Scriptiebank overzicht

UGent scant ondergrond Westhoek op zoek naar munitie en loopgravenDuizend bommen en granatenDe Universiteit Gent bracht met een geavanceerde scanner de ondergrond in kaart van slagvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Resultaat? Tot wel 420 stukken metaal per hectare, allemaal niet dieper dan 1 meter onder de grond.Het is iets wat elke landbouwer in de Westhoek weleens overkomt: bij het omploegen van de bodem komen granaten uit de Eerste Wereldoorlog aan de oppervlakte te liggen. Niemand kijkt er nog van op, de obussen lijken hun moordend karakter verloren te hebben.

Muziek uit de tijd van de Egyptische piramiden               Ongeveer vier en een half millennium geleden liet de Egyptische prinses Meresankh twee harpspelers uitbeitelen in haar grafkapel in Giza, niet ver van de piramide van haar vader. Deze zouden de eerste voorbeelden zijn van de honderden harpisten, lierspelers en luitspelers die de volgende tweeëneenhalf duizend jaar de muren van Egyptische tombes en tempels zouden vullen.

Bevoorrading als oorlogswapenLandschap en logistiek tijdens de Joodse Oorlog (66-74) In april 2014 claimde de Syrische president Bashar al-Assad aan de winnende hand te zijn in de Syrische Burgeroorlog, nadat zijn troepen erin geslaagd waren vitale bevoorradingslijnen van de rebellen af te sluiten. Hoewel we ondertussen allemaal weten dat deze aankondiging voorbarig was, speelt de mogelijkheid om een leger te kunnen voorzien van levensmiddelen inderdaad een cruciale rol in oorlogen nu en vroeger.

Met kop en schouders; over een bijzondere middeleeuwse begraafwijzeAl vanaf het begin van de mensheid hebben nabestaanden hun overleden dierbaren een laatste rustplaats gegeven. De vorm van die graven verschilt uiteraard in de loop van de geschiedenis. Vaak bestaan meerdere graftypes een tijdlang naast elkaar. De studie van begraafgewoonten kan ons iets leren over hoe mensen in een bepaalde periode tegen het leven en de dood aankeken. In Vlaanderen blijkt een specifiek graftype gedurende enkele eeuwen bestaan te hebben. Het gaat hier over het zogenaamde hoofdnisgraf uit de volle middeleeuwen.

Wonen in de IJzertijd (1350-300 v.C.) in Zuidoost-Arabië Tegenwoordig voeren energiezuinige woningen met een geschikt EPC-attest (energieprestatiecertificaat) en een gegarandeerde geringe ecologische voetafdruk de boventoon op de woningmarkt in Vlaanderen. Een ‘beetje’ huis beantwoordt daarbij aan bovenstaande idealen en de consument ziet dit het liefst verwezenlijkt worden met hoogwaardige natuurlijke materialen. Daarnaast zijn ook een gunstige inplanting, uitzicht en aanzicht al van even groot belang. Het leeuwendeel van die woningmarkt bestaat uit eengezinswoningen en singlesappartementen.

“Den boer op”: Mayaboeren in prehistorisch BelizeIn 1925 schreef filosoof Bertrand Russell: “Het klopt dat de middeleeuwen wreed, ridderlijk en vroom waren. Maar als we een tijdsperiode écht willen begrijpen mogen we ze niet ten goede of ten kwade contrasteren met onze eigen periode, maar moeten we ze proberen te begrijpen zoals ze was voor de mensen die erin leefden.

Naar aanleiding van de negatieve berichtgeving over archeologie, die de laatste jaren een grote impact had - zowel binnen en buiten de erfgoed sector - op de identiteit van onze discipline, werd in 2012-2013 een Public Archaeology project opgezet door Lien Van der Dooren, die peilde naar de beeldvorming en maatschappelijk positie van de archeologie in Vlaanderen.

