Scriptiebank overzicht

Tussen letsels, latten en lakens. Het verhaal van overlevende pokkenpatiënten.‘Een zegenryk gewest, lang onbesmet gebleven,Word nu op één ontvolkt; en wat ‘er noch blyft leven,In schoonheid en in bloei geschonden en geknot,Bejamrende all’ de doôn, benyd meteen hun lot’(Fragment uit “De zege des menschdoms, door de koepok-inenting, dichtstuk door A.L. Barbaz”.1850)De pokken roepen angst op, maar tegelijk bevatten ze iets roemrijks. Het heeft ons anderhalve eeuw gekost, maar uiteindelijk kregen we de kwaal op de knieën.

 Het fysisch antropologisch onderzoek van 103 (post)middeleeuwse skeletindividuen uit het landelijk gesitueerde Moorsel in Vlaanderen vormde de aanzet van een comparatieve analyse m.b.t. de algemene gezondheidstoestand van rurale middeleeuwse populaties uit Noordwest-Europa. Om tot deze doelstelling te komen, hanteerden we, indien toegankelijk, de fysisch antropologische rapporten van elf geselecteerde casussen en waarbij tevens de problematiek inzake de discipline van de fysische antropologie per besproken land aan het licht kwam.

Natuurlijk zwanger worden? Het kan! De vroedvrouw geeft tips en advies.Koppels, die beslissen om aan kinderen te beginnen zitten vaak met heel wat vragen en hebben nood aan informatie. De vroedvrouw kan hen hierbij informeren, praktische tips geven en hen helpen om vlot en op een gezonde manier zwanger te worden. Iedereen die dat wenst, kan voor preconceptioneel advies bij een vroedvrouw terecht, maar je kan natuurlijk ook aankloppen bij je huisarts of gynaecoloog.

 Niet zwanger zijn en toch bevallen?Hoe kan een vrouw nu zwanger zijn en dit niet weten? Soms zelfs tot de bevalling?Zwangerschapsontkenning is een fenomeen dat wel degelijk bestaat, maar waar weinig over wordt gezegd. Als we ervan horen is het meestal via, op sensatie gerichte, mediaverhalen. Vaak gaat het dan om vrouwen die hun pasgeboren baby om het leven brachten nadat ze hun zwangerschap ontkend hadden.

Empowerment oftewel de moed zich te oefenen in vrijheidHet concept empowerment put uit een lange traditie van emancipatiebewegingen, maar kan er zijn inhoud niet louter aan ontlenen. Empowerment gaat immers verder dan het wegwerken van achterstallige rechten, plichten en kansen. Het omarmt dus meer dan het zich losweken van de betuttelende hulpverlener. Het concept empowerment belichaamt eerder het proces waarbij mensen, vanuit de eigen krachten, vorm en inhoud aan hun leven geven. Hoewel het woord wijdverspreid is in de literatuur, hunkert de praktijk naar de verwerkelijking ervan.

Achilleshiel van tumoren ontdekt in leverkankerIedereen kent wel iemand in zijn omgeving die getroffen werd door kanker. Momenteel wordt voor de behandeling van kanker vooral chemotherapie gebruikt. Dit heeft echter vele bijwerkingen zoals haaruitval en misselijkheid. Ook is de verbetering van de levensverwachting door de huidige chemotherapie slechts beperkt. In een muismodel voor leverkanker is een nieuwe universele strategie ontdekt die de weg opent naar een innovatieve vorm van kankerbehandeling voor dit type, maar ook voor alle andere tumoren.

Fascinerend en penetrerend: schimmels op keversInleidingPaddenstoelen spreken sinds oudsher mensen aan. Allerlei interessante verhalen deden de ronde over deze eigenaardige organismen. Paddenstoelen hebben in de loop van de tijd voor heel wat ongure verhalen en angstwekkende – of lachwekkende? – verzinsels gezorgd. Zo werd van heksenkringen, cirkels van paddenstoelen, gedacht dat zij ontstonden na een rondedans van heksen, al of niet verkleed als katten. De duivel zelve zou huizen in paddenstoelen.

