Scriptiebank overzicht

U rijdt toch ook op groene diesel? Een nieuwe productieroute blootgelegdBussen die rijden op waterstof, hybride wagens, de exotische BMW i8 of een snelle Tesla… Meer en meer worden we geconfronteerd met “groene” alternatieve voertuigen. Maar ook binnen 60 jaar zal nog de helft van alle transport gebeuren met behulp van vloeibare brandstoffen.

Wordt de publieke opinie voldoende betrokken bij milieubeslissingen betreffende schaliegas?Schaliegas is momenteel één van de meest populaire onderwerpen in energierecht. Met ingang van 2009 is het niveau van de productie van aardgas uit schalieformaties toegenomen in de Verenigde Staten. Het is nu één van 's werelds top schaliegasproducenten, na Rusland. Rond 2010 was schaliegas goed voor 23% van de Amerikaanse gasproductie.

DANS, de motor van het leren.Het doel van onderwijs. Het scheppen van een krachtige leeromgeving.Kijk eens even naar de lucht. Zie je ze hangen, de stapelwolken? Groot, klein, grijs, wit. Eén grote wolkenmassa die drijft op de wind, deinend van links naar rechts. Maar weet je toevallig ook hoe zo'n wolken eigenlijk ontstaan?Het antwoord op deze mooie vraag kon juffrouw Jamy, leerkracht van groep 5 (*) heel keurig uitleggen aan haar leerlingen. Na het geven van een wetenschappelijk en correct onderbouwd antwoord herhaalde zij haar vraag: "Wie kan mij vertellen hoe een wolk wordt gevormd?".

Afval van papierindustrie in de strijd tegen de Afrikaanse slaapziekteBiomassa als duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffenGezien de eindige reserves aan aardolie en andere fossiele brandstoffen, groeit de laatste jaren het besef dat de mens op zoek dient te gaan naar duurzame bronnen voor brandstoffen en chemicaliën. Energie uit vloeibare brandstoffen kan eventueel vervangen worden door wind- water- of zonne-energie tot zelfs geothermale energie.

Witte tandvullingen schadelijk voor de gezondheid?U kent vast wel die oude, grijze tandvullingen?! Die lelijke vullingen die tandartsen vroeger maakten wanneer iemand een gaatje in een tand of kies had. Gelukkig vullen tandartsen tegenwoordig de gaatjes met een wit materiaal en gaat u na de behandeling naar huis met een bijna onzichtbare vulling in de tand of kies. Maar u gaat ook naar huis met een vulling die misschien schadelijk is voor de gezondheid!Wanneer u nu een gaatje heeft in een tand of kies, dan vult de tandarts dat gaatje met een wit, tandkleurig materiaal.

DE KUNST VAN SYMBIOSEDE WAANZIN VAN HET PARASITEREN OP DE PLANEETAan de vooravond van de Klimaatconferentie in Parijs lijken de woorden van beleidsmakers als vaag gemompel te verstommen te midden van het groeiende verzet tegen onze huidige disharmonische verhouding tot de aarde. Welke noot speelt kunst in de bonte polyfonie van wetenschappers, politici, activisten, burgerbewegingen, een groene paus en boomknuffelaars?

Landschap als drager voor stedelijke ontwikkeling. Case study Amsterdam west. Amsterdam wil tegen 2040 met 90.000 woningen uitbreiden.(1) Het zwaartepunt van deze stadsuitbreiding bevindt zich ten westen van het stadscentrum. Op deze plek, waar 14.000 nieuwe woningen worden verwacht, ontmoeten de haven, de stad en het groene landschap elkaar. Deze landschapsconditie kan je nergens anders tegenkomen in de gehele Metropoolregio Amsterdam en zal dus van immense waarde zijn voor kwalitatief wonen. Maar hoe gaan we om met deze conditie in de toekomst?

Ionische vloeistoffen: honingachtige producten voor een groene industrie‘Chemische rommel’, ‘kankerverwekkende brol’ en ‘gevaarlijke fabrieken’ zijn niet eens de meest extreme termen die reeds gebruikt zijn om de chemische industrie te omschrijven. Het is inderdaad waar dat deze branche, niet geheel onterecht, met een zeer milieuonvriendelijk imago verveeld zit. Maar sommige processen kunnen aanzienlijk groener gemaakt worden door het gebruik van speciale oplosmiddelen: ‘ionische vloeistoffen’.

