Scriptiebank overzicht

In 'De Architectuur van de Stad' van Aldo Rossi wordt de existentie voorgesteld van een
gedeelde essentie tussen het menselijk lichaam en de stad, waarbij beide een evolutie
doorgaan die gevormd wordt door unieke ervaringen. Net zoals het menselijk lichaam sporen van trauma kan bewaren, herinnert een stad zich haar verleden via de gebouwde omgeving. Als trauma een diepgaand effect kan hebben op het menselijk lichaam, wat is dan het effect van een traumatisch verleden op de stad en haar inwoners? Deze masterproef verkent de complexe kruispunten tussen koloniale geschiedenissen, traumatische herinneringen, stedelijke landschappen en rechtvaardigheid in Singapore, Phnom Penh en Bali. De centrale vraag luidt: Hoe beïnvloedt het voortlevende verleden van een traumatische geschiedenis de stedelijke landschappen, faciliteert het de exploitatie van trauma voor toerisme en belemmert het de zoektocht naar rechtvaardigheid in Singapore, Phnom Penh en Bali?
Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, start deze masterproef haar analyse met het onderzoeken van de langdurige impact van koloniale interventies op demografische evolutie, etnisch evenwicht en raciale ondertonen. Diep ingaand op het traumatische verleden van de genocide onder het Khmer Rouge-regime, worden verdrongen herinneringen, zelfcensuur en herinneringspolitiek ontrafeld. Daarnaast behandelt het de vergeten genocide van 1965 in Bali en verkent het de verbanden tussen oorlog, seksueel geweld en architectuur, inclusief een analyse van Singaporese comfortvrouwen. Deze masterproef beschouwt stedelijke ruimtes als palimpsesten, waarbij de uitwissing van visuele informatie en het behoud van onvertelde verhalen in landschappen die fungeren als actieve herdenkingsmonumenten worden benadrukt. De verkenning strekt zich uit tot de vormgevende factoren van het stedelijke landschap van Phnom Penh, van het Franse koloniale tijdperk tot de post-Khmer Rougereconstructie. Diepgaand wordt het concept van de tabula rasa bevraagd, waarmee percepties van Singapore als een homogene stad in twijfel worden getrokken. De exploiterende link tussen toerisme en trauma wordt kritisch onderzocht, waarbij de transformatie van Bali tot een paradijs en de complexiteiten van thanatoerisme in Cambodja worden ontrafeld. De masterproef sluit af met een diepgaande verkenning van de transcendentie van herinneringen en de zoektocht naar overgangsrechtvaardigheid, waarbij specifieke initiatieven in Cambodja en Bali worden belicht, terwijl maatschappelijke uitdagingen die vooruitgang in Singapore belemmeren, worden erkend.
Deze masterproef concludeert door de nadruk te leggen op het belang van het verbreden van de definitie van het archief via de tegenstemmen van kunstenaars, het verbinden van de casestudies met het thema van 'herinneren wat vergeten is,' en het pleiten voor alternatieve wegen in lijn met het concept van 're-memory' van Toni Morrison.

Dit onderzoek gaat na hoe het schenkingsproces van het Kasteel van Gaasbeek door markiezin Arconati Visconti aan de Belgische Staat verliep aan het begin van de twintigste eeuw. De schenking hield naast het kasteel ook het park, de gronden, de collecties en een bijkomende som van 200 000 frank in. In dit onderzoek wordt bestudeerd welke motieven ze had om het landgoed aan verschillende mogelijke ontvangstpartijen aan te bieden.

