Scriptiebank overzicht

Een (socio)logischere invulling van noodzakelijke duurzaamheidstransities?Een leefbare maatschappij staat op ieders verlanglijstje naar geluk. Om dat na te streven worden denken en handelen in termen van duurzaamheid en duurzame ontwikkeling met de seconde crucialer. Het is daarom hoog tijd om intensief te investeren in structurelere wijzigingen die een langetermijnvisie uitdragen. Dat kan doorheen duurzaamheidstransities met systeeminnovaties.  Inzichten uit de sociologie kunnen heel wat bijdragen om deze te optimaliseren.

Roddelen en buitensluiten bij kinderen: de leerkracht doet ertoeStel u de speelplaats van een doorsnee Vlaamse lagere school voor. Kinderen voetballen en roepen ‘Goal!’, spelen al lachend tikkertje, vertellen over hun weekend … Maar naast deze leuke zaken horen we ook andere geluiden, zoals kinderen die zeggen ‘Nee, jij mag niet meespelen.’ of ‘Ik vind Emma niet meer leuk, vanaf nu praten we niet meer met haar.’ Helaas komt dit gedrag, ook wel relationele agressie genoemd, eveneens voor in de lagere school. Wat zorgt ervoor dat kinderen zich zo gedragen? Wat is de invloed van leerkrachten?

De ‘homoziekte’ aids. Een viraal verhaal uit de ‘80s.Stigma ondervinden, hoe voelt dat? Bijvoorbeeld: ontdekken dat je geen bloed mag geven omdat je ‘soms met mannen slaapt’. De kans op besmetting met HIV is dan zo groot dat je niet eens langs hoeft te komen. Nochtans valt je levensstijl niet ‘excessief’ te noemen – al had je dat misschien wel gewild. “Logisch toch?”, zeiden sommige vrienden. “Ja,” zei ik, “ vroeger misschien, maar nu?”. Blijkbaar bestaat er nog steeds een idee dat HIV/aids ‘typisch’ is voor ‘mannen die met mannen slapen’.

Leerlingen met ASS in de muzieklesMuziekles aan leerlingen met autisme, kan dat? Vele mensen hebben een typisch beeld over autisme of autismespectrumstoornissen (ASS). Is het voor leerlingen met autisme te moeilijk om in groep te musiceren? Zijn zij te gevoelig voor het lawaai en de chaos in muziekles? Is het wel verantwoord om hen xylofoonstokken in handen te geven? Misschien zullen zij elkaar daarmee slaan in plaats van muziek te maken! Zij willen alles steeds op dezelfde manier en in dezelfde volgorde doen… Hoe kun je dan veranderingen doorvoeren en nieuwe dingen aanleren?

Mogelijkheden zoeken waar er geen meer lijken te zijnDe scriptie van Liese Berkvens vertaalt een theorie die menselijk welzijn centraal zet, in een all-in-one pakket, om het psychiatrische veld te helpen de huidige uitdagingen aan te gaan. De nood voor deze hervorming is hoog nu de zorg voor mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid meer en meer in handen van de samenleving wordt gelegd. Het werk reikt een breder perspectief op zorg aan.

Kan het project afstandstolken Vlaamse Doven helpen het glazen plafond te doorbreken?“Ik kan vaak niet deelnemen aan vergaderingen of vormingen op het werk, omdat ik te weinig tolkuren ter beschikking heb.”“Eindelijk kan ik bellen in Vlaamse Gebarentaal! Voor korte gesprekken op het werk is het vaak moeilijk om een tolk in te schakelen. Afstandstolken is dan de perfecte oplossing.”Eline Devoldere (KU Leuven) onderzocht voor haar bachelorpaper de arbeidssituatie van Vlaamse Doven en het inzetten van tolken Vlaamse Gebarentaal op de werkvloer. Ook het gebruik van het nieuwe project afstandstolke

Kinderboeken helpen het imago van dementie verbeteren.Dementie heeft een slecht imago. Onze alsmaar vergrijzende maatschappij is er bang voor, en dat zou wel eens aan de beeldvorming rond dit onderwerp kunnen liggen. Kan jeugdliteratuur een bijdrage leveren in het nuanceren van dit “slechte imago?”BewustzijnMeer en meer mensen krijgen de diagnose van dementie toegeschreven, een ziekte waarbij de geest in verschillende stadia achteruit gaat. Die stijging hangt samen met een groter wordend bewustzijn rond dit onderwerp.

