Scriptiebank overzicht

Mijn scriptie onderzoekt hoe individuele leerpaden met open onderwijsmaterialen kunnen worden aangeboden in het basisonderwijs in kansarme contexten, zoals Gambia. Het KUBO-platform, dat gebruik maakt van de Kolibri-software, biedt offline toegang tot educatieve content via betaalbare technologie zoals de Raspberry Pi. Gebruikerstesten toonden aan dat het platform effectief is, maar verbeteringen nodig heeft voor betere toegankelijkheid. De implementatie begint met training voor leerkrachten en pilotprojecten in Gambia, met plannen voor uitbreiding naar Uganda en Kenia. Het onderzoek concludeert dat technologie een cruciale rol kan spelen in het verbeteren van onderwijskansen in ontwikkelingslanden.

Het onderzoek analyseert het gebruik van gestandaardiseerde toetsen om gelijke onderwijskansen voor leerlingen met een lage sociaaleconomische status te verbeteren. Het richt zich specifiek op hoe leerkrachten de gegevens uit netgebonden toetsen gebruiken bij het toekennen van getuigschriften in het basisonderwijs.

Maatschappelijke, economische en artistieke vorming (MEAV) is een nieuw vak dat geïntroduceerd werd naar aanleiding van de onderwijshervormingen in de tweede graad secundair onderwijs. Samen met de omschakeling naar afstandsonderwijs kwam er een noodkreet uit het werkveld naar aangepast en uitdagend lesmateriaal. Wij wilden inspelen op deze nood door didactisch materiaal te ontwikkelen dat ook ingezet kan worden voor blended learning.

Dit onderzoek focust zich op de ongelijke toegang tot onderwijs binnen detentie. De uitdagingen en noden, die gepaard gaan met het organiseren van een Europees educatienetwerk voor buitenlandse gedetineerden, worden in kaart gebracht.

Omwille van de veronderstelde waarde van kunstonderwijs in multiculturele onderwijsomgevingen en om een zicht te krijgen op zinvolle interculturele leeractiviteiten en pedagogische uitgangspunten, brengt deze masterproef interculturele opvattingen en lespraktijken van kunstleerkrachten in het secundair onderwijs in kaart. Dit onderzoek hoopt een licht te werpen op de rol van kunstvakken in het kader van pluralistisch intercultureel onderwijs en zodoende schoolbesturen en beleidsmakers aan te sturen naar integrale pluralistische visies om leerlingen van kleur te empoweren.

Het psychosociaal welzijn en ‘self-confidence’ van anderstalige leerlingen in hun eerste schooljaar krijgt weinig aandacht in het onderwijs. Van deze jongeren verwacht men dat ze zich aanpassen aan de nieuwe schoolsituatie waarin men terecht komt en zullen presteren. Maar scholen vergeten dikwijls dat deze jongeren met verschillende, soms traumatische ervaringen naar België komen die niet verwerkt zijn in OKAN. Dit heeft dan mogelijk een effect op hun zelfvertrouwen, waardoor ze zich niet goed voelen of niet het gevoel hebben erbij te horen en dit dan mogelijk een impact heeft op de academische prestaties. Dit proces wordt bemoeilijkt door de sociale uitsluiting waarmee veel anderstalige jongeren geconfronteerd worden in hun eerste schooljaar in de vervolgschool.

Het doel van dit onderzoek is achterhalen hoe ‘self-confidence’ en psychosociaal welzijn op school ondersteund kan worden. Van daaruit kunnen suggesties gedaan worden hoe scholen deze jongeren kunnen benaderen, vooral in hun eerste schooljaar in de vervolgschool. Door het gebruik maken van een semigestructureerd interview wordt getracht mogelijke antwoorden te vinden wat de noden zijn van deze jongeren. Op grond van de informatie die verkregen is, wordt een brochure gemaakt voor scholen en meer bepaald hoe leerkrachten deze elementen van ex-OKAN-leerlingen kunnen ondersteunen. De participanten (ex-OKAN-leerlingen) worden gerekruteerd op KTA OKAN Brugge.

