Scriptiebank overzicht

 HET GEHEUGEN VAN GUATEMALAOf het verleden dat niet voorbij gaat In de Guatemalteekse hooglanden worden de herinneringen aan de genocide nu al een tiental jaar letterlijk bovengehaald. Forensisch antropologen voeren er opgravingen uit van clandestiene massagraven die tijdens de burgeroorlog (1960-1996) gevuld zijn geraakt met de stoffelijke resten van vele slachtoffers. De inheemse Rosalina L., die de burgeroorlog overleefde, neemt de botresten van haar vader opgerold in plastiek mee in haar rugzak: “Het doet pijn ze te dragen… Het is alsof ik de dood meedraag.

De natuur in de literatuurEen kijkje in de boeken van Romain Gary, schrijver van de eerste ecologische romanNatuur en literatuur lijken voor velen een ver-van-ons-bed-show. Toch probeert de media onze aandacht op de natuur en de daarbij horende problemen te vestigen: global warming, de groeiende afvalhoop, orkanen en smog. De film, de krant en muziek weten inderdaad niet alleen het ecologisch bewustzijn te vergroten, maar ook een mentaliteitsverandering teweeg te brengen.

ICE is hotUNESCO werelderfgoed in VlaanderenICE of immaterieel cultureel erfgoed. Hebben we dat in Vlaanderen? Jazeker! En we mogen er trots op zijn ook. De laatste jaren zijn een aantal erfgoedelementen uit Vlaanderen door UNESCO erkend als cultureel werelderfgoed. We moeten wel goed opletten hoe we dit erfgoed aan de buitenwereld kenbaar maken.Elk jaar schenkt de media aandacht aan verschillende erfgoedactiviteiten. Maar zijn we ons eigenlijk wel bewust van het belang van dit erfgoed? De invloed die ons erfgoed uitoefent op de toeristische sector is bijvoorbeeld best groot.

AMBASSADEUR SILVERCRUYS AAN DE WIEG VAN HET ATLANTISMEZowat iedereen zou de relaties tussen België en de Verenigde Staten beschrijven als uiterst vriendschappelijk. Bovendien beschouwen we Amerika als de grote broer die op het internationaalpolitieke toneel de vrede en onze veiligheid garandeert wanneer het fout dreigt te lopen. Deze twee elementen vormen de fundamenten van het Atlantisme, een complex geheel aan politieke, economische en culturele banden tussen Noord-Amerika en Europese naties.

 De wereld van Georges Eekhoud “Iedere vertaling is eerst en vooral een culturele vertaling.” Met die woorden wees de vertaalwetenschapper Ton Naaijkens in Een wereld van verschil. Over taal en cultuur in vertaling. (2004) op de belangrijke rol die cultuur speelt in vertalingen. De culturele elementen die in de originele tekst voorkomen zijn vaak moeilijk te vertalen omdat ze niet altijd gekend zijn in de doelcultuur.

 Albert De Smaele (1921-2009)Het bewogen leven van de Belgische Charles KaneDe pers en de politiek hebben sinds mensenheugenis een onlosmakende band. Ze bejubelen en verguisen elkaar de hele tijd en bewaken met argwaan elkaars doelstellingen en prioriteiten.  Daarnaast houden zij elkaar ook actueel en levend door een wederzijdse wisselwerking. Beiden hebben  doelen en ideeën die ze graag via elkaar willen realiseren.

 De schaduw van een gewelddadig verledenNaast adembenemende Incaruïnes verbergt het Peruaanse Andesgebergte ook nog een minder glorieus en meer recent verleden. Amper drie decennia geleden, van 1980 tot 2000, werd Peru verscheurd door een wreed burgerconflict. De oorlog sloeg diepe wonden die het land nog steeds likt in een moeizaam verwerkingsproces. Historica Eva Willems ging op zoek naar deze historische wonden bij slachtoffers in Peru. RevolutieEen sprong in de tijd: Chuschi, Ayacucho (Peru), 17 mei 1980.