Een ander perspectief op de gebouwde ruimteStel je het maar eens voor dat je leven plots helemaal verandert.  Een auto-ongeval op weg naar het werk waardoor je been verlamd raakt, te luide muziek op een gezellig feestje dat je trommelvlies beschadigt, een oogontsteking waarbij je nietsvermoedend blind wordt, een spierziekte die je plotseling treft,..   Niet enkel door een ongelukkig toeval kan je  te maken krijgen met een handicap.  Met de vergrijzende maatschappij in gedachte, worden we steeds meer en meer geconfronteerd met beperkingen van het menselijk lichaam.In plaats van deze beperkingen

 Aandacht, aandacht!In een samenleving waar de dag van vandaag verlangd wordt dat alles snel gebeurd, ‘Time is Money’, vergeten we vaak aandacht te besteden aan de dingen die zich voordoen. Echte, bewuste aandacht is vandaag de dag ver te zoeken. We krijgen doorheen de dag zoveel te verwerken, zoveel prikkels, gevoelens en ervaringen over ons heen, dat gericht onze aandacht op iets houden niet zo eenvoudig is. Dit is ook zo in de kleuterklas. Kinderen hebben het niet altijd gemakkelijk om ‘bij de les’ te blijven. Ze dwalen af, beginnen te prullen, vallen elkaar lastig,….

De slaapziekte ontwaaktStelt u zich eens voor dat uw gehele financiële vermogen bestond uit twee Zeboe koeien en een kalf. Dat zij er voor zorgden dat u uw zes kinderen kon voeden, dat zij onmisbaar waren bij het ploegen en bewerken van uw land en dat zij bovendien de basis vormden voor uw aanzien binnen het dorp.Wat zou u doen als u wist dat uw dieren dagelijks, tijdens het grazen, risico liepen om geïnfecteerd te worden met slaapziekte?

Het aantal medisch nucleaire beeldvormingtechnieken die dagelijks gebruikt worden in onze ziekenhuizen neemt zienderogen toe. De verschillende medisch nucleaire toepassingen worden traditioneel onderverdeeld in radiologie, radiotherapie en nucleaire geneeskunde. De laatste jaren is een nieuwe categorie ontstaan: de interventionele radiologie. In de interventionele radiologie worden invasieve behandelingen, zoals bijvoorbeeld het verwijderen van tumoren, vervangen door eenvoudige kijkoperaties.

 Chronische transfusietherapie is vaak van levensbelang bij aandoeningen als β-thalassemie major, myelodysplastisch syndroom, sikkelcelanemie en enkele zeldzame aandoeningen. Toch is deze therapie vaak de oorzaak van een ijzerstapeling in het hart, die gepaard gaat met een belangrijke mortaliteit.Herhaalde bloedtransfusies leiden tot een verhoogde ijzerstapeling in het bloed omdat het lichaam weinig regulatiemechanismen bezit om de excretie van ijzer te vergroten. De beneficiële effecten (d.i. verlaagde ijzerabsorptie) van deze regulatie wegen niet op tegen de effecten van de transfusies.

Minder verklevingen na kijkoperatie met nieuw gasmengsel Verklevingen van organen in de buikholte ten gevolge van een kijkoperatie kunnen beter worden voorkomen. Tenminste als het huidig toegepaste koolzuurgas om de buikholte te vullen wordt vervangen door een geconditioneerd gasmengsel, zo blijkt uit Leuvens onderzoek. Winst voor de patiënt?

 LIEFDE ALS FACTOR VAN EXISTENTIEEL WELZIJNMargot Van HaegenborghPromotor: Prof. Dr. Mia LeijssenCopromoter: Dr. Jessie DezutterPositieve psychologieLiefde en welzijn krijgen recent vanuit de positieve psychologie meer aandacht. De focus verschuift hierbij van het herstellen van psychologische schade, pathologie en abnormaal gedrag naar het welzijn en het geluk van de mens (Seligman, 2002).Liefde en vier dimensies van het bestaanHet concept liefde lijkt misschien wel één ding te zijn, maar neemt in werkelijkheid vele vormen aan (Clough, 2006).

Koude redt je hersenen Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd de meest voorkomende doodsoorzaak, jaarlijks sterven hierdoor ongeveer 7,2 miljoen mensen. Het voornaamste deel van deze mensen overlijdt als gevolg van een plotse hartstilstand. De werking van het hart stopt volledig en er wordt geen bloed meer rondgepompt, waardoor de weefsels geen zuurstof meer krijgen.