Wormen in de troonzaal: wat één eiwit uit koninginnengelei kan betekenen voor mens en dierIn de bijenkorf heerst een absolute monarchie: de koningin is groter dan de werksterbijen, leeft tien keer langer en legt tot 1.500 eieren per dag. Een scherp contrast met de grotendeels steriele onderklasse dus, en dat heeft wetenschappers al jaren lang geïntrigeerd. Hoe komt het dat sommige bijen uitgroeien tot koninginnen en anderen niet? Het antwoord heeft voor één keer niets met genetica te maken, maar alles met voeding.

Waterzuiverende biotechnologie: Some like it hotEen ideale zomerdag heeft voor vele mensen een temperatuur van 25 tot 30 °C. In de microbiële wereld zijn er echter gemeenschappen die houden van 45 °C en meer. Deze micro-organismen worden onder meer gevonden in natuurlijke warmwaterbronnen of composthopen. Door gelijkaardige processen in deze natuurlijke omgevingen en in waterzuiveringsinstallaties, kunnen deze thermofiele micro-organismen ook voor de laatstgenoemde toepassing gebruikt worden.

                                                 De zoektocht naar olie, en hoe water hierbij kan helpen“De zoektocht naar olie is een dynamische kunst… Het belangrijkste element voor elke zoektocht, in het verleden, het heden of de toekomst, is de bereidheid van de mens om zijn grenzen te verleggen”Everett DeGolyerMet deze filosofie heeft men voor de kust van Brazilië, in 2006, het Lula-olieveld gevonden. Het was de grootste vondst van de voorbije 30 jaar, verborgen onder 4000 meter gesteenten en 2000 meter water.

De natuur in snelheid gepakt: biomimetiek met zeolieten Een chemische binding van 105 kcal mol-1 breken, er een enkel zuurstofatoom tussen timmeren en dat op kamertemperatuur! Je mag ervan uitgaan, dat is een sterk staaltje chemie. Nochtans is dit wat bepaalde methanotrofe bacteriën, die zich voeden met methaan, presteren wanneer ze in hun metabolisme het weinig reactieve methaan omzetten naar methanol. Ze maken hiervoor gebruik van het methaan monooxygenase (MMO) enzym en klaren de klus aan een tempo waar men in de anorganische chemie enkel van kan dromen.

Bevoorrading als oorlogswapenLandschap en logistiek tijdens de Joodse Oorlog (66-74) In april 2014 claimde de Syrische president Bashar al-Assad aan de winnende hand te zijn in de Syrische Burgeroorlog, nadat zijn troepen erin geslaagd waren vitale bevoorradingslijnen van de rebellen af te sluiten. Hoewel we ondertussen allemaal weten dat deze aankondiging voorbarig was, speelt de mogelijkheid om een leger te kunnen voorzien van levensmiddelen inderdaad een cruciale rol in oorlogen nu en vroeger.

De Noordpool zoals we hem niet kennenU heeft beslist al gehoord van klimaatverandering! Maar heeft u al gehoord van de effecten ervan op onze wereld en meer specifiek op de polaire gebieden? Zoals u wel weet, is ook de Noordpool niet vrijgesteld van de gevolgen van klimaatopwarming. Maar wat zijn deze gevolgen voor de Noordpool precies en wat kunnen we in de verdere toekomst verwachten?Klimaatverandering is de dag van vandaag nog nooit zo actueel. Iedereen heeft gehoord dat we in België nattere winters en warmere zomers zullen krijgen.

Jouw oude smartphone als grondstof voor jouw nieuwe“Jouw oude smartphone is geld waard!” wordt dikwijls gezegd. Dit geldt niet alleen voor jouw smartphone, maar ook voor tal van andere elektronica. Ze bevatten namelijk een groot aantal kritieke metalen. Al deze metalen kunnen hergebruikt worden in nieuwe toepassingen. Eén van deze metalen is indium.Indium? Nog nooit van gehoord!Indium is een belangrijke grondstof voor tal van hoogtechnologische toepassingen, vooral in de elektronische industrie.

