Scriptiebank overzicht

De masterthesis, getiteld "Ecosysteemdiensten van biodivers beheerde gras/bloemenstroken", richt zich op hoe het maaibeheer van bloemenstroken in landbouwgebieden kunnen bijdragen aan het herstel van biodiversiteit en de bevordering van nuttige insecten zoals bestuivers en natuurlijke vijanden van plagen. In het onderzoek worden twee soorten maaibeheersystemen vergeleken: het gefaseerde reguliere beheer en het vernieuwende driebandbeheer. Het doel was om te bepalen welk maaibeheer het beste de biodiversiteit ondersteunt.

Door middel van veldonderzoek, waaronder transect walks en kleefvallen, werd de impact van deze beheersystemen gemeten. De resultaten toonden aan dat het driebandbeheer effectiever was in het aantrekken van bestuivers zoals bijen en zweefvliegen, evenals nuttige insecten voor plaagbestrijding. Bovendien werd vastgesteld dat het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) bij kleefvallen een efficiënte manier biedt om insecten te identificeren.

De conclusie van de thesis is dat het driebandbeheer, door variabele maailijnen en bloei, een veelbelovende aanpak is om de biodiversiteit op landbouwpercelen te verbeteren, wat op zijn beurt bijdraagt aan een duurzamer landbouwsysteem.

Bossen zijn essentieel voor de maatschappij omwille van de verschillende ecosysteemdiensten die ze ons leveren. Niettemin worden onze bossen tegenwoordig bedreigd door de klimaatsverandering, hetgeen gepaard gaat met hogere temperaturen, onregelmatige regenval en een veranderend verstoringspatroon. Om de ecosysteemdiensten die ze leveren te garanderen naar de toekomst toe, moeten we daarom ons bosbeheer richten op het verhogen van de stabiliteit van het bos tegen de klimaatsverandering. Dit betekent dat we zijn capaciteit om veranderingen te weerstaan en snel te herstellen na een verstoring moeten verhogen. Dit type van duurzaam bosbeheer wordt ook wel klimaatslim bosbeheer genoemd. Dunning is een beheermaatregel die bomen weghaalt uit het bos om zo de overige bomen meer ruimte te geven en hun groei te stimuleren. Dunning werd reeds voorgesteld als een beheeringreep die de weerbaarheid van het bos tegen klimaatsverandering kan vergroten door de competitie tussen bomen te reduceren en de droogteweerstand te vergroten. Daarom onderzochten we met het mechanistische bosmodel iLand hoe verschillende dunningsintensiteiten de stabiliteit van de soortensamenstelling en de bosstructuur tegen klimaatsverandering kunnen beïnvloeden voor het Meerdaalwoud en Heverleebos. De dunningsintensiteit geeft aan hoeveel bomen er worden weggehaald tijdens de dunning. Er werd verwacht dat een hogere dunningsintensiteit gepaard zou gaan met een hogere stabiliteit. We programmeerden het huidig bosbeheer van het bos op basis van het huidige bosbeheerplan en suggesties van de boswachters in iLand, en evalueerden vier beheerscenario’s, met name een scenario zonder beheer en een verwijdering van 5%, 10%, of 20% van het grondvlak van het bos om de acht jaar, onder variërende klimaatscenario’s. Het grondvlak van het bos is de som van de oppervlakten van de stamdoorsneden op borsthoogte in een hectare en wordt uitgedrukt in vierkante meter per hectare. Onze resultaten toonden aan dat een hogere dunningsintensiteit de soortensamenstelling en de bosstructuur sterker veranderden, alhoewel deze trend minder duidelijk was voor de bosstructuur. Het grondvlak van het bos herstelde minder goed bij een hogere dunningsintensiteit, wat het geval was voor alle klimaten behalve in het warm en droog klimaat waar de veerkrachtigheid van het bos het laagst was en niet verschillend tussen de dunningsscenario’s. Daarenboven vonden we ook dat de stabiliteit van het bos beïnvloed werd door het klimaat. Het meest extreme klimaat werd gekenmerkt door de grootste veranderingen in de boskenmerken, waarbij het aantal kleine bomen toenam en soorten zoals inheemse eiken, douglasspar en Corsicaanse den algemener werden. Ons onderzoek verkende voor het eerst in de Atlantische regio het gebruik van een mechanistisch landschapsmodel om klimaatslimme beheerstrategieën te onderzoeken en geeft suggesties voor verder onderzoek gebruikmakend van dit model.