Boris Claes – De vergeten figuren van de Belgische Revolutie8 april 1900, het was net voor middernacht in het regenachtige Schaarbeek, de temperatuur lag maar juist boven het vriespunt en de ijskoude wind drong door tot op het bot. In deze bekend klinkende weersomstandigheden overleed de uit Frankrijk afkomstige Louis-Alfred-Antoine-Wenceslas Sclobas op de leeftijd van 87 jaar, 5 maanden en 27 dagen[1].

 WESTERSE VLIJT, CHINEES VERZUIM?De Chinese aanwezigheid in Afrika heeft de afgelopen jaren geleid tot een stortvloed aan onevenwichtige en te vereenvoudigde berichtgeving. Onderzoek naar het onderscheid tussen westerse en Chinese mijnbouwbedrijven in Congo brengt een genuanceerder beeld en zoekt naar verklaringen voor deze verschillen. Het is de voorbije decennia nooit echt rustig geweest in de Democratische Republiek Congo en dat zullen de Congolezen geweten hebben.

“Situation: The city of Travnizeme has recently been occupied by Czervenian forces. The civilian population has been trapped in the region, and U.S. forces are escorting refugees from the region to U.N. refugee camps.” Nagenoeg alle landen hebben wel een troepenmacht. Daarbij bevindt een ontzettend aantal militairen zich in het buitenland. Daar voeren zij riskante operaties uit om anderen en zichzelf te beschermen. De huidige rekruten worden opgeleid met behulp van computerspellen en -simulaties.

Waarom Iran niet verplicht is de VN Resoluties uit te voeren.Het NPT is dé kerntekst inzake de globale uitdaging een bewapeningswedloop en nucleaire oorlog te vermijden. Dit verdrag verdeelt haar lidstaten in twee groepen: de vijf kernwapenlanden (KL), de Verenigde Staten, Rusland, China, Frankrijk en het Verenigd Koningrijk. En 182 niet-kernwapenlanden (NKL) waaronder Iran.Iran is verplicht geen kernwapens aan te schaffen of te vervaardigen. Het IAEA, die de NKL moet controleren of zij hun verplichtingen nakomen, kan niet met zekerheid besluiten dat Iran haar verplichtingen schendt.

Allerseelen en All Souls Day: wat blijft behouden en wat gaat verloren in de Duitse en Amerikaanse vertaling van Cees Nootebooms Allerzielen?Ieder literair werk is schatplichtig aan een bepaalde taal en cultuur: hoe vertaal je dan de unieke stijl van een auteur en de meerduidigheid van zijn werk?Allerzielen behoort tot de grote romans van Cees Nooteboom en werd in 1998 gepubliceerd. De roman speelt zich voornamelijk af in Berlijn waar de documentairemaker en cameraman Arthur Daane flaneert door de straten op zoek naar sporen van het woelige Duitse verleden.

 Wat nu met Guantanamo Bay ? “Justice has been done”, verklaarde Amerikaans president Obama op zondag 1 mei 2011. Het bericht sloeg in als een bom: de V.S. waren er na bijna tien jaar er in waren geslaagd Osama Bin Laden te lokaliseren en te doden. Deze gebeurtenis vormt één van de meest recente wapenfeiten in de zogenaamde war on terror, die de Amerikanen lanceerden na de aanslagen van 9/11.Echter, van Obama’s verkiezingsbelofte om “terroristenkampen”, zoals Guantanamo Bay te sluiten is nog niets in huis gekomen.Maar wie zijn nu eigenlijk die personen die deze kampen bevolken?

 In de ban van een ‘virus noir’. De introductie van jazz in BelgiëJazz is anno 2010 een gewaardeerd muziekgenre met eigen radioprogramma's, festivals en clubs. Terwijl de muziek wereldwijd verspreid is en er verschillende subgenres bestaan, is het doorgaans geweten dat jazz ontstaan is in de Verenigde Staten in het begin van de 20ste eeuw. Maar hoe is deze muziek ooit in België terecht gekomen? Langs welke kanalen werd de muziek verspreid in een tijd zonder iTunes of YouTube? Hoe evolueerde jazz van een rage naar een vaste waarde in onze samenleving?

Pieter Van Loo, Universiteit Antwerpen.
 
Antisemitisme in de Franstalige pers ?
Le Peuple, La Libre Belgique en Le Soir in 1938-1940.
 