Borstkankerdiagnose dankzij kamelenWereldwijd zijn er jaarlijks naar schatting 1,4 miljoen vrouwen die te horen krijgen dat ze borstkanker hebben. Dit maakt van borstkanker met voorsprong de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Desondanks vormt borstkanker niet de meest dodelijke vorm onder de kankers. Een belangrijke reden hiervoor is het toenemende gebruik en de grotere effectiviteit van de beschikbare behandelingen. Voor de bepaling van de meest geschikte behandeling vormt de diagnose van het type borstkanker een belangrijke stap.

Programmering van zwaarlijvigheid tijdens het vroege levenDe toename van zwaarlijvigheid bij kinderen en adolescenten is alarmerend. Ziekten die verwant zijn met zwaarlijvigheid worden meer en meer vastgesteld bij jongeren. Zwaarlijvigheid bij kinderen heeft een enorme impact op  de latere  lichamelijke en geestelijke gezondheid, onafhankelijk of het volwassen lichaamsgewicht normaal is of niet. Momenteel is er al veel geweten over zwaarlijvigheid, toch blijven echter nog tal van vragen onbeantwoord.

Knelpunten in de curatieve oncologische thuisverplegingInleidingUit ervaring weten we dat een oncologische patiënt niet altijd over een verpleegkundige in de thuissituatie beschikt. In sommige situaties zou het zinvol zijn om beroep te kunnen doen op een verpleegkundige van de thuiszorg. Op de afdeling horen we vaak van patiënten dat ze thuis niet weten wat ze moeten doen in bepaalde situaties (bv.:ontstekingen van de mond, misselijkheid,…).

Volgens de recentste cijfers en statistieken van de Stichting Kankerregister werd in 2008 borstkanker vastgesteld bij 5.528 Vlaamse vrouwen. Ongeveer een kwart van hen zal sterven aan deze ziekte. Dit maakt borstkanker tot de meest voorkomende vorm van kanker, en tevens tot de belangrijkste oorzaak van kankersterfte bij vrouwen in Vlaanderen.Wereldwijd wordt onderzoek gevoerd naar borstkanker, met als doel het ontstaan van deze kanker beter te begrijpen en nieuwe behandelingen te ontwikkelen.

Heeft lange termijn fysieke inspanning een effect op de immunologische status van patiënten met multiple sclerose?Multiple sclerose (MS) is de meest voorkomende neurologische aandoening in jongvolwassenen in de Westerse wereld en treft 1 op 1000 mensen in de Benelux. Het is een chronische ontstekingsaandoening van het centraal zenuwstelsel, welk bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. De oorzaak van MS is nog onbekend, maar men vermoedt dat een combinatie van factoren zoals individuele genetische vatbaarheid en omgevingsfactoren leidt tot de ontwikkeling van MS.

 “Later als je groot bent…”: Seksuele Educatie in Egypte“Als je groot bent, zul je ’t weten[1],” dat is vaak het antwoord dat kinderen in Egypte te horen krijgen, wanneer ze zich afvragen waar ze vandaan komen en hoe dat allemaal in z’n werk gaat. Het moment waarop je ‘groot’ genoeg bent, wordt echter steeds uitgesteld. Met het idee dat informatie over veilig vrijen en seksualiteit jongeren aanzet om seksueel actief te zijn, wordt er zowel binnen het gezin als op school nauwelijks informatie gegeven over de puberteit, reproductie en seksualiteit.

HIV: to tell or not to tellHiv leeft grotendeels verborgen in onze maatschappij, een ziekte waar een taboe op rust en waar we vaak niet al te veel over weten. Het baanbrekende één-programma hiv+ tracht hier verandering in te brengen. Een frequent aangehaald thema is disclosure, of anders gezegd de onthulling van de hiv status aan anderen. Disclosure is een moeilijke stap die wordt beïnvloed door verschillende psychologische en sociale factoren. Psychosociaal wetenschappelijk onderzoek over hiv is van cruciaal belang.

