Van Keer
  • Martin
    Valcke
Samenvatting
In dit onderzoek werd het effect nagegaan van schematiseren op begrijpend lezen en op metacognitie. In totaal namen 269 leerlingen en 14 leerkrachten uit 15 klassen, verspreid over het vijfde en zesde leerjaar deel aan het onderzoek. De leerlingen uit de experimentele conditie leerden ofwel schema’s maken of kregen schema’s. De leerlingen uit de controlegroep kregen verbale toelichtingen omtrent het verwerken van een tekst.
De resultaten van dit onderzoek wijzen uit dat schematiseren niet leidt tot significant hogere scores op een gestandaardiseerde begrijpend leestoets.
Meer lezen