Het karakter van de markiezin werd getekend door haar antiklerikale, patriottische en republikeinse waarden. Een groot deel van haar tijd spendeerde ze aan corresponderen, salons organiseren en het bevorderen van wetenschappen en kunsten, met bijzondere aandacht voor historische wetenschappen. Ze stond bekend als gulle weldoenster door haar uitgebreide verzamel- en schenkingspolitiek. Dit was mogelijk door de aanzienlijke erfenis, waaronder het Kasteel van Gaasbeek, die ze in bezit had gekregen na de dood van haar echtgenoot markies Giammartino Arconati Visconti in februari 1876. Vooral vanaf de jaren 1890 hield ze zich hier frequent mee bezig. Tijdens het Brusselse burgemeesterschap van Émile De Mot (1899-1909), kreeg de markiezin voor het eerst het idee om haar geliefde Kasteel van Gaasbeek weg te schenken. Het schenkingsproces stuitte echter op enkele obstakels. Pas na drie mislukte schenkingspogingen aan respectievelijk de stad Brussel onder De Mot, de Belgische Staat en koning Albert I, kon de werkelijke schenking kon plaatsvinden. Toen de markiezin de Belgische Staat voor een tweede keer benaderde om het kasteel aan te bieden, had ze namelijk meer succes. Uiteindelijk kon de schenkingsakte op 30 augustus 1921 ondertekend worden.

De schenking en haar motieven daartoe passen binnen de bredere schenkingspolitiek van de markiezin. Ten eerste waren haar kinderloze status als weduwe, haar fysieke verzwakking en haar confrontatie met vergankelijkheid door de dood van enkelen van haar dierbaren, drijfveren om bij haar schenkingspolitiek een versnelling hoger te schakelen. Daardoor paste haar schenking eveneens binnen de algemene schenkingspolitiek uit die tijdsgeest. Meer specifiek voor de schenking van het Kasteel van Gaasbeek was een eerste motief haar bewondering voor België door de dappere bescherming van Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog die ze daaraan toeschreef. Door bij te dragen aan de opbouw van het Belgisch nationaal patrimonium wilde ze haar sympathie uiten, hoewel ze België bleef bekijken met haar Franse blik. Ten tweede wilde ze het behoud van het kasteel op lange termijn verzekeren. Verder wilde ze bijdragen aan de bevordering van kunsten en wetenschappen. Daarnaast wilde ze de herinnering aan overleden geliefden eren, en hoopte ze ook dat het museum voor haarzelf attent bleef. Omwille van dit alles wenste ze dat de schenking zou leiden tot de creatie van een publiek museum, waar alle objecten van de collectie tentoongesteld zouden blijven.

De schenking leverde de markiezin veel dankbaarheid op. Tot op de dag van vandaag wordt ze herinnerd omwille van haar vrijgevigheid. Na de afronding van het proces doken er toch nog enkele problemen op. Zo maakten er nog enkele nazaten van de Arconati Visconti’s aanspraak op een deel van de schenking. De uitkomst daarvan is echter onduidelijk. Daarenboven vormde de benoeming van de eerste conservator ook voor discussies binnen de Ministerraad. Vooral een machtsstrijd tussen twee betrokken ministers lagen aan de basis van die spanningen. Ondanks die discussies was het uiteindelijk Georges Lockem die de eerste conservator werd en die functie dan ook bekleedde bij de opening van het kasteel-museum voor het publiek op 11 februari 2024.

Onderzoek naar de subalterne ervaring van de aidscrisis in België bij homomannen, zowel hivpositief als negatief, en de manier waarop zij hun herinneringen vorm geven.

Onderzoek naar de subalterne ervaring van de aidscrisis in België en de manier waarop homomannen, zowel hivpositief als negatief, hun herinneringen vorm geven.

Deze masterproef gaat over de beeldvorming van de humanist Justus Lipsius van 1853 tot 1947. Hij paste binnen de herdenking van grote historische figuren om de natiestaat te legitimeren. Voor Leuven, Overijse en Ath riep hij lokale trots op. Lipsius werd vooral geëerd als groots wetenschapper. Maar in 1909 vond de liberale pers hem helemaal niet erenswaardig en bekritiseerde zijn intolerantie.

Debatten over de herinnering en herdenking van 1989 zijn springlevend in Polen. Deze scriptie brengt het intergenerationele perspectief van Poolse migranten naar voren. Welke herinneringen aan de politieke transitie van Polen worden overgedragen bij Poolse migranten rond Antwerpen?

Een belangrijk deel van de Belgische geschiedenis en een uniek stukje architectuur, namelijk een verdedigingsfort, herbestemmen tot een begraafplaats en een locatie om afscheid te nemen van dierbaren. Het gaat over het integreren van een fort in de huidige samenleving.