Seksualiteit bij dementie: Liefde, lust of last?Een oom die telkens de rok optilt van de verpleegkundige, een oma die verlekkert op de schoot van een onbekende man zit of de buurman die aan de verzorgende vraagt of ze met hem mee naar bed wil gaan. Dergelijk gedrag kan plaatsvinden als er sprake is van dementie. Men spreekt dan over seksueel ontremd gedrag; de rem is er dan als het ware van af. Vaak is er bij personen met dementie een afname in seksuele interesse zichtbaar, maar soms kan het seksuele gedrag juist ook toenemen en zelfs ongewenste vormen aannemen.

Tom DesairBewaar je databank in de diepvriesWe leven in een tijdperk waarin we een exponentiële groei van opgeslagen data kennen. De sterke uitbreiding van het internet is hierbij één van de hoofdrolspelers. Zo wordt er op YouTube per minuut meer dan 48 uur beeldmateriaal geüpload (1), krijgt de fotodienst Flickr er elke dag 5 miljoen foto’s bij en worden er elke dag 140 miljoen berichten op Twitter geplaatst (2). Maar ook de technologische vooruitgang en de digitalisatie van steeds meer (oude) documenten dragen bij aan deze data-explosie.

Verbrand je meer calorieën bij warmer weer?De warme nazomer van september 2011 roept een vakantiegevoel op: lekker luieren, een boekje lezen op een bankje in de zon of een terrasje doen. Warm weer geeft ons een ontspannen gevoel… maar dat is niet voor alle dieren het geval.

 Van kleine saters tot troetels van de keizers Als we vandaag denken aan dwergen, denkt de ene automatisch aan Sneeuwwitje, een andere aan de Lord of the Rings-films, en zo kan iedereen wel een voorbeeld uit de moderne media halen. Maar kennen we dwergen als bekende zakenmannen, als succesvolle politici of professoren? Waarschijnlijk niet. Dit betekent niet dat ze er niet zijn, maar vertelt des te meer over de rol waarin we dwergen in onze maatschappij stereotiep zien verschijnen. En dit was in de oudheid niet anders.

Waarom geloven mensen? Omdat ze troost nodig hebben? Omdat ze dingen willen verklaren? Dat zijn geen juiste antwoorden, gezien het vermogen om te geloven eerst moet ontstaan, om het dan pas als troost of verklaring te kunnen aanwenden.
Als we kijken naar de structuur van onze hersenen, en de miljoenen jaren evolutie die de mens achter de rug heeft, dan zien we enkele interessante neurologische mechanismen die de kiemen van het geloof zaaien.
  Onze voorouders leefden gedurende miljoenen jaren in hechte groepen, en ontwikkelden hiervoor speciale cognitieve vermogens.

 
De waarheid achter het uitsterven van de neanderthaler ontraadseld?
 
Ooit was de aarde bevolkt met verschillende mensensoorten. Elke soort bezat zijn eigen herseninhoud, lichaamsbouw en fysieke en intellectuele mogelijkheden. Het is dan ook verwonderlijk dat er vandaag slechts één enkele mensensoort overgebleven is en dat die bovendien alle gebieden op aarde bevolkt. Om dit te verklaren gingen wetenschappers er vroeger van uit dat al deze mensensoorten voorlopers waren van het ‘eindproduct’, de moderne mens.

 
Troepen, training en tiara’s
Krijgsvrouwen in de familie van Alexander de Grote
 
De krijgsdaden van Alexander de Grote werden eeuwenlang welluidend geprezen, bezongen en becommentarieerd. De militaire bezigheden van zijn vrouwelijke verwanten zijn daarentegen slechts gefluister in de geschiedenis. Nochtans moesten zij in sterke wil en strijdlust niet voor hem onderdoen. Sommigen van hen commandeerden troepen, anderen regen zelf vijanden aan hun speer. Wie waren deze dames, die het Macedonische rollenpatroon doorbraken?

Betekenisgeving als medicijnWanneer we ziek worden, gaan we naar de dokter.  We krijgen een diagnose en een pilletje voorgeschreven.  Meestal voelen we ons dan beter.  Maar wat als dat niet zo is, of erger nog, de dokter vindt niets?  Dan hebben we stress, en ook daar zijn pilletjes voor.  Een pilletje graag, dokter.Een gangbare denkwijze in onze Westerse cultuur is het dualisme.