Scriptiebank overzicht

Christelijke wortels in een islamitisch nestTijdens haar kindertijd zette Lisa[1] haar schoentje klaar voor de sint, versierde ze de kerstboom en was ze misdienaar in de kerk. In haar huidige leven knutselt ze met de kinderen lampionnen voor de vastenmaand, bidt ze vijf maal per dag en gaat ze bewust voor halal.Het verhaal van Lisa illustreert één van de getuigenissen van Belgische vrouwen die op jonge of volwassen leeftijd kozen voor een islamitisch gezinsleven. In een antropologische studie laat ik de lezer kennis maken met de leefwereld van tien Vlaamse en Brusselse moslimgezinnen.

Individuele onzekerheid en fake gezelschap troef anno 2012 !?Anno 2012 zijn wij, moderne mensen, altijd ‘in touch’ en liefst met de hele internationale wereld – via Facebook, Skype, Twitter enzovoort. Toch huist eenzaamheid in ieder van ons. Volgens de filosoof-socioloog Zygmunt Bauman is die eenzaamheid net het gevolg van een wereld waarin de grenzen zijn weggevallen, en waarin iedereen met alles en iedereen in verbinding staat.

EEN ANDER SOORT ZIJN Wat is bestaan? De tafel waaraan ik zit, de computer waarop ik letters intik, het scherm waarop deze woorden verschijnen, het licht dat door het raam naar binnen valt, de vogel die landt op een tak van de boom, mijn vingers die over het toetsenbord bewegen, de lucht die door mijn longen stroomt, mijn brein dat gedachten omzet in taal: dit alles bestaat. Ik besta. Op deze dag, mijn verjaardag, wijst alles erop dat ik leef, dat ik er ben. Rondom mij strekt zich een wereld uit, dat weet ik. En ver buiten de grenzen van mijn weten is er nog steeds dat immense heelal.

Anna Bijns: een stukje Antwerps literair erfgoedDe grootste rederijker is een vrouw, staat vaak in de Nederlandse literatuurgeschiedenissen geschreven. Met deze vrouw doelt men op Anna Bijns, een gelovige onderwijzeres uit de zestiende eeuw die geboren en getogen was in Antwerpen. Deze bijzondere auteur was beroemd in haar tijd, maar tevens ook erg berucht, en dat om maar een reden: ze vocht in haar tijd tegen ‘opperketter’ Maarten Luther, de man die door zijn vijfennegentig stellingen een heuse kerkhervorming in de zestiende eeuw veroorzaakte.

Het geheugen van architectuur en de zoektocht naar een eigen culturele identiteitVan kinds af aan krijgen we geschiedenis op een zilveren blaadje gepresenteerd. In klaslokalen worden uren gespendeerd aan de levens van onze voorgangers en ook de media bieden dagelijks een ‘gezonde portie’ geschiedenis aan. We worden tegenwoordig overspoeld met historische feiten en weten niet langer wat belangrijk genoeg is om ingeblikt te worden voor de volgende generatie.

MENEER of MENEER?Gendervariatie in Vlaamse GebarentaalMannen en vrouwen spreken niet op dezelfde manier, zelfs al spreken ze dezelfde taal. Ze hanteren een andere stijl en ook de woordenschat verschilt. Dit is ook zo voor Vlaamse Gebarentaal, de visueel-gestuele taal van de Vlaamse Dovengemeenschap. In haar onderzoek ‘Op zoek naar gendervariatie in Vlaamse Gebarentaal’ bestudeert Kristy Jonckers, de mogelijke lexicale verschillen in het taalgebruik van Dove mannen en vrouwen.

Optimistisch over effectiviteit van psychosociale interventies voor vocaal probleemgedrag bij personen met een autistische stoornisHet masterproefonderzoek van Lien Vanderkerken, een meta-analyse van 52 geïndividualiseerde experimenten over psychosociale interventies voor vocaal probleemgedrag bij personen met een autistische stoornis, brengt optimistische conclusies. De toegepaste interventies bleken over het algemeen zeer effectief, en dit los van het geslacht en de leeftijd van de persoon in kwestie en van de locatie waar de interventie plaatsvond.