Uit dit onderzoek blijkt dat de overgang qua schoolervaring van moederland naar België soms onzekerheden met zich meebrengen bij nieuw ingestroomde ex-OKAN-leerlingen. Het verschil tussen het schoolsysteem kan ervoor zorgen dat ze twijfels krijgen over hun eigen bekwaamheid. Ook speelt het Nederlands een rol bij de schoolse omgang met klasgenoten en leerkrachten. Ze vertellen dat ze vaak niet te durven praten omdat ze uitgelachen worden om hun Nederlands. Daarnaast geven ze aan dat ze soms het gevoel hebben er niet bij te horen omdat leerkrachten soms dialect spreken in de les en geen rekening houden met hen. Er werd ook over hun traumatische gebeurtenis, de last en de verwerking ervan gepraat. Zo vertellen de meeste participanten dat ze geen vertrouwensgevoel hebben in de vervolgschool en dat ze het gevoel hebben niet terecht te kunnen op school voor hulp.

De rol die scholen kunnen spelen in het stimuleren van de ouderbetrokkenheid van hun anderstalige ouders. Een analyse van een lopend project in vijf Antwerpse basisscholen.

Hoewel de etnisch-culturele diversiteit in de maatschappij als een meerwaarde kan gezien worden, neemt de etnische ongelijkheid in het onderwijs toe. Deze etnische ongelijkheid leidt tot verschillen in schoolprestaties, en vervolgens tot de reproductie van ongelijkheid in het onderwijs. Om deze onderwijsongelijkheid te overbruggen zijn succesvolle leerkrachten, en bijgevolg succesvolle lerarenopleidingen nodig. In dit onderzoek wordt nagegaan hoe lerarenopleidingen leerkrachten kunnen voorbereiden op de etnisch-culturele diversiteit onder leerlingen in het lager onderwijs, met aandacht voor de culturele competenties (attitudes, kennis en vaardigheden) van de leraar. De grote uitdaging hierbij is om de theoriepraktijkkloof te overbruggen en gelijke onderwijskansen te bieden aan alle leerlingen, ongeacht hun etnisch-culturele achtergrond. In het eerste deel van de studie werd een systematische literatuurstudie uitgevoerd van 19 literatuurreviews. De meest frequente theorieën en het belang van de culturele competenties werden toegelicht. Vervolgens werden er tien praktijken geïdentificeerd die effectief zouden zijn om leraren voor te bereiden op het omgaan met etnisch-culturele diversiteit bij leerlingen: (1) Een geïntegreerd curriculum op lange termijn, (2) De selectie van toekomstige leraren, (3) Kritische zelfreflectie, (4) Mentoring & coaching tijdens en na praktijkervaringen, (5) Community-based learning, (6) Continued professional development, (7) Voortdurende ondersteuning en samenwerking in de toekomstige praktijk, (8) Ontwikkelen van een veilige omgeving, (9) Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie, en (10) Innovatie en technologie.
In het tweede deel van de studie werd een multiple case studie uitgevoerd op twee lerarenopleidingen Lager Onderwijs in Brussel. Daarbij werd onderzocht in welke mate de tien praktijken tot curriculumdesign aan bod kwamen in het curriculum. Door triangulatie van drie soorten data (documentanalyse, interviews en online enquête) werden enkele resultaten gevonden. De praktijken die het sterkst aanwezig waren in de curricula van beide opleidingen zijn ‘Kritische zelfreflectie’ en ‘Community-based learning’. De praktijken ‘Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie’, en ‘Innovatie en technologie’ waren opvallend afwezig in het curriculum van beide opleidingen. Hoewel studenten uit beide opleidingen zich goed voorbereid voelen voor etnisch-culturele diversiteit, is er enige voorzichtigheid hieromtrent nodig. Zo kan de transitie naar het lerarenberoep als een praktijkschok aanvoelen en hun doeltreffendheidsbeleving doen dalen. Dit onderzoek is slechts een kleine stap voorwaarts in het opleiden van leerkrachten voor etnisch-culturele diversiteit. De systematische literatuurstudie, gebaseerd op reviews uit eerder internationaal onderzoek, duidt wel cruciale elementen aan die noodzakelijk zijn voor lerarenopleidingen in het opleiden van studenten voor etnisch-culturele diversiteit. Alle lerarenopleidingen zouden bijgevolg hun curriculum kunnen analyseren en evalueren in functie van de elementen geïdentificeerd uit de literatuurstudie.

Binnen deze bachelorproef wordt er gekeken naar door wat en hoe de integratie van OKAN-leerlingen wordt beïnvloed. Gebruikmakend van een literatuurstudie wordt er vanuit holistische benadering naar de verschillende aspecten en factoren gekeken, die een rol spelen binnen het schooltraject van anderstalige nieuwkomers.