 
Abstract
In deze paper werden drie Belgische Franstalige kranten (Le Peuple, La Libre Belgique en Le Soir) getoetst op hun houding ten opzichte van de Joodse kwestie eind jaren dertig (1938-1940). Via dit personderzoek werd er ook een beeld geschetst van de publieke opinie tegenover Joden in Brussel en Wallonië net voor de Tweede Wereldoorlog.


Op weg naar een betere toekomst.An wout pou yon lavni miyò.Het belang van gezinshulp in een minder ontwikkeld land: HaïtiIn een groot deel van de wereld wordt het gezinsleven vooral bedreigd door ongelijkheden in de economische wereldorde. Die ongelijkheden vormen een oorzaak van milieuvervuiling, politieke instabiliteit, oorlog, armoede, allemaal ongunstige omstandigheden waaronder veel gezinnen in ontwikkelingslanden vandaag de dag te lijden hebben. Sinds 1996 ben ik voorzitter van de vzw FINADO.

 Een poëtica van de ontworteling – Nancy Huston of het auteurschap zonder moedertaal.Wat hebben de kersverse winnaar van de Duitse Goethe-prijs Adonis, de Ierse auteur Samuel Beckett en de Vlaamse NV-A voorzitter Bart de Wever met elkaar gemeen? Juist ja: ze spreken alle drie Frans. Het Bijbelse Babel mag dan een zaak van moderne exegeten en oude schilders geworden zijn, haar torens staan –voorlopig althans- nog stevig overeind.  Niet alleen in de politiek, maar ook in de literatuur laat de meertalige realiteit van onze hedendaagse samenleving haar sporen achter.

Van wateroorlogen naar waterrechten in Bolivia“Water is een fundamenteel mensenrecht.” Dit besliste de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 28 juli 2010. Niet toevallig werd deze resolutie voorgelegd door de Boliviaanse afgevaardigde. “Agua es vida!” De strijdleus die op de barricaden weerklonk tijdens de wateroorlogen van 2000 en 2005 in Bolivia, leidde tot een één van de belangrijkste resoluties voor de komende decennia. Water wordt het blauwe goud van de toekomst genoemd. De combinatie van steeds meer mensen en steeds meer behoeften zal tot conflicten leiden.

 
Technieken zijn niet meer weg te denken uit de architectuur: ze zijn noodzakelijk geworden voor het goed functioneren van het gebouw. Architectuur en technologie lijken vaak probleemloos in elkaar op te gaan. Toch is het voor de ontwerper niet altijd evident om technieken en architectuur te verzoenen: ze evolueren elk op een eigen tempo, vragen specifieke kennis en de elektrische uitrusting eist een bepaald volume op in het gebouwontwerp.

 
De waarheid achter het uitsterven van de neanderthaler ontraadseld?
 
Ooit was de aarde bevolkt met verschillende mensensoorten. Elke soort bezat zijn eigen herseninhoud, lichaamsbouw en fysieke en intellectuele mogelijkheden. Het is dan ook verwonderlijk dat er vandaag slechts één enkele mensensoort overgebleven is en dat die bovendien alle gebieden op aarde bevolkt. Om dit te verklaren gingen wetenschappers er vroeger van uit dat al deze mensensoorten voorlopers waren van het ‘eindproduct’, de moderne mens.

 
 Persartikel

De parachutemoord in de pers
Werd Els Clottemans benadeeld door de media?
Al sinds het begin van het proces rond de parachutemoord, is Els Clottemans niet weg te slaan uit de Vlaamse media. Na afloop van het proces ontstond zelfs een publiek debat over de rol van de pers in assisenzaken.

 
Troepen, training en tiara’s
Krijgsvrouwen in de familie van Alexander de Grote
 
De krijgsdaden van Alexander de Grote werden eeuwenlang welluidend geprezen, bezongen en becommentarieerd. De militaire bezigheden van zijn vrouwelijke verwanten zijn daarentegen slechts gefluister in de geschiedenis. Nochtans moesten zij in sterke wil en strijdlust niet voor hem onderdoen. Sommigen van hen commandeerden troepen, anderen regen zelf vijanden aan hun speer. Wie waren deze dames, die het Macedonische rollenpatroon doorbraken?