VRT en VTM verspreiden positieve holebi-clichés Vrouwen kunnen niet kaartlezen, mannen kunnen niet multitasken en Hollanders zijn gierig. Clichés en stereotypen zijn ingeburgerd in onze maatschappij. Op het eerste gezicht lijken ze onschuldig, maar in realiteit kan een ongenuanceerde beeldvorming heel wat schade aanrichten. Als ze bijvoorbeeld betrekking heeft op minderheidsgroepen als allochtonen, mensen met een handicap of holebi’s. En de rol van de media is hierbij niet gering.

Heksenkinderen: wijdverspreid in Afrika, maar alleen op de wereld?Ndoki, Aje, Abazimu of Mfiti in Malawi, zijn de namen waarmee duizenden kinderen in verschillende landen in Sub-Sahara Afrika dagelijks worden gebrandmerkt.  Vanaf het moment dat iemand hen in associatie brengt met een van die stempels, die alle “heks” betekenen, begint voor hen een leven vol angst. Ze worden verstoten uit de samenleving. Hierna volgt voor velen een leven op straat, onder andere in de prostitutie.

Deze scriptie wordt geschreven binnen het domein van de pastoraaltheologie. Aan de hand van een literatuurstudie ga ik, binnen de problematiek rond het seksueel misbruik in de kerk, na wat er vanuit de Romeinse Curie en bisschoppen vanuit verschillende landen, is gezegd. Wat was de manier van handelen en denken?               Het seksueel misbruik binnen de kerk is een actueel feit. Als theoloog maar ook als persoon word je geconfronteerd met vragen omtrent deze feiten. Helaas blijf je bij de meeste vragen hieromtrent verbijsterd en zonder antwoord.

Dura lex sed lexMalebranche en het kwaadEen theodicee is een werkstuk waarin geargumenteerd wordt voor de rechtvaardiging van God. In hoofdzaak betekent dit God vrijpleiten van het kwaad in de wereld. Welnu, Malebranche heeft nooit een theodicee geschreven. Maar het vraagt niet zo veel goede wil om in zijn oeuvre (en zeker in zijn Traité de la Nature et de la grâce en de Entretiens sur la métaphysique, sur la religion et sur la mort) een theodicee te lezen. Het is trouwens een bijzonder moeilijke opgave voor een filosoof of theoloog om God te rechtvaardigen.

Het onderzoek naar zingeving bij ouderen in de thuiszorg, meer specifiek het Wit-Gele Kruis, is relevant omwille van een aantal factoren die maatschappelijk spelen. Ten eerste is er de ontgroening en vergrijzing van de bevolking in Vlaanderen. (Pelfrene, 2005) Dit is een fenomeen dat zich in geheel België voordoet alsook in andere landen. Specifiek voor België zijn de stijgingen wat betreft ontgroening en vergrijzing het hoogst in Vlaanderen en verwacht men in de toekomst ook niets anders.

 Een monumentaal verleden 11 November 1918 de oorlog is voorbij. Vier jaar lang heeft het Engelse leger Ieper succesvol verdedigd tegen de Duitsers. Meer dan 200.000 soldaten zijn er gestorven, van de stad zelf blijft geen steen overeind.  Moet dit gevierd worden? Of kan men enkel nog rouwen?  In de directe nasleep van WOI wisten de Britten het zelf niet goed en de Menenpoort in Ieper weerspiegelt dit.  Aan de buitenzijde is het Britse monument een triomfboog, binnenin is het een tombe. Meer dan 50.000 namen van Britse soldaten sieren de muren.

Philippe Van Boxmeer (1863-1955): de architect achter de controverseIn 1893 trad Philippe Van Boxmeer in dienst als Mechelse stadsbouwmeester. Gedurende twee decennia kon hij op die manier zijn stempel drukken op het bouwbeleid van de stad. Zijn grootste verdienste als stadsarchitect is zijn inzet voor het behoud van waardevol patrimonium in privaat bezit. Dankzij hem werden vele pittoreske ‘kunstgevels’ uit verschillende perioden en in verschillende stijlen in het Mechelse straatbeeld bewaard en gerestaureerd.

One difference is enough:Een historisch-pedagogisch onderzoek naar personen met een handicap tijdens de Belgische kolonisatie (1908-1960)De Belgische kolonisatie, zo’n twee jaar geleden weer ten volle onder de aandacht gebracht door  de vijftig jaar onafhankelijkheid van Congo, staat nog vers in ons geheugen gegrift. Hierbij denken we meestal aan de meest sensationele delen van de kolonisatie; de overname van België omwille van de gruwelen die Leopold II aanrichtte in zijn Kongo-Vrijstaat en de plotse onafhankelijkheid die het land in ravage achterliet.