Deze masterproef behandelt de taalvaardigheid van kinderen met spinale musculaire atrofie type 2 tijdens de differentiatiefase (2;06 tot 5;00 jaar).

Deze scriptie neemt het Vlaamse onderwijs onder loep op vlak van sociale ongelijkheid. Eerst zoomt het in op de manier waarop het onderwijs georganiseerd is door stil te staan bij het meritocratische gedachtegoed dat een sterke invloed heeft op het Vlaamse onderwijs. Tot slot brengt het aan de hand van verschillende maatstaven de sociale ongelijkheid in kaart en vergelijkt die met de sociale ongelijkheid in de andere Europese lidstaten.

Als in de definitie van 'excellentie' rekening wordt gehouden met achtergrond en thuistaal, krijgen we excellerende scholen uit alle onderwijsvormen met leerlingen van diverse achtergrond. Deze scholen scoren bovendien ook goed op gelijke onderwijskansen.

Voor kansarme gezinnen is een schoolfactuur betalen niet vanzelfsprekend. Hoewel het basisonderwijs kosteloos is, is dit niet gratis. Dit onderzoek gaat na of het recht op onderwijs van kinderen die leven in een precaire economische thuissituatie niet in het gedrang komt.

Karen Van Horen deed onderzoek naar gender-gerelateerd geweld op scholen in Cambodja. Ze onderzocht de prevalentie van gender-gerelateerd pesten, fysieke straffen en seksueel geweld. Haar onderzoek geeft de beginsituatie weer voor een project van VVOB vzw, waarin lokale leerkrachten en directeurs zullen opgeleid worden in gender-responsief onderwijs.

Effectiviteitsonderzoek van de eerste Vlaamse training voor executieve functies in de kleuterklas. Deze scriptie wil een bijdrage leveren aan de internationale literatuur die pleit voor het belang van vroege EF-interventies voor alle kleuters en voor kansarme kleuters in het bijzonder, met als ultieme doel gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen.

Biedt CLIL-onderwijs in Vlaanderen gelijke kansen? Om na te gaan of elke leerling in Vlaanderen evenveel kansen heeft om CLIL-onderwijs te volgen, gingen we in deze scriptie na welke leerlingen voor CLIL kiezen en waarom. Leerlingen die dat doen blijken doorgaans uit gezinnen met een sterkere socio-economische en culturele achtergrond te komen dan leerlingen in het Nederlandstalige traject. Bovendien geven leerlingen in het CLIL-traject ook vaker aan dat ze beïnvloed worden door hun ouders in hun programmakeuze. Hoewel het Vlaams Ministerie van Onderwijs er met haar beleid voor gelijke kansen naar streeft om iedere leerling dezelfde ontwikkelingsmogelijkheden te bieden, lijken deze resultaten erop te wijzen dat die doelstellingen in de praktijk (nog) niet helemaal bereikt worden.

Op welke wijze kan de Tree of Life ingezet worden bij kinderen in klasverband en zijn dienst bewijzen in het bevorderen van diversiteit, veerkracht en verbinding?
Doorheen mijn bachelorproef benader ik deze methodiek vanuit ontwikkelingspsychologische en sociologische invalshoek en bekijk ik de school als leer- en leefomgeving.

Deze scriptie tracht een beeld te schetsen van de positie van een zorgcoördinator in het Vlaamse basisonderwijs vanuit een historische invalshoek. Dit werd gerealiseerd aan de hand van verschillende perspectieven van zorgcoördinatoren die reeds meer dan 10 jaar actief zijn in de zorg op school.

Kinderen brengen veel tijd door op de schoolbanken. Om de les even te laten bezinken kunnen zij ontspannen op de speelplaats. Maar is deze speelplaats wel voor iedereen een ontspanning? Vanuit de drie aanwezige factoren- de leerling, de leerkracht en de speelplaats- bekijk ik hoe het anders kan.

De lokale bescherming van het mensenrecht op onderwijs: hoe beschermt uw stad uw kind?Velen onder ons hebben moeiteloos school gelopen in een middelbare school in eigen stad of gemeente. Maar wat als een bepaald obstakel – sociaal, economisch of zelfs medisch – deze schoolloopbaan bemoeilijkt of verhindert? Welke verplichtingen heeft de stad of gemeente dan om u hierbij te helpen? Welke initiatieven onderneemt de stad zelf om deze problematische situatie op te lossen? Welke (mensen)rechten heeft u in dergelijke situatie en wie kan u helpen deze te verwezenlijken?