De schandvlek van de Verenigde NatiesVredesoperaties van de Verenigde Naties hebben als doel de vrede te bewaren in (potentiële) conflictsituaties. VN blauwhelmen vervullen daarbij een essentiële rol door het uitvoeren van civiele, politionele en militaire opdrachten. Sinds de jaren ’90 duiken er echter regelmatig verhalen op waarbij vredestroepen worden beschuldigd van criminele feiten ten aanzien van de lokale bevolking.

Koolstofvezels, en hun gewichtsbesparende design-mogelijkheden, zijn een ‘hot topic’ voor de industrie sedert het begin van de 21e eeuw. Voornamelijk in de luchtvaartindustrie hebben ze een revolutie ontketend waarbij elk onderdeel van een vliegtuig lichter, sterker, duurzamer en  vooral brandstofbesparend moet zijn.

Big Data in Banks : governing the delugeEen "normale" discussie tussen de front- en de back-office van een elke organisatie is jongleren met het verweten van " wie is schuldig" en waarom. De back-office klaagt dat de processen, die door de front office gevolgd worden, knelpunten opleveren door niet na te denken hoe een bedrijf daadwerkelijk opereert. Aan de andere kant, stelt de front office vast dat de bestaande processen ontworpen zijn om potentiële gebreken in de bedrijfsvoering op te lossen maar dat de back-office hen niet volgt. Dezelfde heen-en-weer gelden voor databeheer programma's

Candida albicans: als een vis in het waterHad u ooit gedacht dat een minuscuul visje het leven van duizenden mensen zou kunnen veranderen? Wel, de wetenschap is goed op weg om dit gegeven waar te maken. Zo is de zebravis in staat om zijn eigen hart te genezen en bij nader onderzoek, kan dit misschien een therapie vormen voor mensen met een hartaanval. De zebravis is echter meer dan alleen een onderzoeksobject voor hartziektes. Het is namelijk ook een ideale gastheer om infecties mee te onderzoeken. Infectieziektes zijn de leidende doodsoorzaak bij kinderen en adolescenten.

Vlaamse ouderen spiegelen zich aan de berichtgeving over hun generatiegenoten. Dat blijkt uit de masterpaper van Evelien Verstraeten, studente Journalistiek aan de KU Leuven. Sommige identificeren zich met de zestigplussers in de krant, terwijl andere zich net niet herkennen. Daarenboven schaadt een pessimistische beeldvorming het zelfbeeld van ouderen. Ongeveer een kwart van de Belgen is vandaag ouder dan 60 jaar. Toch zijn ouderen ondervertegenwoordigd in de Vlaamse pers. Bovendien komen ze vooral negatief in de media en sluipen er stereotypes in de berichtgeving.

De implantaten van de toekomst – extreme botbreukenIs het mogelijk om de menselijke limieten te verleggen met behulp van nieuwe technologieën? Botgenezing is een dynamisch proces dat het lichaam in staat stelt zichzelf te herstellen. Desondanks zijn er limieten gesteld aan de genezingsmogelijkheid. Wanneer een extreme breuk van het bot wordt vastgesteld, zijn hulpmiddelen nodig om het skelet te genezen. In deze context worden verschillende biologisch afbreekbare materialen onderzocht, waaronder synthetische polymeren, die kunnen dienen als implantaten.

Bacteriën laten water sneller bevriezenBevriezen van water is duurIn tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, bevriest water niet bij 0°C. Het water kan echter afgekoeld worden tot ver onder het nulpunt vooraleer er effectief ijs gevormd wordt. Zo kunnen kleine volumes ultrazuiver water afgekoeld worden tot een temperatuur van -40°C voordat bevriezing optreedt. Enkel bij oneffenheden in het recipiënt of aanwezigheid van onzuiverheden of vreemde partikels in het water, kan het water bevriezen bij een hogere temperatuur.

HOE LANG MOETEN WE NOG WACHTEN?DIEPENBEEK – Het gebruik van aftelmechanismen op verkeerslichten verlicht frustraties, verhoogt de verkeersveiligheid, maar heeft mogelijk nadelige gevolgen voor de verkeersdoorstroming. Dat zijn de voornaamste conclusies uit een rijsimulator-onderzoek recentelijk uitgevoerd door de Universiteit van Hasselt. Aftelmechanismen voor zowel de groene als de rode fase werden getest om hun toepasbaarheid in België te onderzoeken.Files en vertragingen behoren al jaren tot de top van ergernissen van autobestuurders en beleidsmakers.