De zoete pijn van een vergeten dichter: Joseph Brodsky als melancholicusGepest en verstoten, bespuwd, gekleineerd, mishandeld en weggestuurd. Dat was het droeve lot van Joseph Brodsky, de grootste dichter die Rusland sinds de Tweede Wereldoorlog heeft voortgebracht. Terwijl hij door het Soviet-regime werd vervolgd, werd hij in literaire kringen geroemd als de grootste levende dichter van Rusland, de meest welluidende, invloedrijke stem van de moderne Russische letteren.

 Het woelige leven van het Belgisch koloniaal verledenVergeven en vergeten: gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het verleden wordt niet zo makkelijk verleden. Zo hing in mei 2011 het ontslag van onze federale minister van justitie, Stefaan De Clerck, even in de lucht omdat hij het gewaagd had om het woord ‘vergeten’ in de mond te nemen wanneer hij sprak over de Belgische collaboratie met de Duitse bezetter in Wereldoorlog II.

Europa gaat naïef om met Chinese investeringenDe Chinese massaproducent van consumptiegoederen Fung Brands heeft eind september de overname van de Belgische fabrikant van luxehandtassen Delvaux afgerond. Delvaux was al een tijdje op zoek naar een partner om de internationale groei te versnellen. Dat een Chinese koper uiteindelijk de buit binnenhaalt, hoeft niet te verbazen.

 Nazi’s en Arabieren: een goede verstandhouding?Bij het begin van het politieke jaar laait het debat over de amnestie traditiegetrouw weer op. De collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog is, naast het politieke vlak, ook in vele boeken, tijdschriften en reportages een populair onderwerp. Onze kennis over collaboratie in Vlaanderen is gering maar niet onbestaand. We weten eveneens dat dit niet enkel een Vlaamse fenomeen was. Maar hoe zit het met de samenwerking tussen nazi-Duitsland en andere landen of bevolkingsgroepen?

L’écume des jours van Boris Vian in een nieuw kleedje.Een gedeeltelijke vertaling van een werk van Boris Vian zou het worden, de parel van mijn studies, en dan liefst een roman waarin die typisch vianesque talige virtuositeit heel sterk aanwezig was. Zoals die man speelde met de taal, ja, zo had je er natuurlijk nog wel een paar lopen, maar geen ander prozaschrijver die me zo kon bekoren. Op 23 juni 1959 overlijdt de negenendertigjarige Boris Vian onverwacht aan een hartaanval.

 Tussen Mekka en RomeOver de islamitische vrede en de westerse oorlogEen veelgehoorde kritiek op de hedendaagse multiculturele westerse samenleving is dat moslims en christenen niet in vrede kunnen samenleven. De islamitische denkwereld zou volledig anders zijn en hun moraal valt niet met de christelijke te verzoenen. Ze hebben een andere visie op de wereld, op politiek én op oorlog en vrede.

 Duurzaam beheer van beschermde bosgebieden: voor bos én mens?‘Ze praten en zingen met de bomen, de bergen, de rivieren, de dieren en de planten. Het zijn deze mensen die de aarde beschermen.’ Het jaar 2011 werd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Internationale Jaar van het Bos. Het wereldwijde verdwijnen van bossen, zo stelde de VN, versterkt de opwarming van de aarde en veroorzaakt een verlies aan biodiversiteit. Er is echter nog veel meer aan de hand, want de natuurlijke hulpbronnen, geborgen in die bossen, bieden toekomstzekerheid voor de gehele wereldbevolking.

 
‘In pofbroek en badjas’
 
Het fenomeen “Poeske” Scherens
 
 
Een galerij van bejubelde wielrenners dient zich aan vanuit het verleden, als boegbeelden van weleer. Sportieve kinderen van hun tijdsgeest, bewonderd door velen. Waar fiets en geschiedschrijving behoedzaam elkaar kruisen, mag de naam van de sprinter Jef “Poeske” Scherens met stip vermeld. Foto’s uit die tijd tonen een kleine spierbundel, veelal in pofbroek en badjas.