Een kwalitatieve studie op basis van literatuuronderzoek, discoursanalyse en interviews naar de rol van alternatieve mens-natuurrelaties in de repolitisering van het Vlaamse landbouwdebat. In het eerste deel wordt onderzocht
welke boerenorganisaties als sociale bewegingsorganisatie gezien kunnen worden.
Momenteel kunnen we enkel Boerenforum zo bestempelen. In het tweede deel
wordt aan de hand van een discoursanalyse onderzocht welke boer-natuurrelaties
door landbouworganisaties worden uitgedragen. Hiervoor wordt gefocust op de relatie van boer.inn.en met de bodem. Een instrumentalisatie- en een co-creatiediscours
worden onderscheiden. In het instrumentalisatiediscours wordt het vermogen om
gewassen te doen groeien en ecosysteemdiensten te leveren grotendeels aan de
boer.in toegeschreven. In het co-creatiediscours wordt daarentegen over de bodem
gesproken als een levende co-creator van gewassen en ecosysteemdiensten. In
het derde deel wordt de relatie van agro-ecologische en conventionele boer.inn.en
met natuurlijke elementen onderzocht aan de hand van semi-gestructureerde interviews. Ook hierbij wordt specifiek gekeken naar de relatie met de bodem. De
meeste boer.inn.en schetsen een breed beeld van de bodem. De verschillen in visie
tussen boer.inn.en worden maar deels verklaard door de agro-ecologische of conventionele aanpak van deze boer.inn.en. Ook werd in de interviews gepeild naar
andere zaken waar boer.inn.en van wakker liggen, naar de identiteit van de boer, en naar het gevoel van verbinding tussen boer.inn.en onderling en met boerenorganisaties. We kunnen besluiten dat bodemzorg benadrukken momenteel eerder
verdelend dan verbindend werkt, en dat de manier waarop er vaak over bodemzorg gesproken niet aanzet tot collectieve actie. Om een brede mobiliserende werking te
hebben zou het agro-ecologische discours meer moeten inzetten op andere dingen
waar boer.inn.en van wakker liggen, zoals financiële duurzaamheid.

Onze scriptie ontwikkelt alternatieve testmethodes voor de kwalitiet van alternatieve dieselbranstoffen. Deze draagt bij tot een groen levenseinde van onze huidige dieselwagens.

De scriptie kadert binnen het ruimer maatschappelijk kader omtrent de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Zij omvat een grondige juridische analyse van het internationaal en regionaal rechtskader, dat een directe dan wel indirecte vrijwarende rol kan bekleden voor de veerkracht van bossen. Tot slot is de scriptie geschreven vanuit een multidisciplinaire invalshoek, waarbij recht en wetenschap elkaar afwisselen.

Onze natuur redden en intussen wetenschappen en wiskunde leren? Het kan! In STEM-lessenpakketten gebruiken leerlingen wetenschappelijke en technische kennis om maatschappelijke problemen op te lossen. De educatieve masterscriptie onderzoekt de criteria voor doeltreffende STEM-projecten en ontwikkelt een lessenpakket over een brandend actueel milieuprobleem: verdroging.

Twee studenten Burgerlijk Ingenieur Architect van de Ecole Polytechnique (VUB/ULB) maakten een gebruikersvriendelijke catalogus met Urban Nature-Based Solutions voor de stad Brussel. Ze creëerden een allereerste zoektool die gebruikers begeleidt doorheen de vele Urban Nature-Based Solutions om zo het zoek- en keuzeproces te vergemakkelijken.

Mariene ecosystemen bieden belangrijke ecosysteemdiensten als waterkwaliteitsregulatie,
golfdemping voor kustbescherming, visserij. Niettemin zorgen menselijke activiteiten als visserij, baggerwerken, zand- en grindextractie... voor een homogenisering van de zeebodem habitatstructuren. Het zandbankensysteem in het Belgisch deel van de Noordzee bestaat hoofdzakelijk uit zandbanken met een variërende sedimentsamenstelling en een geassocieerde soortenverspreiding. Zandbanken met fijne sedimenten en een hoog moddergehalte, zeldzamer in ruwe omstandigheden offshore, herbergen de hoogste soortendiversiteit en -dichtheid. Echter
verlaagt nutriëntenaanrijking uit kustgebieden soortenrijkdom. Habitatstructurerende soorten als de blauwe mossel zijn gekend het fijn zand in te vangen en het moddergehalte te verhogen.
Verschillende studies tonen een hogere vis- en kreeftachtigenproductie nabij tweekleppige riffen.