Candida albicans: als een vis in het waterHad u ooit gedacht dat een minuscuul visje het leven van duizenden mensen zou kunnen veranderen? Wel, de wetenschap is goed op weg om dit gegeven waar te maken. Zo is de zebravis in staat om zijn eigen hart te genezen en bij nader onderzoek, kan dit misschien een therapie vormen voor mensen met een hartaanval. De zebravis is echter meer dan alleen een onderzoeksobject voor hartziektes. Het is namelijk ook een ideale gastheer om infecties mee te onderzoeken. Infectieziektes zijn de leidende doodsoorzaak bij kinderen en adolescenten.

Goedkoper en milieuvriendelijker beton, vanaf wanneer?Wat als we beton veel goedkoper en milieuvriendelijker konden produceren? Op basis van de eerste twee woorden van de vraag zou je denken aan een komisch filmpje… Het antwoord op de vraag, en de cijfers daarachter, maken het echter eerder tragisch dan komisch.Beton is het materiaal dat het vaakst gebruikt wordt in de bouwsector. Tegelijk is het één van de meest vervuilende materialen. De productie van cement, één van de vier basiscomponenten van een betonmengsel, is gigantisch.

De implantaten van de toekomst – extreme botbreukenIs het mogelijk om de menselijke limieten te verleggen met behulp van nieuwe technologieën? Botgenezing is een dynamisch proces dat het lichaam in staat stelt zichzelf te herstellen. Desondanks zijn er limieten gesteld aan de genezingsmogelijkheid. Wanneer een extreme breuk van het bot wordt vastgesteld, zijn hulpmiddelen nodig om het skelet te genezen. In deze context worden verschillende biologisch afbreekbare materialen onderzocht, waaronder synthetische polymeren, die kunnen dienen als implantaten.

p { margin-bottom: 0.25cm; direction: ltr; line-height: 120%; text-align: left; widows: 2; orphans: 2; }
Carl Sagan zei ooit, “Er zijn meer sterren in het Universum dan zandkorreltjes van alle stranden op aarde samen”. Wanneer dit duizelingwekkend aantal je nog niet verbaast, wees je er dan bewust van dat alles wat je ziet, aanraakt, eet, ja zelfs je lichaam, is samengesteld uit sterrenstof.

Bacteriën laten water sneller bevriezenBevriezen van water is duurIn tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, bevriest water niet bij 0°C. Het water kan echter afgekoeld worden tot ver onder het nulpunt vooraleer er effectief ijs gevormd wordt. Zo kunnen kleine volumes ultrazuiver water afgekoeld worden tot een temperatuur van -40°C voordat bevriezing optreedt. Enkel bij oneffenheden in het recipiënt of aanwezigheid van onzuiverheden of vreemde partikels in het water, kan het water bevriezen bij een hogere temperatuur.

Grafeen: van wondermateriaal to­t langdurig stabiele toepassingenMet de ontdekking van grafeen in 2004 werd, voor het eerst in de geschiedenis, een 2D materiaal geproduceerd. Dit merkwaardige materiaal trok meteen de aandacht van wetenschappers over de hele wereld omwille van zijn werkelijk ongeziene eigenschappen. Al snel werden tal van potentiële revolutionaire toepassingen voorgesteld, gaande van sterke en lichte materialen tot flexibele touchscreens en ultrasnelle transistors.

Know your rootsAaltjes vormen voor de landbouw een probleem dat zowel letterlijk als figuurlijk bij de wortels aangepakt moet worden. Aaltjes zijn namelijk microscopisch kleine wormpjes die zich in plantenwortels nestelen en daar knobbels doen ontstaan die ze vervolgens als service flat gebruiken: ze voltooien er hun levenscyclus en snoepen hiervoor voedingstoffen van de plant af.Aaltjes, de onzichtbare vijandenVanuit het wortelstelsel vertrekken bijna alle noodzakelijke voedingsstoffen naar de rest van de plant, dus als er iets mis is met de wortels, is de plant al snel verloren.

Baanbrekend onderzoek in Finland om de zuivelindustrie in ontwikkelingslanden te helpenIn dit werk worden innovatieve methodes getest om de zuivelindustrie te ondersteunen, in het bijzonder de producenten van rauwe melk in ontwikkelingslanden. Dit onderzoek kan interessant zijn voor ieder land, zodat zowel consumenten als producenten over de hele wereld de kans krijgen om deze nieuwe ontwikkelingen te ontdekken! Op heden wint de voedingsindustrie steeds meer aan belang in de actualiteit en consumenten willen alles weten over de oorsprong en samenstelling van voeding.