Bij het horen van de term 'robots', denkt u dan aan mensachtige robots of misschien aan de typische assemblagerobots? De kans is groot dat u minstens denkt aan iets dat bestaat uit stugge delen met daartussen gewrichten met elektromotoren, maar vast niet aan flexibele 'soft robots', ook al vormen deze een onderwerp dat sterk aan interesse wint.Voor medische toepassingen wordt namelijk veelvuldig gebruik gemaakt van soft robots.

Lage rugpijn: bestralen en betalen we nog steeds te veel?Ongeveer 70% van de Belgen krijgt minstens eenmaal in zijn leven te maken met acute lage rugpijn, een geblokkeerd gevoel en eventueel uitstralende pijn naar één of beide (boven)benen (1). Deze ziekte, gekend als ‘lumbago’, kan de huisarts of specialist gemakkelijk herkennen door de patiënt enkele gerichte vragen te stellen in combinatie met een goed klinisch onderzoek. Desondanks vragen veel patiënten om een bijkomend ‘scanner’ onderzoek.

Drijfveren van ervaringswerkers in de geestelijke gezondheidszorg.‘Opbouwen van een positieve identiteit’INTRODUCTIEJe kent het wel: een rotdag op het werk, een uitbrander krijgen van je baas of een moeizaam contact met collega’s. Misschien is jouw droomjob helemaal niet wat je ervan had verwacht? Daarom moeten we beseffen dat mensen geen machines zijn maar een eigen wil en drijfveren hebben. Datgene wat iemand drijft beïnvloed zijn of haar gedrag en emoties. Dit draagt dan weer bij aan de vorming van onze identiteit.

EEN KOLONIALE CATHARSIS IN DE BELGISCHE KUNST? Dagmar Dirkx Kom maar binnen zonder knecht! schreeuwden strakke letters op de protestborden van Annette Krauss en Petra Bauer. In 2008 plaatsten die twee Duitse kunstenaressen met hun performance Read the Masks, Tradition is not given de koloniale herkomst van de figuur van Zwarte Piet in de spotlight en sleurden zo bruusk het postkoloniale debat terug de publieke ruimte in. Daar volgde al gauw een orkaan van protest: Zwarte Piet is immers zwart door het schoorsteenroet, racisme een ver van ieders bed show.

Links populisme…bestaat dat eigenlijk?Als het woord populisme valt weten wij, bewoners van  Europa, onmiddellijk waar het naar verwijst, namelijk de stijl van politiek zoals bedreven wordt aan de rechtse en vaak conservatieve zijde van ons politieke spectrum. Andere associaties volgen snel, want bekend zijn we allemaal met de retoriek over eigen volk eerst, eigen taal eerst en eigen schuld eerst. Kortom, populisme zoals het zich vandaag de dag manifesteert, gaat gepaard met angst voor het vreemde en liefde voor het eigene: het volk is bang en wil alleen zichzelf.

De Zorgverzekering, de Vlaamse Achilleshiel?De Vlaamse Zorgverzekering… . De zoveelste verzekering die moet worden betaald. Je hoort de gemiddelde Vlaming mopperen wanneer deze rekening opnieuw in de bus valt. Sterker nog, begin dit jaar werd de bijdrage zelfs verdubbeld! Doch staat er niemand stil bij het feit dat je ze in de toekomst wel eens nodig kan hebben. De Vlaamse Zorgverzekering is dan ook een verzekering die het merendeel van de bevolking aanbelangt. Deze surplus van 130 kan degelijk het verschil maken… .Na de Tweede Wereldoorlog breidde België prompt uit tot een verzorgingsstaat.

Voor veel wetenschappers blijft de taalontwikkeling een van de grootste mysteries van de 21e eeuw. Hoe stelt het brein kinderen in staat om in relatief korte tijd moeiteloos een complexe vaardigheid als taal te verwerven? Waarom loopt dit proces soms spaak?  Wat is het verband met de hersenontwikkeling? Met onze studie proberen wij meer inzicht te krijgen in het taalnetwerk in het brein van schoolgaande kinderen met en zonder taalontwikkelingsstoornissen.Bouwstenen van het breinHet brein kan beschouwd worden als een netwerk van zenuwcellen (figuur 1).