Hedendaagse vistechnieken vertellen ons meer over het leven 9000 jaar geleden.Sinds haar ontdekking in 1985 heeft Çatalhöyük, een neolithische nederzetting in het huidige Turkije, ons al veel bijgeleerd over hoe de mens 9000 jaar geleden de overgang maakte van jagers-verzamelaars naar landbouwers. Door haar uitzonderlijk goede bewaring zijn we al veel nieuwe zaken te weten gekomen over deze eerste landbouwers. En hoewel er in deze 9000 jaar ontzettend veel veranderd is, zijn sommige zaken verrassend genoeg hetzelfde gebleven.

Archeologen en journalisten zijn geen goede maatjesArcheologie is meer dan ooit een hot topic. In 2012 verschenen maar liefst 800 kranten-artikelen over archeologie, waarvan er 600 gingen over Vlaanderen. Toch heeft de helft van de Vlaamse archeologische instanties naar eigen zeggen nauwelijks contact met de pers. 18 procent is zelfs ronduit ontevreden over de berichtgeving. INE LEONARDEen nieuw masteronderzoek van de Hogeschool-Universiteit Brussel heeft de berichtgeving over archeologie van 2012 in de Vlaamse kranten doorgelicht.

 Digitale geografische technieken leggen kwetsbaar archeologisch erfgoed vast.Op de grens van Zuid-Siberië met Centraal Azië, waar Rusland, Mongolië, China en Kazachstan elkaar raken, ligt het Altai-gebergte. Het maakt deel uit van de Euraziatische steppegordel, die zich over meer dan 5000 km uitstrekt, van de Zwarte Zee tot Mantsjoerije. Enkele van ‘s werelds langste rivieren ontspringen hier. Het Altai-gebergte is één van de belangrijkste archeologische streken ter wereld. Over de uitgestrekte steppes en plateaus liggen duizenden monumenten goed zichtbaar verspreid.

 Migratie en cultuurcontact, fenomenen van alle tijdenLeuven   Wie denkt dat migratie en cultuurcontact recente fenomenen zijn, heeft het goed fout. De drang om te verhuizen zat er altijd al bij de mens ingebakken. Hoe migratie vandaag plaatsvindt, kan men afleiden uit interviews en neergeschreven verhalen. Hoe migratie plaatsvond vroeger, is een andere zaak. Natuurlijk kan men zich baseren op geschreven bronnen, maar wat als deze er niet zijn? Wanneer het geschreven woord ons in de steek laat, moeten voorwerpen spreken. Bij bijna alles wat wij ondernemen, laten wij tastbare resten na.

 Het fysisch antropologisch onderzoek van 103 (post)middeleeuwse skeletindividuen uit het landelijk gesitueerde Moorsel in Vlaanderen vormde de aanzet van een comparatieve analyse m.b.t. de algemene gezondheidstoestand van rurale middeleeuwse populaties uit Noordwest-Europa. Om tot deze doelstelling te komen, hanteerden we, indien toegankelijk, de fysisch antropologische rapporten van elf geselecteerde casussen en waarbij tevens de problematiek inzake de discipline van de fysische antropologie per besproken land aan het licht kwam.

Het imago van Romeinse keizersWe zijn de laatste jaren vertrouwd geraakt met de val van dictators in de Arabische landen. Op tv zagen we hoe beelden van Saddam met Amerikaanse hulp omver werden getrokken of afbeeldingen van Khadaffi door opgejutte massa’s in brand werden gestoken. Die gebeurtenissen roepen vragen op. Waarom stonden die beelden daar? Hoe komt het dat de Libiërs zoveel afbeeldingen van hun leider hadden om te verbranden? We kunnen die vragen beantwoorden: Saddam liet beelden van zichzelf plaatsen als een herinnering aan zijn macht en aanwezigheid.

 Hoe ver reikt de archeologie? Het mysterie van de Antwerpse ‘zwarte laag’Enkele maanden geleden ontstond er in de media heel wat ophef over de archeologie in Vlaanderen – haar kostenplaatje, maar ook haar nut, draagvlak en publiekswerking lagen zwaar onder vuur. Het doel van mijn thesis was niet om dit probleem rechtstreeks aan te pakken, maar ze kan er wel toe bijdragen om dit negatieve beeld te weerleggen. De archeologie is immers een erg actuele wetenschap die zich voortdurend ontwikkelt.