Deze masterproef ontstond vanuit diepte interviews van 15 personen uit 8 families van kinderen en kleinkinderen van invalide soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Uit hun herinneringen aan hun (groot)vader komt naar voor dat de oorlog niet enkel destijds leefde, maar vandaag nog steeds voelbaar is in onze maatschappij.

Een koffer (totaalpakket) voor leerkrachten in het lager onderwijs:
- 9 ingesproken verhalen (met muziek en achtergrondgeluiden) over Sam. Sam is een herdershond die de hele oorlog meemaakt en vertelt aan de leerlingen
- een Samlied
- een handleiding voor de leerkracht met muzische verwerkingen na elk verhaal, achtergrondinformatie, ...
- 10 voorwerpen die gelinkt worden aan het verhaal (een klomp, een helm, een bebloed doek, ...)
- leerlingenboekjes waarin Sam kort zijn verhaal samenvat (met tekeningen). De leerlingen schrijven hier niet. Het is eerder een herdenking aan het verhaal
- een handpop van Sam (kan gebruikt worden tijdens lessen)

Dit eindwerk is gemaakt voor de provincie West-Vlaanderen en wordt nog steeds uitgeleend door leerkrachten. We wonnen met dit eindwerk de Bachelorproef en de Innovation Awards.

Deze masterthesis behandelt twee aspecten van het transitionele justitie- en verzoeningsproces: enerzijds de forensische archeologie, haar technieken, toepassing en belang voor internationale strafhoven zoals het ICTY en het ICTR, en anderzijds de inspanningen om gebeurtenissen te memorialiseren, en hun impact op de gemeenschap. Beide onderdelen worden benaderd vanuit een algemeen oogpunt via een theoretisch kader dat telkens toegepast kan worden op de gekozen case study, namelijk de genocide tegen de Tutsi in Rwanda uit 1994.

Het (fictieve) trauma van de collaboratieIn mei 2015 herdacht Europa de zeventigste verjaardag van de capitulatie van nazi-Duitsland, die het einde van de Tweede Wereldoorlog inluidde. Dit jubileum ging in België tamelijk onopgemerkt voorbij. Een zo karige interesse is opmerkelijk, want uit enkele recente relletjes in politiek en media blijkt dat de Tweede Wereldoorlog voor de Belg nog altijd brandend actueel is.

België: dé internationale hotspot voor herdenkingIeper ziet zijn toerisme groeien. En niet direct vanwege de imposante kathedraal of het prachtige stadhuis. Ieper is dé hotspot als het gaat om de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Ieper heeft een rijke historie. De Eerste Wereldoorlog is daar een belangrijk onderdeel van. Niet ver van het centrum werden er vijf veldslagen uitgevochten waardoor er maar liefst 600.00 doden vielen. Nationaal karakterBelgië kreeg tijdens de oorlog hulp van soldaten uit Engeland, Australië, Canada, India, Zuid Afrika en Nieuw Zeeland.

‘Poor Little Belgium’: de juridische verwerking van de Duitse oorlogsmisdaden in België na de Eerste Wereldoorlog“De menschen zijn opgewonden, Er dreigt geen revolutie, maar als zij de attendu’s van het vonnis lezen, dan kookt hun bloed.” – Een reactie op het proces tegen Max Ramdohr in Leipzig, De Standaard (13 juni 1921) ‘The Rape of Belgium’Wat zeggen de strafprocessen van Leipzig u? De kans is groot dat u op deze vraag ‘niets’ moet antwoorden.

“Vrijheid of Dood!” De herinnering aan de Geuzen in negentiende-eeuws BelgiëNa de onafhankelijkheid van 1830 voelde de nieuwe natiestaat België de nood zichzelf ten opzichte van zowel inwoners als buitenwereld te legitimeren. Toneel vormde het ideale medium, terwijl de toegeëigende vaderlandse geschiedenis de stof leverde.In de ogen van Vlaamse letterkundigen was België een samenvoeging van twee taalkundige en culturele sferen. Door het Vlaamse element extra in de verf te zetten, onderscheidde het Belgenland zich van het “Hollandse” Nederland en Franse invloed.