Bomen drinken met handen en voetenKunnen bomen drinken met hun bladeren? Het is algemeen geweten dat bomen vocht opnemen met behulp van de wortels. Uit recent onderzoek is echter gebleken dat dit niet de enige manier zou zijn waarop bomen kunnen drinken.Bossen bestrijken ongeveer een derde van al het beschikbare landoppervlak in de wereld. Deze gebieden produceren zuurstof en bieden een woonplaats voor vele mensen, dieren en planten. Daarnaast bieden deze bossen talrijke voordelen als zuiver water, voedsel en traditionele medicijnen.

Schorreplanten zijn flexibele helden!De huidige klimaatsverandering vormt een serieuze bedreiging voor kustgebieden. Door de zeespiegelstijging en de toenemende hoeveelheid zware stormen lopen miljoenen mensen, waaronder ook wij Vlamingen, het risico om binnen enkele jaren met onze voeten in het water te staan. Het onderhouden en het verhogen van dijken is duur en stelt het probleem enkel maar uit. Bijgevolg moeten we snel alternatieve oplossingen vinden voordat deze tikkende tijdbom afloopt. Hier treden de zogenaamde schorreplanten op de voorgrond.

Uncertainty Quantification: de volgende grote uitdaging voor de industrie?Pieterjan Robbe Hoelang duurt het vooraleer grondwater vanuit een ondergrondse opslagplaats voor radioactief afval de buitenlucht bereikt? Het radioactieve grondwater sijpelt immers langzaam doorheen de rotswand die de opslagplaats omringt. Het antwoord op deze vraag hangt af van verschillende factoren: de soort en de eigenschappen van de rots, de dikte, het drukverschil tussen opslagplaats en omgeving… Modellen voor complexe processen, zoals bovenstaand probleem, zijn slechts een benadering en dus inherent onzeker.

Van koffiefilters tot waterzuiveringDe wekker gaat af. Je staat op, loopt de trap af en zet op de ouderwetse manier een kop koffie: koffiepoeder in het filterzakje, warm water erover, even wachten en tadaaa daar is die lekkere kop koffie. Zonder het te weten heb je net gebruik gemaakt van een veelbelovende tak van de wetenschap: membraantechnologie. Een chemisch membraan kan gezien worden als een filter: een stof gaat erdoor (water) en een ander wordt tegen gehouden (koffiepoeder).

EEN KOLONIALE CATHARSIS IN DE BELGISCHE KUNST? Dagmar Dirkx Kom maar binnen zonder knecht! schreeuwden strakke letters op de protestborden van Annette Krauss en Petra Bauer. In 2008 plaatsten die twee Duitse kunstenaressen met hun performance Read the Masks, Tradition is not given de koloniale herkomst van de figuur van Zwarte Piet in de spotlight en sleurden zo bruusk het postkoloniale debat terug de publieke ruimte in. Daar volgde al gauw een orkaan van protest: Zwarte Piet is immers zwart door het schoorsteenroet, racisme een ver van ieders bed show.

Het stoffige medium tussen de sterrenMinstens één derde van het sterlicht in sterrenstelsels wordt geabsorbeerd door interstellair stof. Om te achterhalen hoeveel stof er aanwezig is in een sterrenstelsel en hoe het verdeeld zit, stellen we gedetailleerde computermodellen op van deze systemen. Met deze modellen kunnen we eveneens een aantal voorspellingen doen over de lichtgevende eigenschappen van het stof.

Darwin en Lamarck, samen voor een hernieuwde kijk op evolutie‘Nothing in biology makes sense, except in the light of evolution’. Of met andere woorden: alleen evolutie kan biologische feiten verklaren. Met deze uitspraak werd in 1973 de kerngedachte van de moderne evolutietheorie samengevat door de vooraanstaande evolutiebioloog Theodosius Dobzhansky. Het is dan ook deze uitspraak die als strijdleuze klinkt wanneer evolutiebiologen discussiëren met mensen die de evolutietheorie niet aanvaarden en zweren bij alternatieve verklaringen voor het leven.