Deze scriptie ontwikkelde en testte een methode voor onderzoek naar de ecologische effectiviteit van het FSC ('Forest Stewardship Council') keurmerk voor duurzaam bosbeheer en de resulterende producten. Het onderzoek geeft ook resultaten van een studiegebied in Chili en toont hierbij ecologische belang van het FSC label.

In deze studie wordt het positief effect vastgesteld van groene infrastructuur bij het restauratieproces van kalkgraslanden in zuidelijk België.

In deze scriptie wordt er gebruik gemaakt van pollen om de vegetatieveranderingen in de vallei van de Zwarte Beek over de afgelopen duizenden jaren op te helderen. Op die manier krijgen we een beter inzicht in het functioneren van dit ecosysteem en kunnen we vroegere menselijke verstoringen opsporen.

Landschapsarchitecten beschikken over de expertise om klimaatadaptieve oplossingen te bieden. Ze combineren natuurtechnische oplossingen met esthetisch ontwerp. Het werk van een landschapsarchitect is goed voor het klimaat én voor het pscho-sociaal welbevinden van ons allemaal.

Landbouw is cruciaal voor de huidige voedselvoorziening maar heeft ook een sterk negatieve impact op het milieu. Dit onderzoek richt zich op kleine waterlichamen. 60 poelen in percelen met verschillende landbouwtypes (biologisch vs. conventioneel) en landbouwintensiteit (akkerland vs. grasland) werden bemonsterd voor lokale omgevingsvariabelen en verschillende aquatische soorten.

Deze scriptie onderzoekt het ecologisch belang van klimplanten in steden. Gevelgroen kan toegepast worden in sterk verstedelijkte gebieden, zelfs op plaatsen waar er geen plaats voor stadsbomen, bv. in nauwe straten en heeft voordelen voor de mens en zijn omgeving. Ons onderzoek focust zich op het (fijn)stofvangend en koelend vermogen van grondgebonden gevelgroen in een stedelijke omgeving.

Bomen drinken met handen en voetenKunnen bomen drinken met hun bladeren? Het is algemeen geweten dat bomen vocht opnemen met behulp van de wortels. Uit recent onderzoek is echter gebleken dat dit niet de enige manier zou zijn waarop bomen kunnen drinken.Bossen bestrijken ongeveer een derde van al het beschikbare landoppervlak in de wereld. Deze gebieden produceren zuurstof en bieden een woonplaats voor vele mensen, dieren en planten. Daarnaast bieden deze bossen talrijke voordelen als zuiver water, voedsel en traditionele medicijnen.

‘Twittering Trees’: bomen die vertellen hoe het met hen gaat Jonas von der CroneUniversiteit Gent, Laboratorium voor Plantecologie  Met hoogtechnologische plantsensoren is het mogelijk om bomen te laten twitteren over hoe het met hen gaat. Tijdens dit onderzoek werd het belang van deze technologie aangetoond tijdens het groeiseizoen van 2014. Ongeveer 385 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste prehistorische bomen op onze aarde. Vandaag is 30% van het totale landoppervlak of 4.03 miljard hectare bedekt met bos, wat meer dan 1300 maal de oppervlakte van België is.

Waterplanten, ecologische schoonheid of economische ramp?
Rivieren met waterplanten zijn kleurrijker en aangenamer om langs te wandelen en fietsen. Toch is de aanwezigheid van waterplanten niet altijd zo rooskleurig en kan het noodzakelijk zijn om deze planten actief te verwijderen. Deze ingreep kent echter verschillende voor- en nadelen.

Overgang naar een ruimteschip economie
Begin april 2005 publiceerde de Verenigde Naties de Millennium Ecosystem Assessment (MA), het meest omvangrijke rapport ooit over de complexe interactie tussen de mens en de ecosystemen op aarde. Meer dan dertienhonderd wetenschappers uit 95 landen werkten gedurende vier jaar samen aan deze analyse van het mondiale milieu. Zij waarschuwen dat ongeveer 60 procent van de ecosysteemfuncties die essentieel zijn voor het leven op aarde ernstig worden vervuild of uitgeput door overmatig gebruik.