Oorlog in een speelgoedkoffer“To prevent things like this from happening. To make people think twice before resorting to violence to resolve issues.” (Historic Royal Palaces, 2014)De Groote Oorlog is geen onbekend begrip in de basisschool. Elk schooljaar komt wel een aspect uit dit thema aan bod. Zeker nu, met de herdenking van honderd jaar Eerste Wereldoorlog, worden heel wat leerlingen in dit thema ondergedompeld. Zeer vaak worden de leerlingen met grote historische feiten, diverse data en belangrijke personen uit deze oorlog geconfronteerd.

De Blauwe soldaten van Haller: strijders, patriotten, volkshelden.We schrijven het jaar 1917. Al drie lange jaren houdt een bloedig conflict de wereld in een nietsontziende wurggreep. De relatieve politieke stabiliteit van de laatste decennia lijkt meer dan ooit een vaag idee uit het verleden. Bondgenootschappen van weleer zijn verbroken en van vrede is er nog lang geen sprake. Het Europese continent is het belangrijkste strijdtoneel van deze ‘Groote oorlog’. Aan het westelijk front heeft het conflict al zeer snel het karakter van een vastgeroeste stellingenoorlog verworven.

WOI: EEN VERHAAL VAN "WILSKRACHTIGE MANNEN EN MEDELIJDENDE VROUWEN”?De officiële herdenking van de Eerste Wereldoorlog ging in België van start op 4 augustus 2014, honderd jaar na de Duitse inval. Toch worden we al meer dan een jaar overladen met stapels boeken over de Eerste Wereldoorlog, affiches van musea die hun erfgoed voor de gelegenheid in een “Eerste Wereldoorlog-jasje” hebben gestoken, uitnodigingen voor musicals, reclame voor TV-series, tot zelfs interactieve websites en apps.

 “En, hoe was het op school vandaag?” Het beeld van de Eerste Wereldoorlog in schoolboeken 
Niemand kan nog de straat oplopen zonder ergens de symbolische datum ’14-’18 op te merken. Ook het onderwijs zet de Eerste Wereldoorlog, zeker nu het zijn honderdste verjaardag viert, in om jongeren een grote mate van moraliteit bij te brengen. De herinnering aan de ‘Groote Oorlog’ laat de scholieren bewust nadenken over hun eigen houding ten opzichte van andere in de huidige samenleving.

Wat een oorlogsmuseum met je doet: de Groote Oorlog in bezoekersperspectief Eén keer binnen krijg ik een heleboel indrukken tegelijk: ik merk dat er erg weinig in de ruimte aanwezig is. Ik bedoel: ik kan alles in quasi één oogopslag zien. (…) Het gebouw is heel modern en dat voelt goed aan: er is licht van buiten en er is plaats om te zitten. Wanneer ik me op de bankjes zet, kijk ik aan de ene kant uit op foto’s van soldaten en (…) aan de overkant [op] een gedicht van Erwin Mortier. Ik probeer me erop te concentreren en het te lezen, maar begrijp nog niet goed wat er staat.

Performing the past: Vlaanderen voert de Eerste Wereldoorlog op!1. InleidingVandaag anno 2014 is het bijna onmogelijk dat u als Vlaming nog niets heeft vernomen van de herdenkingen die de volgende 4 jaar zullen georganiseerd worden in het kader van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. Praktisch elke dag hoort of ziet u wel ergens een element van deze herdenking.

Op zoek naar het evenwicht tussen toerisme en herdenkingIn 2014, het startjaar van de 100 jarige herdenking van de Groote Oorlog, lijkt de belangstelling voor deze eerste wereldoorlog niet meer weg te denken. Naar aanleiding van deze 100 jarige herdenking leeft ook het battlefield toerisme meer dan ooit tevoren in de Westhoek. Met als gevolg dat deze battlefield sites uitgroeien tot heuse toeristische trekpleisters. Deze toenemende popularisering en commercialisering verloopt uiteraard niet zonder enige controverse.