(F)LOP: Het Lokaal overleg in het kader van gelijke onderwijskansen. Hoe ver staan we?Het Vlaams onderwijs is internationaal gekend als één van de beste onderwijsstelsels, toch  blijkt uit internationaal onderzoek dat de sociale kloof tussen de best en minst presterende leerlingen in Vlaanderen het hoogst is. Allochtone en kansarme leerlingen zijn nog steeds in hoge mate terug te vinden in het beroepsonderwijs en technisch en het buitengewoon onderwijs.

“Vandaag kampioen in wiskunde, morgen in gelijke kansen?” Comprehensivering van het secundair onderwijs: een exploratieve studie naar het draagvlak bij de Vlaamse leerkracht.“Vandaag kampioen in wiskunde, morgen in gelijke kansen”. Deze uitspraak van toenmalig minister van onderwijs Vandenbroucke duidt aan dat het Vlaamse onderwijs met een serieus probleem te kampen heeft. Hoewel we bij de top van de wereld behoren wat betreft prestaties, liggen de prestaties van de beste en zwakste studenten nergens zo ver uit elkaar als in Vlaanderen.

 
Pipijn Kristiaan
 
Emotionele ontwikkeling krijgt nog te weinig aandacht in basisscholen
 
In de Vlaamse basisscholen is er ondanks enkele inspanningen nog te weinig aandacht voor de emotionele ontwikkeling van kinderen. Zowel in belangrijke onderwijsdocumenten als in de praktijk komt de emotionele ontwikkeling van kinderen te weinig aan bod. Dit blijkt uit een masterscriptie van Kristiaan Pipijn voor de opleiding Opleidings- en onderwijswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen.

 Prentenboeken in de zesde klas? Stel je voor: je stopt 170 leerlingen uit het zesde leerjaar een prentenboek in de hand. Vervolgens laat je elk van hen daaruit voorlezen aan twee kleuters. Wat denk je, interessant toch voor de kleuters. Maar ook voor de 12-jarigen, zo blijkt. In het kader van haar masterthesis onderzocht Annick De Vylder in 9 basisscholen of voorlezen uit prentenboeken de leesattitude van leerlingen in het zesde kan verbeteren. “Als leerkracht van het zesde leerjaar organiseerde ik regelmatig dergelijke voorleesactiviteiten voor mijn leerlingen.

Kansrijk onderwijs voor kansarm … hoe krijg je hen voor leren warm ?


Inleiding

De onderwijswereld kende de laatste jaren een niet te stuiten vernieuwingsdrang. Deze vernieuwingen zetten de scholen aan tot structurele aanpassingen. In de vernieuwde leerplannen met de eindtermen of ontwikkelingsdoelen, in het GOK-beleid waarbij het hele team een gemeenschappelijke en ethische keuze rond gelijke onderwijskansen uitwerkt en in het zorg-decreet voor extra ondersteuning, is een rode draad merkbaar.

Kunnen vroegschoolse educatie en opvoedingsondersteuning de onderwijskansen van allochtone kinderen verbeteren ?
 
Hoewel de overheid reeds verscheidene jaren inspanningen doet om ieder kind gelijke onderwijskansen te bieden, blijken bepaalde groepen nog steeds systematisch minder goed te presteren op het vlak van onderwijs. Eén van deze groepen zijn de allochtone kinderen. Allochtone kinderen lopen, in vergelijking met Belgische kinderen, zowel in het lager als in het secundair onderwijs vaker een schoolse achterstand op en worden vaker doorverwezen naar het buitengewoon onderwijs.

Studeren met een leefloon?
Evaluatie van de overgang van bestaansminimum naar leefloon in functie van studenten
 
In 2002 werd de ‘Wet betreffende het recht op maatschappelijke integratie een feit.  Deze wet kwam er ter vervanging van de ‘Wet tot instelling van het recht op een bestaansminimum’.  Net als het bestaansminimum vormt het leefloon een vangnet voor mensen die tussen de mazen van de sociale zekerheid vallen.  Er zijn ook studenten die een beroep doen op deze uitkering om de kosten van studies en leven te kunnen financieren.  We gingen na in hoeverre de wetgeving vroeger en nu reke