 Duizenden mensen mobiliseren om te strijden voor een eigen stuk land, een eigen identiteit, politieke rechten en misschien zelfs een nieuwe samenleving? Het is een fenomeen dat we ons in het welstellende West-Europa bijna niet meer kunnen voorstellen. Toch doet dit  zich elders in de wereld nog dagelijks voor.

Het belang en de perceptie van overstromingskaarten Overstromingen zijn één van de meest voorkomende rampen in Europa. Jaarlijks zorgen ze voor zeer veel overlast en ellende. Naar de toekomst toe voorspellen wetenschappers dat de frequentie en intensiteit van overstromingen nog zal toenemen. Vandaar is het belangrijk dat er voorzorgsmaatregelen genomen worden om de schade te beperken.

 Van zeespons tot proefbuis: maken glycolipiden hun beloftevolle toekomst waar?Vooruitgang wordt gekenmerkt door een toenemende complexiteit, een groeiend monster dat niet meer aan de ketting wil. In een gevoel van onbeheersbaarheid slagen weinigen er nog in het overzicht te bewaren. Ook voor de meeste wetenschapsdomeinen is onderzoek complex, kostelijk en onvoorspelbaar geworden, al hoeft een gebrek aan overzichtelijke kennis geen hindernis te vormen voor goede uitvindingen.

 Kijk verder dan jezelfToepassen, ervaren, leven!‘De geur blijft in de hand van degene die de roos geeft.’ K. RenfrumGodsdienstlessen worden vaak als praatuurtje gezien, een uurtje niets doen. Jezus en de kerk worden steeds vaker van de tafel geveegd en de theoretische lessen spreken de leerlingen alsmaar minder aan. Thema’s komen een aantal jaren op rij terug maar echt tastbaar zijn ze niet. Naastenliefde, je inzetten voor een ander en voorbeelden als Pater Damiaan en Jeanne Devos lijken ver van hun bed.

 Het fysisch antropologisch onderzoek van 103 (post)middeleeuwse skeletindividuen uit het landelijk gesitueerde Moorsel in Vlaanderen vormde de aanzet van een comparatieve analyse m.b.t. de algemene gezondheidstoestand van rurale middeleeuwse populaties uit Noordwest-Europa. Om tot deze doelstelling te komen, hanteerden we, indien toegankelijk, de fysisch antropologische rapporten van elf geselecteerde casussen en waarbij tevens de problematiek inzake de discipline van de fysische antropologie per besproken land aan het licht kwam.

 Marianne is een hoer! Roddelen in historisch perspectiefBekent u het maar. U heeft onlangs nog eens geroddeld. Dat is nochtans niet van uw gewoonte. Normaal gezien bent u principieel tegen al dat geroddel. Maar deze ene keer heeft u zich eens laten gaan. Nu voelt u zich wat schuldig. Waarom eigenlijk?Zondige tongenRoddelen, informatie uitwisselen over het afwijkende gedrag van afwezigen, vindt al sinds mensenheugenis plaats. Het had echter lang niet de negatieve bijklank die het vandaag heeft. Die kreeg de praktijk pas in de late middeleeuwen.

Gewone Vlaming als televisiefiguur: wat doet dit met een mens?Dat ‘Jan met de pet’ vaak opduikt in hedendaagse televisieprogramma’s, zult u alvast wel gemerkt hebben. Televisiemakers duiden deze trend doorgaans aan met de term: ‘human interest’. De opkomst hiervan vond reeds enkele jaren geleden plaats, maar het huidige televisieaanbod (niet alleen in Vlaanderen) wordt momenteel steeds meer overstelpt door deze televisievorm.

De evolutie naar neutraal onderwijs over levensbeschouwingen: evident in Engeland, betwist in Nederland en VlaanderenRecent gingen in Vlaanderen stemmen op om het levensbeschouwelijk onderwijs grondig te hervormen. Volgens sommigen is een eenheidsvak over levensbeschouwingen en filosofie wenselijker dan de huidige levensbeschouwelijke vakken. Dit voorstel deed heel wat stof oplaaien in Vlaanderen. In andere landen is een eenheidsvak echter reeds  geruime tijd realiteit. Dichtst bij huis is Engeland daar het beste voorbeeld van.