Herdenking 14-18 in de kleuterklasIn het kader van hun bachelorproef gingen Margot Declercq en Delphine De Hulsters, twee derdejaarsstudenten aan VIVES Tielt, op zoek naar een zinvolle manier om de Eerste Wereldoorlog in de kleuterklas aan bod te laten komen. Geen simpele opdracht, maar zeker haalbaar.‘Is de Eerste Wereldoorlog een kleuterthema?’ zal rond deze tijd van het jaar wel een veel gestelde vraag zijn in vele leraarskamers in België. Dat onderzochten Margot en Delphine dan ook. Het resultaat? Zeker en vast!

 EEN DOEKJE VOL… CONFLICT, WOI EN VREDE IN DE KLASDit jaar is er heel wat te doen rond de herdenking van WOI. Het is dan ook honderd jaar geleden dat deze gruwel plaatsvond. Het is belangrijk dat er reeds op jonge leeftijd aandacht wordt besteed aan deze gebeurtenis, want deze mag nooit vergeten worden. De kleuterklas mag hierbij niet over het hoofd gezien worden.WOI is een gebeurtenis die heel wat losmaakt bij mensen, zowel jong als oud.

Tussen Congreskolom en IJzertoren: conflicterende herdenkingen van de Groote OorlogDe Eerste Wereldoorlog was een conflict dat op nooit eerder geziene schaal de gehele burgerbevolking bij een oorlog betrok. Na afloop begon de zoektocht naar een manier om om te gaan met het extreme verlies dat alle betrokkenen tekende. Of het nu ging om winnaars of verliezers, iedereen had in deze oorlog dierbaren verloren. Daarom zocht men een gepaste wijze om deze ‘Groote Oorlog’ en haar slachtoffers te gedenken.

 Opa is mijn held!Wij zijn Sybe Vandemeulebroucke, Jolien Sinnaeve en Thalissa Casier en wij ronden in juni onze opleiding ‘Bachelor Kleuteronderwijs’ af aan de Hogeschool Vives campus Tielt.Als laatstejaarsstudenten dienden wij een bachelorproef uit te werken. Wij kozen voor ‘Kunst als hefboom voor herinneringseducatie’, waarbij de Eerste Wereldoorlog centraal staat.

‘De kleine oorlog om de Groote Oorlog’. Het politieke beleid in België omtrent de honderdjarige herdenking van Wereldoorlog I (2014-2018).Annelien NoppeIn de periode 2014-2018 zal in veel landen het honderdjarig bestaan van de Eerste Wereldoorlog herdacht worden. Anno 2013 draaien in België de voorbereidingen hiervoor op volle toeren. Wanneer we de geschiedenis erop nagaan, dan wordt deze herdenkingsperiode omwille van zijn diversiteit en grootschaligheid uniek in de Belgische geschiedenis.

 Een monumentaal verleden 11 November 1918 de oorlog is voorbij. Vier jaar lang heeft het Engelse leger Ieper succesvol verdedigd tegen de Duitsers. Meer dan 200.000 soldaten zijn er gestorven, van de stad zelf blijft geen steen overeind.  Moet dit gevierd worden? Of kan men enkel nog rouwen?  In de directe nasleep van WOI wisten de Britten het zelf niet goed en de Menenpoort in Ieper weerspiegelt dit.  Aan de buitenzijde is het Britse monument een triomfboog, binnenin is het een tombe. Meer dan 50.000 namen van Britse soldaten sieren de muren.

De nieuwe utopie van Ground Zero
 
11 september 2001. Slechts enkele uren na zonsopgang werd New York al weer volledig in het duister gehuld. De hele wereld keek geschokt mee hoe een enorme stofwolk het leven uit de anders zo vitale stad verdreef en plaats maakte voor de dood. Al snel rees de vraag welke feniks er uit de as van het verdwenen World Trade Center zou herrijzen. Voor de eerste keer in zijn geschiedenis ervoer New York de nood aan een gedenkteken: de stad met een natuurlijke afkeer van monumenten, de stad die sinds zijn ontstaan steeds vooruit had gekeken, de stad zonder verleden.