Er heerst een grote onduidelijkheid bij de professionele hulpverleners omtrent de meest optimale navelstrengsstompverzorging bij de à terme neonaat. Niet alleen over de methode zelf, ook over het aantal keren behandelen van de navelstrengstomp, bestaat er discussie. Deze  onzekerheden bij de professionele hulpverleners omtrent de meest evidence-based richtlijnen  worden ook  op  de  ouders geprojecteerd.De gemiddelde separatietijd van de navelstrengstomp is vijf tot vijftien dagen.

Een fenomeen dat heel wat wetenschappers in de informatica, fysica, biologie en ingenieurswetenschappen reeds decennia bezig houdt, is een proces waaraan ze hun eigen leven op aarde te danken hebben: zelfreplicatie. Algemeen gezien is het de mogelijkheid voor organismen, machines en programma’s om een kopie van zichzelf te maken. De natuur is er al lang mee bezig: genetisch materiaal en eiwitten kopiëren zich in elk levend wezen. Het doel van deze thesis was om een computationele manier te ontwikkelen om zelfreplicatie te bestuderen.

Medische beeldvorming: voor velen een stap in de duisternis?Komt een man bij de dokter.De man heeft wat last van buikpijn. Na enkele vragen besluit de dokter dat hij niet veel wijzer is geworden en zegt ‘Ga maar even langs in het ziekenhuis, voor een CT’tje’. De man zegt ‘Goed’ en gaat naar huis. Wanneer hij de volgende dag op de afdeling radiologie en medische beeldvorming aankomt, maakt hij zich zorgen. ‘Wat is een CT?’, ‘Doet dat pijn?’, ‘Heb ik kanker?’.In bovenstaand scenario kan ieder van ons zich wel vinden: als familielid, kennis, partner van de patiënt of als patiënt zelf.

Het voeren van een rechtshistorisch onderzoek in het kader van een masterscriptie is des te interessanter wanneer het een onderwerp kan betreffen uit je eigen streek. Ieper is een duizendjarige stad met een rijke geschiedenis op het vlak van krijgskunde, handel, kunst en justitie. Als lokale hoofdplaats was het de zetel van kazernes, een bisdom, abdij en de Kasselrij. Aldus mogen we veronderstellen dat hier rechtsgeschiedenis werd geschreven op militair vlak, door kerkelijke rechtbanken en burgerlijke en strafrechtbanken allerhande.

Is een hervorming van de Europese privacywetgeving noodzakelijk?Een case study: Facebook “Het nieuwe wurg-privacybeleid van Facebook, gaat Facebook zijn boekje te buiten?”[1] kopte De Morgen in januari 2015 na de bekendmaking van het vernieuwde gegevensbeleid van Facebook. Met de uitspraak “we decided that these would be the social norms now and we just went for it”[2], heeft Mark Zuckerburg enkele Jaren terug al toegegeven dat Facebook vrijelijk het lot van de privacy van Facebookgebruikers bestemd.

Koppels in het Gentse lieten zich niet ‘doen’ door NapoleonDoor 266 huwelijkscontracten uit de periode 1778-1830 uit te pluizen, werd nagegaan welke contractuele rechten in het Gentse aan weduwes en weduwnaars gegeven werden. Er werd ook onderzocht hoe de wet de langstlevende echtgeno(o)t(e) tijdens die periode beschermde. Op die manier kon uitgemaakt worden welke ontwikkelingen zich voordeden en of deze ontwikkelingen elkaar beïnvloed kunnen hebben.Aanstaande echtgenoten denken ongetwijfeld na over hun toekomst samen.

Hologrammen, lasers en geluid: een optreden van 2Pac of fundamenteel onderzoek van het gehoor?Ons gehoorIn alle zoogdieren, ook in de mens, is het trommelvlies verbonden aan een keten van drie kleine beentjes: de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel. Deze zorgen ervoor dat geluidstrillingen in de buitenlucht op een erg efficiënte manier worden omgezet naar geluidstrillingen in de vloeistof waarmee het slakkenhuis in het inwendige oor is opgevuld.

Methaanhydraten en de opwarming van het klimaat: zal een slapende reus ontwaken? Enorme hoeveelheden methaan zitten in de vorm van methaanhydraat opgeslagen onder de oceaanbodem en in permafrost. Gedurende de afgelopen decennia hebben wetenschappers de alarmbel geluid over de mogelijkheid dat deze ijsachtige vaste stof zal beginnen smelten onder invloed van de klimaatopwarming, en dit voornamelijk nabij de polen. Methaan, een sterk broeikasgas, kan op deze manier vrijkomen en in de atmosfeer belanden, wat een bijkomstige opwarming zou veroorzaken.