Pieter Van Loo, Universiteit Antwerpen.
 
Antisemitisme in de Franstalige pers ?
Le Peuple, La Libre Belgique en Le Soir in 1938-1940.
 
 
Abstract
In deze paper werden drie Belgische Franstalige kranten (Le Peuple, La Libre Belgique en Le Soir) getoetst op hun houding ten opzichte van de Joodse kwestie eind jaren dertig (1938-1940). Via dit personderzoek werd er ook een beeld geschetst van de publieke opinie tegenover Joden in Brussel en Wallonië net voor de Tweede Wereldoorlog.

De meester en Mohammed: het islamitisch onderwijs in BelgiëSinds de tweede helft van de vorige eeuw is het aantal moslims in België gestaag toegenomen.  Een gevolg hiervan is het ontstaan en de ontwikkeling  van het islamitisch onderwijs in ons land. Deze ontwikkeling verliep echter niet altijd even vlot en tot op de dag van vandaag  kampt het islamitisch onderwijs in België met allerhande problemen.

 Aldegonde, eerste mystica van de Lage LandenIn het jaar 684 na Christus sterft in het klooster van Maubeuge een bijzondere vrouw aan de gevolgen van kanker. Haar naam was Aldegonde, en haar medezusters roemden haar om haar mystieke kwaliteiten. Ze werd een voorbeeld voor vele Merovingische vrouwen in een wereld geregeerd door mannen. Bijna een half millennium later, aan de vooravond van de hoogdagen van de mystiek, zijn twee van deze mannen haar naam vergeten. De eerste was Bernardus van Clairvaux, bekend van de tweede kruistocht. De tweede was de Luikenaar Willem van Saint Thierry.

Waarom geloven mensen? Omdat ze troost nodig hebben? Omdat ze dingen willen verklaren? Dat zijn geen juiste antwoorden, gezien het vermogen om te geloven eerst moet ontstaan, om het dan pas als troost of verklaring te kunnen aanwenden.
Als we kijken naar de structuur van onze hersenen, en de miljoenen jaren evolutie die de mens achter de rug heeft, dan zien we enkele interessante neurologische mechanismen die de kiemen van het geloof zaaien.
  Onze voorouders leefden gedurende miljoenen jaren in hechte groepen, en ontwikkelden hiervoor speciale cognitieve vermogens.

“Andere Europese landen jaloers op ons beleid”Uitvaartsector hekelt crematoriumbeleidBegin maart 2010 diende Vlaams parlementslid Vera Van Der Borcht (Open VLD) een voorstel tot decreet in om het Vlaams crematoriabeleid te liberaliseren. Zo wou ze uitvaartondernemers de kans geven om de handen in elkaar te slaan en samen een crematorium uit te baten. Een jaar later is van liberalisatie nog niets in huis gekomen, maar de vraag van de uitvaartsector blijft.De laatste twintig jaar is de vraag naar crematie in Vlaanderen enorm gestegen.

Biobrandstoffen nu nog groenerDe energievoorraad van de Aarde neemt zienderogen af, terwijl wetenschappers schatten dat de energievraag tegen 2025 nog zal verdubbelen. Daarom is de zoektocht naar alternatieve energiebronnen een noodzaak. Het bio-energielaboratorium van de Universiteit Gent is een van de meest vooraanstaande onderzoeksgroepen in Vlaanderen die een antwoord proberen te formuleren op dit energievraagstuk.

 Van Kolibrie naar KuLibrie Onderzoekers aan de Katholieke Universiteit Leuven hebben een microvliegtuig met flappende vleugels ontwikkeld. Ze baseren zich daarbij op de anatomie en de vliegwijze van de Rosse kolibrie, één van de kleinste vogeltjes op aarde.Maar waarom de kolibrie? Wel precies omdat hij zo klein en wendbaar is. Omdat hij zich vlot naar de meest onbereikbare plekken kan begeven en er ook kan blijven hangen. Je kan je dus wel indenken dat zo'n microvliegtuigje in de praktijk perfect inzetbaar is om allerlei tot hiertoe ondenkbare taken uit te voeren.